Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 33

Yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ

Yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ

“Aˇ dzehˬ poˆ geuꞈ˗eu naˆ maˬ tseˇ, yawˬ ha kʼaˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu zaˬ dzehˬ meh.”—Dawˬtsoˆ 6:9.

Dawˬ caˇ 111 Aˬ dui laꞈ kʼaˬ cehˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jaˆ

Kawˆ shawˆ a

1. Mehˇ nmˇ deuˬ gʼawˬ mya gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ huiˬ˗eu leh jeh luꞈ˗eu nga?

  Miˇ tsaˬ heu siˬ˗euˬ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ ngehˬ˗ehˇ peh laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ dui ya mˇ˗eu gaˇ jiˇ myaˬ dzehˬ laˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:14; Luˇkaꞈ 10:2; 1 Beˬtuˆluˆ 5:2) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ mˇ mawꞈ˗eu ma. Gʼawˬ mya gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ huiˬ˗eu leh jeh luꞈ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na˗aˬ huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ geuꞈ˗awˇ, tiˬ deuˬ na naˇ Beˬdeˬlaˇ hawˇ˗eu tsoˆ˗eu paw mˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li gʼawˬ mya gʼaˬ aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ hawˇ˗eu, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 3:1, 8) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ nui ma keuˆ dui dui gaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu yaw duˬ baw meh.—Ja ceuˬ 110:3; Iˇsaˬyaˇ 6:8.

2. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui yawˬ ha neh noeˬ taˬ˗euˬ aˇ pyaˇ˗ahˇ maˬ le keuˆ nya ngeh tiˬ jawˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya˗eu nga?

2 Aˇ yamˬ myahˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ ni Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui neh aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ le keuˆ nya˗eu miˇ neh nui ma nyiˇ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ na baˬ da neh maˬ ehˇ, huiˬ˗eu gaˇ˗ahˇ maˬ ya mˇ ngeh nui ma cawˆ nya˗eu meh. (Dawˬdaˬ 13:12) Mehˇ nmˇ Meˬliˇsaˬ teu loꞈ˗ehˇ ya puˬ˗euˬ meh. b Aˬ yawꞈ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ mˇ mawꞈ˗awˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu dzaw nymˇ˗ahˇ daˆ˗iˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Nymˬ˗mˇ ngaˬ˗ahˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ miˇ˗a. Ngaˬ neh pyeuꞈ mawꞈ˗eu teu naˇ yuꞈ maꞈ pyeuꞈ˗eu tehꞈ miˇ˗a. Tiˬ poˆ na˗aˬ nui ma jiˇ cawˆ laˇ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.

3. Tiˬ deuˬ na huiˬ˗eu gaˇ ya mˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

3 Jawˇ saˇ doˆ˗awˇ gʼaˬ kʼaˆ˗eu zaˬ guˬ tiˬ deuˬ na huiˬ˗eu gaˇ ya mˇ˗eu gʼaˇ duˬ, noeˬ dahˇ ya doe laˇ˗awˇ, ehˇ taˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ tiˬ deuˬ na˗ahˇ ya bi huiˬ ya bi mahˇ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ nya dui dui˗awˇ kawˇ dui dui˗eu uˬ taꞈ, nui ma keuˆ dui dui kʼawꞈ, nui ma mahˇ˗eu, yaw duꞈ duꞈ˗eu, aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu heu paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu loˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ teu˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh naˇ, yawˬ ha neh noeˬ taˬ˗euˬ huiˬ˗eu gaˇ˗ahˇ ya mˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ Neꞈ˗keuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Aˬ yawꞈ nyiˬ tseˇ kʼoꞈ kʼawˆ ngeh aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ geuꞈ mawꞈ kʼawꞈ, maˬ ya geuꞈ˗eu miˇ neh nui ma cawˆ˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Teu ngeh ngaˬ˗ahˇ ngaˬ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ yaw lehˬ tiˬ jeˬ na jaˆ˗eu paˬ nga lehˇ noeˬ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ gʼaˬ byehˆ maˬ byehˆ˗a. Aˬ yawꞈ mˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ daˆ leꞈ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ naˇ aˬ yawꞈ saˇ naˇ˗euˬ Gawˬmiˬtiꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ luꞈ˗eu meh.

4. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

4 Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ yawˬ ha neh noeˬ taˬ˗euˬ aˇ pyaˇ˗ahˇ maˬ le keuˆ nya˗eu miˇ neh nui ma cawˆ luꞈ de laˬ? Toˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ naˇ yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ. (Ja ceuˬ 37:5-7) Yawˬ ha aˬ jeˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu loˬ nga lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li deuˬ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ˗awˇ, teu˗ahˇ leh jeh˗awˇ ya mˇ caw˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ gaˇ le keuˆ nya˗eu meh. Uˬ soe laꞈ taˆ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Meˬliˇsaˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ nymˬ˗mˇ iˬ nah maˬ paˇ mˇ byah nya˗euˬ naˇ tawˇ neh, laˬ kʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ cehˇ daˆ leꞈ nya˗eu nga? Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ (1) laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ aˬ gaˇ neh za nya˗eu nga? (2) Laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? (3) Laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ aˇ pyaˇ daˬ nya˗eu nga? lehˇ ja sawˇ ma.

Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ aˬ gaˇ neh za nya˗eu nga?

5. Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ mawꞈ naˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ya haw tsoˆ taˬ˗eu nga? (Dawˬtsoˆ 6:9)

5 Aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ Dawˬ tsoˆ 6:9-ahˇ ahˇ meh. (Gui.) “Yawˬ ha kʼaˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu” deuˬ˗aˬ, nymˬ˗mˇ yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. “Aˇ dzehˬ poˆ geuꞈ˗eu deuˬ˗aˬ yaw loꞈ maˬ baw˗a, tiˬ jawˇ˗iˬ nui saˇ maˬ oˬ˗a.” Aˬ dui heu gaˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ mawꞈ naˇ yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ hawˇ˗eu pyeuꞈ leˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ ya haw tsoˆ taˬ meh lehˇ yaˬ si˗euˬ ma.

6. Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya hawˬ˗eu nga?

6 Yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ pyeuꞈ leˇ nya ngaˇ laˬ? Tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ naˇ maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a lehˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗aˬ laˆ poˆ laˆ paˇ mˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu miˇ neh meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui kʼahˇ shiˇ nya˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ leˇ nya˗eu nga? Dawˬ kʼoꞈ teu˗ahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ, Maꞈtehˬ 25:14-30 laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu Yeˬsuˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ pyuˇ mehˇ byaˆ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ ja sawˇ ma. Yaw jeˬ ma jeˬ teu˗ahˇ haw ngeh, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ aˬ gaˇ neh za nya˗eu nga? Nymˬ˗mˇ mehˬ kʼehˬ˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw.

Laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

7. Yeˬsuˇ neh ehˇ taˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ kawˆ shawˆ˗ehˇ ehˇ haw.

7 Yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ gaˇ ma doˆ˗iˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ yawꞈ maˬ iˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ kʼaˆ deuˬ˗ahˇ jeˬ gaꞈ bi gaꞈ˗eu gʼaˇ duˬ pyuˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ mˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ dahˬ beh˗eu gʼaˬ˗ahˇ naˇ ngaˬ heˇ byaˆ, nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ˗ahˇ naˇ nyiˬ heˇ byaˆ, smˇ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ˗ahˇ naˇ, tiˬ heˇ byaˆ lehˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Dahˬ beh˗eu zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ baw leˬ˗ahˇ jeˬ gaꞈ gaꞈ jeuˬ nehˬ˗euˬ meh. Smˇ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ naˇ, baw leˬ neh biꞈ˗euˬ pyuˇ˗ahˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ mˇ maˬ shaˇ ni bi jaˆ˗euˬ miˇ neh bi teh dzeh˗euˬ meh.

8. Yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ dahˬ beh˗eu zaˬ kʼaˆ gʼaˬ aˬ jeˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ ceh dui dui˗eu nga?

8 Dahˬ beh˗eu zaˬ kʼaˆ gʼaˬ baw leˬ jawˇ gaˇ neh pyuˇ ngaˬ heˇ byaˆ za˗euˬ miˇ neh, laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu yaw duˬ baw meh. Heu myaˆ myaˆ˗ehˇ myaˬ˗eu pyuˇ biꞈ nehˬ˗euˬ gaˇ haw ngeh, baw leˬ˗aˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ naˇ dahˬ beh˗eu zaˬ kʼaˆ loꞈ˗ehˇ pyuˇ gʼawˬ mya ni maˬ za˗euˬ miˇ neh nui ma nyiˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga?

Yeˬsuˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga? (1)Aˇ yawꞈ baw leˬ˗ahˇ neh pyuˇ nyiˬ heˇ byaˆ za (2) Aˬ yawꞈ leh jeh˗awˇ baw leˬ˗euˬ pyuˇ gaꞈ jeuˬ nehˬ (3) Baw leˬ˗euˬ pyuˇ nyiˬ myaˆ myaˬ laˇ (Aˇ deuˆ 9-11-ahˇ haw)

9. Yeˬsuˇ zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ maˬ ehˇ taˬ˗euˬ nga? (Maꞈtehˬ 25:22, 23)

9 Maꞈtehˬ 25:22, 23-ahˇ gui. Yeˬsuˇ zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ pyuˇ nyiˬ heˇ byaˆ tehꞈ˗ehˇ za˗euˬ miˇ neh, nui ma pehˇ˗awˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ ni gʼeh da lehˇ maˬ ehˇ˗a. Yeˬsuˇ zaˬ kʼaˆ teu gʼaˬ ‘Ngaˇ jiˇ ngaˬ heˇ byaˆ za˗euˬ kʼoeˇ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ bym maˇ byehˆ maˇ˗iˬ. Baw leˬ ngaˬ˗ahˇ aˇ poeˬ maˬ taˬ baw ngeh to˗aˬ, pyuˇ teu˗ahˇ duˬ pahˬ taˬ˗awˇ ngaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ leh jeh ma’ lehˇ ehˇ meh lehˇ jiˇ maˬ ehˇ˗a.

10. Zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ aˬ yawꞈ neh za taˬ˗euˬ pyuˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

10 Zaˬ kʼaˆ nyiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ gʼaˬ, dahˬ beh˗eu zaˬ kʼaˆ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ baw leˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu laꞈ kʼoeˇ leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ jiˇ jeuˬ nyiˬ heˇ byaˆ gaꞈ za˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ miˇ neh, baw leˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ uˬ taꞈ, gaˇ paˇ biꞈ lahˬ nehˬ˗euˬ meh.

11. Laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

11 Aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui neh za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ mˇ naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh. Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ “aˇ yamˬ tiˬ byah” ni mˇ˗awˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ˗eu leh jeh luꞈ˗uˇ. (Gʼaˬkʼehˇ 18:5; Heˬbyehˇ 10:24, 25) Kʼoeˇ naˇ mehˬ bawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ ahˇ leˇ˗eu dawˬ kʼoꞈ ya biꞈ meh. Jawˇ nah yaw kaˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ maˬ kaˬ aˇ poeˬ taˬ baw. Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ tiˬ jeˬ paˬ bi mˇ nehˬ laꞈ naˇ, aˇ yamˬ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ jaˆ˗awˇ, nui ma taˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ ya pyeuꞈ meh. Yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ maˬ kaˬ maˬ taˬ huiˬ ni taˬ gʼeh. Aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ nya dzehˬ laˇ ni ya leh jeh˗eu meh. (Dawˬdaˬ 22:29) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ deuˬ˗ahˇ leh jeh˗awˇ mˇ naˇ, huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu uˬ taꞈ, laˬ kʼaˬ jiˇ cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 6:4) Yawˬ ha mˇ mawꞈ˗eu gaˇ˗ahˇ aˬ cawˬ ya mˇ ngeh jiˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ laˬ kʼaˬ caw cehˇ nehˬ nya˗eu meh.—Loˇmaˆ 12:15; Gaˬlaˬtiˆ 5:26.

12. Meˬliˇsaˬ hawˇ˗eu Neꞈ˗keuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ ngaˇ?

12 Nawˬ˗ahˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ iˇ mawꞈ˗eu, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu dzaw nymˇ˗ahˇ daˆ˗iˇ mawꞈ˗eu Meˬliˇsaˬ˗ahˇ noeˬ miˇ˗a siˬ laˬ? Aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ nya˗euˬ kʼawꞈ ni, aˬ yawꞈ “Ngaˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ nya ni leh jeh˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ jiˇ gʼawˬ mya jeˬ gʼawˬ mya paw neh mˇ˗eu ma. Teu naˇ ngaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ laˇ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ maˬ ya geuꞈ miˇ neh nui ma cawˆ˗eu Neꞈ˗keuˬ tawˇ neh? Aˬ yawꞈ “Ngaˇ nymˬ˗mˇ za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ leh jeh˗eu uˬ taꞈ, mehˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ muiˬ˗eu dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu ma. Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ mawꞈ˗eu sahˬ boꞈ jiˇ sha gʼeh˗euˬ ma. Sha gʼeh˗euˬ tiˬ kʼoꞈ naˇ ngaˬ˗ahˇ kuˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

13. Nymˬ˗mˇ aˬ dui yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ haw tsoˆ taˬ naˇ, aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu nga? (Dawˬtsoˆ 2:24)

13 Nymˬ˗mˇ aˬ dui yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ haw tsoˆ taˬ naˇ, mehˬ hu paw huiˬ˗eu gaˇ˗ahˇ ya mˇ ngaˇ laˬ? Neꞈ˗keuˬ loꞈ˗ehˇ ya mˇ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, maˬ ya mˇ˗euˬ naˇ kʼawꞈ, Meˬliˇsaˬ loꞈ˗ehˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗awˇ nui kʼahˇ shiˇ dzehˬ laˇ ni jahˇ nya˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 2:24-ahˇ gui.) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui leh jeh˗awˇ mˇ gaˇ sahˬ paˬ Yeˬsuˇ nui kʼahˇ shiˇ meh lehˇ ya siˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh.

Laˬ kʼaˬ bi cehˇ dzehˬ laˇ˗eu aˇ pyaˇ deuˬ

14. Miˬyehˇ gaˇ paw˗euˬ aˇ pyaˇ daˬ ngeh aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

14 Nymˬ˗mˇ aˬ dui yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ ya haw tsoˆ taˬ meh lehˇ ehˇ˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ huiˬ gʼeh˗eu maˬ paˇ loˬ ngaˇ laˬ? Toˆ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni maˬ ehˇ, aˇ pyaˇ daˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu, nui gahˇ ahˇ˗awˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ haw tsoˆ taˬ naˇ, aˇ pyaˇ teu˗ahˇ le keuˆ nya˗eu meh.—Dawˬdaˬ 11:2; Gʼaˬkʼehˇ 20:35.

15. Aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ aˇ pyaˇ deuˬ nga, laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu?

15 Aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ aˇ pyaˇ daˬ nya˗eu nga? Aˬ dui maˇ diˇ mˇ pyeuꞈ nya˗eu aˇ pyaˇ deuˬ˗ahˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ ya shaˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 16:3; Yaˬkoˆ 1:5) Heu kawˆ˗euˬ  dahˬ beh laˇ˗eu deuˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ, tiˬ poˆ na huˬ mehˬ mehˬ˗eu, aˬ myah luꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu, maˬ ngeuˇ naˇ, Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ˗iˇ˗eu, maˬ ngeuˇ naˇ tsoˆ˗eu paw mˇ˗iˇ˗eu aˇ pyaˇ heu deuˬ˗ahˇ daˬ nya maˇ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ dawˬ yaw shuiꞈ dzaw˗eu maˬ ehˇ, yawˬ kʼahˬ yawˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu lawˬ muˇ maˬ ehˇ, jahˇ nya meh. Gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui noeˬ mˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ 10-ahˇ haw nya˗awˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ja cawˬ nya˗eu meh. c Nawˇ aˇ pyaˇ teu deuˬ˗ahˇ le keuˆ nya ni leh jeh naˇ, nawˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗euˬ maˇ jawˆ ni mawˇ laˇ˗awˇ, yawˬ ha˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh.

16. Aˇ pyaˇ tiˬ deuˬ na nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ pyeuꞈ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh naˇ aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

16 Uˬ soe ja sawˇ laꞈ˗euˬ aˇ pyaˇ teu deuˬ maˬ pyeuꞈ leˇ nya nya lehˇ ngeuˇ naˇ, nawˇ mˇ pyeuꞈ nya paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ pyaˇ nui deuˬ˗ahˇ daˬ˗awˬ. Aˬ dui tiˬ kawˆ na˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ.

Nawˇ maˇ diˇ mˇ pyeuꞈ nya˗eu aˬ jeˬ˗euˬ aˇ pyaˇ jaˆ˗eu nga? (Aˇ deuˆ 17-ahˇ haw) e

17. 1 Tiˆmoˇseˬ 4:13, 15-ahˇ haw ngeh mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ yaw muiˬ˗ehˇ mehˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ niˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

17 1 Tiˆmoˇseˬ 4:13, 15-ahˇ gui. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, ngehˬ˗eu tmˇ˗eu paw maˬ ehˇ, mehˬ˗eu tsoˆ˗eu paw maˬ ehˇ, huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni ya leh jeh˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ dui gui˗eu paw maˬ ehˇ, ngehˬ˗eu tmˇ˗eu paw maˬ ehˇ, mehˬ˗eu tsoˆ˗eu paw maˬ ehˇ “nui ma gʼawˬ mawˇ keuˆ˗eu” laꞈ kʼoeˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh naˇ, naˇ haˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼawˬ naˆ ni caw ba nehˬ nya˗eu miˇ neh meh. Gui gaˇ mehˬ gaˇ leh jeh lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗awˇ, zmˬ˗iˇ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ. Yaw kawˆ na luꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗awˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ jawˇ ngeh neh yaw muiˬ˗ehˇ jahˇ dzaw taˬ. Kʼoeˇ naˇ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu lawˬ muˇ doˇ laˇ ngeh, yaw muiˬ˗ehˇ mˇ caw. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu paw caw ba˗eu gʼaˬ maˬ ngeuˇ naˇ “dawˬ mehˬ mehˬ˗eu” hawˇ˗eu mehˬ˗eu tsoˆ˗eu paw yaw kʼaˆ˗ehˇ leh jeh˗awˇ, mˇ luꞈ˗eu deuˬ pyeuꞈ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ nya meh. d (1 Tiˆmoˇseˬ 5:17) Kʼoeˇ naˇ mehˬ jeˬ mehˬ kawˆ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ haw tsoˆ taˬ ni, naˇ haˬ luꞈ˗eu deuˬ˗euˬ jah˗eu jeˬ bi ziꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ zmˬ˗iˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, ya caw ba nehˬ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ nawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ˗eu meh.

Nawˇ maˇ diˇ mˇ pyeuꞈ nya˗eu aˬ jeˬ˗euˬ aˇ pyaˇ jaˆ˗eu nga? (Aˇ deuˆ 18-ahˇ haw) f

18. Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ laꞈ kʼoeˇ daˬ taˬ˗euˬ aˇ pyaˇ˗ahˇ le keuˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

18 Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗eu gaˇ˗ahˇ za taˬ˗euˬ ma. (Maꞈtehˬ 28:19, 20; Loˇmaˆ 10:14) Nawˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ heu laꞈ kʼoeˇ bym laˇ byehˆ laˇ mawꞈ miˇ˗a laˬ? Toˆ˗ehˇ naˇ, Mehˬ gaˇ lehˇ ehˇ boˬloˬshaˬ paˇ dmˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗awˇ, ya siˬ˗euˬ jeˬ maˇ diˇ zmˬ˗iˇ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ. Kʼoeˇ naˇ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu—bawˬ dzaˬ˗eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ hawˇ˗eu ngehˬ jeˬ ngehˬ kawˆ˗euˬ biˬdiˬoˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ maˇ diˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ ahˇ meh. Aˬ joˇ joˆ˗ehˇ tsaˬ leˇ nga lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ haw. Nui noeˬ nui duˇ teu˗ahˇ mˇ caw naˇ, noeˬ dahˇ doe laˇ˗awˇ yaw muiˬ˗ehˇ mehˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗eu meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 4:5.

Nawˇ maˇ diˇ mˇ pyeuꞈ nya˗eu aˬ jeˬ˗euˬ aˇ pyaˇ jaˆ˗eu nga? (Aˇ deuˆ 19-ahˇ haw) g

19. Ka li zaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

19 Aˬ dui aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu aˇ pyaˇ daˬ taˬ nya˗eu jeˬ naˇ, Ka li zaˬ deuˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh˗eu heu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 5:22, 23; Gawˇlawˇsehˇ 3:12; 2 Beˬtuˆluˆ 1:5-8) Nawˇ daˬ taˬ˗euˬ aˇ pyaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ le keuˆ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ jah˗eu jeˬ ziꞈ dzehˬ laˇ mawꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗awˬ. Toˆ˗ehˇ naˇ nui jah bi ziꞈ laˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ gui nya meh. Kʼoeˇ naˇ JW tiˬbiˬ laꞈ kʼoeˇ jiˇ shaˬ zahˬ jaˆ kʼawꞈ jah˗eu jeˬ mˇ mawˇ yaꞈ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw nya meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ dui nui noeˬ nui duˇ teu aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ nya meh.

20. Laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗awˇ nui ma yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ cawˆ ni aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?

20 Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ nymˬ˗mˇ mˇ luꞈ˗eu naˆ maˬ tseˇ mˇ mawꞈ˗eu ma. Aˬ dui miˇ shuiꞈ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ nya meh. Aˬ dui miˇ shuiꞈ maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh kʼaˇ yehꞈ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ˗awˇ nui ma cawˆ˗eu jiˇ maˬ paˇ jaˆ meh. Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui “guiˬ lahˬ huiˬ [laˬ kʼaˬ cehˇ]˗eu Miˬyehˇ” Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ nya laˇ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 1:11) Teu miˇ neh yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ luꞈ˗uˇ.

Dawˬ caˇ 82 “Yaw shehꞈ yaw kʼaˆ˗ehˇ bi bya˗awˬ”

a Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ mawꞈ˗eu ma. Teu miˇ neh aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ mˇ nya ni leh jeh˗eu ma. Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ mˇ luꞈ kʼawꞈ, aˬ dui neh aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ keuˆ nya naˇ tawˇ neh, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de? Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ cehˇ daˆ leꞈ nya˗eu nga? Teu˗euˬ dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ pyuˇ mehˇ byaˆ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ neh ya siˬ meh.

b Tsawˇ myahˇ tiˬ myahˇ na tsawˇ myahˇ myahˇ maˇ maˬ ngeuˇ˗a.

c Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li deuˬ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ pyeuꞈ laˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, noeˬ dahˇ doe laˇ ni leh jeh lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu ma. Aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ laꞈ kʼoeˇ ya ahˇ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui noeˬ mˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ gaˇ kawˆ 5 hawˇ˗eu 6-ahˇ haw nya meh.

d Dzawˇ lahˬ: Nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu paw caw ba˗eu gʼaˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, dawˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ geu gʼaˬ˗ahˇ maˬ kaˬ, loˬ naˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za taˬ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh.

e Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ yaw muiˬ˗ehˇ mehˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ gaˇ le keuˆ nya ni aˇ maꞈ aˇ muˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ luꞈ.

f Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ kʼaˇ yehꞈ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ ngeh tiˬ jawˇ siˬ daˬ˗ahˇ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ ciˬ ha˗eu aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ngehˬ cawˬ˗eu aˇ taꞈ biꞈ luꞈ.

g Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Ka li zaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ bi hui bi mahˇ laˇ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ dzaˇ˗iˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ laꞈ sawˬ biꞈ luꞈ.