1. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ aˬ jeˬ˗ahˇ haw mawˇ˗eu nga?

 Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ naˇ ‘aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu meh.’ (Ja ceuˬ 149:4) Teu naˇ aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ dui dui laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui laꞈ kʼoeˇ˗euˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ haw mawˇ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ nya˗eu lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ bi pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ naˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ gʼoeˇ nya˗eu meh.—Yoˇhaˬ 6:44.

2. Tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ meh lehˇ ha geuꞈ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu nga?

² Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, ‘Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jah nya˗eu?’ lehˇ noeˬ nya˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ noeˬ nya˗eu nga? Yaw nyiˇ ngeh maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ Awˇsaˇnaˬ b heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗awˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ ya geuꞈ dahˬ beh ngeh, laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ teu gaˇ neh 15 kʼoꞈ naˇ, ngaˬ˗ahˇ gaˇ hu˗euˬ nui ma naˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ paˇ noeˬ mawˇ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ maˬ ya leˇ˗a, Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ za˗eu maˬ geuˇ leˇ˗a” lehˇ noeˬ laˇ˗eu meh. Nyiˇ ngeh maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ Yuˬaˬ jiˇ “Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ˗eu miˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ a nehˬ˗euˬ kʼawꞈ, Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ gaˬ˗a lehˇ noeˬ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh.

3. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

³ Mehˇ nmˇ teu nyiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ nawˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ gaˬ kʼawꞈ, Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ kʼoeˬ laˇ nya˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ maˇ diˇ kʼahˬ lahˇ meh lehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah˗eu loˬ˗eu nga? Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ maˬ gaˬ˗a lehˇ noeˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ dui caw ba˗eu jeˬ aˬ gaˇ neh za nya˗eu nga? Naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗euˬ dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ ja sawˇ ma.

4. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh lehˬ laˇ ca laˇ nya˗eu nga?

⁴ Nui gaˬ˗aˬ, gʼaˬ kʼaˆ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ gaˬ meh, caw ba nehˬ luꞈ meh lehˇ jah˗eu heu naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ nui ma gʼawˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ mˇ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu maˬ siˬ gaˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, ‘nui ma gʼaˬ baˬ iˇ˗eu’ meh. (Dawˬdaˬ 24:10) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui gʼaˬ baˬ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ paˇ jah shaw˗euˬ naˇ, Saˬdaˬ deuˆ laˇ ngeh coˬ˗iˇ nya˗eu meh.—Eˇpeˇsu 6:16.

5. Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu heu naˇ mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˬ˗eu nga?

⁵ Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ aˬ dui˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ˗euˬ miˇ neh, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw gʼaˬ baˬ iˇ˗euˬ meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Je˗suiˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ mˇ˗awˇ aˬ cawˬ˗euˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ luꞈ kʼawꞈ, ngaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ nya. Tiˬ poˆ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ gaˇ keuˆ ni miˇ˗a.” Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu mehˇ nmˇ Iˇbaˬ jiˇ “Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw gʼaˬ bi baˬ laˇ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ˗eu nui ma hawˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu nui ma˗ahˇ bi byoˆ˗iˇ nya˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ myah luꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Maiˇkeuˬ jiˇ “Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ kʼahˬ lahˇ meh lehˇ maˬ jah naˇ, aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gaˇ mahˇ kaˬ iˇ nya˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

6. Aˬ dui Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

⁶ Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu heu naˇ, aˇ naˆ ni lehˬ laˇ ca laˇ nya˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ Miˬyehˇ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ noeˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh taˆ lehˇ yuˇ doˆ. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ byoˆ nehˬ laꞈ˗awˇ, nui ma hawˇ˗eu nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ haw piˇ nehˬ nya˗eu “Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ” biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ nya˗eu meh. (Ja ceuˬ 139:23; Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Kʼoeˇ naˇ nawˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ taˬ ngehˇ. Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mehˇ nmˇ nui deuˬ jiˇ toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ˗ahˇ deuˆ ceh ceh luꞈ˗eu meh. Gaˇ hu˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ jiˇ toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ˗ahˇ ya deuˆ ceh ceh˗euˬ meh. Aˬ dui gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ haw kaˇ˗euˇ.

7. Pawˇluˆ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya puˬ˗eu nga?

⁷ Tiˬ poˆ na nawˬ˗ahˇ gaˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ myaˬ˗eu miˇ neh maˬ paˇ behˬ leˇ miˬ˗a lehˇ noeˬ laˇ miˇ˗a laˬ? Toˆ˗ehˇ ngeuˇ naˇ Pawˇluˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu lehˇ gʼoˆ shaw nya˗eu meh. Pawˇluˆ˗aˬ, aˇ muˇ tiˬ muˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ kʼahˬ lahˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a, “Ka li zaˬ aˇ muˇ dawˬ tawˆ luꞈ gʼaˇ duˬ” kʼahˬ lahˇ luꞈ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 11:23-28) Maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ naˇ kʼaˆ˗eu naˇ gawˇ baˬ da neh laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ ni pyeuꞈ luꞈ de laˬ? Pawˇluˆ˗aˬ, “gawˇ mawˇ˗ahˇ daˇ ceh tsawˆ”˗eu miˇ neh naˇ dui dui˗eu laꞈ kʼoeˇ ya shaˬ˗eu meh. Daˇ ceh heu naˇ, naˇ gawˇ naˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ naˇ gawˇ teu byoˆ˗iˇ mawꞈ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 12:7-10) Maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ baˬ da neh nui ma nyiˇ luꞈ de laˬ? Pawˇluˆ jiˇ toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ jaˆ˗eu meh. Pawˇluˆ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ ya deuˆ ceh ceh˗eu miˇ neh, “ngaˬ˗ahˇ shaˬ zahˬ naꞈ dui dui nya” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Loˇmaˆ 7:21-24.

8. Pawˇluˆ˗ahˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

⁸ Pawˇluˆ lawˬ haw laˇ˗eu gʼawˬ mya jeˬ hawˇ˗eu nui ma nyiˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya puˬ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ daˆ leꞈ˗euˬ meh. Pawˇluˆ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga? Pawˇluˆ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya kʼawꞈ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni jah ziꞈ˗eu meh. Pawˇluˆ “[Yeˬsuˇ]˗ahˇ kʼaˇ jah˗eu tsawˇ haˬ. . . mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu meh. (Yoˇhaˬ 3:16; Loˇmaˆ 6:23) Pawˇluˆ˗aˬ, ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ jah˗eu meh. Pawˇluˆ huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ kʼawꞈ maˇ diˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ laꞈ meh lehˇ jah ziꞈ˗eu meh.—Ja ceuˬ 86:5.

9. Aˬ dui Gaˬlaˬtiˆ 2:20 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Pawˇluˆ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁹ Pawˇluˆ Miˬyehˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ bi shiˇ dah le˗euˬ lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ jah˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 2:20-ahˇ gui.) Jaˇliꞈ heu deuˆ˗euˬ jiˇ leˇ dzaˬ˗ahˇ ahˇ˗eu gʼaˬ ahˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu dawˬ˗ahˇ haw. Teu gaˇ Pawˇluˆ “Ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gʼawˇ mawˇ damˬ nehˬ le˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ Zaˬmaˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Pawˇluˆ yawˬ ha Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ maˬ za geuˇ gaˇ keuˆ ni doeˇ nya lehˇ maˬ noeˬ˗a. Kʼoeˇ naˇ, aˬ yawꞈ ‘Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh gaˬ˗eu lehˇ ngaˇ siˬ nya ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ˗ahˇ maˬ gaˬ˗a’ lehˇ maˬ noeˬ˗a. Pawˇluˆ Loˇmaˆ Ka li zaˬ aˇ muˇ˗ahˇ “aˬ dui iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ luꞈ ngeh, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ Ka li˗ahˇ bi kamˇ shiˇ˗eu” meh lehˇ saˇ tiˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Loˇmaˆ 5:8) Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a.

10. Aˬ dui Loˇmaˆ 8:38, 39-ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

¹⁰ Loˇmaˆ 8:38, 39-ahˇ gui. Pawˇluˆ Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ jah ziꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Miˬyehˇ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui ya gʼawˬ˗iˇ ni laˆ pyaˆ laˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ dzeuˇ yaꞈ ngeh Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ˗ahˇ aˇ naˆ ni oˇ oꞈ nehˬ˗euˬ lehˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ jiˇ  Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Pawˇluˆ ‘Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬ maˇ bi kamˇ shiˇ le ngeh keuˆ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ maˬ jaˆ˗a’ lehˇ ehˇ mawꞈ gaˇ duˇ˗eu meh.—Loˇmaˆ 8:32.

11. 1 Tiˆmoˇseˬ 1:12-15 laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu loꞈ˗ehˇ Pawˇluˆ mˇ lehˬ haw˗euˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ meh siˬ lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah ziꞈ˗eu nga?

¹¹ 1 Tiˆmoˇseˬ 1:12-15-ahˇ gui. Pawˇluˆ Ka li zaˬ maˬ pyeuꞈ laˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ yawꞈ neh mˇ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ kʼoꞈ˗awˇ, nui ma cawˆ˗eu aˇ yamˬ jiˇ jaˆ˗eu paˬ. Teu miˇ neh Pawˇluˆ yawˬ ha˗ahˇ “iˬ baˇ huiˬ dzehˬ˗eu gʼaˬ˗aˬ, ngaˇ ma” lehˇ ehˇ gaˇ maˬ zahˬ leˇ. Pawˇluˆ Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ maˬ siˬ nya laˇ mi naˆ˗ehˇ tiˬ meuˬ jiˇ naˇ tiˬ meuˬ iˇ iˇ˗ehˇ Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ˗ahˇ kʼehˬ kʼehˬ˗ehˇ cah˗euˬ meh. Tawˬ˗ahˇ nyehꞈ ahˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ sehꞈ˗eu gʼaˇ duˬ jiˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 26:10, 11) Pawˇluˆ aˬ yawꞈ˗euˬ baˬ da neh bi sehꞈ˗euˬ Ka li zaˬ aˬ ma aˬ da deuˬ˗euˬ aˬ buˇ aˬ li tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗ahˇ mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Pawˇluˆ aˬ yawꞈ neh aˇ hu mˇ lehˬ˗euˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ nui ma cawˆ dui dui kʼawꞈ, maˬ paˇ laˆ paˇ nya meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Pawˇluˆ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ shiˇ dah le˗euˬ lehˇ jah˗eu meh. Teu miˇ neh, nui kʼaˬ tsmˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ ‘Miˬyehˇ˗euˬ guiˬ lahˬ baˬ da neh iˬ nah ngaˇ heu loꞈ˗ehˇ ya pyeuꞈ laˇ’˗euˬ ma lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (1 Gawˇliˬtu 15:3, 10) Aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Aˬ dui Yeˬsuˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ shiˇ dah nehˬ le˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu gʼaˇ duˬ gaˇ ma pah nehˬ yaꞈ˗euˬ meh lehˇ ya ha geuꞈ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 3:19) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ laˇ mi naˆ˗ehˇ maˬ ehˇ, pyeuꞈ laˇ gʼaˬ˗awˇ neh maˬ ehˇ, dzeuˇ yaꞈ ngeh aˬ dui neh mˇ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ Miˬyehˇ maˬ haw˗a. Miˬyehˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui nymˬ˗mˇ hawˇ˗eu mehˬ hu paw mˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Iˇsaˬyaˇ 1:18.

12. Yawˬ haˇ yawˬ ha aˇ poeˬ maˬ baw nya, nui gaˬ maˬ za geuˇ nya lehˇ noeˬ laˇ ngeh, 1 Yoˇhaˬ 3:19, 20 ahˇ˗eu dawˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

¹² Yeˬsuˇ aˬ dui˗euˬ iˬ baˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ shiˇ dah nehˬ le˗euˬ lehˇ shaˇ noeˬ ngeh, ‘Heu naˆ naˆ˗ehˇ aˇ poeˬ  baw˗eu jeˬ˗ahˇ ngaˇ maˬ za geuˇ nya’ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ noeˬ laˇ nya˗eu nga? Aˬ dui˗euˬ maˬ byah kuꞈ˗eu nui ma˗aˬ, yawˬ haˇ yawˬ ha aˇ poeˬ maˬ baw nya, nui gaˬ maˬ za geuˇ nya, lehˇ bi noeˬ laˇ nya˗eu miˇ neh meh. (1 Yoˇhaˬ 3:19, 20-ahˇ gui.) Aˬ dui˗ahˇ toˆ˗ehˇ noeˬ laˇ naˇ “Miˬyehˇ˗aˬ, aˬ dui˗euˬ nui ma naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ” meh lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ gaˬ˗a, iˬ baˇ maˬ pyehˬ nehˬ˗a lehˇ noeˬ luꞈ kʼawꞈ, mˬ taˆ Aˬda˗aˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ maˇ diˇ gaˬ meh lehˇ jah ziꞈ laˇ ni ya leh jeh˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ aˬ myah luꞈ ya pyehˆ tseˇ˗awˇ, maˬ tsehˆ leˇ ni guiˬ lahˬ ya shaˇ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ aˬ myah luꞈ cawˬ ya cawˬ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

13. Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu heu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? (“ Jaˇliꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹³ Yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ pyehˆ tseˇ. Toˆ˗ehˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ˗awˇ, Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu lehˇ jiˇ siˬ nya laˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ yawˬ nah na luꞈ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ “mehˬ paˇ tsoˆ paˇ” nehˬ˗eu miˇ neh, yaw muiˬ muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ nya laˇ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16) Yawˬ haˇ yawˬ ha aˇ poeˬ maˬ baw nya lehˇ noeˬ haw˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Kehˇgʼoiˬ “Ja ceuˬ yaw huiˬ 103-ahˇ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu heu naˇ, ngaˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ laˆ paˇ nehˬ laꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu lehˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Iˇbaˬ jiˇ “Ngaˇ yawˬ miˇ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu ma. Heu naˇ ngaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ coꞈ ngehˇ ni bi gʼeh˗awˇ, nui jah ziꞈ dah ni bi gʼeh laˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

14. Guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

¹⁴ Tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ guiˬ lahˬ shaˇ. (1 Teˇsaˬloˇni 5:17) Aˬ dui tiˬ gʼaˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ mawꞈ naˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kehˬ maˬ kaˬ dawˬ ya ngehˬ cawˬ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ya ehˇ nehˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu jeˬ jiˇ teu gaˇ duˇ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ aˬ dui noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh ya ehˇ nehˬ˗eu meh. Heu naˇ Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ gaˬ meh lehˇ siˬ nya˗awˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ nui ma taˬ ma lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 94:17-19; 1 Yoˇhaˬ 5:14, 15) Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Yuˬaˬ “Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, tiˬ nah laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ mˇ˗euˬ lehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni, ngaˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nya lehˇ jiˇ dzawˇ nehˬ˗eu ma. Heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ bawˬ leˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni yawˬ ha˗euˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu Aˬda tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ haw nya ni caw ba nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.—“ Nawˇ gui gʼaˬ maˬ laˬ?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.

15. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

 ¹⁵ Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. (Yaˬkoˆ 1:17) Mˬ taˆ Aˬda aˬ dui˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ “yamˬ maˬ tseˇ ni gʼoeˇ”˗eu mehˇ nmˇ deuˬ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ gaˇ haw ngeh, siˬ laˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 17:17) Gawˇlawˇsehˇ aˇ muˇ˗ahˇ boꞈ nehˬ˗euˬ sahˬ boꞈ˗ahˇ Pawˇluˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, “aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ caw mˇ caw shaˇ nehˬ laꞈ dui dui˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 4:10, 11) Yeˬsuˇ Ka li kʼawꞈ ni aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ jawˇ gaˇ neh caw ba nehˬ˗eu jeˬ loˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ neh caw ba nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu meh.—Luˇkaꞈ 22:28, 43.

16. Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ni saˇ jaˇ ziꞈ˗eu cawˬ deuˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

¹⁶ Nawˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu cawˬ deuˬ neh caw ba nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ ma laˬ? Yawˬ ha˗euˬ noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗eu heu naˇ, gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ maˬ pyeuꞈ˗eu uˬ taꞈ, haw piˇ nehˬ˗eu jeˬ jiˇ paˇ pyeuꞈ˗eu meh. Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Je˗suiˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu heu naˇ, zawˇ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ nya. Ngaˬ˗ahˇ maˬ muiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ noeˬ˗eu nui noeˬ ahˇ laˇ ngeh kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ ngaˇ ngehˬ gaˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗eu uˬ taꞈ, ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ jiˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ neh ngaˬ˗ahˇ siˬ laˇ miˇ˗a.” Aˬ dui jiˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ yaw gʼoeˇ gʼoeˇ˗ehˇ jawˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh.

17-18. Aˬ dui aˬ suˇ gʼaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ ya naˇ haˬ˗eu nga, aˬ jeˬ miˇ neh?

¹⁷ Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ mˇ˗eu bi byehˇ dzeh mawꞈ˗eu meh. Saˬdaˬ˗aˬ, aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ gaˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ neh bi caw ba˗eu maˬ geuˇ˗a lehˇ bi noeˬ mawꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ nui noeˬ teu naˇ maˬ tsaˬ˗a.

¹⁸ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu meh. Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ naˇ, Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ ‘gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ ya jawˇ gʼeh’ meh. (Yoˇhaˬ 15:10) Saˬdaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ taˬ jah, taˬ naˇ haˬ. Yawˬ ha˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ maˬ gaˬ˗a lehˇ noeˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, nui noeˬ teu˗ahˇ kawˇ ma˗ehˇ deuˆ dzehˬ˗awˇ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ haw mawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ ‘aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu meh’ lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. Teu laꞈ kʼoeˇ nawˇ jiˇ keuˬ˗eu meh.