Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 26
“Ngaˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˬ”
“Ngaˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˬ. Ngaˇ naw maꞈ jawˇ paw ciˬ pyawˇ nehˬ ma.”—Maˬlaˬkiˇ 3:7.
Dawˬ caˇ 102 “Gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ ya caw ba”
Kawˆ shawˆ a
1. Byoˆ˗i˗euˬ yawˇ tiˬ mawˇ gʼoꞈ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga?
Aˬ dui dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ yawˬ ha˗ahˇ yawˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ bo saˆ˗eu yawˇ bo˗eu yaw sahˇ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ dzeuˇ˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ byoˆ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ poˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ byehˇ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ “Ngaˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˬ. Ngaˇ naw maꞈ jawˇ paw ciˬ pyawˇ nehˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ “Ngaˇ˗aˬ, noeˬ poˆ noeˬ paˇ maˬ mˇ” lehˇ ehˇ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ meh lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma. (Maˬlaˬkiˇ 3:6, 7) Yeˬsuˇ byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ tiˬ mawˇ tehꞈ˗ehˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh lehˇ ehˇ˗eu meh.—Luˇkaꞈ 15:10, 32.
2. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?
2 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mahˇ kaˬ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ smˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma. Byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ ya ahˇ nga lehˇ haw ma. Gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ leh jeh˗awˇ caw ba˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh leh jeh poeˬ kʼoꞈ˗eu lehˇ ya siˬ meh.
Ga byoˆ˗euˬ pyuˇ maˇ pyaˆ˗ahˇ poˆ
3-4. Luˇkaꞈ 15:8-10-ahˇ haw ngeh, zaˬ miˬ zaˬ teu gʼaˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ pyuˇ maˇ byaˆ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh yaw muiˬ˗ehˇ poˆ˗eu nga?
3 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ poˆ˗eu gʼaˇ duˬ, ya leh jeh dui dui˗eu meh. Luˇkaꞈ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ, Yeˬsuˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ poeˬ˗eu pyuˇ maˇ byaˆ (daˬ˗lehˇmaˬ) bi ga byoˆ˗awˇ poˆ˗eu zaˬ miˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ heu kawˆ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ naˇ, zaˬ miˬ zaˬ teu gʼaˬ pyuˇ maˇ byaˆ˗ahˇ aˇ naˆ ni leh jeh˗awˇ poˆ˗eu gaˇ kawˆ meh.—Luˇkaꞈ 15:8-10-ahˇ gui.
4 Yeˬsuˇ zaˬ miˬ zaˬ teu gʼaˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ pyuˇ maˇ byaˆ˗ahˇ poˆ mawˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ aˬ ma tiˬ deuˬ na, yawˬ ha˗euˬ aˬ buˇ jiˇ cehˇ baˇ ngeh nah˗ahˇ pyuˇ maˇ byaˆ tseˇ byaˆ biꞈ nehˬ˗eu meh. Byoˆ˗iˇ˗euˬ pyuˇ maˇ byaˆ teu naˇ, teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ byaˆ pyeuꞈ gaˇ duˇ˗eu meh. Zaˬ miˬ zaˬ teu gʼaˬ pyuˇ maˇ byaˆ miˇ tsa˗ahˇ ga˗iˇ˗euˬ jeˬ nga lehˇ noeˬ˗awˇ, tsiˇ kʼmˬ doˆ˗awˇ poˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˇ naˆ ni poˆ kʼawꞈ maˬ mawˇ laˇ˗a. Teu naˇ tsiˇ kʼmˬ˗euˬ yaw shehꞈ yaw bya maˬ loꞈ˗eu miˇ neh kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ yaˆ pyawˇ baꞈ˗awˇ iˇ kahˇ kahˇ lah ni maˬ mawˇ kʼoeˇ mawˇ keuˆ ni yaˆ yaˆ˗ehˇ poˆ˗awˇ, aˇ nah naˇ kʼaˬ lehˇ tsahˬ laꞈ kʼoeˇ yaw guiˇ guiˇ˗ehˇ ga gaˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu miˇ neh, cawˬ deuˬ hawˇ˗eu nymˇ kaˬ taꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ kuˇ˗awˇ poˆ mawˇ˗euˬ gaˇ kawˆ dzawˇ nehˬ˗euˬ meh.
5. Aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ gʼawˬ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ poˆ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu nga?
5 Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ teu kawˆ˗ahˇ neh, byoˆ˗iˇ˗euˬ tiˬ jeˬ na˗ahˇ poˆ˗eu gʼaˇ duˬ, ya leh jeh dui dui ngaˇ lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Teu gaˇ duˇ ni, aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ gʼawˬ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ poˆ˗eu gʼaˇ duˬ, ya leh jeh dui dui˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ kaˬ˗iˇ taˬ˗euˬ yaw myaˬ kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ maˬ siˬ nya gaˇ jawˇ paˇ˗iˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ tiˬ deuˬ na Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ dui dui˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Miˬyehˇ gaˇ mˇ kʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui maˬ caw ba nehˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ tehꞈ˗ehˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ nya˗a.
6. Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ poˆ caw nya˗eu nga?
6 Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ poˆ nya˗eu nga? Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ poˆ nya meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ maˬ ehˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ maˬ ehˇ, poˆ caw nya˗eu meh. Nawˇ naˬ leˇ˗euˬ cawˬ, maˬ ngeuˇ naˇ yuiꞈ nyiˇ deuˬ jawˇ ma loˇ? Nawˇ iˇ kahˇ doe ni maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ tsaꞈ gaˬ ngeh maˬ ehˇ, naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ mawˇ maˬ loˇ? Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ naˬ gaˬ naˬ ba hawˇ˗eu jawˇ duˬ jawˇ zaˇ biꞈ nehˬ naˇ, nawˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ ya biꞈ˗iˇ˗eu meh.
7. Aˬ dui sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Toˇmaˆ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?
7 Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga? Aˬ dui Saˆpeˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu, sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Toˇmaˆ b neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ma. Aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ 40 gʼaˬ dzehˬ ni˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. Toˇmaˆ ehˇ˗eu, “Dahˬ beh ngeh ngaˇ mehˇ nmˇ gʼawˬ mya gʼaˬ˗ahˇ, naw maꞈ naˬ leˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ siˬ nya ma loˇ lehˇ naˇ haˬ˗eu ma. Maˬ ngeuˇ naˇ, mehˬ bawˬ˗ahˇ maˬ laˇ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ siˬ nya ma laˬ lehˇ naˇ haˬ˗eu ma. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ myaˬ tiˬ paˆ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ ni poˆ caw nehˬ mawꞈ˗eu miˇ neh caw ba˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, ngaˇ naˬ leˇ˗euˬ deuˬ jawˇ gaˇ gʼa leˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ hawˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu ma. Naˬ leˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na yaw beh zaˬ deuˬ jiˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ sheuˬ leꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ jiˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ haw˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu deuˬ˗ahˇ jiˇ ni Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh.”
Byoˆ˗iˇ taˬ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˬ buˇ aˬ li deuˬ˗ahˇ sheuˬ kʼoꞈ laꞈ
8. Luˇkaꞈ 15:17-24 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li˗euˬ gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ, aˬ da gʼaˬ noeˬ poˆ˗euˬ aˬ li˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ nehˬ˗euˬ nga?
8 Byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ ya ahˇ nga? Aˬ dui Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ngeh siˬ laˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 15:17-24-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li teu gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ siˬ leˇ˗awˇ iˇ kahˇ˗ahˇ gʼoꞈ laˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li gʼoꞈ laˇ ngeh, aˬ da gʼaˬ cehˆ gʼeh˗awˇ zaˬ˗ahˇ byaˇ tawꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu lehˇ biˬ siˬ˗euˬ meh. Aˬ li gʼaˬ nui ma cawˆ dui dui˗eu laꞈ kʼoeˇ zaˬ lehˇ bi kuˇ˗eu kʼawꞈ maˬ paˇ geuˇ miˬ˗a lehˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ da gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li shaˬ zahˬ dzawˇ gaˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗awˇ, gʼaˬ mahˇ mahˇ dzaˬ˗eu tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ maˇ ngeuˇ˗eu, gaˬ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ ha nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ noeˬ poˆ˗awˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ aˬ li˗euˬ gʼaˇ duˬ, huiˬ˗eu dzaˬ byawˇ laˆ dawˆ˗awˇ, muiˬ dui dui˗eu dm gʼaˬ dm lmˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh.
9. Byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ ya ahˇ nga? (“ Gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.)
9 Yeˬhawˇbaˬ naˇ gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˬ da teu gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ naˬ leˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ bi gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nya meh. Caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, nui ma gʼawˬ mahˇ ni ya gʼeh˗awˇ gʼawˬ shaˬ ya gaˬ˗eu uˬ taꞈ, nui gaˬ ya keuˆ˗eu meh. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ heu deuˬ bi mawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga?
10. Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ bi gʼoꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ miˇ neh nui ma mahˇ˗eu loˬ nga?
10 Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ ya zmˬ˗eu miˇ neh, nui ma gʼawˬ mahˇ ni ya taˬ˗eu meh. Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ gʼawˬ mya gʼaˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ nui deuˬ, yaw myaˬ poˆ laˇ laˇ˗ehˇ gʼeh˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Eˇshaˬ nahˇ ma doˆ kʼehˬ paw pyawˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Nehˇsiˬ, “Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ cawˬ tiˬ gʼaˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ ngaˬ˗ahˇ aˇ yuiꞈ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ gaˬ˗awˇ, dzeuˇ laꞈ ngeh byawˬ taꞈ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ngehˬ keuˆ˗eu meh. Aˬ yawꞈ ngaˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ ngeh jiˇ, nui ma gʼawˬ mahˇ ni naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗awˇ, loˬ naˇ nui noeˬ nui duˇ jiˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ muiˬ˗eu cawˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ geu ngeh maˬ kaˬ caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.
11. Nui ma˗euˬ maˇ naˇ˗ahˇ bi maˬ gaˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ loˬ˗eu nga?
11 Gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ heu naˇ, jaˆ gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗awˇ nui ma˗euˬ maˇ naˇ˗ahˇ bi maˬ gaˇ laˇ nya˗eu meh. Naˬ leˇ˗euˬ tiˬ deuˬ na˗aˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ nui ma naˇ luꞈ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nui ma teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu nui ma˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ laꞈ nya lehˇ noeˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ ngehˬ gaˇ naˇ haˬ nehˬ˗awˇ gʼoˆ shaw nehˬ laꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ loˬ luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Yaˬkoˆ 1:19) Tiˬ poˆ naˬ leˇ haw˗euˬ mehˇ nmˇ Maˬliˇ “Ngaˬ˗ahˇ ngaˇ ngehˬ gaˇ naˇ naˬ nehˬ laꞈ˗awˇ, ngaˇ ngoeˇ ngeh myaˆ biˇ siˆ nehˬ laꞈ˗eu, loˬ ngeh nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ loˬ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh.
12. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ aˇ caˆ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ˗eu nga?
12 Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ˗ahˇ, aˇ caˆ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ aˇ caˆ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ iˬ ma laˆ shaˆ˗ahˇ ga puꞈ taˬ˗euˬ ngeh, tiˬ gʼaˬ paˬ maˬ bi ga nuiꞈ˗iˇ˗eu pehˇ kʼahˬ biˬ nehˬ laꞈ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Pehˇ kʼahˬ teu naˇ maˬ bi ga nuiꞈ˗iˇ ni caw ba nehˬ˗eu miˇ neh, nawˇ pehˇ kʼahˬ teu biꞈ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu paˬ. Ehˇ kʼawꞈ ya buˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ naˇ, pehˇ kʼahˬ teu za˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ jiˇ˗a siˬ. Iˇ cuꞈ aˇ dzehˬ˗ehˇ tsehꞈ˗eu miˇ neh, nawˇ saˇ baoˬ kʼoeˇ taˆ iˇ keuˆ˗awˇ neh maˬ ngeuˇ naˇ, maˬ ya buˬ˗iˇ˗a. Tiˬ gʼaˬ paˬ neh aˇ caˆ bi biˬ ka leꞈ˗awˇ saˇ baoˬ kʼoeˇ taˆ ya bi gʼeu daˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ “Nui gaˬ shaˬ coeˇ byah˗eu laꞈ kʼoeˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ngaˇ tsahˇ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Hawˇseˬ 11:4) Nymˬ˗mˇ iˬ nah kʼawꞈ, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ maˬ paˇ mˇ ni noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu lah yaˬ˗ahˇ ga pahˬ taˬ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ neh jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ bi siˬ mawꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ tsahˇ kʼoꞈ laꞈ mawꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui gaˬ˗euˬ yaw shehꞈ bi bya nya˗eu meh.
13. Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ nui gaˬ˗euˬ baoˬ˗ahˇ bi mawˇ laˇ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ jaˆ˗eu nga?
13 Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ gaˬ meh, nga maꞈ jiˇ nawˬ˗ahˇ gaˬ ma lehˇ maˬ tsehˆ leˇ ni ehˇ nehˬ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Paˬbaˬ˗loˬ 30 kʼoꞈ dzehˬ ni naˬ leˇ˗awˇ jawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ehˇ˗eu “Tiˬ shawˬ ngaˇ iˇ kahˇ˗ahˇ neh doˆ laˇ ngeh, ngaˇ gaˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ aˇ yuiꞈ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ˗euˬ nui gaˬ ahˇ˗eu dawˬ teu baˬ da neh, ngaˇ zaˬ yaw nyiˇ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ ngoeˇ˗euˬ ma. Ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ ngaˬ nehˬ˗ehˇ dawˬ bi ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ neh nawˬ˗ahˇ bi oe ngaˬ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma.”
Gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ nui gaˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ caw ba
14. Luˇkaꞈ 15:4, 5 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ, yawˇ bo˗eu yaw sahˇ yawˇ mawˇ gʼaˬ naˇ aˬ jeˬ jahˇ˗eu nga?
14 Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ aˬ dui˗euˬ maˬ tsehˆ leˇ ni caw ba˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li loꞈ˗ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nui ma paw laˆ naˇ taˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Saˬdaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ laꞈ˗euˬ jeˬ baˬ da neh Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ gʼaˬ baˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jah laˇ ni ya caw ba nehˬ˗eu meh. Byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ gaˇ kawˆ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ yawˇ bo˗eu yaw sahˇ, yawˇ˗ahˇ baˬ pu kʼoeˇ taˆ baꞈ daˆ˗awˇ, baˬ maꞈ jawˇ gaˇ sheuˬ kʼoꞈ laꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Yawˇ bo˗eu yaw sahˇ deuˬ byoˆ˗iˇ˗euˬ yawˇ˗ahˇ poˆ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ hawˇ˗eu gʼaˬ zmˬ˗awˇ poˆ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, yawˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ neh baˬ maꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ gʼoꞈ laˇ nya˗eu miˇ neh, baꞈ kʼoꞈ laˬ˗iˇ˗eu loˬ meh.—Luˇkaꞈ 15:4, 5-ahˇ gui.
15. Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga? (“ Aˇ poeˬ baw˗eu keu ka tiˬ hmˬ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ baw˗ahˇ haw.)
15 Aˬ dui naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, gʼaˬ hawˇ˗eu aˇ yamˬ ya zmˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ neh maˬ ehˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ neh boꞈ doˆ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ neh maˬ ehˇ, nui jah gʼaˬ ahˇ kʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu meh. (Loˇmaˆ 15:1) Aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga? “Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ naˬ leˇ˗euˬ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ, tiˬ gʼaˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ dzaw˗eu loˬ meh” lehˇ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ ehˇ˗eu meh. c Teu miˇ neh nawˬ˗ahˇ naˬ leˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ nehˬ nya mehˇ laˬ lehˇ ehˇ laˇ naˇ, zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ teu˗ahˇ maˬ ha geuꞈ ni taˬ gʼeh. “Naˬ leˇ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ nehˬ˗eu mehˇ nmˇ gʼaˬ, aˬ yawꞈ nui ma taˬ nya˗eu muiˬ˗eu cawˬ ya pyeuꞈ meh” lehˇ sheuˬ gʼeh˗eu teu gʼaˬ paˇ ehˇ˗eu meh.
Mˬ kʼoeˇ taˆ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ laˬ kʼaˬ cehˇ
16. Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ caw ba luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?
16 Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ poˆ gaˇ, caw ba nehˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu yaw jeˬ ma jeˬ yaw myaˬ hmˬ jaˆ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 14:6) Yaw jeˬ ma jeˬ, Ehˇgu˗aˬdawˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Siˬbiˬoˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ laˇ nya ni tiˬ gʼaˬ paˬ bi caw ba le nehˬ laꞈ lehˇ, nui ma keuˆ dui dui˗eu laꞈ kʼoeˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Shaˇ ngehˬ shaˇ paˆ lehˆ˗ehˇ sheuˬ gʼeh˗eu nyiˬ gʼaˬ laˇ gʼoˆ˗ahˇ kʼoˆ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ Siˬbiˬoˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ nya ni nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ caw ba nehˬ˗euˬ meh.
17. Aˬ dui gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ caw ba naˇ aˬ jeˬ za˗eu nga?
17 Aˬ dui gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ nya ni caw ba nehˬ naˇ, laˬ kʼaˬ ya cehˇ dui dui˗eu meh. Naˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh dui dui˗eu, huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Saˇgʼawˬdawˬ, “Tiˬ poˆ na myaˆ biˇ yoeˇ le˗eu maˬ dzahˬ tehˬ nya nya. Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ neh yawˇ tiˬ mawˇ˗ahˇ ka kʼoꞈ gaˇ, ngaˇ jiˇ ya caw ba˗euˬ ma lehˇ kʼaˇ noeˬ doˆ laˇ ngeh, ngaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Gʼaˬkʼehˇ 20:35.
18. Nawˇ naˬ leˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ luꞈ naˇ, aˬ jeˬ ya noeˬ taˬ˗eu nga?
18 Nawˇ naˬ leˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ luꞈ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ gaˬ luꞈ meh siˬ lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ bi gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu meh. Gʼoꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ nawˇ jawˇ paw ya leh jeh˗eu nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˬ da kʼoeˇ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ nawˇ gʼoꞈ laˇ gaˇ ha˗eu gʼaˇ duˬ loꞈ luꞈ meh lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ.
Dawˬ caˇ 103 Yawˇ bo˗eu yaw sahˇ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ
a Yeˬhawˇbaˬ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ gʼawˬ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ bi gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh “Ngaˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˬ” lehˇ kuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya meh. Heu kawˆ˗ahˇ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya nga lehˇ ja sawˇ ma.
b Tsawˇ myahˇ heu deuˬ naˇ tsawˇ myahˇ myahˇ maˇ maˬ ngeuˇ˗a.
c Naˬ leˇ˗euˬ tiˬ deuˬ na˗ahˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ joˆ˗ehˇ jawˇ ziꞈ nya˗eu nga? lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ kawˆ na˗ahˇ ja sawˇ poˆ kʼoꞈ˗eu heu neh caw ba nehˬ nya˗awˇ, tiˬ deuˬ na naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ peh jiˆ leˇ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ˗euˬ tiˬ kawˆ na˗ahˇ ja sawˇ poˆ kʼoꞈ˗eu gaˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za luꞈ meh. Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ nyehꞈ tehˬ˗eu gʼaˬ, aˬ geu gʼaˬ˗ahˇ bi mehˬ˗iˇ naˇ muiˬ nga lehˇ noeˬ tsehˆ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh.
d Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ smˇ gʼaˬ ngehˬ cawˬ luꞈ. Aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ tsehˆ leˇ ni ngehˬ cawˬ, aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ bi siˬ, gʼoˆ shaw˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ ngehˬ gaˇ naˇ haˬ nehˬ luꞈ.
