Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 3

Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma Miˬyehˇ hawˇ˗eu Ka li˗ahˇ ja ceuˬ

Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma Miˬyehˇ hawˇ˗eu Ka li˗ahˇ ja ceuˬ

“Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗aˬ, dzoeˬ dzaˬ nuiˇ mahˬ kʼoeˇ taˆ nuiˇ luꞈ˗eu aˬ dui˗euˬ Miˬyehˇ hawˇ˗eu aˬ dui˗euˬ Yawˇzaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh.”—Pah mehˬ˗eu 7:10.

Dawˬ caˇ 14 Miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ eu Sahˬpaˬ yaw shuiꞈ gʼaˬ˗ahˇ ja ceuˬ

Kawˆ shawˆ a

1. 1935 kʼoꞈ˗ahˇ˗euˬ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ mehˬ˗euˬ jeˬ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi gʼeh leˇ˗euˬ nga?

 Miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu Jaˇliꞈ dzaw zaˬ pyeuꞈ meh. b Aˬ yawꞈ nyaꞈ aˬ li 3 gʼaˬ hawˇ˗eu aˬ buˇ 2 gʼaˬ jawˇ˗awˇ, zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ ni leh jeh˗awˇ mehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ aˬ li tiˬ gʼaˬ 1926 kʼoꞈ˗ahˇ 18 kʼoꞈ kʼawˆ laˇ ngeh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Teu ngeh Jaˇliꞈ dzaw zaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ hawˇ˗eu zaˬ guˬ heu gʼaˬ jiˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ 1935 kʼoꞈ˗ahˇ aˬ li zaˬ guˬ heu gʼaˬ Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ Gʼawˇshiˇtamꞈ Diˬ Siˬ˗ahˇ jahˇ˗euˬ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ Joˇsehꞈ Laˇdeuˇpawˬ neh “Maˬ gui jiˇ coeˇ ni myaˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ dawˬ mehˬ mehˬ gaˇ ya gaˬ ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ paˇ˗iˇ˗euˬ meh. Mehˬ bawˬ teu gaˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu maˇ maˇ ni gʼeh˗eu aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ nga?

2. Mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ jeˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ dzawˇ nehˬ˗euˬ nga?

2 Dawˬ mehˬ mehˬ˗eu teu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ Pah mehˬ˗eu 7:9 laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ “maˬ gui jiˇ coeˇ ni myaˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ” maˬ ngeuˇ naˇ “tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma” (MS) heu naˇ, aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu lehˇ dzawˇ nehˬ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ dzaw zaˬ deuˬ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma mˬ kʼoeˇ taˆ ya le daˆ meh lehˇ gʼoˆ shaw haw˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ naˆ ni saˇ jaˇ maˬ ziꞈ˗eu miˇ neh, mˬ taˆ aˬ yawꞈ maꞈ taꞈ˗ehˇ teˬ gaˇ ya jawˇ meh lehˇ noeˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ maˇ diˇ naˇ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ mˬ kʼoeˇ taˆ ya le˗eu maˬ ngeuˇ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ naˇ “guˆ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ” daˬ dzeuˇ˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ gʼeh˗eu Ka li˗euˬ yawˇ nui deuˬ c pyeuꞈ meh lehˇ dzawˇ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ Jaˇliꞈ gʼawˬ mya deuˆ˗ahˇ zmˬ˗euˬ meh. (Pah mehˬ˗eu 7:14) Yeˬsuˇ neh “Yawˇ yawˇ kuˆ heu kuˆ˗ahˇ maˬ uˇ˗eu ngaˬ˗euˬ yawˇ deuˬ jawˇ te siˬ. Yawˇ kʼoeˇ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ ngaˇ ya sheuˬ uˇ laꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ tehꞈ˗a. Kʼoeˇ ngeh jawˇ, yawˇ dawˬ tawˆ luꞈ yawˇ yawˇ maꞈ tiꞈ maꞈ tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗awˇ, yawˇ bo˗eu yaw sahˇ tiˬ sahˇ tehꞈ˗ehˇ bo tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ jaˆ meh. (Yoˇhaˬ 10:16) Yawˇ teu deuˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ naˇ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ gʼeh˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Saˇ kiˇ deuˬ pyeuꞈ meh. (Maꞈtehˬ 25:31-33, 46) Aˬ dui gʼoˆ shaw paˇ˗euˬ jeˬ heu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ li zaˬ guˬ teu gʼaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ jiˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi paˇ˗iˇ˗euˬ nga lehˇ haw ma.—Ja ceuˬ 97:11; Dawˬdaˬ 4:18.

Gʼoˆ shaw paˇ˗euˬ jeˬ tsawˇ haˬ aˇ muiˇ gʼaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ beˬ paˇ

3-4. 1935 kʼoꞈ˗ahˇ˗euˬ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ, tsawˇ haˬ aˇ muiˇ gʼaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ bi siˬ˗euˬ nga?

3 Mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ “Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ gʼeh˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu deuˬ tuˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ ngeh nui ma cehˇ tahˬ tahˬ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. Teu ngeh nah˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ mawˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ 20,000 gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni˗ahˇ tiˬ paˆ dzehˬ ni tsawˬ tuˇ˗euˬ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ “Haw sheˇ maˬ gui jiˇ coeˇ ni myaˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Mehˬ bawˬ teu laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lawꞈ gʼa˗eu meh. Tsawˬ tuˇ˗euˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mˬ kʼoeˇ taˆ bi le˗eu lehˇ maˬ tseˇ˗euˬ lehˇ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh maˬ tseˇ˗euˬ lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Yawˬ nah yawˬ keuˆ laˇ ngeh 840 gʼaˬ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Myaˬ tiˬ paˆ naˇ yawˇ nui deuˬ pyeuꞈ meh.

4 Kʼoeˇ ngeh nah mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ neh dawˬ mehˬ mehˬ gaˇ ya gaˬ˗euˬ taꞈ naˇ, aˬ li zaˬ guˬ teu gʼaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ gʼawˬ mya heˇ gʼaˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ paˇ dzaˬ˗euˬ meh. Gʼawˬ mya gʼaˬ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ neh “Ngaˇ 1935 kʼoꞈ˗euˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ saˬ saˬ˗euˬ ma. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ mˬ taˆ bi le˗eu lehˇ maˬ tseˇ˗euˬ uˬ taꞈ, ngaˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh maˬ tseˇ˗euˬ lehˇ jiˇ siˬ nya ma. Ngaˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ myah luꞈ ya dehꞈ gʼeh˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗awˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ laˇ ni ya caw ba nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ nui ma tsaˬ˗eu meh. (Loˇmaˆ 8:16, 17; 2 Gawˇliˬtu 1:21, 22) Teu ngeh nah˗ahˇ neh naˇ, tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ myaˬ laˇ dui dui luꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ dzeˇ luꞈ˗eu tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ gm leˇ˗awˇ gaˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu meh.

5. Yeˬhawˇbaˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ paˇ dzaˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga?

5 Yeˬhawˇbaˬ 1935 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ paˇ dzaˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? Kʼoeˇ naˇ nymˬ˗mˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ haw˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ aˇ nah hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ tseˇ nyaˬ lehˇ siˬ leˇ˗awˇ maˬ paˇ dzaˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? (1 Gawˇliˬtu 11:28) Tiˬ gʼaˬ na mˬ kʼoeˇ taˆ ya le meh lehˇ gʼoˆ shaw bahˬ˗euˬ miˇ neh, kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ lehˬ˗iˇ miˬ˗a lehˇ ha geuꞈ˗awˇ, kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ paˇ dzaˬ˗eu uˬ taꞈ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yawˇ nui deuˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ha geuꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ yawꞈ maꞈ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ paˇ dzaˬ˗euˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu miˇ neh Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu meh.

Muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ

6. Yeˬsuˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ lehˇ dawˬ biꞈ˗euˬ nga?

6 Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ keuˆ le meh. Aˬ dui Pah mehˬ˗eu yaw huiˬ 7-ahˇ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ngehˬ keuˆ taˬ nga siˬ lehˇ haw naˇ, aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ za laˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Yeˬsuˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ jmˬ maˬ diˬ jiˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni miˇ tsaˬ˗ahˇ maˬ bi luˬ maˬ bi sehˇ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, miˇ ma oeˬ coeˇ oeˬ pyawˬ˗euˬ jaˬ lehˇ˗ahˇ nyehꞈ tehˬ taˬ lehˇ dawˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Heu poˆ jmˬ diˬ˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh kamˬ saˬ saˬ˗eu poˆ pyeuꞈ meh. (Pah mehˬ˗eu 7:1-4) Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ heu deuˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ mˬ taˆ sahˬ paˬ hawˇ˗eu piˇ ma ya geuꞈ meh. (Pah mehˬ˗eu 20:6) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ mˬ taˆ jaˆ˗eu nymˇ jiˇ, tseˇ doˆ taˬ˗euˬ 144,000 gʼaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ za˗eu ya mawˇ gaˇ loꞈ luꞈ˗eu meh.

Pyuˇ deuˬ ni gʼeh˗eu pehˇ kʼahˬ pehˇ mahˇ dm taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma aˬ laꞈ˗ahˇ daoˇ uˬ pyaˬ yuˇ luꞈ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ dzoeˬ dzaˬ nuiˇ mahˬ hawˇ˗eu Yawˇzaˬ˗euˬ mehˬ shi yawꞈ luꞈ (Aˇ deuˆ 7-ahˇ haw)

7. Pah mehˬ˗eu 7:9, 10-ahˇ haw ngeh, Yoˇhaˬ yaw sahˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ mawˇ˗euˬ nga, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ jahˇ luꞈ˗eu nga? (Sahˬ boꞈ baˆ kʼoˆ˗euˬ aˇ baˇ˗ahˇ haw.)

7 Yoˇhaˬ sahˬ paˬ hawˇ˗eu piˇ ma pyeuꞈ˗eu 144,000 gʼaˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ gʼaˬ naˇ aˬ yawꞈ Aˬmaˬgeˬdoˬ˗ahˇ ya buˬ˗iˇ˗eu “maˬ gui jiˇ coeˇ ni myaˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ”˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ heu deuˬ naˇ dahˬ beh˗euˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ duˇ leˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ myaˬ dzehˬ˗awˇ aˇ myaˆ gʼaˬ ahˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a. (Pah mehˬ˗eu 7:9, 10-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, “pyuˇ deuˬ ni gʼeh˗eu pehˇ kʼahˬ pehˇ mahˇ dm˗awˇ” Saˬdaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ neh “maˬ bi laˆ jawꞈ ni yawˬ haˇ yawˬ ha yahˇ˗awˇ dehꞈ˗eu” meh. (Yaˬkoˆ 1:27) Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ Yawˇzaˬ neh mˇ˗euˬ jeˬ baˬ da neh aˬ yawꞈ maꞈ buˬ˗iˇ law˗iˇ˗eu jeˬ za˗euˬ ma lehˇ guˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ neh tseˇ˗euˬ sahˬ paˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, “daoˇ uˬ pyaˬ yuˇ luꞈ”˗eu meh.—Yoˇhaˬ 12:12, 13 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ.

8. Pah mehˬ˗eu 7:11, 12 aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mˬ taˆ nymˇ jiˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ˗eu nga?

8 Pah mehˬ˗eu 7:11, 12-ahˇ gui. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mˬ taˆ jaˆ˗eu nymˇ jiˇ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma˗ahˇ ya mawˇ ngeh, laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ ja ceuˬ gaˇ Yoˇhaˬ ya mawˇ˗euˬ meh. Mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ ngeh, yaw sahˇ laꞈ kʼoeˇ ya mawˇ˗euˬ jeˬ teu maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ gaˇ ya mawˇ ngeh laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh.

9. Pah mehˬ˗eu 7:13-15-ahˇ haw ngeh, nymˬ˗mˇ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma aˬ jeˬ mˇ luꞈ˗eu nga?

9 Pah mehˬ˗eu 7:13-15-ahˇ gui. Yoˇhaˬ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma “aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ pehˇ kʼahˬ pehˇ mahˇ˗ahˇ Yawˇzaˬ˗euˬ shiˬ neh pyuˇ deuˬ ni tsiˬ shawˇ taˬ˗euˬ meh” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. Heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ siˬ nya˗eu nui ma shawˇ˗awˇ, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 1:18) Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ muiˬ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ jah˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni bi mawˇ˗euˬ, a nehˬ dzeuˇ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 3:36; 1 Beˬtuˆluˆ 3:21) Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dzoeˬ dzaˬ nuiˇ mahˬ mehˬ shi yawꞈ˗awˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ ‘uˬ ciꞈ nah gʼahˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ nya˗eu meh.’ Nymˬ˗mˇ iˬ nah Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaˬ gaˬ˗awˇ, zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗eu deuˬ myaˬ tiˬ paˆ naˇ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ heu˗ahˇ leh jeh dui dui˗awˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ naˬ ba tiꞈ taˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 6:33; 24:14; 28:19, 20.

Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya dzeuˇ˗iˇ˗euˬ yawˇ nui deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui luꞈ (Aˇ deuˆ 10-ahˇ haw)

10. Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma aˬ jeˬ˗ahˇ jah˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ maˇ diˇ byah laˇ gaˇ ya mawˇ˗eu nga?

10 Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ dzeuˇ˗iˇ˗euˬ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma “Miˬyehˇ˗euˬ dzoeˬ dzaˬ nuiˇ mahˬ mehˬ shi aˬ yawꞈ maꞈ yawꞈ”˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ myah luꞈ ngehˬ gʼeh˗eu meh lehˇ jah˗eu meh. Yawˇ nui deuˬ Miˬyehˇ neh “Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ myaˆ biˇ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ siˆ shawˇ nehˬ tehꞈ˗a. Shiˇ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ˗ehˇ, noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu jeˬ, ngoeˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, naˇ˗eu gawˇ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh” lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ dawˬ maˇ diˇ byah laˇ gaˇ dawˬ luꞈ˗eu meh.—Pah mehˬ˗eu 21:3, 4.

11-12. (a) Pah mehˬ˗eu 7:16, 17-ahˇ haw ngeh, tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ mehˬ hu paw aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga? (b) Yawˇ nui deuˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ni laˆ noeˬ nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga?

11 Pah mehˬ˗eu 7:16, 17-ahˇ gui. Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ na mˇ dzaˬ kʼawꞈ dawˇ˗eu shaˬ˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, guiˇ deuˆ deuˆ˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, dzaˬ˗eu jeˬ maˬ jaˆ ni shaˬ luꞈ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na naˇ jah˗eu jeˬ baˬ da neh tawˬ˗ahˇ uˇ luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ heu siˬ laˆ cawˆ gaˇ neh ya buˬ˗iˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ nui jah paw˗euˬ dzaˇ maˬ ehˇ, shiˬ shaˬ jiˇ paw˗euˬ dzaˇ maˬ ehˇ, tiˬ byah tiˬ loꞈ jaˆ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh nui ma cehˇ tahˬ tahˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ˗euˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ ngeh, tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ kʼoeˇ taˆ “lahˇ dui dui˗eu jeˬ”˗ahˇ duˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ nui pehˇ bi keuˆ le˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma˗ahˇ naˇ aˬ yawꞈ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ˗a. Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ jiˇ ngeh Yeˬsuˇ dzeuˇ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ “dehꞈ˗eu saꞈ laˇ lawˇ gawˆ˗ahˇ” sheuˬ gʼeh˗eu meh. Shaˇ noeˬ haw sheˇ, tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ aˇ naˆ ni muiˬ˗eu nga! Aˇ heˇ aˇ heˇ lam gʼaˬ˗ahˇ neh dehꞈ laꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh maˬ ya shiˇ˗eu tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ jawˇ˗eu tehꞈ meh.—Yoˇhaˬ 11:26.

12 Yawˇ nui deuˬ muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ dui dui˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mˬ taˆ bi le˗eu lehˇ maˬ tseˇ˗euˬ kʼawꞈ, tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu loꞈ˗ehˇ gaˬ˗awˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu meh. Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ jahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu heu meh.

Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Ka li˗ahˇ nui ma dawˬ tawˆ luꞈ ja ceuˬ

Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ ciˬ tsehˆ˗eu kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ, aˬ dui˗ahˇ dehꞈ˗eu jeˬ bi za˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬsuˇ neh kamˇ shiˇ nehˬ le˗euˬ jeˬ˗ahˇ bi noeˬ mawˇ (Aˇ deuˆ 13-15-ahˇ haw)

13-14. Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ Yeˬsuˇ shiˇ˗euˬ gaˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

13 Maˬ myahˇ laˇ˗euˬ heu myaˆ kʼoꞈ˗ahˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ 1,000 gʼaˬ laꞈ kʼoeˇ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ˗eu tiˬ gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni ahˇ˗eu meh. Aˇ muˇ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ dzaˬ˗eu deuˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a. Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ myah luꞈ dehꞈ gʼeh˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ miˇ neh Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ luꞈ nga siˬ? Heu naˇ yawˬ ha˗euˬ cawˬ˗euˬ jiˇ cehˇ baˇ gaˇ iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ teu gaˇ iˇ˗eu teu naˇ, miˬ shuiˬ yo shuiꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh meh. Teu gaˇ duˇ ni yawˇ nui deuˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ hawˇ˗eu tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ˗eu lehˇ bi siˬ mawꞈ˗eu miˇ neh meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ myah luꞈ dehꞈ gʼeh nya ni caw ba nehˬ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu lehˇ jiˇ bi siˬ mawꞈ˗eu miˇ neh meh.

14 Yawˇ nui deuˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ mˇ caw mawꞈ˗eu miˇ neh meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ jahˇ beh beh ngeh poˆ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “Ngaˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ heu loꞈ˗ehˇ mˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (1 Gawˇliˬtu 11:23-26) Teu miˇ neh yawˇ nui deuˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ maˬ paˇ dzeˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ jiˇ mehˬ bawˬ heu˗ahˇ laˇ lehˇ kuˇ˗eu meh.

15. Aˬ dui Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ja ceuˬ nya˗eu nga?

15 Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ dui dawˬ caˇ caˇ˗awˇ, guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu neh Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ ja ceuˬ nya˗eu meh. Heu kʼoꞈ˗euˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ kawˆ uˬ dzah naˇ, “Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ” lehˇ meh. Dawˬ mehˬ mehˬ˗eu heu kawˆ naˇ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Kaˬ muˇ hawˇ˗eu aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ ciˬ tsehˆ ngeh, Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼawˇ mawˇ hawˇ˗eu shiˬ˗ahˇ bi noeˬ mawˇ leˇ˗awˇ, aˬ dui dehꞈ˗eu jeˬ bi za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ bi kamˇ shiˇ le˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ jiˇ bi noeˬ mawˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 20:28) Mˬ taˆ Aˬda hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ˗ahˇ gaˬ˗eu deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ mawꞈ˗eu meh.

Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ biꞈ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ

16. Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ aˬ jeˬ jeˇ duˇ leˇ˗eu nga?

16 Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ tiˬ jeˬ na maˬ duˇ leˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ tiˬ kawˆ di ni gaˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ shi tiˬ kawˆ di ni aˇ poeˬ baw˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ ehˇ nya˗eu teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yawˇ nui deuˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ tiˬ hmˬ neh zeuˇ˗euˬ miˇ neh meh. Teu naˇ aˬ yawꞈ gaˬ dui dui˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ˗euˬ dehꞈ ziˇ pyeuꞈ meh. Tsawˇ haˬ heu nyiˬ deuˬ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ beu gaˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ya ziꞈ daˆ leꞈ˗eu meh. (Ja ceuˬ 31:23) Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, yawˇ nui deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ nehˬ meh lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a.

17. Nymˬ˗mˇ dehꞈ luꞈ˗eu tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ aˬ jeˬ˗ahˇ loꞈ luꞈ˗eu nga?

17 Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ dehꞈ le ngeh neh mˬ taˆ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu aˇ nah hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ dawˆ ahˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ noeˬ mawˇ˗awˇ, gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu uˬ taꞈ, mˬ taˆ laꞈ sawˬ za gaˇ jiˇ loꞈ luꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ mˬ taˆ gʼawˇ mawˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ maˬ siˬ nya kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ maˬ ehˇ, mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ hawˇ˗eu tseˇ doˆ taˬ˗euˬ nui deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ ya mawˇ gaˇ loꞈ luꞈ˗awˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ ya jawˇ gaˇ jiˇ loꞈ luꞈ˗eu meh.—Piˇliˇpiˆ 3:20, 21; 1 Yoˇhaˬ 3:2.

18. Yawˇ nui deuˬ aˬ jeˬ˗ahˇ dawˬ luꞈ˗eu nga?

18 Yawˇ nui deuˬ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ gaˇ loꞈ luꞈ˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 3:11) Aˬ yawꞈ maꞈ miˇ tsaˬ heu siˬ siˬ lah ni˗ahˇ baˬlaˬdiˇsuˆ ya laˆ pyeuꞈ gaˇ maˬ ehˇ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ ya tsoˆ˗awˇ, zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu yaˇ kʼmˇ ya mˇ gaˇ maˬ ehˇ, zaˬ deuˬ˗ahˇ ya cu˗eu uˬ taꞈ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ yaw muiˬ jawˇ saˇ doˆ dui dui gaˇ maˬ ehˇ dawˬ luꞈ˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 65:21-23) Aˬ yawꞈ maꞈ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ gawˬ jawˬ gʼaˬ lawˬ doe ni, bawˇ tsahˬ bawˇ dahˇ doe ni iˬ ma laˆ shaˆ doe ni cah cah˗ehˇ maˬ ehˇ jiˇ coeˇ ni myaˬ˗eu Miˬyehˇ neh beh˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya haw˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ kʼaˇ bi cehˇ˗eu jeˬ naˇ, aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ peh ya jawˇ˗eu heu meh.

19. Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ jeˬ jahˇ˗eu aˇ yamˬ jaˆ nga? Heu kʼoꞈ˗euˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ aˬ geu ngeh jahˇ˗eu nga?

19 Yeˬhawˇbaˬ a nehˬ dzeuˇ˗euˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇmehˬ hu paw muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ biꞈ nehˬ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 29:11) Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ heu naˇ, Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh aˬ dui aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ dehꞈ gʼeh nya ni mˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. Heu naˇ, Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ pyeuꞈ meh. 2021 kʼoꞈ˗euˬ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ naˇ, Smˇ siˬ ba la 27 nah jawˇ nah dzeuˇ koꞈ nah˗ahˇ nahˇ ma ga uˇ dzeuˇ ngeh jahˇ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na mehˬ bawˬ heu˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ maˬ jaˆ ni oe nya kʼawꞈ, tiˬ deuˬ na naˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ oe˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ tawˬ laꞈ kʼoeˇ uˇ luꞈ˗awˇ mehˬ bawˬ heu˗ahˇ jahˇ˗eu deuˬ jiˇ jawˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ lehˇ gʼeh kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ uˬ taꞈ, mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ hawˇ˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ dzeuˇ˗euˬ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ, mehˬ bawˬ heu˗ahˇ jahˇ˗eu aˇ muˇ yawˬ muˇ na luꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ muˇ muˇ zaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya jahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, haw luꞈ˗eu meh.

Dawˬ caˇ 150 Buˬ iˇ nya ni Miˬyehˇ˗ahˇ shaˇ poˆ

a 2021 kʼoꞈ, Smˇ siˬ ba la 27 nah, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu aˇ nah pyeuꞈ meh.Teu ngeh miˇ˗ahˇ aˬ dui Yeˬsuˇ shiˇ˗euˬ gaˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ uiˬ laˇ˗eu ma. Teu ngeh miˇ˗ahˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ uiˬ laˇ˗eu tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ naˇ, Yeˬsuˇ neh “yawˇ nui deuˬ” lehˇ kuˇ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ meh. Heu kawˆ˗ahˇ aˬ dui naˇ haˬ˗eu jeˬ heu deuˬ˗euˬ dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ za˗eu meh. 1935 kʼoꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ yawˇ nui deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ jeˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ nga? Yawˇ nui deuˬ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ jiˇ ngeh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ gaˇ dawˬ luꞈ˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Ka li˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ja ceuˬ nya˗eu nga?

b Teu ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ kuˇ˗eu tsawˇ myahˇ pyeuꞈ meh.

c Dzawˇ lahˬ: Yawˇ nui deuˬ naˇ, Ka li˗ahˇ caw teh˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh. Teu laꞈ kʼoeˇ aˇ saˬ saˬ leˇ dzaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ gaˇ mˇ laˇ˗euˬ deuˬ jiˇ keuˬ˗eu meh. Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma heu deuˬ naˇ, yawˇ nui deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ deuˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ le ngeh dehꞈ luꞈ˗eu deuˬ pyeuꞈ˗awˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ dzeuˇ˗iˇ nya˗eu deuˬ jiˇ pyeuꞈ meh.