1. Zaˬ siˬ nui gahˇ guˇ gaˇ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? (Dawˬdaˬ 1:20, 21)

 Yaw myaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gaˇ ma˗ahˇ iˇ tsehˆ laˇ tsehˆ˗eu deuˬ˗ahˇ sahˬ boꞈ deuˬ biꞈ nehˬ luꞈ˗eu laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ ya mawˇ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ teu˗ahˇ nawˇ mˇ haw maˬ loˇ? Mˇ haw˗euˬ naˇ ngaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ gaˬ ni zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ guˇ luꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu Dawˬdaˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ baˇ˗ahˇ noeˬ mawˇ laˇ˗eu maˬ ngeuˇ nya loˇ? (Dawˬdaˬ 1:20, 21-ahˇ gui.) Jaˇliꞈ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu sahˬ boꞈ paˇ dmˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ pyeuꞈ˗eu “maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ” ahˇ˗eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ dehꞈ ziˇ gaˇ ma˗ahˇ cah nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu˗ahˇ loˬ˗eu meh. Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ deuˬ yuˇ ngeh aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ha geuꞈ˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Tiˬ deuˬ na Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ nui ma maˬ ahˇ˗a, tiˬ deuˬ na aˬ dui˗ahˇ cehꞈ lehꞈ ka˗eu meh. Jaˇliꞈ naˇ saˇ ka˗ahˇ maˬ paˇ miˇ mehˬ lehˇ noeˬ˗eu meh. Tsaˬ˗eu dawˇ˗eu muiˬ˗eu jaˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ gʼoꞈ doˆ˗eu meh. Teu˗ahˇ caw teh˗awˇ mˇ caw˗eu deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu maˬ siˬ nya˗eu deuˬ, yawˬ ha noeˬ˗eu tehꞈ˗ehˇ ngeuˇ ma lehˇ noeˬ˗eu deuˬ lehˇ ja bu˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ni maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu tsawˇ haˬ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ za nya ni Yeˬhawˇbaˬ lehˬ hmˬ nehˬ luꞈ meh siˬ. Aˬ joˆ˗ehˇ lehˬ hmˬ nehˬ luꞈ˗eu nga?

2. Nymˬ˗mˇ iˬ nah maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗eu nga? Tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

² Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ bi siˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ehˇ gʼaˬ ni za nya˗eu meh. Jaˇliꞈ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu sahˬ boꞈ paˇ dmˬ deuˬ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ baˬ da neh tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 1,000 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni za nya laˇ shaw˗euˬ meh. Teu˗ahˇ gui˗awˇ maˇ diˇ mˇ caw˗awˇ zmˬ˗iˇ˗eu deuˬ naˇ, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗euˬ teˇ saˇ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ˗a, nui ma maˬ ahˇ˗a, tiˬ jeˬ paˬ noeˬ tsehˆ ngeh kʼawꞈ yawˬ ha nya˗eu jeˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ cawˬ cawˬ˗ahˇ gʼoe˗eu meh. Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ehˇ dehꞈ caw˗eu aˬ dui maꞈ˗ahˇ  aˬ yawꞈ maꞈ haw teˬ˗eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? lehˇ ja sawˇ˗awˇ, jeˬ hu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma.

3. Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ keuˬ˗eu nga?

³ Zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ siˬ nya taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ geuꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ naˇ, teu naˆ maˬ tseˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ guˆ˗eu jeˬ˗aˬ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗euˬ dawˬ pehˬ duˬ puˇ meh. Muiˬ˗eu shawˇ˗eu Gʼaˬ˗ahˇ siˬ nya naˇ, noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ za˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 9:10) Teu miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ noeˬ tsehˆ paˬ˗ehˇ tsaˬ laˇ ngeh “muiˬ˗eu shawˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ” taꞈ˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ maˬ ngeuˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ ya taˬ˗eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ gui˗eu heu neh teu loꞈ˗ehˇ mˇ nya˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 2:5-7.

4. Aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ biꞈ nehˬ nya˗eu nga?

⁴ Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. (Loˇmaˆ 16:27) Yeˬhawˇbaˬ naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗euˬ dawˬ pehˬ duˬ puˇ pyeuꞈ˗eu nga? Dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗awˇ, beh taˬ˗euˬ jeˬ gaˇ kawˆ aˬ yawꞈ maˬ siˬ nya˗eu tiˬ jeˬ maˬ jaˆ˗eu miˇ neh meh. (Ja ceuˬ 104:24) Nyiˬ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ shaˇ˗euˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ kʼoeˇ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ maˇ jawˆ ni mawˇ laˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 11:33) Smˇ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu˗ahˇ caw teh˗awˇ mˇ caw˗eu deuˬ aˬ myah luꞈ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu miˇ neh meh. (Dawˬdaˬ 2:10-12) Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ zaˬ˗eu gʼaˇ duˬ naˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya ha geuꞈ meh. Tiˬ jeˬ paˬ noeˬ tsehˆ ngeh maˬ ehˇ, aˬ jeˬ mˇ ngeh shaˇ ngeh maˬ ehˇ, sheuˬ hehˇ˗eu jeˬ heu˗ahˇ poˆ˗eu loˬ meh.

5. Tsawˇ haˬ deuˬ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu nui gahˇ˗euˬ dawˬ pehˬ dawˬ puˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗eu miˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu nga?

⁵ Tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ ya mawˇ˗eu tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ yaw duiˇ ma˗ehˇ zahˬ leˇ kʼawꞈ Beh˗euˬ yaw sahˇ jawˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ laꞈ maˬ daˬ˗a. Tiˬ jeˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na jiˇ ni Miˬyehˇ˗ahˇ jah ma lehˇ ehˇ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ saˇ ka˗ahˇ maˬ paˇ miˇ mehˬ lehˇ noeˬ˗eu meh. Yawˬ ha cah˗eu gaˇ ma yawˬ ha tseˇ˗eu meh. Teu baˬ da neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ gʼoe jeˬ maˬ gʼoe ni, yawˬ ha˗euˬ nui gahˇ˗ahˇ gʼoe luꞈ˗eu miˇ neh miˇ tsaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu nga? Maˇ maˇ ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ, mehˬ hu paw˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ ngaˇ laˬ? Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui ya mawˇ luꞈ˗eu jeˬ naˇ “tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ nui gahˇ, tsawˇ gahˇ hawˇ˗eu bym˗eu nya˗eu jeˬ, Sahˬpaˬ Miˬyehˇ nui ma maˬ tsaˬ naˇ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ” ni pyeuꞈ luꞈ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 21:30) Heu naˇ aˬ dui˗ahˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ poˆ ni laˆ noeˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ teu loꞈ˗ehˇ maˬ poˆ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh nga?

6. Dawˬdaˬ 1:22-25-ahˇ haw ngeh maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu deuˬ naˇ aˬ geu deuˬ nga?

⁶ Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ “gaˇ ma doe ni guˇ luꞈ” gaˇ maˬ naˇ haˬ˗a. Jaˇliꞈ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu tsawˇ haˬ aˇ muˇ smˬ muˇ jawˇ˗eu meh. Dahˬ beh˗eu muˇ naˇ, “maˬ dzaw˗euˬ zaˬ deuˬ” pyeuꞈ˗awˇ, nyiˬ muˇ aˬ yawꞈ muˇ naˇ, “aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu deuˬ” pyeuꞈ meh. Smˬ muˇ aˬ yawꞈ muˇ naˇ, “aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ” pyeuꞈ meh. (Dawˬdaˬ 1:22-25-ahˇ gui. b) Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh laꞈ maˬ daˬ˗eu nga? Aˬ dui  aˬ yawꞈ maꞈ loꞈ˗ehˇ maˬ bi gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga lehˇ jiˇ ja sawˇ kaˇ˗euˇ.

7. Tiˬ deuˬ na “maˬ dzaw˗euˬ zaˬ deuˬ” pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh tseˇ˗eu nga?

⁷ “Maˬ dzaw˗euˬ zaˬ deuˬ” naˇ aˬ cawˬ kʼaˇ ehˇ kʼaˇ jah jah˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ aˬ cawˬ˗euˬ mehˇ shuiˇ˗ahˇ tawˆ leˇ˗eu yaw awˬ meh. (Dawˬdaˬ 14:15) Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ya mawˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗euˬ sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ neh bi shuiˇ tawˆ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya lam gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Tiˬ deuˬ na aˬ yawꞈ maꞈ bi shuiˇ tawˆ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ nya laˇ ngeh yaw duiˇ ma˗ehˇ tsawˬ guˆ˗iˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Dawˬdaˬ 1:22 laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ heu deuˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ maˬ dzaw˗euˬ zaˬ deuˬ ya pyeuꞈ gaˇ ya leˇ˗eu miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ daˆ leꞈ˗eu lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ tseˇ geuꞈ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 5:31) Aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha ya leˇ˗eu jeˬ yawˬ ha mˇ mawꞈ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ nui ma maˬ ahˇ˗a. Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ maˬ dehꞈ caw mawꞈ˗a. Jaˇliꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ maˬ caw teh mawꞈ˗a. Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni Kehˇnaˬdaˬ miˇ kʼahˬ Ku behˆ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ gaˬ˗eu zaˬ mi zaˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu meh. Zaˬ miˬ aˬ buˇ heu gʼaˬ “Aˬ bawˇ koꞈ dawˬ deuˬ mehˇ shuiˇ shuiˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ naˇ kʼawꞈ ni heu naˇ nga maꞈ˗euˬ yaw lehˬ maˬ ngeuˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ yaw lehˬ tehꞈ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ koꞈ dawˬ˗ahˇ diˇ daˬ˗ehˇ nui ma maˬ ahˇ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ mawꞈ.—Dawˬdaˬ 1:32; 27:12.

8. Muiˬ˗eu puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ caw ba nehˬ˗eu nga?

⁸ Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ dzaw˗euˬ zaˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ bi pyeuꞈ daˆ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ “shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu paw dzeˇ˗aˬ, tsawˇ mawˬ tsawˇ kʼaˆ loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ˗awˬ” lehˇ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (1 Gawˇliˬtu 14:20) Dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ caw teh˗awˇ zmˬ naˇ, muiˬ˗eu puˬ haw mawˇ haw˗euˬ jeˬ za nya˗eu meh. Jaˇliꞈ zahˇ teu naˇ gaˇ dzaˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ yahˇ pawˇ nya ni maˬ ehˇ, nui gahˇ ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ noeˬ tsehˆ nya ni maˬ ehˇ, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu gaˇ kawˆ aˬ dui tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ yawˬ ha˗euˬ myaˆ neh ya mawˇ˗euˬ ma. Gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui huiˬ laˇ mahˇ laˇ miˇ˗a laˬ lehˇ aˬ myah luꞈ pyehˆ tseˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Nawˇ Jaˇliꞈ dzaw luꞈ˗awˇ aˬ myah luꞈ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ luꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, yawˬ ha˗ahˇ ngaˇ aˬ jeˬ miˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ a nehˬ ni jawˇ nya? Aˬ jeˬ miˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ ni jawˇ nya? lehˇ naˇ haˬ nya meh. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ kʼawꞈ ni, guiˬ lahˬ dawˬ mehˬ˗eu tsoˆ˗eu paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ luꞈ miˇ˗a laˬ? Jaˇliꞈ zahˇ neh sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ luꞈ˗eu lehˇ yawˬ ha neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗eu shaˇ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ bi mawˇ luꞈ miˬ˗a laˬ? Ngaˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ ngeh Ka li zaˬ˗euˬ seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ mˇ mawˇ luꞈ miˇ˗a laˬ? lehˇ jiˇ naˇ haˬ nya˗eu meh. Yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jaˆ luꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh “maˬ siˬ maˬ nya˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ biꞈ lahˬ˗eu meh” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.—Ja ceuˬ 19:7.

9. “Aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu deuˬ” zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗eu nga?

⁹ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ nui ma maˬ ahˇ˗eu nyiˬ muˇ aˬ yawꞈ muˇ naˇ “aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu deuˬ” pyeuꞈ meh. Tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ya mawˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu aˇ dzehˬ dzeuˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 123:4) Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu tsawˇ haˬ myaˬ laˇ meh lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (2 Beˬtuˆluˆ 3:3, 4) Lawˇtaˬ˗euˬ aˬ zaˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ na Miˬyehˇ neh saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ myaˆ haw maˬ cawˬ˗a. Naˬ bawˇ˗ahˇ maˬ ahˇ leˇ˗a. (Aˇdahˬbeh˗eu 19:14) Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ cehꞈ lehꞈ ka˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ “Miˬyehˇ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu yawˬ ha˗euˬ nui kʼahˇ mehˬ nah caw teh˗eu” meh. (Yuˇdaˆ 7, 17, 18) Aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ pah mehˬ taˬ˗euˬ jeˬ heu naˇ, puiˬ˗eu deuˬ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu deuˬ˗euˬ nui ma nehˬ˗ehˇ aˬ yawꞈ tiˬ kawˆ meh.

10. Ja ceuˬ 1:1-ahˇ haw ngeh aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu deuˬ maˬ ya pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga?

¹⁰ Aˬ dui aˬ jaꞈ jaꞈ˗eu deuˬ maˬ ya pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga? Yahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ,  aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ taˬ˗awˇ dawˬ gʼoꞈ doˆ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ maˬ cawˬ˗eu heu meh. (Ja ceuˬ 1:1-ahˇ gui.) Heu naˇ puiˬ˗eu deuˬ jawˇ gaˇ neh laˇ˗euˬ aˬ jeˬ˗ahˇ maˬ kaˬ maˬ naˇ haˬ gaˇ, maˬ gui maˬ haw gaˇ ehˇ˗eu meh. Saˇ tiˇ maˬ taˬ naˇ aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ taˬ˗awˇ dawˬ gʼoꞈ doˆ˗eu deuˬ˗euˬ nui noeˬ yaw awˇ laꞈ˗ehˇ nyawˬ laˇ nya˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ sheuˬ hehˇ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ nui ma maˬ taˬ coeˇ ni pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ maˬ bi pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. ‘Ngaˇ sheuˬ hehˇ nehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu dzawˇ paˇ nehˬ˗euˬ yaw shuiꞈ jeˬ˗ahˇ za ngeh iˬ baˇ taˬ˗awˇ dawˬ gʼoꞈ doˆ miˇ˗a laˬ? Sheuˬ hehˇ luꞈ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ poˆ miˇ˗a laˬ?’ Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ nui ma˗ahˇ yaw kawˇ ma˗ehˇ laˆ saˆ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu meh.—Dawˬdaˬ 3:34, 35.

11. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ “aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ” aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga?

¹¹ Zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu smˬ muˇ aˬ yawꞈ muˇ naˇ, “aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ” pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ caw teh jeˬ maˬ caw teh ni, yawˬ ha tsaˬ ma lehˇ noeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dzawˬ deuˬ pyeuꞈ meh. (Dawˬdaˬ 12:15) Tsawˇ haˬ heu deuˬ naˇ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗euˬ dawˬ pehˬ duˬ puˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗a. (Ja ceuˬ 53:1) Tsawˇ ha heu deuˬ naˇ aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ gaˇ ya mawˇ ngeh, Jaˇliꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu aˬ dui˗ahˇ ziˇ toˆ ni ngehˬ laˇ ceh laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ muiˬ˗eu dehꞈ ziˇ˗ahˇ maˬ biꞈ nehˬ nya˗a. Aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ “Dawˬ tsuiꞈ naꞈ˗eu dawˬ daˬ˗ahˇ aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ maˬ gʼoˆ shaw nya˗a. Gaˇ kawˆ yaw huiˬ ja uˇ ngeh, aˬ yawꞈ dawˬ ngehˬ tsaˬ maˬ siˬ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 24:7) Aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ laꞈ kʼoeˇ tiˬ jeˬ˗iˬ muiˬ˗eu nui noeˬ maˬ ahˇ˗a. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ “aˬ dzawˬ aˇ gah˗ahˇ gaˇ jaw jaw˗awˬ” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu jeˬ heu naˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ˗a.—Dawˬdaˬ 14:7.

12. Aˬ dzawˬ aˇ gah deuˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ yahˇ pawˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

¹² Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ bye˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ duˇ ni aˬ dui naˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh toeˬ mehˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ gaˬ˗eu nui ma ahˇ laˇ ni leh jeh˗eu ma. Aˬ dui ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ hawˇ˗eu maˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh aˬ jeˬ za˗eu nga lehˇ ya sheu cehˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ byah˗eu nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗eu yaw haiˬ deuˬ aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ ya puˬ˗eu nga lehˇ haw. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ naˇ yawˬ ha˗euˬ dehꞈ ziˇ aˇ naˆ ni muiˬ daˆ laˇ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ.—Ja ceuˬ 32:8, 10.

13. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ ha geuꞈ lehˇ ka tiˇ ngaˇ˗a laˬ?

¹³ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu za nya ni lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ nmˇ ngeuˇ meh. Ehˇ kʼawꞈ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu˗ahˇ maˬ geuꞈ kʼoeˇ geuꞈ keuˆ ni maˬ ka tiˇ˗a. Zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu deuˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ aˬ jeˬ keuˆ le˗eu lehˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 1:29-32) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ˗eu lehˇ tseˇ˗euˬ deuˬ˗aˬ “yawˬ ha kʼaˇ sehˬ taˬ˗euˬ jeˬ ya yehˬ” meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ nui ma nyiˇ nui ma cawˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ hawˇ˗eu shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ byah˗eu meh. Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ ya luˬ ya sehˇ˗iˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ naˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ “ngaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ ziꞈ dah ni dehꞈ˗awˇ, guˆ˗eu gaˆ˗eu jeˬ maˬ jaˆ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Dawˬdaˬ 1:33.

14-15. Dawˬdaˬ 4:23-ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

¹⁴ Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ caw teh˗awˇ mˇ caw naˇ aˬ myah luꞈ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu meh. Aˬ dui neh ja sawˇ laꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ nui gahˇ ahˇ˗eu nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ za nya ni lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Dawˬ daˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ ziˇ˗ahˇ muiˬ daˆ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu maˇ diˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ oeˬ hmˬ˗ahˇ ja sawˇ kaˇ˗euˇ.

¹⁵ Yaw jeˬ ma jeˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ haw piˇ. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ nui ma˗ahˇ doˆ le˗euˬ miˇ neh, nui ma˗ahˇ noeˬ˗awˇ yaw dehꞈ dehꞈ˗awˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 4:23) Aˬ myah myah naˇ aˬ dui maˇ diˇ nui ma heu˗ahˇ haw piˇ˗eu gʼaˇ duˬ shiˬ shaˬ˗ahˇ muiˬ˗eu dzaˇ deuˬ ya dzaˬ˗awˇ mawˇ do loˆ ni ya mui niˇ gʼa nehˬ˗eu meh. Maˬ muiˬ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ jiˇ ya yahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ haw piˇ˗eu jeˬ jiˇ teu gaˇ duˇ˗eu meh. Yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ ya gui˗awˇ, mehˬ bawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ˗awˇ ya˗iˇ˗awˇ ya gm leˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ jiˇ aˬ myah luꞈ leh jeh˗awˇ ya mˇ˗eu meh. Maˬ muiˬ˗eu byawˬ gʼa muˆ gʼa˗eu jeˬ hawˇ˗eu maˬ muiˬ˗eu cawˬ deuˬ uˬ taꞈ, teu deuˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ jiˇ ya yahˇ˗eu meh.

16. Nymˬ˗mˇ iˬ nah Dawˬdaˬ 23:4, 5 heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˇ diˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

¹⁶ Yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Smˇ muiˬ muiˬ laˇ ni tehꞈ˗ehˇ maˬ leh jeh ni noeˬ gahˇ˗awˬ. Nawˬ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ myaˆ tiˬ miˆ laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ byoˆ jiˇ nya meh. Kʼaˬ dzeˇ loꞈ˗ehˇ aˬ dahˇ tsoꞈ laˇ˗awˇ zaw byoˆ gʼeh nya˗eu meh” lehˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 23:4, 5) Pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ heu naˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ˗a. Nymˬ˗mˇ iˬ nah smˇ muiˬ iˇ shaˬ maˬ ehˇ, pyuˇ shuiˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu miˇ neh tsawˇ myahˇ hawˇ˗eu cawˬ cawˬ˗eu paw kʼawꞈ deuˬ˗awˇ, mawˇ do paw kʼawꞈ jawˇ saˇ maˬ doˆ ni pyeuꞈ laˇ luꞈ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 28:20; 1 Tiˆmoˇseˬ 6:9, 10) Pyuˇ˗ahˇ yaw tsaˬ tsaˬ˗ehˇ haw nya ni maˬ ehˇ, nui kʼahˇ maˬ huiˬ ni maˬ ehˇ, yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ ni maˬ ehˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ ni maˬ ehˇ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ heu naˇ caw ba nehˬ˗eu meh.—Dawˬtsoˆ 7:12.

17. Dawˬdaˬ 12:18-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗awˇ neh zaˬ siˬ “tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu dawˬ” ngehˬ nya˗eu nga?

¹⁷ Shaˇ noeˬ˗awˇ neh ngehˬ. Aˬ dui saˇ tiˇ maˬ taˬ naˇ aˬ dui˗euˬ dawˬ baˬ da neh aˬ cawˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ deuˬ leˇ nya˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Dawˬ doeˇ ngehˬ˗eu mi cehˇ  coeˇ gaˇ duˇ˗awˇ, tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu dawˬ muiˬ, jaˆ gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 12:18) Aˬ dui aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ja kʼoeˬ˗eu heu naˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ muiˬ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 20:19) Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ bi deuˬ leˇ˗eu dawˬ ngehˬ ngeh to˗aˬ, aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ laˆ saˆ˗eu, gʼaˬ ahˇ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu dawˬ ngehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ kawˬ ya shaˇ dawˆ taˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 6:45) Aˬ dui Jaˇliꞈ ehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ naˇ aˬ dui˗euˬ dawˬ heu naˇ aˬ cawˬ˗ahˇ shiˬ keuˇ ni bi gʼeh leˇ˗eu “zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ lawˇ baˬ iˇ yoeˇ” loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 18:4.

18. Dawˬdaˬ 24:6-ahˇ zmˬ˗eu heu naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ mˇ byah nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁸ Sheuˬ hehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ caw teh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Nawˇ guiˇ maˬ deuˆ mi naˆ˗ehˇ, guiˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˆ nmˇ lehˇ jeˬ huˬ ya sawˇ duˬ˗eu meh. Muiˬ˗eu byah˗eu dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ za myaˬ naˇ, guiˇ deuˆ gʼaˬ˗eu yaw duˬ baw meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 24:6) Jaˇliꞈ zahˇ heu˗ahˇ mˇ caw˗eu heu naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu mehˬ˗eu gaˇ˗ahˇ mˇ byah nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ haw. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ yehꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ, yawˬ ha ya leˇ˗eu jeˬ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ mehˬ ngeh to˗aˬ, biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ mˇ caw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui mehˬ bawˬ laꞈ kʼoeˇ muiˬ dui dui˗eu, nui gahˇ ahˇ˗eu sheuˬ hehˇ˗eu jeˬ za˗eu ma. Aˬ dui aˬ cawˬ aˇ baˇ jahˇ byaˬ gaˇ neh maˬ ehˇ, aˬ cawˬ dawˬ mehˬ mehˬ gaˇ neh maˬ ehˇ, dzaw geuꞈ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ˗eu muiˬ dui dui˗eu keu ka pyeuꞈ˗eu biˬdiˬoˬ hawˇ˗eu paˇ dmˬ lawˬ muˇ gʼawˬ mya ni lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui keu ka teu deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ zmˬ nya laˇ ni ya leh jeh˗eu meh.

19. Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya? (Dawˬdaˬ 3:13-18)

¹⁹ Dawˬdaˬ 3:13-18-ahˇ gui. Aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˇ diˇ zmˬ nya˗eu nui noeˬ nui duˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Nui noeˬ nui duˇ heu maˬ jaˆ naˇ aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ heu naˇ nui ma cawˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ Dawˬdaˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˇ diˇ zmˬ nya˗eu zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ gaˇ kawˆ ja sawˇ dzeuˇ˗euˬ ma. Jaˇliꞈ dmˬ lah ni˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gahˇ ahˇ˗eu nui noeˬ nui duˇ tiˬ byah ni ahˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ geu paw pyawˬ˗ahˇ maˬ kaˬ zmˬ˗eu gʼaˇ duˬ noeˬ tsehˆ taˬ kaˇ˗euˇ. Miˇ tsaˬ zaˬ deuˬ aˬ jeˬ lehˇ noeˬ kʼawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ “ziꞈ dah ni kʼaˇ tuˆ tehˬ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ byah˗eu tsawˇ haˬ lehˇ kuˇ˗eu meh” lehˇ aˬ dui jah ziꞈ˗eu ma.