1. Daˬbiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ehˇ˗eu nga?

 Yeˬhawˇbaˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ maˇ diˇ ehˇ nya mehˇ laˬ? Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ ehˇ nya meh. Daˬbiˇ tiˬ poˆ “Nawˬ˗euˬ ka kʼoꞈ˗eu dehˬ daˬ duˬ, ngaˬ˗ahˇ nawˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Nawˇ ngehˬ gʼeh caw ba [nui ma nahˬ yu ni taˬ, MS]˗eu miˇ neh, ngaˇ tsawˇ myahˇ doˆ laˇ taˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. (2 Saˬmeuˬlaˆ 22:36) Daˬbiˇ teu deuˆ˗ahˇ boꞈ ngeh, Saˬmeuˬlaˆ iˇ kahˇ˗ahˇ oe˗awˇ Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ sahˬ paˬ yaw shuiꞈ˗ahˇ tsiˇ shehˆ daˆ le˗euˬ aˇ nah˗ahˇ noeˬ mawˇ gaˇ duˇ˗eu meh. Daˬbiˇ aˇ doˆ deuˬ 7 gʼaˬ jawˇ˗awˇ aˬ yawꞈ aˬ nyiˇ nyiˇ saˬ gʼaˬ pyeuꞈ kʼawꞈ ni, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ sahˬ paˬ Sawˇluˆ˗euˬ dah zaˇ bi jawˇ laˇ˗eu lehˇ tseˇ˗euˬ meh.—1 Saˬmeuˬlaˆ 16:1, 10-13.

2. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu nga?

² Daˬbiˇ Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ tiˬ gʼaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, “Mˬ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ ya mawˇ ni, aˬ yawꞈ awˆ kʼoꞈ˗awˇ haw˗eu meh. Shaˬ˗eu zahˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ, kʼaˬ lehˇ tsahˬ˗ahˇ neh aˬ yawꞈ gʼeu tuˇ˗awˇ, . . . shaˬ zahˬ naꞈ gaˇ ciˬ tuˇ nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ sahˬ paˬ zaˬ yo nehˬ˗ehˇ, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bi nuiˇ˗eu meh” lehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ gaˇ nui ma tsaˬ gaˇ duˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 113:6-8) Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ ya siˬ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, Sawˇluˆ, Daˬyeˬlaˇ, Yeˬsuˇ, heu deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ jiˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga lehˇ haw ma.

3. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ nehˬ˗eu nga, heu gaˇ haw ngeh aˬ jeˬ siˬ laˇ˗eu nga?

³ Yeˬhawˇbaˬ maˬ byah kuˆ˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ ngeh, nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu lehˇ mawˇ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ bi tahˬ˗eu lehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ lehˇ jiˇ haw˗eu meh. (Ja ceuˬ 25:14) Aˬ dui aˬ yawꞈ  nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ jawˇ paw neh dahˬ beh˗awˇ aˬ dui˗euˬ iˬ baˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ bi kamˇ shiˇ le˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ shaˬ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ nga!

4. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ biꞈ˗euˬ nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

⁴ Yeˬhawˇbaˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha naꞈ˗i maˬ bi tseˇ ni kʼawꞈ beh nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ duˇ ni beh˗awˇ, aˬ dui yawˬ ha naꞈ˗i tseˇ geuꞈ nya ni beh˗euˬ meh. Aˬ dui tsawˇ teˬ zaˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, aˬ dui neh tseˇ˗euˬ jeˬ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu teu naˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu teu naˇ aˬ myah luꞈ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu lehˇ haw˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:12; Iˇsaˬyaˇ 48:17, 18) Yeˬhawˇbaˬ heu loꞈ˗ehˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a.

5. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ nya laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga? (Sahˬ boꞈ baˆ kʼoˆ˗euˬ aˇ baˇ˗ahˇ haw)

⁵ Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˬ dui˗ahˇ mˇ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ neh jiˇ dzaw geuꞈ nya˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ boeˬ boeˬ luˆ luˆ laꞈ kʼoeˇ neh nui gahˇ kʼaˇ ahˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, tiˬ gʼaˬ neh˗iˬ nui noeˬ nui duˇ bi biꞈ˗eu maˬ loˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ boeˬ boeˬ luˆ luˆ˗ahˇ beh ngeh Yeˬsuˇ neh bi caw ba˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 8:27-30; Gawˇlawˇsehˇ 1:15, 16) Yeˬhawˇbaˬ baoˬ huiˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, tiˬ gʼaˬ neh˗iˬ bi caw ba laˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ jiˇ gaˇ a nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ laꞈ kʼoeˇ sahˬ paˬ bi geuꞈ˗awˇ, 144,000 gʼaˬ˗ahˇ jiˇ ni Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 12:32) Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ Sahˬpaˬ hawˇ˗eu Piˇ ma Yaw huiˬ gʼaˬ bi geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, dzaw nehˬ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 5:8, 9) Kʼoeˇ naˇ, Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ uˆ lahˇ caw˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ dzaw nehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ  Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kʼaˇ ngeuˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ suˬ saˬ˗iˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ byah nya meh lehˇ nui ma taˬ˗eu meh.—Pah mehˬ˗eu 5:10.

6-7. Nymˇ sahˇ aˬ da hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ uˬ taꞈ, aˬ da aˬ ma deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

⁶ Aˬ cawˬ neh bi caw ba˗eu maˬ loˬ˗eu aˬ dui˗euˬ mˬ taˆ Aˬda aˬ cawˬ˗ahˇ gaˇ a nehˬ naˇ, aˬ dui ngehˬ˗ehˇ dzehˬ a nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ nymˇ sahˇ aˬ da maˬ ngeuˇ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ de laˬ? Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ cawˬ˗ahˇ gaˇ a nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ kʼaˇ ngeuˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ suˬ saˬ˗iˇ˗eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya˗eu meh. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, gaˇ mˇ byah nya˗eu uˬ taꞈ, aˬ cawˬ˗ahˇ dzaw nehˬ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha˗ahˇ nui kʼaˬ tsmˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 41:10) Uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

⁷ Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ nui ma ahˇ˗eu lehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ pah mehˬ taˬ˗euˬ meh. (1 Sahˬpaˬ 22:19-22) Aˬ da aˬ ma pyeuꞈ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya lehˇ naˇ haˬ˗awˇ, gʼeh nya naˇ mˇ caw nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

8. Yeˬhawˇbaˬ Aˬbyaˬhaˬ hawˇ˗eu Saˬlaˇ˗ahˇ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ mahˇ nehˬ˗euˬ nga?

⁸ Yeˬhawˇbaˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu dzaˇ˗iˬ tiˬ jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗eu heu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ naˇ haˬ tseˇ laˇ ngeh, nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Sawˇdoˬ meuˬ hawˇ˗eu Gawˇmawˇlaˆ meuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ Aˬbyaˬhaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu miˇ neh, naˇ haˬ tseˇ gaˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni naˇ haˬ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 18:22-33) Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ miˬ zaˬ Saˬlaˇ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ kʼawꞈ zaˬ bi tsehˆ leˇ ma lehˇ Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ ngeh, Saˬlaˇ uiˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui ma maˬ pehˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗ahˇ paˇ taˬ huiˬ nehˬ˗euˬ meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 18:10-14.

9. Aˬ da aˬ ma hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

⁹ Aˬ da aˬ ma hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Zaˬ maˬ ehˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ maˬ ehˇ, nawˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui ma maˬ tsaˬ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de? Naw maꞈ˗euˬ nui noeˬ maˬ tsaˬ˗a, ngaˬ˗euˬ nui noeˬ tsaˬ ma lehˇ ehˇ˗eu leh jeh de laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu leh jeh de laˬ? Uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, gaˇ dahˇ tsoeˬ dui dui˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ neh nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, gʼawˬ mya jeˬ ya siˬ dzeuˇ˗euˬ ma. Nymˬ˗mˇ aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui deuˬ˗ahˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ paˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga lehˇ haw ma.

10. Yeˬhawˇbaˬ nui deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga?

¹⁰ Huiˬ dui dui˗eu “mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ”˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gʼawˬ mya gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 30:20, 21) Aˬ dui Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ hawˇ˗eu nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ mˇ mawˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗awˇ, muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ teu deuˬ˗ahˇ maˬ mˇ mawˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ keuˆ le˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh jiˇ dzaw geuꞈ nya meh.—Ja ceuˬ 37:37; 1 Gawˇliˬtu 10:11.

11. Aˬ dui Sawˇluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

¹¹ Aˬ dui sahˬ paˬ Sawˇluˆ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ. Dahˬ beh ngeh aˬ yawꞈ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ  naˇ, aˬ yawꞈ yawˬ ha˗euˬ dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, ya mˇ˗eu gaˇ deuˬ˗ahˇ mˇ nya maˬ siˬ miˇ˗a lehˇ noeˬ˗eu meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 9:21; 10:20-22) Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ sahˬ paˬ keuˆ leˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, nui ma huiˬ laˇ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, tiˬ poˆ aˬ yawꞈ bawˇlawˇpeh Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ maˬ dawˬ coeˇ ni pyeuꞈ laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ meh lehˇ nui ma taˬ jeˬ maˬ taˬ ni lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ gaˇ, lawˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ paˇ shiˇ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗ahˇ sahˬ paˬ maˬ paˇ bi geuꞈ˗euˬ meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 13:8-14) Aˬ dui nui gahˇ ahˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ mawꞈ naˇ, aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ gaˇ maˬ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ heu kawˆ˗ahˇ neh dzaw geuꞈ nya˗eu meh.

12. Daˬyeˬlaˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?

¹² Bawˇlawˇpeh Daˬyeˬlaˇ naˇ Sawˇluˆ˗ahˇ maˬ duˇ˗a. Aˬ yawꞈ aˬ dui dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tiˬ ziˇ ziˇ lah ni nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗awˇ, aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu meh. Tiˬ poˆ Yeˬhawˇbaˬ Daˬyeˬlaˇ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ˗euˬ yuꞈ maˆ˗euˬ dawˬ tsuiꞈ bi dzawˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ teu loꞈ˗ehˇ dzawˇ nehˬ nya˗eu teu naˇ, aˬ yawꞈ nya˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ baˬ da neh meh lehˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu meh. (Daˬyeˬlaˇ 2:26-28) Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Aˬ dui neh dawˬ mehˬ mehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ ya leˇ ngeh maˬ ehˇ, Miˬyehˇ gaˇ laꞈ kʼoeˇ mˇ byah nya ngeh maˬ ehˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ maˬ caw ba naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ mˇ pyeuꞈ nya˗a lehˇ ya noeˬ taˬ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 4:13) Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ nga?

13. Aˬ dui Yoˇhaˬ 5:19, 30 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh, nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ dzaw nya˗eu nga?

¹³ Yeˬsuˇ byah kuꞈ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ Zaˬmaˇ pyeuꞈ kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu meh. (Yoˇhaˬ 5:19, 30-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ aˇ yaˬ˗ahˇ lu geuꞈ˗eu lehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ noeˬ haw˗aˬ. Piˇliˇpiˆ 2:6-ahˇ Yeˬsuˇ “aˬ yawꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ duˇ˗eu kʼawꞈ, Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ ma lehˇ, yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ tsaˬ geuꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ yawˬ ha˗euˬ dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ Aˬda˗euˬ uˬ moˆ aˬ myah luꞈ jawˇ˗eu meh.

14. Biꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ shaˇ laˇ ngeh, Yeˬsuˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga?

¹⁴ Zaˬ lahˇ Yaˬkoˆ hawˇ˗eu Yoˇhaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ ma nehˬ˗ehˇ Yeˬsuˇ jawˇ gaˇ laˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ biꞈ˗eu  aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ shaˇ laˇ ngeh, Yeˬsuˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga lehˇ haw ma. Yeˬsuˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ ngaˬ˗euˬ aˇ maˇ paw hawˇ˗eu aˇ caˇ paw nuiˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ mˬ taˆ jawˇ˗eu Aˬda maˬ ngeuˇ naˇ tseˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ lehˇ taˆ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 20:20-23) Heu gaˇ haw ngeh, Yeˬsuˇ yawˬ ha dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ aˬ kawˬ˗aˬ taꞈ˗ehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ mˇ dzehˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 12:49) Aˬ dui Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

15-16. Aˬ dui 1 Gawˇliˬtu 4:6 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ, aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw nya˗eu nga?

¹⁵ Aˬ dui 1 Gawˇliˬtu 4:6 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu heu neh, Yeˬsuˇ˗euˬ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya˗eu meh. Teu gaˇ “Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ kʼaˇ boꞈ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ naw maꞈ caw teh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh tiˬ gʼaˬ na aˬ dui˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ laˇ ngeh, yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ maˬ ya ngehˬ˗a. Jaˇliꞈ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ deuˬ biꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yawˬ ha˗euˬ dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, baoˬ huiˬ˗eu Miˬyehˇ neh ‘mˇ˗euˬ jeˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ’ meh lehˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ ha geuꞈ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Pah mehˬ˗eu 15:3, 4.

¹⁶ Aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu paˇ jaˆ˗a siˬ. Nymˬ˗mˇ aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗awˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ ni jiˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nga lehˇ haw ma.

17. Nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu nga?

¹⁷ Aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu deuˬ yawˬ ha˗euˬ dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ cawˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗awˇ guiˬ lahˬ  huiˬ˗eu miˇ neh, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, coiˬ doi naˇ˗eu 10 gʼaˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ neh laˆ saˆ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ laꞈ kʼoeˇ neh guiˬ lahˬ kʼoꞈ laˇ˗euˬ naˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ meh. Aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ laˆ saˆ nehˬ nya˗eu naˇ gawˇ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ laꞈ˗euˬ gaˇ guiˬ lahˬ huiˬ laˇ˗euˬ meh. Heu gʼaˬ naˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗awˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu meh.—Luˇkaꞈ 17:11-19.

18. Nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ, aˬ jeˬ miˇ neh aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu awˬ˗eu nga? (Loˇmaˆ 12:10)

¹⁸ Nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ naˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗awˇ gʼoeˇ˗eu cawˬ jawˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ naˇ, aˬ cawˬ laꞈ kʼoeˇ jiˇ yaw muiˬ jeˬ ahˇ meh lehˇ ha geuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ cawˬ deuˬ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ nya ngeh, ja ceuˬ nehˬ˗awˇ laˬ kʼaˬ caw cehˇ˗eu meh.—Loˇmaˆ 12:10-ahˇ gui.

19. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh nui ma huiˬ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗eu nga?

¹⁹ Nui ma huiˬ˗eu deuˬ naˇ, yawˬ ha˗ahˇ bi ciˬ poeˬ mawꞈ gaˇ neh, aˬ cawˬ˗ahˇ naˇ maˬ ciˬ poeˬ nehˬ mawꞈ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha hawˇ˗eu aˬ cawˬ yaw kaˬ sheu cehˆ˗awˇ, mˇ ceh ceh˗eu nui ma ahˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ aˬ cawˬ˗ahˇ dzaw nehˬ˗awˇ, aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ jeˬ maˬ biꞈ ni “Aˬ jeˬ kʼawꞈ ngaˇ maˬ mˇ naˇ maˬ geuꞈ nya˗a” lehˇ noeˬ˗eu meh. Nui ma huiˬ˗eu deuˬ naˇ nui kʼahˇ huiˬ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ myaˆ naˆ˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 5:26) Heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu deuˬ aˬ geu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ maˬ kaˬ cawˬ gʼawˬ myahˇ ni maˬ cawˬ nya˗a. Aˬ dui yawˬ ha nui ma huiˬ luꞈ gaˇ ya mawˇ naˇ, ‘aˬ dui˗euˬ nui ma poˆ laˆ laˆ doˆ’ nya˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, nui ma huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ciˇ ni ni lah ni gʼawˇ doˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ shaˇ.—Loˇmaˆ 12:2.

20. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

²⁰ Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ mawꞈ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu nui ma nahˬ yu ni taˬ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗euˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ dzaw geuꞈ mawꞈ˗eu ma. Aˬ dui ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ biꞈ luꞈ˗uˇ. (Pah mehˬ˗eu 4:11) Toˆ˗ehˇ naˇ, aˬ dui nui ma nahˬ yu ni taˬ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ gaˬ˗eu mˬ taˆ Aˬda nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ nya˗eu meh.