Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Nawˇ siˬ nya ma loˇ?

Nawˇ siˬ nya ma loˇ?

Mawˬdaˬkehˇ maˇ diˇ dehꞈ yaꞈ ngaˇ laˬ?

Mawˬdaˬkehˇ lehˇ kuˇ˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ heu gʼaˬ naˇ, Iˇsaˬtaˆ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ daˬ ma gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ naˇ bi nyehꞈ laꞈ˗euˬ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, Paˇshaˇ sahˬ paˬ hawˇ nymˇ˗ahˇ gaˇ mˇ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Teu naˇ B.C. 500 heu kaˬ˗ahˇ ‘sahˬ paˬ Dzeuˬsehˆ 1’ uˇ lahˇ ngeh yamˬ˗ahˇ pyeuꞈ meh. Sahˬ paˬ˗ahˇ sehꞈ˗eu lehˇ gʼeh˗eu bawˬ toˆ˗ahˇ Mawˬdaˬkehˇ neh laˆ naˬ nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh sahˬ paˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ kʼoꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ mehˬ shi ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ nehˬ˗euˬ meh. Mawˬdaˬkehˇ hawˇ˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ muiˇ˗eu Haˬmaˬ shiˇ ngeh tiˬ jawˇ, sahˬ paˬ Mawˬdaˬkehˇ˗ahˇ miˇ kʼahˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ gʼaˬ bi geuꞈ˗euˬ meh. Mawˬdaˬkehˇ teu loꞈ˗ehˇ yaw huiˬ keuˆ leˇ˗euˬ miˇ neh, Paˇshaˇ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ bi sehꞈ byoˆ jiˇ ni caw ba nehˬ nya˗euˬ meh.—Iˇsaˬtaˆ 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu tiˬ deuˬ na Iˇsaˬtaˆ˗euˬ sahˬ boꞈ heu naˇ aˬ poeˬ dawˬ oeˇ tehꞈ nga, Mawˬdaˬkehˇ jiˇ maˇ diˇ yaw dehꞈ maˬ dehꞈ yaꞈ nga lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ 1941 kʼoꞈ˗ahˇ gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ Mawˬdaˬkehˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ poˆ mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ poˆ mawˇ˗euˬ nga?

Pyehˆ tseˇ˗eu tiˬ deuˬ Paˇshaˇ˗euˬ Cuˬniˬpawˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ Maˬduˬkaꞈ (Aˬkaˬ paw naˇ Mawˬdaˬkehˇ) lehˇ kuˇ˗eu zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ boꞈ taˬ˗euˬ gaˇ poˆ mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ naˇ Suˇsaˬ meuˬ˗ahˇ haw˗eu pyaˆ˗eu yaw huiˬ yaw mahˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, jaˇ laˇ nyehꞈ tehˬ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ kʼawꞈ duˇ˗eu meh. Sahˬ boꞈ heu˗ahˇ poˆ mawˇ ngeh, gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Aˇteuˬ Aˇnaˬ “Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ ngeuˇ˗eu laꞈ nyiˇ paw˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ Mawˬdaˬkehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ahˇ˗eu heu naˇ, dahˬ beh˗eu poˆ pyeuꞈ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

Aˇ nah naˇ nui gahˇ ahˇ˗eu deuˬ Paˇshaˇ˗euˬ Cuˬniˬpawˬ sahˬ boꞈ heu˗ahˇ aˇ heˇ aˇ heˇ hmˬ˗ahˇ neh dawˬ yuˇ paˇ˗euˬ meh. Peu˗leu seˬpoˬliˇ˗euˬ meuˬ meuˬ lahˇ dawˬ peh jaˆ˗eu pyaˆ˗iˇ shaˆ˗iˇ taˬ˗euˬ myawˬ gahˬ taˬ duˬ˗ahˇ kʼaˬ lo teˇ byaꞈ teu poˆ mawˇ˗euˬ meh. Kʼaˬ lo teˇ byaꞈ teu deuˬ naˇ sahˬ paˬ Dzeuˬsehˆ 1 saˇ ka˗ahˇ˗euˬ pyeuꞈ˗awˇ, Eˇlaˬmaiˬ˗euˬ dawˬ neh boꞈ taˬ˗euˬ meh. Iˇsaˬtaˆ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ deuˬ, teu gaˇ gʼawˬ mya ni boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. a

Paˇshaˇ˗euˬ Cuˬniˬpawˬ dawˬ neh boꞈ˗euˬ Mawˬdaˬkehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ (Maˬduˬkaꞈ)

Peu˗leu seˬpoˬliˇ meuˬ˗ahˇ˗euˬ kʼaˬ lo teˇ byaꞈ yaw myaˬ hmˬ˗ahˇ sahˬ paˬ Dzeuˬsehˆ 1 uˆ lahˇ ngeh yamˬ˗ahˇ Suˇsaˬ meuˬ˗ahˇ yaw huiˬ yaw mahˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Maˬduˬkaꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Kʼaˬ lo teˇ byaꞈ tiˬ hmˬ˗ahˇ Maˬduˬkaꞈ dawˬ yuˇ paˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ teu deuˬ naˇ Mawˬdaˬkehˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nehˬ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu meh. Mawˬdaˬkehˇ naˇ sahˬ paˬ Dzeuˬsehˆ 1 uˆ lahˇ ngeh yamˬ˗ahˇ yaw huiˬ yaw mahˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ yaw teˬ 2 jeˬ ngehˬ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ sahˬ paˬ˗euˬ kuˆ lawˆ˗ahˇ uˇ leˇ˗eu laˇ gʼoˆ˗ahˇ yawˬ jawˇ na luꞈ nuiˇ˗awˇ loꞈ˗eu meh. (Iˇsaˬtaˆ 2:19, 21; 3:3) Laˇ gʼoˆ heu naˇ huiˬ dui dui˗eu nymˇ nymˇ goˇ loꞈ˗ehˇ duˇ˗awˇ, yaw huiˬ yaw mahˇ deuˬ˗euˬ gaˇ mˇ duˬ pyeuꞈ meh.

Kʼaˬ lo teˇ byaꞈ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Maˬduˬkaꞈ heu gʼaˬ naˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ yaw myaˬ jeˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Mawˬdaˬkehˇ nehˬ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ naˇ aˇ yamˬ aˬ yawꞈ tiˬ yamˬ˗ahˇ dehꞈ˗awˇ, jawˇ duˬ aˬ yawꞈ tiˬ gaˇ jawˇ˗euˬ uˬ taꞈ, gaˇ mˇ duˬ hawˇ˗eu aˇ yaˬ jiˇ duˇ leˇ˗eu meh. Duˇ leˇ˗eu gaˇ kawˆ heu deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ haw ngeh, Maˬduˬkaꞈ heu gʼa naˇ Iˇsaˬtaˆ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Mawˬdaˬkehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni siˬ duˬ laˇ˗eu meh.

a 1992 kʼoꞈ˗ahˇ Ehˇgʼoiˬ Yaˬmaˬuˬciꞈ lehˇ kuˇ˗eu nui gahˇ ahˇ˗eu tiˬ gʼaˬ, Iˇsaˬtaˆ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ mawˇ nya˗eu tsawˇ myahˇ deuˬ˗ahˇ Peu˗leu seˬpoˬliˇ meuˬ˗ahˇ˗euˬ teˇ byaꞈ kʼaˬ lo laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ 10 myahˇ boꞈ doˆ˗euˬ meh.