Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 5
‘Ka li˗aˬ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ’
“Ka li˗aˬ, tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ.”—1 Gawˇliˬtu 11:3.
Dawˬ caˇ 12 Huiˬ˗eu Miˬyehˇ Yeˬhawˇbaˬ
Kawˆ shawˆ a
1. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗eu jeˬ, aˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ nga?
Nawˬ˗ahˇ “uˬ duˬ pyeuꞈ”˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ nga lehˇ noeˬ nya? Kʼaˬ dzeˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ na aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ neh mehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗eu meh. Yuˇloˬ paw pyawˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Yaˬniˇtaˬ “Heu gaˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ, miˬ zaˬ deuˬ˗aˬ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ teˬ meh lehˇ dehꞈ le ngeh neh noeˬ ahˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ miˬ zaˬ˗ahˇ zaˬ kʼaˆ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ sawˇ˗eu tehꞈ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Luˇ˗kiˬ jiˇ “Aˬ da tiˬ gʼaˬ na yawˬ ha˗euˬ aˬ li˗ahˇ miˬ zaˬ deuˬ˗aˬ, haw baˇ niˇ gʼa˗eu gʼaˇ duˬ tehꞈ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ gaˇ maˬ naˇ haˬ nya˗a lehˇ mehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ miˬ zaˬ˗ahˇ toˆ˗ehˇ maˬ bi mˇ nehˬ mawꞈ˗a. (Maˬkuˆ 7:13 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ) Toˆ˗ehˇ naˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu nga?
2. Nymˇ jiˇ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu deuˬ aˬ jeˬ jeˇ˗ahˇ ya siˬ nya˗eu nga, aˬ jeˬ miˇ neh?
2 Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ bi mˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ ya siˬ nya˗awˇ aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ uˬ duˬ bi pyeuꞈ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ jiˇ ya siˬ nya˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Aˬ yawꞈ nymˇ jiˇ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ uˬ taꞈ, baoˬ teu˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ lehˇ zmˬ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu miˇ neh meh.—Luˇkaꞈ 12:48.
Uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?
3. Aˬ dui 1 Gawˇliˬtu 11:3-ahˇ neh, uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?
3 1 Gawˇliˬtu 11:3-ahˇ gui. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ mˬ taˆ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ jaˆ˗eu nymˇ jiˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw luiˆ luiˆ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi jaˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu jeˬ heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu heu nyiˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu meh. Teu naˇ, uˆ lahˇ˗eu baoˬ zmˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu jeˬ heu meh. Yeˬhawˇbaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗euˬ “uˬ duˬ pyeuꞈ”˗awˇ, baoˬ kʼaˇ jaˆ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha neh mˇ˗euˬ jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ meh. (Loˇmaˆ 14:10; Eˇpeˇsu 3:14, 15) Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˇ muˇ˗euˬ uˬ duˬ bi pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ neh aˬ dui˗ahˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 15:27) Yeˬhawˇbaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ jiˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ˗eu meh.—1 Beˬtuˆluˆ 3:7.
4. Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ nga?
4 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ zahˇ jahˇ doˆ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ zahˇ teu˗ahˇ mˇ caw lehˇ ehˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ meh. (Iˇsaˬyaˇ 33:22) Yeˬsuˇ jiˇ Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ˗euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, zahˇ jahˇ doˆ˗awˇ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ zahˇ teu˗ahˇ mˇ caw lehˇ ehˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ meh.—Gaˬlaˬtiˆ 6:2; Gawˇlawˇsehˇ 1:18-20.
5. Nymˇ sahˇ aˬ da gʼaˬ aˬ jeˬ jahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ˗eu nga, aˇ naˆ keuˆ ni jaˆ˗eu nga?
5 Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh, nymˇ sahˇ aˬ da gʼaˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ noeˬ tsehˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 7:2; Eˇpeˇsu 6:4) Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ teu naˇ dui dui baw˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ neh jahˇ doˆ˗euˬ zahˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ dawˬ pehˬ ya taˬ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 3:5, 6) Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ yawˬ ha˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ zahˇ jahˇ doˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ˗a. (Loˇmaˆ 14:4) Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ huiˬ laˇ˗awˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ neh jawˇ doˆ˗iˇ ngeh zaˬ deuˬ aˬ daˬ˗ahˇ yaw zeu ya baw˗eu nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, aˬ da gʼaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nymˇ sahˇ aˬ da maˬ paˇ pyeuꞈ meh.—Maꞈtehˬ 19:5.
Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ˗euˬ nga?
6. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ˗euˬ nga?
6 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw luiˆ luiˆ˗ehˇ bi jaˆ˗awˇ, nui saˇ bi oꞈ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 14:33, 40) Uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw maˇ maˇ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ maˬ jaˆ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ yaw bahˬ yaw lahˇ˗ehˇ suˬ saˬ dui dui˗awˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ jiˇ maˬ jaˆ˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ, gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ geu gʼaˬ neh bi ehˇ tsehˆ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ teu˗ahˇ uˬ duˬ yuˇ˗awˇ neh mˇ˗eu aˬ geu gʼaˬ lehˇ jiˇ maˬ siˬ laˇ˗a.
7. Eˇpeˇsu 5:25, 28-ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ miˬ zaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mˇ nehˬ mawꞈ˗eu nga?
7 Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ zmˬ˗eu heu naˇ, yaw muiˬ jeˬ maˇ˗iˬ miˬ zaˬ gʼawˬ mya gʼaˬ aˬ jeˬ miˇ neh kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ nya, behˬ dzaˬ laˇ nya lehˇ noeˬ˗eu nga? Toˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu teu naˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼawˬ mya gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ maˬ caw teh ni aˬ yawꞈ maꞈ neh huiˬ laˇ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ caw teh˗eu miˇ neh meh. Tiˬ gʼaˬ na yawˬ ha˗euˬ nui ma laˆ saˇ˗eu gʼaˇ duˬ, miˬ zaˬ˗ahˇ diˬ˗eu meh, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, yawˬ ha aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ yaw duˬ bi baw˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ “zaˬ yo aˬ li” tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi haw˗eu gʼaˇ duˬ meh. Aˬ yawꞈ miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ laˇ ni maˬ ka tiˇ nya kʼawꞈ, laˆ guˆ nehˬ nya ma lehˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ miˬ zaˬ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ laˆ guˆ laˆ guˆ˗ehˇ nyehꞈ tehˬ˗eu meh. b Heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ heu naˇ, miˬ zaˬ deuˬ za geuˇ˗eu taˬ huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ biꞈ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ tahˬ poˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu meh.—Eˇpeˇsu 5:25, 28-ahˇ gui.
Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu nga?
8. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu nga?
8 Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh uˆ lahˇ˗eu baoˬ zmˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ nyiˬ jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ, nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ˗ahˇ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ heu nyiˬ jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nehˬ nya˗eu nga lehˇ jiˇ haw ma.
9. Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ˗eu nga?
9 Taˬ aw˗eu jeˬ. Yeˬhawˇbaˬ taꞈ˗ehˇ gahˇ dzehˬ˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ paˇ jawˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ ngehˬ gaˇ naˇ haˬ nehˬ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 18:23, 24, 32) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. (1 Sahˬpaˬ 22:19-22) Yeˬhawˇbaˬ byah kuꞈ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ aˬ dui byah kuꞈ gaˇ maˬ noeˬ tmˬ˗a. Aˬ yawꞈ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ bi mˇ˗awˇ, mˇ byah nya ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 113:6, 7) Teu miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “ngehˬ gʼeh˗eu gʼaˬ” lehˇ kʼawꞈ kuˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 27:9; Heˬbyehˇ 13:6) Sahˬ paˬ Daˬbiˇ Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ caw ba nehˬ law nmˇ˗aˬ, aˬ yawꞈ huiˬ˗eu gaˇ teu˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh nehˬ˗iˬ maˬ mˇ pyeuꞈ nya˗a lehˇ siˬ nya˗eu meh.—2 Saˬmeuˬlaˆ 22:36.
10. Yeˬsuˇ taˬ aw˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?
10 Yeˬsuˇ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ. Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ hawˇ˗eu Saˬ laˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, zaˬ lahˇ deuˬ˗euˬ aˬ kuiˇ˗ahˇ dzuiꞈ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ nga? Heu naˇ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ hawˇ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ bi dzaw geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ meh. Yeˬsuˇ “Naw maꞈ ngaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ mˇ nya ni, ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ mˇ mehˬ nehˬ gʼaˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:12-17) Yeˬsuˇ baoˬ jaˆ dui dui kʼawꞈ aˬ cawˬ neh bi mˇ cu˗eu lehˇ maˬ noeˬ haw˗aˬ. Aˬ yawꞈ aˬ cawˬ˗ahˇ mˇ cu nehˬ˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ naˇ.—Maꞈtehˬ 20:28.
Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ aˬ yawꞈ taˬ aw˗awˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ iˇ kahˇ˗euˬ mˇ myawˬ mˇ˗awˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ jah˗eu jeˬ ziꞈ ni maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ni maˬ ehˇ, caw ba˗eu heu neh mˇ mawˇ (Aˇ deuˆ 11, 13-ahˇ haw)
11. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ taˬ aw˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
11 Aˬ dui dzaw geuꞈ nya˗eu jeˬ. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ taˬ aw˗eu jeˬ gʼawˬ mya jeˬ gʼaw mya kawˆ˗ahˇ mˇ mawˇ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ maˬ mˇ nya gaˇ keuˆ ni maˬ noeˬ tmˬ˗eu uˬ taꞈ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ maˬ noeˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ ngehˬ gaˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ˗eu meh. Aˬmeˬliˇkaˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Maˇliˬ ehˇ˗eu “Tiˬ poˆ na nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ noeˬ˗eu maˬ duˇ leˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, tiˬ jeˬ paˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh aˬ yawꞈ ngaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya lehˇ naˇ haˬ˗awˇ, maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ ngaˬ neh ehˇ˗euˬ dawˬ teu˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ paˇ shaˇ sawˇ iˇ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ ngaˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗awˇ yaw zeu baw ngaˇ lehˇ siˬ laˇ nya.” Taˬ aw˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ naˇ, gaˇ dahˬ gaˇ dzeˇ deuˬ iˇ kahˇ˗euˬ gaˇ heu naˇ miˬ zaˬ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ˗a lehˇ haw kʼawꞈ, aˬ yawꞈ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ caw nehˬ˗eu meh. Teu naˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh? Mehˇ nmˇ Leˇsheuˬ ehˇ˗eu “Ngaˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ miˬ zaˬ˗ahˇ kʼmˬ maˬ joˆ caw, iˇ kahˇ jeˬ caw nehˬ naˇ, yuiꞈ nyiˇ hawˇ˗eu aˬ cawˬ deuˬ ‘hehˇ heu gʼaˬ zaˬ yo aˬ li mehˇ laˬ leˇ heu’ lehˇ noeˬ˗awˇ, miˬ zaˬ˗ahˇ guˆ˗eu tiˬ gʼaˬ nga lehˇ kʼawꞈ noeˬ nya meh.” Nawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ deuˬ jiˇ toˆ˗ehˇ noeˬ naˇ, Yeˬsuˇ neh zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ aˬ kuiˇ dzuiꞈ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ mawˇ luꞈ˗uˇ. Teu ngeh aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi Yeˬsuˇ neh mˇ˗euˬ gaˇ teu naˇ, zaˬ kʼaˆ deuˬ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ meh. Muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ, miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui saˇ oꞈ naˇ, aˬ cawˬ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ haw doeˇ laˇ kʼawꞈ maˬ guˆ˗a. Muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ taˬ aw˗eu jeˬ uˬ taꞈ, aˬ jeˬ˗euˬ muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ paˇ ya ahˇ nga siˬ?
12. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
12 Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ. Yeˬhawˇbaˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ neh mˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:7, 8) Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ ni maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ “aˬ dui laˬ kʼaˬ ya cehˇ ni yawˬ jeˬ na luꞈ tiˬ byah tiˬ loꞈ biꞈ laꞈ˗eu” heu neh aˬ dui˗ahˇ shiˬ shaˬ jiˇ paw ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:17) Aˬ yawꞈ aˬ dui mˇ lehˬ ngeh aˬ dui˗ahˇ mehˬ paˇ tsoˆ paˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ maˬ tsehˆ leˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ bi kamˇ shiˇ le gaˇ keuˆ ni gaˬ˗awˇ, Yeˬsuˇ jiˇ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ lawˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 3:16; 15:13) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a.—Yoˇhaˬ 13:1; Loˇmaˆ 8:35, 38, 39.
13. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (“ Nymˬ˗mˇ hawˇ˗eu miˬ zaˬ sheuˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ, miˬ zaˬ˗euˬ yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗eu nga?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)
13 Aˬ dui dzaw geuꞈ nya˗eu jeˬ. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ jiˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ nui gaˬ laꞈ kʼoeˇ neh ya mˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ “Yawˬ ha ya mawˇ luꞈ˗eu Ka li zaˬ cawˬ cawˬ [maˬ ngeuˇ naˇ nymˇ jiˇ] maˬ gaˬ naˇ, maˬ ya mawˇ˗eu Miˬyehˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nmˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:11, 20) Nymˇ jiˇ˗ahˇ gaˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ mawꞈ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ nui jah paw maˬ ehˇ, nui ma paw maˬ ehˇ, shiˬ shaˬ jiˇ paw maˬ ehˇ, ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 5:8) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗awˇ, tiˬ jeˬ paˬ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ehˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ haw ma.
Nymˇ sahˇ aˬ da gʼaˬ aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?
14. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ nui jah˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya ngehˬ gʼeh˗eu nga?
14 Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nui jah ziꞈ ni, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ni caw ba nehˬ. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗euˬ nui jah aˬ myah luꞈ ziꞈ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 5:3, 6; Maˬkuˆ 6:34) Teu gaˇ duˇ ni nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ aˇ yeˇ kʼaˇ ya taˬ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ni caw ba nehˬ˗eu heu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:6-9) Toˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ myah luꞈ Jaˇliꞈ ya gui˗awˇ, ya pyehˆ tseˇ˗eu uˬ taꞈ, bawˬ dzaˬ gaˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ gaˇ ya iˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ muiˬ ni ya jahˇ˗eu meh.
15. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?
15 Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ. Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi gaˬ nya lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 3:17) Yeˬsuˇ jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ngehˬ˗eu jeˬ neh maˬ ehˇ, mˇ˗eu jeˬ neh maˬ ehˇ bi mawˇ˗awˇ, zaˬ lahˇ deuˬ jiˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ gaˬ miˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 15:9, 12, 13; 21:16) Teu gaˇ duˇ ni, nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ jiˇ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ bi mawˇ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu hawˇ˗eu, nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu heu neh maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ poeˬ aˇ naˆ ni baw˗eu lehˇ ehˇ nehˬ˗eu heu neh maˬ ehˇ, yehꞈ laˇ naˇ aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi ja ceuˬ nehˬ˗eu heu neh maˬ ehˇ, gaˬ˗eu lehˇ bi mawˇ nya˗eu meh.—Dawˬdaˬ 31:28, 29.
Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ Yeˬhawˇbaˬ neh nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ naˇ, aˬ yawꞈ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ loˬ˗eu jeˬ jaˆ ni ya leh jeh (Aˇ deuˆ 16-ahˇ haw)
16. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ aˬ jeˬ paˇ ya jahˇ nga siˬ, ehˇ kʼawꞈ aˬ jeˬ˗ahˇ ya yahˇ˗eu nga?
16 Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ shiˬ shaˬ jiˇ paw ngehˬ gʼeh nehˬ. Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗eu miˇ neh, ya shaˬ luꞈ ngeh kʼawꞈ ngehˬ gʼeh nehˬ˗euˬ meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 2:7; 29:5) Yeˬhawˇbaˬ nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ aˬ dui˗ahˇ loˬ˗eu jeˬ jaˆ ni ngehˬ gʼeh nehˬ luꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:31-33; 7:11) Yeˬsuˇ jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ bi dzaˬ bi dawˇ˗awˇ, ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu uˬ taꞈ, laˆ saˆ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 14:17-20; Maꞈtehˬ 4:24) Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ loˬ˗eu jeˬ jaˆ ni ya leh jeh˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ya yahˇ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ nui jah hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ maˬ ngehˬ gʼeh nehˬ nya gaˇ keuˆ ni gaˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ maˬ ya mˇ dzeuˇ˗a.
17. Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu nga?
17 Mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba mawꞈ˗eu miˇ neh mehˬ laˇ tsoˆ laˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 12:7-9) Teu gaˇ duˇ ni Yeˬsuˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ nui gaˬ laꞈ kʼoeˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 15:14, 15) Aˬ yawꞈ kʼaˇ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ ngehˬ kʼawꞈ, nahˬ yu ni ngehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 20:24-28) Aˬ yawꞈ aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗awˇ, tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ mˇ lehˬ meh lehˇ siˬ nya meh.—Maꞈtehˬ 26:41.
18. Muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da aˬ myah luꞈ aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu nga?
18 Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ maˬ byah kuꞈ˗a lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ laˆ lehˬ ngeh, ‘yehˬ bawˬ sehˇ lu˗ehˇ maˬ gʼeh˗a.’ (Gawˇlawˇsehˇ 3:19) Toˆ˗ehˇ jahˇ ngeh to˗aˬ, aˬ yawꞈ yawˬ ha jiˇ laˆ lehˬ laˇ˗eu baw meh lehˇ noeˬ˗awˇ, Gaˬlaˬtiˆ 6:1 laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw˗eu uˬ taꞈ, “nui nahˬ nui yu ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ” aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nymˇ jiˇ˗ahˇ mehˬ nehˬ nya˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ˗eu heu meh lehˇ siˬ nya˗eu meh.—1 Beˬtuˆluˆ 2:21.
19-20. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ noeˬ tsehˆ ngeh Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
19 Yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ. Yeˬhawˇbaˬ noeˬ tsehˆ ngeh aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ ni noeˬ tsehˆ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Miˬyehˇ dehꞈ ziˇ˗ahˇ beh˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ heu naˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ bi muiˬ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗eu gʼaˇ duˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ bi kamˇ shiˇ le˗euˬ heu jiˇ tiˬ gʼaˬ na ka tiˇ˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ teu loꞈ˗ehˇ mˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ jiˇ noeˬ tsehˆ ngeh aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ ni noeˬ tsehˆ˗eu meh. (Loˇmaˆ 15:3) Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ gʼaˬ doeˇ naˬ dah jeˬ maˬ naˬ dah ni tsawˇ haˬ baˬ maꞈ deuˬ˗ahˇ mehˬ˗eu lehˇ leh jeh˗eu meh.—Maˬkuˆ 6:31-34.
20 Muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ shaˬ dui dui˗eu jeˬ naˇ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ jiˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ heu meh. Aˬ yawꞈ gaˇ kawˆ heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maˬ ngeuˇ˗eu jeˬ˗ehˇ maˬ ehˇ, yawˬ ha˗euˬ nui ma tehꞈ˗ehˇ geuꞈ˗awˇ neh maˬ ehˇ, maˬ noeˬ tsehˆ˗a. Aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ paˬ nga lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh bi caw ba˗eu meh. c (Dawˬdaˬ 2:6, 7) Aˬ yawꞈ toˆ˗ehˇ jahˇ ngeh tiˬ jawˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh.—Piˇliˇpiˆ 2:4.
21. Aˬ dui nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ya siˬ˗eu nga?
21 Yeˬhawˇbaˬ nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ˗ahˇ maˬ awˬ˗eu gaˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˇ heu˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ bi mˇ mawꞈ˗awˇ bi haw teˬ mawꞈ˗eu meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ dzaw geuꞈ naˇ, aˬ yawꞈ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ nya˗awˇ, miˬ zaˬ deuˬ jiˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ naˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ nymˇ dahˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh. Miˬ zaˬ deuˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Miˬ zaˬ aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ tahˬ puˬ laˇ nya˗eu nga? Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ya siˬ meh.
Dawˬ caˇ 16 Zaˬmaˇ tseˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ
a Kʼaˬ dzeˇ zaˬ, miˬ zaˬ sheuˬ ngeh, nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh uˆ lahˇ˗eu baoˬ biꞈ nehˬ˗euˬ nga, aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu nga lehˇ jiˇ haw˗awˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ jiˇ paˇ haw ma. Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ Yeˬsuˇ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ nui deuˬ˗ahˇ neh jiˇ aˬ jeˬ paˇ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ haw ma. Kʼoeˇ naˇ heu dmˬ˗euˬ gaˇ kawˆ smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ˗ahˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ uˬ duˬ pyeuꞈ˗eu aˇ yaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya zmˬ˗eu nga lehˇ haw ma.
b Tiˬ poˆ na tiˬbiˬ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, paˇ dmˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ miˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ nui ma paw hawˇ˗eu, gʼawˇ mawˇ paw, yaw doeˇ jahˇ˗eu teu naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ jaˆ luꞈ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Teu baˬ da neh gʼawˬ mya gʼaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ miˬ zaˬ˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ˗eu teu naˇ yaw bahˬ jeˬ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ noeˬ˗eu meh.
c Yaw muiˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu nga lehˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, 2011 kʼoꞈ, Oeˬ siˬ ba la 15 nah˗ahˇ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ myaˆ pyawˬ 13-17-ahˇ ahˇ˗eu “Miˬyehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ za ni noeˬ tsehˆ” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ haw.
