Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 23
“Nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw luꞈ˗uˇ”
“Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ meh.”—Ja ceuˬ 135:13, MS.
Dawˬ caˇ 10 Aˬ dui˗euˬ Miˬyehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ
Kawˆ shawˆ a
1-2. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ naˇ aˬ jeˬ nga?
Nymˬ˗mˇ aˬ dui aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu meh. Teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ dawˬ tawˆ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ geuˇ˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ bi muiˬ bi shawˇ˗eu gaˇ kawˆ heu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, gaˇ kawˆ heu˗ahˇ nui ma ahˇ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ dawˬ tawˆ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ mahˇ tsahˇ˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ bi muiˬ bi shawˇ˗eu gaˇ kawˆ heu nyiˬ kawˆ naˇ maˬ duˇ leˇ nga laˬ? Maˬ.
2 Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ muiˬ ni shawˇ ni mˇ˗eu loˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ heu naˇ, kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu heu jiˇ aˇ yeˇ aˇ naˆ ni huiˬ˗eu lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma. Gaˇ kawˆ heu nyiˬ kawˆ naˇ, aˇ yeˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ huiˬ˗awˇ aˬ dui nui ma ya ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.
3. Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ jeˬ jeˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?
3 Maˇ diˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ ehˇ˗eu tsawˇ myahˇ heu naˇ, Miˬyehˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ jiˇ taꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ bi muiˬ bi shawˇ˗eu heu naˇ aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu loˬ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ peh dui dui˗eu meh.—“ Huiˬ dui dui˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ keuˬ leˇ gm leˇ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.
4. Ja ceuˬ 135:13 Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?
4 Yeˬhawˇbaˬ lehˇ kuˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu naˇ, zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Ja ceuˬ 135:13 ehˇ lahˬ˗ahˇ gui.) b Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ jeˬ miˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi ja bu dahˬ beh˗euˬ nga? Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi muiˬ bi shawˇ˗eu nga? Aˬ dui aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ nya˗eu nga? Aˬ dui naˇ haˬ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ ja sawˇ ma.
Tsawˇ myahˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?
5. Gʼawˬ mya gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya˗eu nga?
5 “Nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw luꞈ˗uˇ.” (Maꞈtehˬ 6:9) Heu naˇ, aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ ngeh shaˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu tiˬ kawˆ pyeuꞈ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Heu deuˆ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu dawˬ heu dawˬ˗ahˇ dawˬ aˬ yawꞈ yaw oeˇ˗ahˇ naˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu, buˇ coeˆ ni gʼeh˗eu, lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Gʼawˬ mya gʼaˬ ‘Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ muiˬ luꞈ shawˇ luꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a laˬ?’ lehˇ noeˬ nya meh. Dawˬ kʼoꞈ teu˗ahˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, tsawˇ myahˇ heu naˇ aˬ jeˬ jeˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ nga lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh.
6. Tsawˇ myahˇ heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?
6 Tsawˇ myahˇ heu naˇ, seuˬ gʼaˬ˗ahˇ boꞈ taˬ˗euˬ sahˬ boꞈ aˇ mawˇ naˆ ni tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Tsawˇ myahˇ muiˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu smˇ muiˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ nawˇ ya tseˇ geuꞈ ngeh, tsawˇ myahˇ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ tseˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 22:1; Dawˬtsoˆ 7:1) Tsawˇ myahˇ heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh teu naˆ naˆ˗ehˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ jaˆ˗eu jeˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu miˇ neh meh. Tsawˇ myahˇ teu aˬ joˆ˗ehˇ boꞈ˗awˇ, teˇ saˇ aˬ joˆ˗ehˇ doˆ laˇ˗eu naˆ maˬ tseˇ, tsawˇ myahˇ teu˗ahˇ aˬ cawˬ ya mawˇ ya gaˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ doˆ laˇ˗eu jeˬ teu naˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu meh.
7. Tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ laˆ cawˆ˗eu nga?
7 Tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ˗eu teu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ laˆ cawˆ˗awˇ jaˬ bu˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ Eˬdeˬ yaˇ kmˇ laꞈ kʼoeˇ laˆ cawˆ dahˬ beh˗euˬ meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga lehˇ haw ma.
Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu dahˬ beh˗euˬ poˆ
8. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ jeˇ siˬ nya˗eu nga? Aˬ jeˬ jeˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ doˆ laˇ˗euˬ nga?
8 Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ, dehꞈ ziˇ maˬ ehˇ, zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu iˇ kahˇ pyeuꞈ˗eu Baˬlaˬdiˇsuˆ maˬ ehˇ, byah kuꞈ˗eu aˇ gu maˬ ehˇ, Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:26-28; 2:18) Ehˇ kʼawꞈ ni, aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ, kʼaˇ mˇ kʼaˇ shaˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ noeˬ mawˇ ngaˇ loˇ? Aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu, aˇ poeˬ taˬ baw˗eu jeˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh ngaˇ loˇ? Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu gʼaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ lawˬ haw laˇ ngeh, gaˇ kawˆ heu˗ahˇ mawˇ duˬ laˇ˗eu meh.
9. Aˇdahˬbeh˗eu 2:16, 17; 3:1-5-ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ dahˬ beh˗euˬ nyiˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ ehˇ nehˬ˗euˬ nga? Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ nehˬ˗euˬ nga?
9 Aˇdahˬbeh˗eu 2:16, 17; 3:1-5-ahˇ gui. Saˬdaˬ aˇ lawˇ tiˬ mawˇ˗ahˇ zmˬ˗awˇ Eˇbaˆ˗ahˇ “Aˬ diˇ aˬ maˇ yaˇ kmˇ laꞈ kʼoeˇ siˬ˗eu aˇ siˬ tiˬ siˬ˗iˬ taˬ pyaˆ dzaˬ lehˇ naw nyaꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ ehˇ ta loˇ?” lehˇ naˇ haˬ˗euˬ meh. Naˇ haˬ˗eu jeˬ teu laꞈ kʼoeˇ dzaˇ doꞈ˗ahˇ duˇ˗eu jaˬ myawꞈ dawˬ ahˇ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ Miˬyehˇ neh taˬ dzaˬ lehˇ ehˇ˗eu aˇ bawˇ˗aˬ, tiˬ bawˇ tehꞈ meh. Teu ngeh aˬ yawꞈ nyaꞈ dzaˬ nya˗eu gʼawˬ mya jeˬ gʼawˬ mya bawˇ dehꞈ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 2:9) Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ tsiˇ maˬ tsiˇ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, aˇ bawˇ tiˬ bawˇ˗euˬ aˇ siˬ˗ahˇ taˬ dzaˬ lehˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ naˇ tsawˇ tsiˇ tsiˇ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh, Eˇbaˆ˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ yaw muiˬ tiˬ jeˬ na˗ahˇ maˬ biꞈ ni zaꞈ taˬ ngaˬ’ lehˇ kʼawꞈ noeˬ leˇ nya˗eu meh.
10. Saˬdaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ do lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ja bu˗euˬ nga? Teu baˬ da neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?
10 Teu ngeh keuˆ ni Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ luꞈ˗a siˬ. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ Saˬdaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˇ bawˇ teu˗ahˇ toeˬ˗eu tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ taˬ toeˬ ciˆ leˇ lehˇ ehˇ˗a lehˇ maˇ jawˆ ni ehˇ nehˬ nya˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Miˬyehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu dawˬ teu˗ahˇ maˬ naˇ haˬ naˇ, ya shiˇ meh lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ “Toˆ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Aˇ siˬ kʼoeˇ pyaˆ dzaˬ kʼawꞈ naw nyaꞈ maˬ ya shiˇ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:2-4) Nymˬ˗mˇ poˆ naˇ Saˬdaˬ gaˇ jaw jaw jaw˗ehˇ maˬ paˇ ngeuˇ ni, do lehˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu˗euˬ meh. Teu naˇ, Saˬdaˬ Eˇbaˆ˗ahˇ Miˬyehˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ˗a lehˇ ehˇ nehˬ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu miˇ neh, Nehꞈ sahˬ paˬ maˬ ngeuˇ naˇ ja bu˗eu gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Eˇbaˆ jiˇ Saˬdaˬ˗euˬ muˇ juˇ˗ahˇ jah leˇ˗euˬ meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 2:14) Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ Saˬdaˬ˗ahˇ jah˗eu miˇ neh, doeˇ dui dui˗eu jeˬ˗ahˇ yaw awˬ awˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗awˇ aˇ siˬ pyaˆ dzaˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Aˬdaˬ jiˇ bi dzaˬ˗euˬ meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 3:6.
11. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ yawꞈ nyaꞈ aˬ jeˬ maˬ jahˇ˗euˬ nga?
11 Maˇ diˇ naˇ Eˇbaˆ Saˬdaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ Saˬdaˬ˗ahˇ ‘Nawˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗e, ngaˇ nawˬ˗ahˇ maˬ siˬ nya nya. Ngaˇ ngaˬ Da Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ siˬ nya nya. Ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ nui ma taˬ˗eu ma. Aˬ yawꞈ nga nyaꞈ˗ahˇ yawˬ jeˬ na luꞈ biꞈ˗euˬ meh. Nawˇ ngaˬ Da˗ahˇ yaw doeˇ ehˇ paˬ˗ehˇ nawˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗e? Cehˆ˗awˬ’ lehˇ heu loꞈ˗ehˇ ngehˬ law nmˇ˗aˬ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh paˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ gaˬ˗eu aˬ buˇ jawˇ gaˇ neh heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu dawˬ˗ahˇ ya gaˬ ngeh, aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. (Dawˬdaˬ 27:11) Ehˇ kʼawꞈ Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ maˬ gaˬ˗a. Teu miˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu laˇ ngeh, aˬ yawꞈ nyaꞈ maˬ laˆ piˇ˗aˬ.
12. Saˬdaˬ Eˇbaˆ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu nui ma siˬ yoeˬ ahˇ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˆ˗euˬ nga? Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ aˬ jeˬ maˬ jahˇ˗euˬ nga?
12 Aˬ dui neh ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Saˬdaˬ Eˇbaˆ˗euˬ nui ma˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu nui ma siˬ yoeˬ sehˬ ahˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Eˇbaˆ˗ahˇ maˇ diˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ muiˬ˗eu Aˬda pyeuꞈ mehˇ laˬ leˇ heu lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ˗euˬ meh. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ maˬ laˆ piˇ˗aˬ. Aˬ yawꞈ nyaꞈ Saˬdaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ Aˬda˗ahˇ puiˬ˗euˬ meh. Saˬdaˬ nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ lahˇ ju teu˗ahˇ zmˬ luꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ ja bu˗eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ jaˬ myawꞈ dawˬ˗ahˇ jah˗eu deuˬ, Miˬyehˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗eu awˬ dui dui˗eu meh.
Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu bi baw laˇ
13. Yeˬsaˬgeˬlaˇ 36:23-ahˇ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ daˬ ma hmˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ shawˇ laˇ˗eu nga?
13 Yeˬhawˇbaˬ ja bu˗eu dawˬ˗ahˇ saˇ suˬ ni oˇ oˇ˗ehˇ jawˇ nga laˬ? Maˬ ngeuˇ˗a. Jaˇliꞈ dmˬ lah ni˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu˗eu jeˬ˗ahˇ neh bi buˬ˗iˇ˗awˇ, aˬ myah luꞈ yaw zeu bi baw˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:15) Maˇ diˇ naˇ Jaˇliꞈ dmˬ lah ni˗euˬ gaˇ kawˆ daˬ ma hmˬ naˇ, Zaˬmaˇ uˆ lahˇ˗eu Miˇkʼahˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu bi baw laˇ˗awˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ hawˇ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ paˇ bi jaˆ laˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ heu pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ nya meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ bi baw laˇ˗eu gaˇ kawˆ aˬ dui˗ahˇ gʼoˆ shaw laˇ ni caw ba nehˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ ahˇ˗eu meh.—Yeˬsaˬgeˬlaˇ 36:23-ahˇ gui.
14. Eˬdeˬ yaˇ kmˇ˗ahˇ puiˬ˗euˬ taꞈ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu bi baw˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ mˇ˗euˬ nga?
14 Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ maˬ bi mˇ byah˗eu lehˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh laˆ tsoeˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˇ myaˆ poˆ laˆ tsoeˬ kʼawꞈ maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu lehˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Teu gaˇ haw ngeh aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ maˬ jawˇ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Saˬdaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ jawˇ paw jawˇ˗eu deuˬ neh puiˬ˗euˬ jeˬ teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ naˇ leˇ dui dui˗eu meh. (Ja ceuˬ 78:40) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ nui gahˇ ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ, nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ laˆ piˇ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ taˆ huiˬ˗eu baoˬ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˇ bi mawˇ˗euˬ meh. Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ neh kʼaˇ mˇ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ nui gaˬ mawˇ laˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:8) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu bi baw˗eu gʼaˇ duˬ mˇ˗eu tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ naˬ leˇ˗a.
Saˬdaˬ Eˇbaˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ jaˬ myawꞈ myawꞈ˗awˇ, yaw myaˬ heˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh keuˆ ni Miˬyehˇ˗ahˇ ja bu luꞈ (Aˇ deuˆ 9-10, 15-ahˇ haw) c
15. Nymˬ˗mˇ iˬ nah Saˬdaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ja bu luꞈ˗eu nga? Teu baˬ da neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?
15 Saˬdaˬ nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu luꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ baoˬ, yaw tsaˬ yaw dawˇ, zaˬ siˬ nui gahˇ, nui gaˬ, heu deuˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ ni jahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Saˬdaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ Beh˗euˬ yaw sahˇ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ noeˬ leˇ ni leh jeh˗awˇ, Miˬyehˇ jawˇ meh lehˇ paˇ jah˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ ni Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ heu naˇ, caw teh˗eu aˇ dzehˬ˗ehˇ shaˬ nya, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ nya lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ shiˬ buiˇ lah ma˗ahˇ kʼehˬ nehˬ kʼaˆ nehˬ˗eu nui gaˬ maˬ ahˇ˗eu haiˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ jiˇ mehˬ˗eu meh. Jaˬ myawꞈ dawˬ teu˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ jah iˇ shaw naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu shaˬ dui dui˗eu meh. Saˬdaˬ maˬ bi laˆ cawˆ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja bu˗eu meh. Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ jiˇ mawˬ dziˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ mˇ pyeuꞈ nya ngaˇ laˬ?
Aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu gaˇ kawˆ heu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗euˬ gaˇ
16. Aˬ dui Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ neh maˬ jahˇ˗euˬ aˬ geu jeˬ jahˇ nya nga?
16 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ muiˬ laˇ shawˇ laˇ ni mˇ gaˇ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ zmˬ˗eu meh. Aˬ dui Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ neh maˬ jahˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jahˇ nya˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu ja doeˇ˗awˇ yehˬ bawˬ sehˇ luˆ˗ehˇ ehˇ˗eu deuˬ tehꞈ˗ehˇ byah˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ kʼawꞈ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗aˬ, muiˬ meh shawˇ meh, tsaˬ meh dawˇ meh, nui gaˬ ahˇ meh, lehˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ paw pyawˬ˗ahˇ yawꞈ nya meh. (Iˇsaˬyaˇ 29:23) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu uˆ lahˇ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ, kʼaˇ dehꞈ kʼaˇ jawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ mˇ nehˬ nya˗eu lehˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.—Ja ceuˬ 37:9, 37; 146:5, 6, 10.
17. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi siˬ nya˗euˬ nga?
17 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ laˆ piˇ˗eu heu naˇ, Yeˬsuˇ Ka li˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 17:26) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ zmˬ˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, tsawˇ myahˇ teu˗ahˇ laˆ piˇ˗eu heu neh jiˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ mehˬ nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Paˬliˬsehˇ deuˬ naˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ, haiˬ˗eu, maˬ jahˇ nya gaˇ keuˆ ni shaˇ˗eu, tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mahˇ kaˬ gaˇ jawˇ˗eu, gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu maˬ siˬ nya˗eu Miˬyehˇ lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ naˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ, gaˇ kahˇ dahˇ˗eu, nui ma mahˇ˗eu, nui gaˬ ahˇ˗eu, iˬ baˇ pyehˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ mawˇ leˇ ni jahˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ dzaw geuꞈ˗eu heu neh jiˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 14:9.
18. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja bu ja doeˇ˗eu teu naˇ maˬ ngeuˇ gaˇ ehˇ˗eu lehˇ, aˬ joˆ˗ehˇ bi siˬ nya˗eu nga?
18 Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui siˬ nya˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ nya˗awˇ, Miˬyehˇ nui ma aˇ naˆ ni muiˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu lehˇ mehˬ nehˬ nya˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja bu ja doeˇ˗eu teu naˇ maˬ ngeuˇ gaˇ ehˇ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw laˇ ni caw ba luꞈ˗eu ma. Aˬ dui maˬ byah kuꞈ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya meh. (Eˇpeˇsu 5:1, 2) Aˬ dui ngehˬ˗awˇ mˇ˗eu jeˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ leˇ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ muiˬ laˇ shawˇ laˇ ni mˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jah bahˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh doˆ laˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu heu jiˇ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja bu˗eu jeˬ˗ahˇ neh laˆ piˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu uˬ taꞈ, maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ nya˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh.—Yawˇbaˆ 27:5.
Aˬ dui Jaˇliꞈ dzaw zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗aˬ nui ma muiˬ dui dui˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ bi siˬ mawꞈ (Aˇ deuˆ 18-19-ahˇ haw) d
19. Iˇsaˬyaˇ 63:7 aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ ngeh, aˇ pyaˇ daˬ ma hmˬ naˇ aˬ geu hmˬ ya bi pyeuꞈ nga?
19 Aˬ dui dzaˇ˗i tiˬ kawˆ˗ahˇ paˇ haw ma. Aˬ dui Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ mehˬ ngeh, Miˬyehˇ boeˬ boeˬ luˆ luˆ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ˗eu ma. Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ mehˬ nehˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ kʼawꞈ, aˬ dui˗euˬ aˇ pyaˇ daˬ ma hmˬ naˇ, tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni saˇ jaˇ ziꞈ ni jahˇ˗eu heu pyeuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu, Yeˬhawˇbaˬ lehˇ kuˇ˗eu Miˬyehˇ heu gʼaˬ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ kʼaˆ kʼaˆ ni ngehˬ keuˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 63:7-ahˇ gui.) Aˬ dui toˆ˗ehˇ mehˬ naˇ, nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ ni maˬ ehˇ, caw ba luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.
20. Aˬ dui nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?
20 Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ ya gaˬ ngeh yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ leˇ˗awˇ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ laˇ mawꞈ ni aˬ dui mˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu mehˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? Gaˇ kawˆ heu nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma.
Dawˬ caˇ 2 Nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬhawˇbaˬ
a Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu nga? Gaˇ kawˆ heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga? Gaˇ kawˆ heu aˬ dui nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga? Naˇ haˬ˗eu jeˬ heu deuˬ hawˇ˗eu gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu naˇ haˬ˗eu jeˬ nui deuˬ˗euˬ dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ siˬ nya˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗eu meh.
b Ja ceuˬ 135:13, MS: Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ tiˬ ziˇ saˇ˗iˬ tiˬ ziˇ jaˆ gʼeh tehꞈ˗a.
c Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Nehꞈ sahˬ paˬ Miˬyehˇ˗ahˇ ja bu, aˬ yawꞈ Eˇbaˆ˗ahˇ Miˬyehˇ jaˬ mawꞈ˗a lehˇ ehˇ nehˬ. Saˬdaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw myaˬ heˇ kʼoꞈ bi noeˬ bahˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ, Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu lehˇ mehˬ˗awˇ, Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ maˬ beh˗aˬ lehˇ jiˇ mehˬ.
d Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ Jaˇliꞈ mehˬ ngeh Miˬyehˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ˗ahˇ kʼaˆ kʼaˆ ni ngehˬ keuˆ luꞈ.
