Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 6

Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ jeˬ aˬ myah luꞈ tsaˬ meh lehˇ nui ma taˬ ma laˬ?

Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ jeˬ aˬ myah luꞈ tsaˬ meh lehˇ nui ma taˬ ma laˬ?

“Aˬ dui lo guˇ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ, yawꞈ mˇ˗euˬ jeˬ tsaˬ meh byah meh. Aˬ dui Miˬyehˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ, tsaˬ dui, sui dui, dawˇ dui dui meh.”—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 32:4.

Dawˬ caˇ 3 Nga maꞈ˗euˬ gʼaˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ nui ma taˬ jeˬ

Kawˆ shawˆ a

1-2. (a) Nymˬ˗mˇ iˬ nah gʼawˬ mya gʼaˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh nui ma maˬ paˇ taˬ coeˇ˗euˬ nga? (b) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

 Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ ni pyeuꞈ laˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ hawˇ˗eu miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ smˇ muiˬ muiˬ˗eu deuˬ hawˇ˗eu, baoˬ jaˆ˗eu deuˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ yaw muiˬ˗ehˇ caw ba nehˬ˗awˇ, iˇ shaˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ naˇ, yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ caw ba nehˬ gaˇ ya mawˇ˗euˬ miˇ neh meh. Teu miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ “Tsawˇ haˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ nawˬ dzaˬ kʼaˆ dzaˬ luꞈ˗eu” meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ heu naˇ, tsaˬ dui dui˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 8:9) Kʼoeˇ uˬ taꞈ zahˇ mehˬ˗eu saˬ laˬ deuˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu miˇ neh, tsawˇ haˬ yaw myaˬ gʼaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ nui ma maˬ paˇ taˬ coeˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ dui dzaw zaˬ deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ nehˬ ngeh, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ neh kʼehˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nui ma taˬ nya ni ya caw ba nehˬ˗eu meh.

2 Jaˇliꞈ dzaw zaˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ nui ma taˬ nya ni ya leh jeh˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gʼawˬ mya kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ deuˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ aˬ myah luꞈ kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ ya jah ziꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui˗euˬ nui jah˗ahˇ lawˬ haw laˇ˗eu tiˬ jeˬ na jaˆ˗eu meh. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗ahˇ lawˬ haw laˇ nya˗eu gaˇ kawˆ smˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma. Teu naˇ (1) aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ gui ngeh (2) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ za ngeh (3) aˬ dui mehˬ hu paw lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh heu deuˬ pyeuꞈ meh.

Jaˇliꞈ gui ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ

3. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na, aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ lawˬ haw laˇ nya˗eu nga?

 3 Aˬ dui Jaˇliꞈ gui ngeh tiˬ poˆ na, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˬ gʼoˆ shaw˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui Bawˇtsahˬ sahˬ boꞈ˗ahˇ gui ngeh Yeˬhawˇbaˬ jawˇ nah ngeh nah˗ahˇ miˬ dzaˬ kʼehꞈ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ sehꞈ˗eu lehˇ daˇ gaˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Saˬmeuˬlaˆ nyiˬ dmˬ aˬ yawꞈ dmˬ˗ahˇ gui ngeh naˇ, dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ sahˬ paˬ Daˬbiˇ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ gaˇ ya mawˇ˗euˬ ma. (Bawˇtsahˬ 15:32, 35; 2 Saˬmeuˬlaˆ 12:9, 13) Aˬ dui˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ miˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ joe˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ Daˬbiˇ˗ahˇ naˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗euˬ gaˇ neh, Daˬbiˇ loꞈ˗ehˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ huiˬ˗eu iˬ baˇ maˬ mˇ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh sehꞈ˗eu lehˇ daˇ˗euˬ nga?’ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui naˇ haˬ˗eu jeˬ teu˗euˬ dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui Jaˇliꞈ kʼaˇ gui ngeh noeˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ smˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma.

4. Aˇdahˬbeh˗eu 18:20, 21 hawˇ˗eu Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:17 aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh daˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jah ziꞈ dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

4 Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ duꞈ yawˇ ni maˬ dzawˇ nehˬ taˬ˗aˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui Daˬbiˇ yawˬ ha neh mˇ lehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ lehˇ siˬ nya˗eu ma. (Ja ceuˬ 51:2-4) Ehˇ kʼawꞈ jawˇ nah˗euˬ zahˇ˗ahˇ mˇ bahˬ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ kʼoeˇ gʼaˬ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nga? Aˬ yawꞈ, aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ ngaˇ laˬ? Gaˇ hu aˬ yawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ leuˇ haw ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ ngaˇ laˬ, maˬ ngeuˇ naˇ maˬ naˇ haˬ ngaˬ laˬ? Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ maˬ ehˇ taˬ˗aˬ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ myah luꞈ “tsaˬ dui” dawˇ dui dui˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ meh lehˇ jah ziꞈ nya˗eu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 32:4) Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ naˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu meh. Miˬyehˇ naˇ nui ma jaˆ˗eu maˬ baw˗a. Tsawˇ haˬ zaˬ loꞈ˗ehˇ naˬ bawˇ˗ahˇ gaˬ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ maˬ daˇ˗a. (Aˇdahˬbeh˗eu 18:20, 21; Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:17-ahˇ gui.) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ, aˬ yawꞈ neh daˇ˗euˬ jeˬ aˬ myah luꞈ tsaˬ meh lehˇ jah ziꞈ laˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ gui ngeh Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ lehˇ maˬ gʼoˆ shaw jiˇ kʼawꞈ, aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya taˬ˗euˬ miˇ neh Miˬyehˇ neh ‘kʼaˇ mˇ kʼaˇ shaˇ˗euˬ jeˬ˗aˬ, yaw tsaˬ yaw dawˇ’ meh lehˇ jah ziꞈ nya˗eu meh.—Ja ceuˬ 145:17.

5. Maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˬ˗eu nga? (“ Maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ aˬ dui˗ahˇ bi noeˬ bahˬ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.)

5 Aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu miˇ neh aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ lehˇ maˬ noeˬ tsehˆ nya˗a. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ duˇ ni beh taˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ aˬ cawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ lehˇ mˇ nehˬ gaˇ mawˇ mawꞈ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:26) Aˬ dui gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh, gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ siˬ nya jiˇ ma lehˇ noeˬ kʼawꞈ, aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu miˇ neh noeˬ tsehˆ lehˬ laˇ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yawˇnaˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yeˬhawˇbaˬ Niˇnaˬbeˬ meuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ ngeh, aˬ yawꞈ nui ma pehˇ dui dui˗eu meh. (Yawˇnaˆ 3:10–4:1) Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗euˬ miˇ neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Dehꞈ poˆ dehꞈ paˇ˗euˬ Niˇnaˬbeˬ meuˬ zaˬ 120,000 gʼaˬ dzehˬ ni maˬ ya shiˇ ni ya buˬ iˇ˗euˬ meh. Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh˗aˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui noeˬ maˬ ngeuˇ˗eu, Yawˇnaˆ˗euˬ nui noeˬ ya laˆ paˇ˗euˬ meh.

6. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˬ yawꞈ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ aˬ dui˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗eu maˬ lo˗eu nga?

6 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗eu maˬ loˬ˗a. Yeˬhawˇbaˬ gaˇ hu aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya lehˇ ehˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 18:25; Yawˇnaˆ 4:2, 3) Tiˬ poˆ na Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh, aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ lehˇ jiˇ dzawˇ nehˬ˗eu meh. (Yawˇnaˆ 4:10, 11) Ehˇ kʼawꞈ maˇ diˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ dzawˇ nehˬ˗eu maˬ loˬ˗a. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, tiˬ jeˬ na˗ahˇ maˬ mˇ mi naˆ˗ehˇ maˬ ehˇ, mˇ gʼaˬ ngeh maˬ ehˇ, aˬ dui˗ahˇ naˇ haˬ le˗eu maˬ loˬ˗a.—Iˇsaˬyaˇ 40:13, 14; 55:9.

Sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ za ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ

7. Aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ shaˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ pyeuꞈ nya˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

7 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ lehˇ mˇ meh lehˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ jah ziꞈ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Miˬyehˇ neh kʼehˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za taˬ˗euˬ deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ neh sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ caw luꞈ meh laˬ leˇ heu? Maˬ ngeuˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ mˇ luꞈ nga laˬ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Jaˇliꞈ saˇ ka˗ahˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.  Aˇ deuˆ 3 laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Jawˇ nah˗euˬ zahˇ˗ahˇ mˇ bahˬ˗euˬ kʼoeˇ gʼaˬ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ, Moˇseˬ mˇ lehˬ˗euˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ teu gʼaˬ˗ahˇ sehꞈ˗eu lehˇ maˬ daˇ mi naˆ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jeˬ hu naˇ haˬ˗euˬ ngaˇ laˬ lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Daˬbiˇ Heˬtaˆ tsawˇ jeuˬ pyeuꞈ˗eu Uˇliˇyaˆ˗euˬ miˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ joe ngeh, Uˇliˇyaˆ˗euˬ cawˬ deuˬ Daˬbiˇ sahˬ paˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ maˬ ya daˬ˗euˬ nga laˬ lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh kʼehˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui ma maˬ taˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma maˬ taˬ gaˇ duˇ˗eu meh.

8. Gʼaˬkʼehˇ 16:4, 5-ahˇ haw ngeh, gaˇ hu˗euˬ Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ hawˇ˗eu, nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ aˬ jeˬ duˇ leˇ˗eu nga?

8 Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jaˆ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ neh tiˬ tiˆ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:45) Saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ heu deuˬ naˇ, dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ, ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 16:4, 5-ahˇ gui.) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ jiˇ, aˬ yawꞈ maꞈ meh za˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ teu˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ maˇ diˇ mˇ caw˗eu meh. Aˬ dui aˇ maꞈ aˇ muˇ hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

9. Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu maˬ awˬ˗eu, aˬ geu ngeh pyeuꞈ nya˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh nga?

9 Tiˬ poˆ na aˬ dui˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu heu naˇ, yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, maˬ myahˇ laˇ˗euˬ myaˆ kʼoꞈ˗ahˇ aˇ maꞈ˗ahˇ hawˇ˗eu aˇ muˇ yaw myaˬ hmˬ˗ahˇ laˆ poˆ laˆ paˇ mˇ˗euˬ meh. Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ zmˬ poeˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na˗ahˇ, aˇ muˇ yawˬ muˇ yawˬ˗ahˇ gm˗iˇ nya ma laˬ lehˇ shaˇ˗euˬ meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ dui˗ahˇ aˇ muˇ yawˬ muˇ yawˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ nya ma laˬ lehˇ ehˇ laˇ naˇ, aˬ dui yawˬ ha˗euˬ cawˬ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ gʼawˬ˗iˇ mawꞈ˗eu miˇ neh, teu˗ahˇ mˇ caw˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ aˬ geu gʼaˬ˗ahˇ aˇ muˇ aˬ geu muˇ˗ahˇ bi jawˇ˗iˇ˗eu lehˇ ehˇ le˗euˬ nga laˬ? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. Teu baˬ da neh aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ, mˇ caw˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya meh lehˇ nui ma taˬ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui jiˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui ma taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. b

10. Heˬbyehˇ 13:17-ahˇ haw ngeh, aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh mehˬ bawˬ gm paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

10 Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ya leˇ kʼawꞈ, aˬ jeˬ miˇ neh mˇ caw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ yaw kaˬ mehˬ bawˬ gm˗awˇ nui saˇ oꞈ˗eu miˇ neh meh. (Eˇpeˇsu 4:2, 3) Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ caw naˇ, aˇ muˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 13:17-ahˇ gui.) Teu naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ bi ngehˬ gʼeh˗eu lehˇ kʼehˇ taˬ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Acts 20:28.

11. Aˬ dui˗ahˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ, nui ma taˬ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

11 Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ shaˇ meh lehˇ noeˬ taˬ naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ neh sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui kʼaˬ tsmˬ dzehˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Jaˇliꞈ zahˇ deuˬ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ poˆ tseˇ˗awˇ jaˆ sawˇ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu heu meh. Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mehˇ nmˇ heu deuˬ, aˬ yawꞈ maꞈ neh mˇ˗euˬ gaˇ heu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ leˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 5:2, 3) Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nymˬ˗mˇ iˬ nah tsawˇ haˬ deuˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, zahˇ baˬ da neh maˬ ehˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, mehˬ bawˬ maˬ gm ni yaw pyaˆ yaw shaˆ˗ehˇ gʼeh luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ naˇ, mehˬ bawˬ gm˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu miˇ neh meh.

12. Mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ maˇ diˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ ngaˇ laˬ lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ jeˬ jeˇ˗ahˇ haw˗eu nga?

12 Yeˬhawˇbaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ, aˇ muˇ˗ahˇ yaw muiˬ yaw shawˇ shawˇ lehˇ ya bi jaˆ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ a nehˬ taˬ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ ngeh, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, heu gʼaˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ daˆ leꞈ nya ngaˇ laˬ, maˬ jawˇ daˆ leꞈ nya nga laˬ lehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ maˇ diˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ ngaˇ laˬ lehˇ ya haw˗eu meh. Aˬ yawꞈ iˬ baˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ maˬ lehˇ ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ neh mˇ lehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ bye ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ maˬ paˇ mˇ lehˬ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ neh mˇ lehˬ˗euˬ teu maˬ muiˬ˗eu cawˬ deuˬ baˬ da neh naˇ, aˬ yawꞈ cawˬ teu deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ paˇ cawˬ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ ngaˇ laˬ? Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, gaˇ kawˆ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ ja sawˇ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ yawˬ ha neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ haw˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ kawˆ heu dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ pyehˆ tseˇ gʼaˬ ngeh, mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ daˆ leꞈ nya ngaˇ laˬ, maˬ jawˇ daˆ leꞈ nya nga laˬ lehˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ naˇ, mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ neh teh doˆ nya˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 5:11-13.

13. Aˬ dui˗euˬ cawˬ maˬ ngeuˇ naˇ yuiꞈ nyiˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ, aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ ngeh aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi noeˬ laˇ nya˗eu nga?

13 Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ, nui ma taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ geu ngeh lawˬ haw laˇ nya˗eu nga? Aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ gʼaˬ, aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ, aˬ dui˗euˬ cawˬ maˬ pyeuꞈ naˇ, aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu yaw awˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ gʼaˬ, aˬ dui˗euˬ gʼoeˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ yawˬ paw na luꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗euˬ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ bi daˇ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ daˇ˗euˬ ngaˇ laˬ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ, yaw tsaˬ tsaˬ lehˇ haw nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

14. Aˬ dui˗euˬ cawˬ maˬ ngeuˇ naˇ aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

14 Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ neh teh doˆ˗eu jeˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗awˇ, mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ jiˇ caw ba˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a. Iˬ baˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ maˬ mˇ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ bi jawˇ daˆ leꞈ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ nyawˬ˗iˇ nya˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 5:9) Kʼoeˇ uˬ taꞈ mˇ lehˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ jiˇ aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ heu naˇ huiˬ˗eu iˬ baˇ maˬ ngeuˇ nga lehˇ noeˬ leˇ nya˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ paˇ za kʼoꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, dehꞈ poˆ dehꞈ paˇ˗eu maˬ loˬ nga lehˇ jiˇ noeˬ leˇ nya˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 8:11) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ tiˬ gʼaˬ paˬ˗ahˇ teh doˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noe tsehˆ ngeh, gaˇ heu˗ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ dui dui˗awˇ, yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ hu˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ, yaˇ haˬ daˇ˗eu heu naˇ ‘tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ baoˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗euˬ baoˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ daˇ˗eu meh’ lehˇ siˬ nya˗eu meh.—2 Laˬsaˬbaˬ 19:6, 7.

Mehˬ hu paw Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma tiˬ byah tiˬ loꞈ taˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, nymˬ˗mˇ neh leh jeh

Aˬ dui˗ahˇ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ caw teh nya ni hawˇ˗eu, nui ma taˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Aˇ deuˆ 15-ahˇ haw)

15. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ hu ba naˆ maˬ tseˇ nymˬ˗mˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ nui ma ya taˬ˗eu nga?

15 Miˇ tsaˬ heu aˇ saˇ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ ngehˬ˗ehˇ peh laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma ngehˬ˗ehˇ ya taˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ˗ahˇ, aˬ dui tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ mawˇ haw˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, gaˇ kahˇ dahˇ gaˇ maˬ duˇ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, mˇ caw˗eu maˬ awˬ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˇ ehˇ, ya puˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗eu miˇ neh meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ do lehˇ maˬ ngehˬ cawˬ le˗eu yaw duˬ bawˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ neh tseˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ aˬ dui˗ahˇ sheuˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. Aˇ yamˬ teu yamˬ naˇ, aˬ dui sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ˗eu, dawˬ gʼoꞈ doˆ˗eu aˇ yamˬ maˬ paˇ ngeuˇ meh. ‘Sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ heu naˇ maˇ diˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh laˬ leˇ heu, maˬ ngeuˇ naˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗euˬ nui noeˬ nga laˬ?’ lehˇ noeˬ noeˬ˗ehˇ jawˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ maˬ paˇ ngeuˇ meh. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ neh aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu aˇ yamˬ teu yamˬ˗ahˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ nui ma taˬ ma laˬ? Teu ngeh nui ma taˬ˗eu maˬ taˬ˗eu teu naˇ, nymˬ˗mˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ neh bi sheuˬ gʼeh taˬ˗euˬ deuˬ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ gaˇ iˇ˗eu tehꞈ meh. Nawˇ nymˬ˗mˇ neh sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ teu˗ahˇ nui ma taˬ˗awˇ, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ caw naˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ˗ahˇ jiˇ nawˇ teu loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu yaw duˬ baw meh.—Luˇkaꞈ 16:10.

16. Mehˬ hu paw Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ lawˬ haw laˇ nya˗eu nga?

16 Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ heu aˇ saˇ saˬ ngeh nah˗ahˇ, tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ le˗eu aˇ nah˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nymˬ˗mˇ aˬ dui Saˇ kiˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ maˬ ehˇ, miˇ tsaˬ heu aˇ saˇ saˬ˗eu aˇ yamˬ maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ laˇ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ Aˬmaˬgeˬdoˬ keuˆ le ngeh Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsu˗ahˇ zmˬ˗awˇ, mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ daˆ leꞈ˗eu lehˇ daˇ nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 25:31-33; 2 Teˇsaˬloˇni 1:7-9) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ maˬ gaˬ nehˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui nehˬ˗ehˇ maˬ taꞈ˗a. (Maꞈtehˬ 25:34, 41, 46) Teu ngeh Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ aˬ dui neh noeˬ˗eu loꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma taˬ ma laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ byehˇ dzeh de laˬ? Aˬ dui mehˬ hu paw Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ nui ma taˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ naˇ, nymˬ˗mˇ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma taˬ dzehˬ laˇ ni ya leh jeh˗eu meh.

17. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu jeˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

17 Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ baˬ da neh, miˇ shuiꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Zahˇ kʼawꞈ deuˬ maˬ paˇ jaˆ meh. Gaˇ hu neh tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ kʼehˬ laꞈ kʼaˆ laꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ jiˇ maˬ paˇ jaˆ˗eu uˬ taꞈ, nui kʼahˇ huiˬ˗awˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu jeˬ gaˆ jeˬ ka mˇ˗eu jeˬ jiˇ maˬ paˇ jaˆ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui naˇ˗eu gawˇ˗eu, tsawˇ mawˬ mawˬ˗iˇ˗eu, yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ shiˇ˗eu, heu deuˬ˗ahˇ jiˇ maˬ paˇ ya puˬ meh. Saˬdaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ jawˇ paw pyawˬ˗eu maˬ muiˬ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ, tiˬ heˇ kʼoꞈ bi kaꞈ lahˇ taˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ baˬ da neh pyeuꞈ laˇ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ jiˇ maˬ paˇ jaˆ meh. (Pah mehˬ˗eu 20:2, 3) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ tsaˬ meh dawˇ meh lehˇ nui ma taˬ˗eu miˇ neh, teu ngeh aˬ dui laˬ kʼaˬ aˇ naˆ ni ya cehˇ˗eu nga?

18. Aˬ dui Bawˇtsahˬ 11:4-6; 21:5 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaꞈ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

18 Miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ tsaˬ meh dawˇ meh lehˇ nui ma taˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ jaˆ ngaˇ la? Yaw jeˬ ma jeˬ, Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Iˇjiˇtuˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ neh doˆ le˗euˬ tiˬ kʼehˬ naˇ, aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ laꞈ kʼoeˇ neh yaw myaˬ gʼaˬ Iˇjiˇtuˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ ngeh, ya dzaˬ˗euˬ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ˗ahˇ noeˬ mawˇ nya lehˇ toˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ biꞈ nehˬ˗euˬ maˬnaˆ kaˬ muˇ˗ahˇ maˬ haw nahˇ˗a. (Bawˇtsahˬ 11:4-6; 21:5-ahˇ gui.) Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ jiˇ ngeh, aˬ dui˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ nya ngaˇ laˬ? Aˬ dui miˇ tsaˬ˗ahˇ laˆ luiˆ laˆ buˇ˗awˇ, Baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ ni mˇ ngeh, gaˇ aˇ naˆ ni myaˬ˗eu lehˇ aˬ dui maˬ siˬ nya˗a. Teu ngeh gaˇ myaˬ˗eu nmˇ yaw duˬ baw tehꞈ˗a. Dahˬ beh ngeh mˇ˗eu ui ciˆ yaw shaˬ kʼawꞈ, teu ngeh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ gʼoꞈ doˆ ma laˬ? Aˬ dui nymˬ˗mˇ neh Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, teu ngeh jiˇ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu yaw duˬ baw meh.

19. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

19 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ aˬ myah luꞈ tsaˬ meh dawˇ meh lehˇ ya jah ziꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nui ma taˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗ahˇ bi ngehˬ gʼeh taˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ jiˇ nui ma ya taˬ coeˇ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh bawˇlawˇpehˇ Iˇsaˬyaˇ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ “Ciˬ cuˇ ni jawˇ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ gʼoe ngeh, naw maꞈ gʼaˬ ahˇ laˇ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗eu dawˬ˗ahˇ maˬ ya ngehˇ˗a.—Iˇsaˬyaˇ 30:15.

Dawˬ caˇ 98 Jaˇliꞈ Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ boꞈ

a Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh kʼehˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nui ma taˬ dzehˬ laˇ ni jahˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ aˬ dui˗ahˇ nymˬ˗mˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗awˇ, mehˬ hu paw keuˆ le luꞈ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ jiˇ lehˬ hmˬ dah ta ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga lehˇ jiˇ haw ma.

b Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na maˬ ngeuˇ naˇ, nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ na yawˬ ha jawˇ luꞈ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ ya jawˇ daˆ leꞈ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na jaˆ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. 2002 kʼoꞈ, Tseˇ tiꞈ siˬ ba la˗ahˇ˗euˬ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu aˇ taꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ, “Naˇ haˬ˗eu jeˬ bahˬ keuˆ” lehˇ ehˇ gaˇ haw.