Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Gui˗eu deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ

Gui˗eu deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ

Ka li zaˬ deuˬ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ maˬ tsaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ kʼoꞈ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ, Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ nymˇ dahˬ yaw oeˇ hawˇ˗eu yaw shuiꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

Teu loꞈ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ ngeh aˇ muˇ deuˬ nymˇ dahˬ yaw oeˇ hmˬ aˇ saˬ saˬ shaw˗euˬ lehˇ haw˗awˇ, nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ heu hmˬ naˇ nymˇ dahˬ maˇ diˇ hmˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ lehˇ haw˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ haw˗eu nga lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, kʼoꞈ˗eu hawˇ˗eu sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ neh ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ja sawˇ kaˇ˗euˇ.

Yeˬsuˇ Maꞈtehˬ 19:9-ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ baˬ da neh tehꞈ˗ehˇ kʼoꞈ nya˗eu lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ teu gaˇ Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ na, yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ bahˬ˗euˬ gaˇ kʼoꞈ dzeh˗awˇ, miˬ zaˬ yawˬ gʼaˬ yawˬ sheuˬ paˇ naˇ, zaˬ miˬ zaˬ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ bahˬ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ngeh (1) dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ kʼoꞈ nya˗eu lehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. (2) Kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni miˬ zaˬ gʼaˬ maˬ dehꞈ bahˬ˗euˬ gaˇ kʼoꞈ˗awˇ, sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. a

Yeˬsuˇ dawˬ heu naˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ shawˬ˗euˬ naˇ, miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ kʼoꞈ nya laˇ shaw˗euˬ meh lehˇ ehˇ mawꞈ nga laˬ? Toˆ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a siˬ. Iˬ baˇ pyehˬ nehˬ maˬ pyehˬ nehˬ˗eu heu naˇ maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ jaˆ˗eu tehꞈ meh. Miˬ zaˬ gʼaˬ neh iˬ baˇ maˬ pyehˬ nehˬ, maˬ paˇ geuꞈ ma lehˇ noeˬ tsehˆ˗awˇ laꞈ ma dehˬ˗awˇ kʼoꞈ˗euˬ naˇ, nyiˬ gʼaˬ luꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ nya laˇ˗euˬ meh.

Maˬ mˇ bahˬ˗euˬ miˬ zaˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ daˆ leꞈ mawꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ dehꞈ daˆ leꞈ mawꞈ ni maˇ diˇ kʼoꞈ˗eu leh jeh naˇ tawˇ neh. Miˬ zaˬ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ daˆ leꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naˇ maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ nya˗a. Jaˇliꞈ˗ahˇ toˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ kʼawꞈ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ maˬ naˇ haˬ ni sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ, dzaˇ˗i tiˬ poˆ paˇ dehꞈ bahˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Toˆ˗ehˇ pyeuꞈ naˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗euˬ deuˬ daˇ tsehˆ˗eu gawˬmiˬtiꞈ muˇ doˆ laꞈ˗awˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ya laˆ deˬ˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 5:1, 2; 6:9, 10.

Tiˬ gʼaˬ gʼaˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ caw ni maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ nya gaˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗euˬ naˇ, aˇ muˇ deuˬ nymˇ dahˬ yaw oeˇ hawˇ˗eu yaw shuiꞈ heu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naˇ, nymˇ dahˬ yaw oeˇ hmˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ taꞈ ngaˇ siˬ laˬ? Maˬ mˇ bahˬ˗euˬ miˬ zaˬ gʼaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ maˬ pyehˬ˗eu noeˬ tsehˆ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ ngaˇ siˬ laˬ? Aˇ muˇ deuˬ nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ˗ahˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu nymˇ dahˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ haw ngaˇ laˬ?

Gaˇ hu naˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ bahˬ˗eu gʼaˬ maˬ shiˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, maˬ sheuˬ paˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, maˬ dehꞈ bahˬ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ teu naˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ noeˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ kʼoꞈ˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, Yeˬsuˇ maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ ngehˬ keuˆ˗a. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni kʼoꞈ˗awˇ, sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗euˬ deuˬ naˇ, dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ dehꞈ bahˬ˗awˇ, kʼoꞈ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗eu heu naˇ, dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nymˇ dahˬ yaw oeˇ hmˬ aˇ saˬ saˬ shaw˗euˬ meh.

“Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ na, yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ bahˬ˗euˬ gaˇ kʼoꞈ dzeh˗awˇ, miˬ zaˬ yawˬ gʼaˬ yawˬ sheuˬ paˇ naˇ, zaˬ miˬ zaˬ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ bahˬ˗euˬ meh.”—Maꞈtehˬ 19:9

Kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ miˬ zaˬ˗ahˇ kʼoꞈ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ shaw˗euˬ naˇ, nymˇ dahˬ yaw oeˇ aˇ saˬ saˬ shaw˗euˬ meh. Maˬ bahˬ˗eu miˬ zaˬ gʼaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ maˬ pyehˬ˗eu gaˇ kawˆ heu maˬ paˇ zmˬ nya shaw meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ teu gʼaˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ maˬ pyehˬ nehˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, noeˬ tsehˆ˗eu maˬ paˇ loˬ meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ jiˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗eu jeˬ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ haw˗eu jeˬ, maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ maˬ shiˇ ni dehꞈ luꞈ˗eu, maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ ni jawˇ˗eu, maˬ dehꞈ bahˬ maˬ dehꞈ muˆ ni jawˇ˗eu, heu deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ paˇ taꞈ meh. Heu naˇ gʼoˆ shaw paˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. b

Uˬ soe aˬ dui kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗awˇ neh kʼoꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ maˬ mˇ ni kʼoꞈ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ tawˇ neh? Maˬ ngeuˇ naˇ, maˬ dehꞈ bahˬ ni kʼoꞈ dzeuˇ˗euˬ gaˇ miˬ zaˬ gʼaˬ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗awˇ geuꞈ kʼoꞈ mawꞈ kʼawꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ shaw˗euˬ naˇ tawˇ neh? Kʼoꞈ˗awˇ yaw shuiꞈ yuˇ paˇ˗eu heu naˇ, dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nymˇ dahˬ yaw oeˇ hmˬ aˇ saˬ saˬ shaw˗euˬ meh. Teu miˇ neh nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ heu naˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ tsaˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. 1979 kʼoꞈ Tseˇ tiꞈ siˬ ba la 15-ahˇ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ sahˬ boꞈ myaˆ pyawˬ 32-ahˇ (Gaˬ laˬ pyuˇ dawˬ) “nymˬ˗mˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ shaw˗euˬ miˇ neh saˇ jaˇ yaw awˬ awˬ˗ehˇ maˬ ya puiˬ˗a. Miˬ zaˬ yaw oeˇ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ maˬ paˇ jawˇ kʼoꞈ nya meh. Kʼoꞈ˗eu jeˬ, dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ, sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗eu jeˬ heu deuˬ baˬ da neh yaw beh˗euˬ nymˇ dahˬ aˇ saˬ saˬ shaw˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.

Heu loꞈ˗ehˇ gʼoˆ shaw paˇ˗euˬ jeˬ heu naˇ, nymˇ dahˬ˗euˬ aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ bi teˬ˗iˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ, nymˇ dahˬ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ˗euˬ huiˬ˗eu iˬ baˇ˗ahˇ bi teˬ˗iˇ˗euˬ jeˬ jiˇ maˬ ngeuˇ˗a. Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni miˬ zaˬ˗ahˇ kʼoꞈ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ, nymˇ dahˬ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ muˇ laꞈ kʼoeˇ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ˗eu meh. (Miˬ zaˬ yaw shuiꞈ gʼaˬ Ka li zaˬ pyeuꞈ naˇ jiˇ aˬ yawꞈ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ miˇ neh, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ˗eu meh.) Aˬ dui nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ heu˗ahˇ yaw bahˬ yaw muˆ lehˇ maˬ paˇ haw˗euˬ nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ deuˬ˗ahˇ uˬ taꞈ yaw myaˬ kʼoꞈ maˬ paˇ ya mˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ tsawˇ myahˇ cawˆ˗iˇ taˬ˗euˬ maˬ muiˬ kʼoꞈ laˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, mehˇ nmˇ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw kʼoꞈ laˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, aˬ yawꞈ gaˇ teu˗ahˇ maˬ paˇ ya mˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ neh byehˇ dzeh nehˬ laˆ gaˇ ya daˬ˗eu aˬ ma gʼaˬ hawˇ˗eu zaˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu nga lehˇ jiˇ ya haw˗eu meh.—Maˬlaˬkiˇ 2:14-16.

Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni kʼoꞈ˗awˇ, sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ naˇ gʼawˬ mya jeˬ deuˬ laˇ˗eu jeˬ jaˆ˗eu miˇ neh nui gahˇ ahˇ˗eu Ka li zaˬ deuˬ naˇ aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu nymˇ dahˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ haw˗eu loꞈ˗ehˇ haw nya ni leh jeh˗eu meh.—Dawˬtsoˆ 5:4, 5; Heˬbyehˇ 13:4.

a Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ ja sawˇ ngeh kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ naˇ dehꞈ bahˬ˗euˬ gʼaˬ lehˇ bi geuꞈ taˬ˗awˇ, miˬ zaˬ gʼaˬ naˇ maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ lehˇ bi geuꞈ taˬ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ neh Maˬkuˆ 10:11, 12 laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu naˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ lehˇ maˇ jawˆ ni siˬ laˇ˗eu meh.

b Gaˇ hu aˬ dui maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ maˬ shiˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ paˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, maˬ dehꞈ bahˬ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni, nymˇ dahˬ yaw shuiꞈ heu naˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ haw˗euˬ ma.