1. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw ngeh aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ laˇ nya˗eu nga?

 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh beh taˬ˗euˬ boeˬ boeˬ luˆ luˆ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ haw ngeh, Daˬbiˇ neh “Nawˬ˗euˬ kuiˇ zaˇ laꞈ zaˇ pyeuꞈ˗eu, nawˬ˗euˬ mˬ˗ahˇ gʼawˇ leuˇ haw˗awˇ, nawˬ neh ciˬ ceuˬ byah jiˇ taˬ˗euˬ, ba la aˬ guiˇ deuˬ˗ahˇ haw ngeh, tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ nawˇ noeˬ paˬ˗ehˇ, tsawˇ haˬ zaˬ aˬ jeˬ˗a. Teˬ˗eu tsawˇ haˬ loˆ ni gʼeh gaˇ, nawˇ kʼahˇ kʼoꞈ nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui˗ahˇ jiˇ bi noeˬ laˇ nya˗eu meh. (Ja ceuˬ 8:3, 4) Boeˬ boeˬ luˆ luˆ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ naˇ aˬ dui tiˇ dui dui kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ nui ma ahˇ˗eu miˇ neh aˬ dui˗ahˇ zahˬ leˇ dui dui miˇ˗a. Nymˬ˗mˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ dahˬ beh˗eu tsawˇ haˬ zaˬ pyeuꞈ˗eu Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ˗ahˇ nui ma ahˇ˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jiˇ biꞈ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ ya siˬ meh.

2. Yeˬhawˇbaˬ Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu nga?

² Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ neh beh dahˬ beh˗euˬ tsawˇ haˬ zaˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu Aˬda pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ neh nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ bi myaˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ zaˬ bi baw behˇ mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ “Jeuˬ le o le˗awˬ. Naw maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ byah laˇ˗awˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ˗uˇ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:28) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ zaˬ bi baw behˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nymˇ pyeuꞈ˗eu miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ bi bo saˆ mawꞈ˗eu meh. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw naˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ aˬ myah luꞈ pyeuꞈ gʼeh˗eu meh.

3. Aˬdui Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ jaˆ˗eu jawˇ duˬ za˗euˬ lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya˗eu nga?

³ Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ yaw shehꞈ  kʼahˬ sehˇ jaˆ˗eu jawˇ duˬ za˗euˬ meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh beh taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Daˬbiˇ neh Ja ceuˬ 8:5-ahˇ “Nawˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ taꞈ˗ehˇ ui cuiˆ teˬ ni jahˇ nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ hawˇ˗eu taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu uˬ dzahˬ bi dzahˬ taˬ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ gaˇ haw ngeh siˬ laˇ˗eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ naˆ ni baoˬ, zaˬ siˬ nui gahˇ, nya˗eu jeˬ maˬ ahˇ˗a. (Ja ceuˬ 103:20) Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ taꞈ˗ehˇ “ui cuiˆ teˬ˗eu” tehꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗euˬ aˇ dahˬ beh˗eu aˬ da aˬ ma˗ahˇ biꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ heu naˇ kʼaˇ muiˬ˗eu dehꞈ ziˇ pyeuꞈ meh.

4. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗euˬ miˇ neh aˬ jeˬ pyeuꞈ˗iˇ˗euˬ nga? Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu nga?

 ⁴ Nui ma nyiˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ naˇ, Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗euˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ maˬ paˇ ya pyeuꞈ˗euˬ meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ nyaꞈ baˬ da neh aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ kʼoeˇ taˆ jiˇ maˬ muiˬ˗eu yaw doeˇ jeˬ keuˆ le˗euˬ gaˇ kawˆ, heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ ya siˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ maˬ paˇ˗iˇ˗aˬ siˬ. Aˬ yawꞈ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ bi pyeuꞈ mawꞈ meh siˬ. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ taˬ huiˬ nehˬ˗eu nga lehˇ jeˬ hu haw˗awˇ, aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya mˇ mawˇ˗eu nga lehˇ haw˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ nymˇ jiˇ deuˬ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga lehˇ jiˇ haw ma.

5. Aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ duˇ ni beh taˬ˗euˬ Miˬyehˇ˗ahˇ, yaw zeu aˬ joˆ˗eh baw nya˗eu nga?

⁵ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ beh duˇ˗euˬ heu neh taˬ huiˬ nehˬ. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:26, 27) Aˬ dui˗ahˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ beh duˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ dui nui gaˬ, gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ, heu deuˬ mˇ mawˇ nya˗eu meh. (Ja ceuˬ 86:15; 145:17) Aˬ dui seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ teu deuˬ˗ahˇ mˇ mawˇ˗eu teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, guiˬ lahˬ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (1 Beˬtuˆluˆ 1:14-16) Aˬ dui Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ yaw dehꞈ dehꞈ naˇ, aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu uˬ taꞈ, mˬ taˆ Aˬda jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ, aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

6. Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ beh ngeh tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ taˬ huiˬ nehˬ˗euˬ nga?

⁶ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu nymˇ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ. Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ maˬ beh mi naˆ˗ehˇ gʼawˬ myahˇ ca ngeh neh beh taˬ˗euˬ meh. (Yawˇbaˆ 38:4-6; Yeˬlaˬmiˇ 10:12) Yeˬhawˇbaˬ naˇ nui ma keuˆ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ jiˇ coeˇ ni muiˬ˗eu gʼawˬ mya jeˬ beh nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 104:14, 15, 24) Aˬ yawꞈ yawˬ ha neh beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ “nui kʼahˇ shiˇ˗euˬ meh.” (Aˇdahˬbeh˗eu 1:10, 12, 31) Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jaˆ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ bi “uˆ lahˆ”˗eu heu neh, taˬ huiˬ nehˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 8:6) Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ naˇ, byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ neh aˬ yawꞈ neh beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ bi haw saˆ daˆ leꞈ˗eu lehˇ meh. Miˬyehˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ aˬ dui maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ teu loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ laˇ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. Nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ teu˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ huiˬ ma loˇ?

7. Yawˇshuˆ 24:15-ahˇ haw ngeh tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ yawˬ haˬ naꞈ˗i tseˇ nya aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

⁷ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha naꞈ˗i tseˇ nya˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ dui yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ˗eu lehˇ yawˬ ha naꞈ˗i tseˇ nya meh. (Yawˇshuˆ 24:15-ahˇ gui.) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu lehˇ tseˇ naˇ, aˬ yawꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 84:11; Dawˬdaˬ 27:11) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui muiˬ˗eu gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ jiˇ tseˇ mˇ nya˗a siˬ. Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ.

8. Yeˬsuˇ yawˬ ha naꞈ˗I tseˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗euˬ nga?

⁸ Aˬ dui yawˬ ha gʼaˇ duˬ muiˬ ni mˇ˗eu naˆ maˬ tseˇ aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ ni mˇ˗eu heu neh, Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya meh. Tiˬ poˆ Yeˬsuˇ hawˇ˗eu  gʼaˬ kʼehˇ deuˬ gʼaˬ doeˇ doeˇ˗eu miˇ neh ciˬ cuˇ ni gʼeh˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ gʼaˬ naˬ naˬ˗eu gʼaˇ duˬ iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma deuˬ caw teh le˗euˬ miˇ neh maˬ ya naˬ˗aˬ. Yeˬsuˇ nui ma maˬ pehˇ˗eu uˬ taꞈ, gʼawˬ shaˬ haw gaˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “gʼawˬ mya jeˬ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ meh.” (Maˬkuˆ 6:30-34) Aˬ dui Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ hawˇ˗eu gʼaˬ zmˬ naˇ mˬ taˆ Aˬda˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Maꞈtehˬ 5:14-16) Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh.

9. Yeˬhawˇbaˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ muiˬ˗eu laꞈ sawˬ biꞈ taˬ˗euˬ nga?

⁹ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ zaˬ baw nya ni beh nehˬ taˬ˗awˇ, zaˬ deuˬ Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗awˇ uˬ duˬ tahˬ ni mehˬ˗eu gaˇ jiˇ biꞈ taˬ. Nawˇ aˬ da aˬ ma pyeuꞈ naˇ, laꞈ sawˬ heuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ ma loˇ? Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ laꞈ sawˬ gʼawˬ mya jeˬ biꞈ nehˬ taˬ kʼawꞈ, laꞈ sawˬ heu jeˬ nmˇ maˬ biꞈ nehˬ taˬ˗aˬ. Teu miˇ neh aˬ da aˬ ma deuˬ laꞈ sawˬ teu˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu’ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Eˇpeˇsu 6:4; Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:5-7; Ja ceuˬ 127:3) Miˬyehˇ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ zaˬ˗ahˇ mehˬ gaˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu paˇ dmˬ, biˬdiˬoˬ, dawˬ caˇ, gʼoeˇsaiˇ lawˬ muˇ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Mˬ taˆ Aˬda hawˇ˗eu Yeˬsuˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni siˬ laˇ ngaˇ. (Luˇkaꞈ 18:15-17) Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ, yawˬ ha˗euˬ zaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ pyeuꞈ gʼeh nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

10-11. Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ baˬ da neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?

¹⁰ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ bi jawˇ kʼoꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ gaˬ dui dui˗eu Zaˬmaˇ biꞈ nehˬ.  Aˇ deuˆ 4˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ yawꞈ nyaꞈ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ maˬ paˇ ya pyeuꞈ meh. (Loˇmaˆ 5:12) Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu maˬ geuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ bi pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ kʼawꞈ bi kamˇ shiˇ le˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 3:16; Loˇmaˆ 5:19) Yeˬsuˇ˗euˬ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ baˬ da neh saˇ jaˇ ziꞈ˗eu 144,000 gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ pyeuꞈ nya laˇ˗euˬ meh.—Loˇmaˆ 8:15-17; Pah mehˬ˗eu 14:1.

¹¹ Ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ lam aˇ lam deuˬ jiˇ tiˬ heˇ kʼoꞈ naˇ kʼah aˇ saˬ saˬ˗eu lawˬ haw˗eu jeˬ˗ahˇ buˬ˗iˇ ngeh tiˬ jawˇ, maˇ maˇ ni gʼeh˗eu Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ pyeuꞈ laˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 25:14; Loˇmaˆ 8:20, 21) Teu miˇ neh nymˬ˗mˇ ngeh neh Beh˗euˬ yawˬ sahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “Aˬda” lehˇ kuˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za taˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 6:9) Teu ngeh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu deuˬ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ bi mˇ mawꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ya dzaw˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu lehˇ tseˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ ya pyeuꞈ meh.

12. Nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ jeˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu nga?

¹² Yeˬhawˇbaˬ tsawˬ haˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ jawˇ paw neh gʼawˬ mya jeˬ gʼawˬ mya paw neh taˬ huiˬ˗eu lehˇ ya siˬ dzeuˇ˗euˬ ma. Nymˬ˗mˇ Yeˬhawˇbaˬ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ bi pyeuꞈ laˇ shaw˗euˬ meh. ‘Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma’ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ jiˇ miˇ shuiꞈ˗ahˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ deuˬ ya pyeuꞈ laˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 7:9) Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ aˬ myah luꞈ pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

13. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ ya jawˇ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? (Maˬkuˆ 12:30)

¹³ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ nui ma gʼawˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ leh jeh˗awˇ mˇ˗eu heu neh aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ. (Maˬkuˆ 12:30-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ  nui ma keuˆ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ laꞈ sawˬ gʼawˬ mya jeˬ biꞈ nehˬ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ neh kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ naˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ ya tahˬ˗eu heu meh. Aˬ dui “aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ geuꞈ”˗eu heu neh Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu ma. (1 Yoˇhaˬ 5:3) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗iˇ˗awˬ lehˇ Yeˬsuˇ neh biꞈ taˬ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ bi mˇ caw mawꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 28:19) Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˬ lehˇ jiˇ dawˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 13:35) Yeˬhawˇbaˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ bi pyeuꞈ gʼeh˗eu meh.—Ja ceuˬ 15:1, 2.

14. Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nehˬ nya˗eu nga? (Maꞈtehˬ 9:36-38; Loˇmaˆ 12:10)

¹⁴ Aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ. Nui gaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ meh. (1 Yoˇhaˬ 4:8) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ siˬ nya mi naˆ˗ehˇ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ jeˬ hu gaˬ˗euˬ meh. (1 Yoˇhaˬ 4:9, 10) Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu teu naˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Eˇpeˇsu 5:1) Aˬ cawˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ nya˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˇ yamˬ jaˆ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu heu meh. (Maꞈtehˬ 9:36-38-ahˇ gui.) Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu heu neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh. Aˬ yawꞈ maꞈ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ya gaˬ˗awˇ yaw zeu ya baw daˆ leꞈ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:20, 21) Teu laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ ahˇ˗eu nga? Tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ maˬ jah coeˇ ni maˬ ya gʼeh˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ jeˬ jeˬ jahˇ ngeh, aˬ dui yaw muiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ ya haw˗awˇ, diˇ daˬ˗ehˇ yaw doeˇ jahˇ nga lehˇ maˬ ya noeˬ˗a. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha naˆ maˬ tseˇ maˬ gaˇ dzehˬ meh lehˇ noeˬ˗awˇ ya taˬ huiˬ˗eu meh.—Loˇmaˆ 12:10-ahˇ gui; Piˇliˇpiˆ 2:3.

15. Aˬ dui aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ ya gaˬ˗eu nga?

¹⁵ Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ Aˬ da lehˇ aˬ myah luꞈ kuˇ mawꞈ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ maˇ diˇ ya mˇ caw˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ lehˇ mehˬ˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ muiˇ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ gʼawˬ shaˬ ya gaˬ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 6:32-36) Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu yawˬ shaˬ naˇ, Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗awˇ mˇ nya ni ya leh jeh˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ myah luꞈ jawˇ mawꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

16. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bo saˆ nya˗eu nga?

¹⁶ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ bo saˆ. Aˬ myah myah naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ nyiˇ deuˬ˗aˬ, aˇ doˆ deuˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu meh. Aˇ doˆ deuˬ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw naˇ, aˬ nyiˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ dzaw geuꞈ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ doˆ deuˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ mˇ naˇ, aˬ nyiˇ deuˬ jiˇ mˇ caw laˇ nya˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ kʼawꞈ teu gaˇ duˇ˗eu meh. Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ puiˬ˗awˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ naˇ, mehˇ nmˇ nui deuˬ jiˇ toˆ˗ehˇ mˇ caw laˇ nya˗eu meh. Teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 4:3-8) Teu miˇ neh aˬ cawˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ taˬ dzaw geuꞈ. Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ neh˗iˬ taˬ bi laˆ tsoeˬ laˇ.

17. Aˬ duiˬ aˬ joˆ˗ehˇ maˬ ya noeˬ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

¹⁷ Pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe. Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ jeˬ hu taˬ˗awˇ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw naˇ, dzaˬ˗eu dawˇ˗eu dehꞈ˗eu jawˇ˗eu, jeˬ biꞈ nehˬ ma lehˇ Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 55:22; Maꞈtehˬ 6:33) Aˬ dui saˇ jaˇ dawˬ teu˗ahˇ jah naˇ, miˇ tsaˬ zaˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗aˬ, laˬ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ nehˬ nya meh lehˇ maˬ noeˬ˗a. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˇ maˇ ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ za nya meh lehˇ siˬ nyaˬ˗eu ma. (Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Myawˬ gʼawˬ mya ni zeuˇ nya˗eu pyuˇ ahˇ kʼawꞈ, aˬ dui teu˗ahˇ zmˬ˗eu hawˇ˗eu haw saˆ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ hawˇ˗eu, gʼaˬ jaˆ miˇ˗a laˬ lehˇ ya shaˇ noeˬ meh. Nawˇ myawˬ gahˬ˗ahˇ nui kʼahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ jaˆ˗eu tiˬ gʼaˬ de laˬ? Yeˬhawˇbaˬ  nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ ya mˇ˗eu gaˇ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ taˬ ngehˇ. Teu miˇ neh gaˇ teu˗ahˇ maˬ haw tsoˆ taˬ nya ni tiˬ jeˬ neh˗iˬ maˬ ya bi laˆ tsoeˬ laˇ˗a. Aˬ dui pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ ya pyeuꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ smˇ˗iˇ˗euˬ aˬ li zaˬ guˬ kʼoeˇ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui maˬ pyeuꞈ mawꞈ.—Maˬkuˆ 10:17-22.

18. Ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ˗euˬ aˬ kawˬ˗aˬ hawˇ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ mˬ maˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ za˗eu nga?

¹⁸ Ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ gaˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ ya tahˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za meh. Teu naˇ aˇ naˆ ni muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu nga? Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ bi jawˇ˗eu lehˇ beh taˬ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu nymˇ pyeuꞈ˗eu miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ ya jawˇ˗awˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ hawˇ˗eu kʼaˇ dehꞈ kʼaˇ jawˇ kʼaˇ jaˆ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ bi muiˬ kʼoꞈ jiˇ laˇ˗eu meh. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ byehˇ dzeh˗euˬ miˇ neh pyeuꞈ laˇ˗euˬ shaˬ zahˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ laˆ piˇ nehˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya lam gʼaˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ dawˬ naˇ haˬ naˇ, miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ yawˬ muiˬ jawˇ saˇ doˆ doˆ˗ehˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za meh. (Luˇkaꞈ 23:42, 43) Kʼoeˇ naˇ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ byah kuꞈ laˇ ngeh, Daˬbiˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ “yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ hawˇ˗eu taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu” jeˬ˗ahˇ za meh.—Ja ceuˬ 8:5.

19. Aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ ya noeˬ taˬ˗eu nga?

¹⁹ Nawˇ ‘tsawˇ haˬ aˇ maꞈ maꞈ ma’ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu lehˇ taˬ ngehˇ. Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ za˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh. Yawˬ nah na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ noeˬ taˬ˗awˇ yaw dehꞈ dehꞈ luꞈ˗uˇ. Mˬ taˆ Aˬda˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗awˇ aˬ myah luꞈ ya ja ceuˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw luꞈ˗uˇ.