Ngaˇ 1954 kʼoꞈ˗ahˇ Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ, Miˬniˬsoˇdaˬ gahˬ kaˬ, Seˇ Paw˗uˬ meuˬ˗ahˇ dehꞈ leˬ˗euˬ ma. Nga pehˬ nymˇ jiˇ naˇ guˬ dawˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ˗awˇ, hawˬ mehꞈ loꞈ˗eu meh. Ngaˇ naˇ zaˬ ngaˬ gʼaˬ laꞈ kʼoeˇ neh naˬ ba nyiꞈ gʼaˬ pyeuꞈ ma. Ngaˇ yaw nyiˇ ngeh koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗euˬ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ dzaw˗iˇ˗awˇ, uˬ duˬ tahˬ nymˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ da dawˬ˗ahˇ caw ba˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ siˬ nya nya. Ngaˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ beh˗euˬ Miˬyehˇ jawˇ meh lehˇ jah˗euˬ kʼawꞈ, uˬ duˬ tahˬ nymˇ˗ahˇ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ nya.

Ngaˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ dzaw beh beh ngeh kʼoꞈ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ iˇ kahˇ˗ahˇ laˇ˗euˬ meh. Miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu ngaˇ mehˬ tsoeˬ lehˬ ciˬ˗eu kaꞈ gʼa luꞈ˗eu miˇ neh, yawˬ poˆ yawˬ tehꞈ˗ehˇ paˇ laˇ ma de lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ nyiˬ gʼaˬ paˇ laˇ ngeh, ngaˇ “Maˬ muiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh yaw muiˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ dehꞈ dzaˬ˗eu nga?” “Laˬ kʼaˬ cehˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?” lehˇ naˇ haˬ˗euˬ ma. Ngaˇ Aˬ myah luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ jaˆ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ hawˇ˗eu yaw nyoeˇ nyoeˇ lehˇ gʼeh˗eu  Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ heu nyiˬ dmˬ yuˇ taˬ˗awˇ, Jaˇliꞈ jiˇ dzaw ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma. Teu miˇ neh ngaˇ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gʼawˬ mya jeˬ ya siˬ˗euˬ ma. Ngaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ uˆ lahˇ le˗eu uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu kawˆ˗ahˇ ya leˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Yawˬ ha gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ heu naˇ, naˇ˗eu jeˬ, shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ, yaw haiˬ yaw doeˇ jeˬ tehꞈ˗ehˇ byah luꞈ meh.

Ngaˇ 1982 kʼoꞈ dahˬ beh dzaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ, teu kʼoꞈ jiˇ leˇ dzaˬ˗ahˇ Seˇ Paw˗uˬ meuˬ˗ahˇ jahˇ˗eu “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ” lehˇ ehˇ˗eu Smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ ma. Teu gaˇ neh dzaˇ˗i tiˬ jaw naˇ, ngaˇ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu gʼaˬ ya pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, teu gaˇ sahˬ boꞈ pyeˬ˗iˇ˗euˬ ma. Ngaˇ pyeˬ ahˬ˗awˇ, yaˇ kʼaˬ ja dahˬ nehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ nya laˇ ngaˬ˗aˇ lehˇ Tseˇ siˬ siˬ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ ma.

Ngaˇ “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ” lehˇ ehˇ˗eu Smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ, Buˇkiˬ˗liˬ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Maiˇ Liˇcaˇsahˬ nehˬ˗ehˇ ya tahˬ dzoeˇ˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ ngaˬ˗ahˇ saˇ naˇ dawˬ pehˬ hmˬ˗ahˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw taꞈ˗eu saˇ naˇ jaˆ laˇ˗euˬ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Ngaˬ˗ahˇ Gʼaˬkʼehˇ 8:36 laꞈ kʼoeˇ, Iˬdiˬyoˇbyaˇ˗euˬ yaw huiˬ yaw mahˇ kʼoeˇ gʼaˬ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ laˇ˗awˇ, ngaˇ yawˬ ha˗ahˇ ‘Ngaˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw˗euˬ saˇ naˇ teu˗ahˇ mˇ gaˇ laˆ tsoeˬ˗eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ ta?’ lehˇ naˇ haˬ˗euˬ ma. Teu miˇ neh ngaˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ˗eu sahˬ boꞈ sha gʼeh˗euˬ ma.

Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ ngaˬ da ngaˬ ma saˇ pawˇ maˬ ga˗a. Ngaˬ da ngaˬ˗ahˇ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ aˇ muˇ˗ahˇ gaˇ mˇ naˇ aˬ jeˬ za˗a lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Ngaˇ ngaˬ da˗ahˇ aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu gaˇ mˇ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu Beˬdeˬlaˇ nymˇ jiˇ deuˬ tiˬ siˬ˗ahˇ 75 dawˬlaˬ za˗eu gaˇ kawˆ ehˇ nehˬ˗euˬ ma.

Ngaˇ ehˇ dzeuˇ taˬ˗euˬ laꞈ nyiˇ paw˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ luiˆ gʼaˬ naˇ, 1984 kʼoꞈ˗ahˇ, Niˬ˗yuˬ Yawˇ Buˇkiˬ˗liˬ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw ya mˇ dahˬ beh˗iˇ˗euˬ ma. Teu ngeh naˇ tsaˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ miˇ˗a.

Niˬ˗yuˬ Jaˬsiˬ gahˬ kaˬ Jaˬsiˬ meuˬ˗ahˇ Saꞈ˗tehˆleꞈ aˇ baˇ jahˇ byaˬ duˬ˗ahˇ 1983 kʼoꞈ, Tseˇ tiꞈ siˬ ba la˗ahˇ zeuˇ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ deuˬ teu gaˇ˗euˬ miˬ dzaˬ hawˇ˗eu iˇ cuꞈ lawˬ muˇ laˆ saˆ muiˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ kawˬ˗aˬ shaˇ˗iˇ˗euˬ meh. Jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ jawˇ duˬ heu tsahˇ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ bawˬ dzaˬ duˬ geuꞈ˗eu lehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ dzawˇ nehˬ ngeh, teu gaˇ neh gaˇ kawˆ doˆ laˇ˗euˬ meh. Jaˬsiˬ meuˬ˗ahˇ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ naˇ, uˬ duˬ tahˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu nymˇ deuˬ jeˬ gaꞈ jeˬ ka mˇ˗eu tsahˬ˗ahˇ maˬ ya bi jaˆ˗a lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ aˇ myaˆ poˆ shaˇ kʼawꞈ, aˬ kawˬ˗aˬ maˬ biꞈ nehˬ˗a.

 Ngaˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ˗iˇ beh beh ngeh jaw˗ahˇ neh, aˬ kawˬ˗aˬ teu maˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh, aˇ maꞈ aˇ muˇ saˇ naˇ˗ahˇ daˬ˗iˇ˗euˬ meh. Ngaˇ Miˬniˬsoˇdaˬ Seˇ Paw˗uˬ saˇ naˇ˗ahˇ nyiˬ kʼoꞈ mˇ ngeh, teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ haw˗euˬ ma. Aˬ dui˗euˬ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu tiˬ gʼaˬ Saꞈ˗tehˆleꞈ aˇ baˇ jahˇ byaˬ duˬ˗ahˇ, lawˇ˗kuiˬ dawˬ caˇ bawˬ˗iˬ hawˇ˗eu bawˬ˗iˬ nui deuˬ bi jahˇ gaˇ neh uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ paw taꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ jahˇ nya˗a lehˇ naˇ haˬ˗euˬ meh. Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu saˇ naˇ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ pyehˆ tseˇ gʼaˬ ngeh, Jaˬsiˬ meuˬ naˇ zahˇ paw jaˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ˗ahˇ maˬ mˇ caw ngaˬ lehˇ daˇ˗awˇ, aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗eu liˬ ma jiˇ biꞈ nehˬ lehˇ daˇ˗euˬ meh. Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni zahˇ paw˗euˬ gaˇ kawˆ zmˬ gaˇ guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu lehˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Ngaˇ kʼawꞈ tiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ neh ya caw ba˗euˬ miˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

Teu gaˇ neh naˇ mehˇ nmˇ deuˬ huiˬ˗eu laˆ saˆ˗eu jeˬ dahˬ beh laˇ˗awˇ, Jaˬsiˬ meuˬ˗ahˇ jaˆ˗eu huiˬ˗eu Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ, 1985 kʼoꞈ, Gʼoeˬ siˬ ba la 8 nah˗ahˇ, aˬ yawꞈ teu kʼoꞈ laꞈ kʼoeˇ 79 poˆ aˬ yawꞈ poˆ Giˇlaˆ dzaw nymˇ iˇ ka˗eu aˇ nah jahˇ˗euˬ meh. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw mˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ gm leˇ˗awˇ ya mˇ˗euˬ heu naˇ, muiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a. Nymˬ˗mˇ yaw beh Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ maˬ mˇ le mi naˆ˗ehˇ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ ngeh naˆ maˬ tseˇ byawˬ dzehˬ nya. Teu ngeh ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ paˇ bi ja˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗aˬ.

1980 kʼoꞈ heu kaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ shiˬ maˬ dawˆ ni laˆ saˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ tahˬ shaˇ ngeh, saˬ laˬ gʼoˬ hawˇ˗eu naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ deuˬ myaˆ haw maˬ cawˬ nehˬ laꞈ˗a. Zaˬ pi aˬ ma deuˬ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ, shiˇ maˬ dawˆ˗ehˇ maˬ geuꞈ nya lehˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ ehˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ ma gʼaˬ shiˬ maˬ dawˆ ni shiˇ naˇ, zaˬ gʼaˬ muˇ coeˬ aˬ nmˇ pyeuꞈ˗iˇ nga lehˇ noeˬ˗eu miˇ neh meh.

1988 kʼoꞈ, Tseˇ nyiꞈ siˬ ba la 29 nah˗ahˇ, mehˇ nmˇ Deˬniˇ˗suiꞈ Niˇkaˬloˬ zaˬ baw ngeh shiˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ yoeˇ dzeh˗euˬ meh. Hiˬmoˬgaˬ˗loˬbeˬ naˬ ba 5 laꞈ oˆ˗ahˇ iˇ keuˆ taˬ˗eu miˇ neh, saˬ laˬ gʼoˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ shiˬ dawˆ lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ maˬ dawˆ˗a. Ni shawˬ uˬ shawˬ keuˆ laˇ ngeh˗aˬ, naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ˗ahˇ shiˬ dawˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu saˇ naˇ˗ahˇ sahˬ boꞈ shaˇ˗euˬ meh. Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ mehˇ nmˇ Niˇkaˬloˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ ni shiˬ dawˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh.

Tseˇ nyiꞈ siˬ ba la 30 nah jawˇ nah dzeuˇ ngaˬ nah˗ahˇ, naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ˗ahˇ gaˇ mˇ˗eu deuˬ, mehˇ nmˇ Niˇkaˬloˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ deuˬ saˇ pawˇ maˬ ga gaˇ shiˬ dawˆ˗euˬ meh. Teu ngeh miˇ laꞈ kʼoeˇ naˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ shiˬ maˬ dawˆ nya ni laˆ tsoeˬ taˬ nga lehˇ ehˇ˗awˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ hawˇ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ deuˬ na˗ahˇ nyehꞈ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu Tseˇ nyiꞈ siˬ ba la 31 nah, jawˇ nah dzeuˇ koꞈ nah ngeh nah uˬ shawˬ paw˗ahˇ, Niˬ˗yuˬ Yawˇ Siˇtiꞈ hawˇ˗eu Lahˬ Aiˇlahˬ dawˬ gaˬ kʼawˬ˗eu aˇ taꞈ˗ahˇ doˆ laˇ˗euˬ meh.

Jawˇ nah dzeuˇ tiˬ nah ngeh nah uˬ shawˬ paw ngaˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Miˬ˗uˬtamꞈ  Moˇleˬ˗ahˇ ngehˬ cawˬ˗iˇ˗euˬ ma. Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ neh mehˇ nmˇ kʼoeˇ nyiˬ dzeˇ zaˬ maˬ mawˇ˗euˬ gaˇ laꞈ ma dehˬ nehˬ˗awˇ shiˬ maˬ dawˆ˗eu gaˇ kawˆ dzawˇ nehˬ˗euˬ ma. Gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, zahˇ sahˇ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ jaˆ nga lehˇ ja sawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, uˬ ciꞈ uˬ taw paw aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ duˬ˗ahˇ laˇ lehˇ kuˇ˗eu meh. Ngaˇ nga maꞈ˗euˬ aˬ yuiꞈ Piˇliˇ Baˇ˗lamˇliˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ iˇ˗euˬ ma. Teu gaˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu yaw huiˬ gʼaˬ, naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ˗ahˇ˗euˬ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu gʼaˬ˗ahˇ jiˇ kuˇ taˬ˗euˬ meh. Nga maꞈ ja sawˇ luꞈ ngeh nui ma pehˇ laˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, mehˇ nmˇ Baˇ˗lamˇliˬ ngaˬ˗ahˇ aˇ cuiˆ cuiˆ laˆ aw˗awˬ lehˇ sahˬ boꞈ boꞈ˗awˇ biꞈ laꞈ˗euˬ meh. Teu naˇ muiˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ pyeuꞈ miˇ˗a. Ngaˬ˗ahˇ naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ˗ahˇ˗euˬ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu gʼaˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ toeˬ ceh gaˇ nui ma pehˇ laˇ taˬ nyaˬ.

Naˬ liˬ tiˬ laꞈ ehˇ gʼaˬ ni byah laˇ ngeh, yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu yaw huiˬ gʼaˬ gaˇ kawˆ heu ni shawˬ uˬ shawˬ paw daˇ ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ duˬ˗ahˇ neh doˆ le ngeh yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu yaw huiˬ gʼaˬ, naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ˗ahˇ˗euˬ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu gʼaˬ “ni shawˬ nmˇ˗aˬ ya teuˆ dui dui ngaˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ mawꞈ˗eu naˇ, aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ngehˬ piˇ˗eu yaw shaˬ meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nga maꞈ gʼaˬ leˇ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ ehˇ gaˇ duˇ nya. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ bi byah laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, nga maꞈ˗ahˇ zmˬ ngaˇ lehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh, zahˬ kʼawˬ zahˬ leˇ˗awˇ laˬ kʼaˬ jiˇ cehˇ laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

Nga maꞈ ni shawˬ nah˗euˬ gʼaˇ duˬ uˬ ciꞈ sehˇ gʼahˇ keuˆ ni lehˬ hmˬ˗euˬ ma. Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu saˇ naˇ teu naˇ, Buˇkiˬ˗liˬ Beˬdeˬlaˇ nehˬ˗ehˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ maˬ kaˬ gaˇ jaˆ˗eu miˇ neh, zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw mˇ˗eu mehˇ nmˇ gʼawˬ mya gʼaˬ gaˇ ma cah cah˗ehˇ iˇ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ teu˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu oeˬ gʼaˬ ja sawˇ˗awˇ, shiˬ dawˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗eu sahˬ boꞈ teu˗ahˇ maˬ paˇ bi zmˬ˗euˬ uˬ taꞈ, mehˬ nmˇ Niˇkaˬloˬ˗ahˇ bi gʼaˬ leˇ˗euˬ meh. Naˇ luꞈ˗eu gʼaˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ ni shiˬ dawˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗awˇ laꞈ ma dehˬ˗euˬ teu naˇ, tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ yawˬ ha naꞈ˗i jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ daˇ˗euˬ meh.

Mehˇ nmˇ Niˇkaˬloˬ shiˬ maˬ dawˆ ni laˆ saˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ nga lehˇ Niˬ˗yuˬ Yawˇ˗euˬ kʼaˇ huiˬ˗eu saˇ naˇ hmˬ heu loꞈ˗ehˇ daˇ˗euˬ meh. Heu naˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu saˇ naˇ˗ahˇ shiˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ja˗iˇ˗euˬ oeˬ poˆ laꞈ kʼoeˇ neh ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ dahˬ beh poˆ pyeuꞈ ma. (“ Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu saˇ naˇ kʼaˇ huiˬ˗eu hmˬ˗ahˇ ja behˬ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, ngaˇ zaˬ cu˗eu hawˇ˗eu gʼawˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ehˇ, miˇ tsaˬ lawˬ muˇ biˇ paˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ehˇ, Beˬdeˬlaˇ˗euˬ yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu nui deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ ya mˇ taꞈ˗euˬ ma.

Ngaˇ ngaˬ˗euˬ miˬ zaˬ Dawˬ˗ahˇ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ zaˬ smˇ gʼaˬ cu luꞈ˗eu miˬ coeˬ miˬ ma pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ gaˇ mˇ˗eu uˬ taꞈ, huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ jiˇ geuꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ zahˬ teu naˆ ni jaˆ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ ngaˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. 1992 kʼoꞈ˗ahˇ Niˬ˗yuˬ Yawˇ Siˇtiꞈ˗ahˇ jahˇ˗eu “Yaw shehꞈ pi luꞈ˗eu deuˬ” lehˇ ehˇ˗eu Smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ daˆ˗iˇ ngeh ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ ngehˬ cawˬ dahˬ beh˗euˬ ma. Teu gaˇ neh tiˬ kʼoꞈ naˇ nga nyaꞈ oeˇ mˇ baˇ˗euˬ ma. Miˬyehˇ gaˇ leh jeh˗eu nui ma ahˇ˗awˇ yaw byawˬ byawˬ lehˇ dehꞈ˗eu miˬ zaˬ heu gʼaˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. Dawˬ nehˬ˗ehˇ ya dehꞈ taꞈ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ ngaˇ laꞈ sawˬ gʼawˬ mya jeˬ za˗euˬ ma.—Dawˬdaˬ 31:12.

Nga nyaꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ ngeh, aˬ yawꞈ 11 kʼoꞈ, 13 kʼoꞈ, 16 kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ, zaˬ smˇ gʼaˬ jawˇ˗eu meh. Ngaˇ muiˬ˗eu aˬ da pyeuꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh, da nyiˇ ma nyiˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ sahˬ boꞈ deuˬ˗ahˇ gui˗awˇ mˇ caw˗euˬ ma. Dehꞈ laꞈ˗euˬ aˇ yamˬ teu laꞈ kʼoeˇ zaˬ deuˬ ngaˬ˗ahˇ nui ma taˬ nya˗eu cawˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ehˇ, gaˬ˗eu aˬ da loꞈ˗ehˇ maˬ ehˇ, ha geuꞈ laˇ˗euˬ miˇ neh ngaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a. Nga nyaꞈ zaˬ˗euˬ cawˬ deuˬ iˇ kahˇ˗ahˇ gʼa laˇ gaˇ yaw muiˬ˗ehˇ ha nehˬ˗eu ma. Zaˬ deuˬ iˇ kahˇ˗ahˇ laˇ˗awˇ neh luiˬ gʼa byawˬ gʼa gaˇ ya leˇ miˇ˗a.

Nga nyaꞈ mawˬ laˇ taˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma˗ahˇ ngehˬ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ, 2013 kʼoꞈ˗ahˇ Gʼoiꞈkahˇsiˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗euˬ ma. Teu miˇ neh, jiˇ ngaˬ˗aˇ Beˬdeˬlaˇ˗euˬ gaˇ maˬ paˇ ya mˇ ngaˇ lehˇ noeˬ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ nyiˇ paw neh tiˬ nah na caw ba laˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ paˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

2018 kʼoꞈ Gʼoeˬ siˬ ba la˗ahˇ ngaˬ˗euˬ kuˬ byahˬ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ tiˬ jeˬ paˬ ngeuˬ luꞈ gaˇ duˇ˗eu meh. Teu miˇ neh ngaˇ saˬ laˬ gʼoˬ˗ahˇ byaˬ˗iˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ aˬ jeˬ gʼeh˗eu lehˇ maˬ poˆ duˬ nya˗a. Aˇ nah naˇ saˬ laˬ gʼoˬ tiˬ gʼaˬ ngaˬ˗ahˇ shaˬ guˬ shaˬ laˬ paw haw˗eu saˬ laˬ gʼoˬ jawˇ gaˇ˗iˇ lehˇ ehˇ˗eu meh. 2019 kʼoꞈ, Tiˬ siˬ ba la˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ya mawˇ haw˗eu shaˬ guˬ shaˬ laˬ paw˗euˬ naˇ gawˇ tiˬ jeˬ naˇ nga lehˇ saˬ laˬ gʼoˬ ehˇ˗eu meh.

Teu gaˇ neh smˬ nah naˇ, ngehˇ deh ga˗ahˇ saˬ˗keˆ mui luꞈ ngeh, ngaˇ aˇ maˇ paw laꞈ laˆ kehˆ˗euˬ ma. Ngaˇ ziˇ lah ni saˬ˗keˆ mui laꞈ˗euˬ heu loꞈ˗ehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ tahˬ puˬ haw˗a siˬ. Teu miˇ neh ngaˇ shaˬ jiˇ shaˬ jehˆ˗ahˇ nyehꞈ tehˬ˗eu jeˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ muiˬ miˇ˗a lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Naˇ gawˇ teu kawˇ ma˗ehˇ kʼaˆ laˇ˗awˇ, dawˬ ngehˬ˗eu, luˆ˗eu laˆ˗eu, dzaˇ myoˆ ahˇ˗eu, heu deuˬ˗ahˇ jiˇ deuˬ laˇ˗euˬ meh.

Yaˇ kʼaˬ ja dah ngeh puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ gaˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni tiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ neh ya caw ba˗euˬ miˇ neh ngaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ ngaˬ˗ahˇ maˬgaˬziˇ laꞈ kʼoeˇ saˬ laˬ gʼoˬ hawˇ˗eu yaˇ kʼaˬ ja dah nehˬ˗eu deuˬ uˬ taꞈ, yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ˗ahˇ bi gui˗eu gaˇ kawˆ gʼawˬ mya kawˆ ya boꞈ˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ miˇ kʼahˬ doe ni iˇ iˇ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ shiˬ maˬ dawˆ ni laˆ saˆ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, dawˬ mehˬ mehˬ mehˬ˗ehˇ ya dzawˇ nehˬ˗iˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ˗aˬ, Luˇkaꞈ 17:10-ahˇ Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ neh ‘Ngaˇ˗aˬ, maˬ poeˬ maˬ lawˬ˗eu zaˬ kʼaˆ tehꞈ ma. Ngaˬ˗ahˇ daˇ˗eu gaˇ˗ahˇ nga maꞈ mˇ jiˇ˗euˬ tehꞈ ma’ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu tehꞈ ma.