1. Nawˇ Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh laˇ ngeh aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ya siˬ˗euˬ nga?

 Nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh laˇ˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ noeˬ miˇ˗a siˬ laˬ? Miˬyehˇ tsawˇ myahˇ baw˗eu lehˇ ya siˬ ngeh yaw kʼaˆ˗ehˇ zahˬ leˇ˗euˬ tehꞈ˗a. Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ shiˬ buiˇ lah ma˗ahˇ maˬ kʼehˬ˗a lehˇ ya siˬ ngeh jiˇ nui ma saˇ dui dui laˇ˗euˬ tehꞈ˗a. Kʼoeˇ naˇ shiˇ dzeuˇ˗euˬ yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ paˇ ya mawˇ kʼoꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ ya jawˇ meh lehˇ ehˇ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ya gaˬ ngeh nui ma cehˇ tahˬ tahˬ dui dui˗euˬ tehꞈ˗a.

2. Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, nawˇ aˬ jeˬ jeˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗euˬ nga? (Eˇpeˇsu 5:1, 2)

² Nawˇ Jaˇliꞈ ngehˬ˗ehˇ dzaw naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ myaˬ laˇ˗eu meh. Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ heu myaˬ laˇ˗euˬ miˇ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˇ diˇ mˇ caw˗eu meh. Nawˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw ngeh tiˬ jawˇ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ˗eu miˇ neh nawˬ˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ beˬ paˇ˗eu meh. Nui gaˬ ahˇ˗eu aˬ ma aˬ da deuˬ˗ahˇ zaˬ dzaw geuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ duˇ ni, mˬ taˆ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jiˇ dzaw geuꞈ˗eu meh.—Eˇpeˇsu 5:1, 2-ahˇ gui.

3. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ naˇ haˬ nya˗eu nga?

³ ‘Nymˬ˗mˇ nawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ siˬ nya dahˬ beh laˇ ngeh naˆ maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ˗euˬ miˬ˗a loˇ? Iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗euˬ taꞈ naˇ nawˬ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ noeˬ˗eu loꞈ˗ehˇ noeˬ nya mˇ nya laˇ˗euˬ miˬ˗a laˬ? Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ gaˬ dzehˬ laˇ˗euˬ miˬ˗a loˇ?’ lehˇ yawˬ ha˗ahˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. ‘Yaw beh gaˬ˗euˬ nui gaˬ’ coꞈ˗iˇ taˬ˗euˬ gaˇ ya mawˇ naˇ, gʼaˬ taˬ baˬ siˬ. Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui ma maˬ jiˇ laˇ˗aˬ. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui˗ahˇ jiˇ Yeˬsuˇ nui ma maˬ jiˇ laˇ˗eu yaw duˬ baw meh. (Pah mehˬ˗eu 2:4, 7) Yeˬsuˇ aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ siˬ nya dahˬ beh laˇ ngeh gaˬ˗eu nui gaˬ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ nya meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh meh.

4. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga?

 ⁴ Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi myaˬ laˇ nya˗eu nga? Nui gaˬ heu myaˬ laˇ ngeh tiˬ jawˇ aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu nga?

5-6. Pawˇluˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗euˬ nga? Ehˇ kʼawꞈ mˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

⁵ Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ, ya mˇ gaˇ ya leˇ dui dui˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ni shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jeˬ ya tahˬ puˬ˗euˬ meh. Tiˬ poˆ na gaˇ mahˇ kaˬ gaˇ, gaˇ ma ya doˆ˗iˇ˗eu meh. Teu ngeh˗euˬ saˇ ka˗ahˇ tiˬ gaˇ gaˇ iˇ˗eu yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Tiˬ poˆ na˗aˬ, “lawˇ baˬ huiˬ le gaˇ maˬ ehˇ, tahˇ joe joe laˇ gaˇ maˬ ehˇ” ya daˬ˗awˇ ya puˬ˗euˬ meh. Muiˇ˗eu deuˬ laꞈ keuˆ laˇ˗awˇ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ gaˇ jiˇ ya daˬ˗euˬ meh. (2 Gawˇliˬtu 11:23-27) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, yaw myaˬ poˆ mehˇ nmˇ deuˬ jiˇ Pawˇluˆ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ maˬ taˬ baw˗a.—2 Gawˇliˬtu 10:10; Piˇliˇpiˆ 4:15.

⁶ Pawˇluˆ˗ahˇ Miˬyehˇ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? Pawˇluˆ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, yawˬ ha neh ya puˬ ya mawˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ gʼawˬ mya ni ya siˬ nya laˇ˗euˬ meh. Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ jah ziꞈ˗eu meh. (Loˇmaˆ 8:38, 39; Eˇpeˇsu 2:4, 5) Teu miˇ neh Pawˇluˆ tsawˇ shawˇ deuˬ˗ahˇ “caw ba dzeuˇ˗euˬ laꞈ k’oeˇ maˬ ehˇ, nymˬ˗mˇ caw ba luꞈ-eu laꞈ k’oeˇ maˬ ehˇ” heu neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh.—Heˬbyehˇ 6:10.

7. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ bi myaˬ laˇ ni jahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

⁷ Aˬ dui jiˇ Jaˇliꞈ yaw muiˬ˗ehˇ gui˗awˇ pyehˆ tseˇ naˇ Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ myaˬ laˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ kʼaˇ gui ngeh Jaˇliꞈ heu kawˆ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ˗eu nga lehˇ haw. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ, ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh gaˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ heu aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh.

8. Guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ heu naˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ myaˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

⁸ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ myaˬ laˇ ni jahˇ nya˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, yawˬ nah na luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 25:4, 5) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui neh guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. (1 Yoˇhaˬ 3:21, 22) Kaˬ lehˇ kuˇ˗eu Eˇshaˬ paw jawˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ “Yaw beh ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ, ya dzaw siˬ˗euˬ jeˬ heu baˬ da neh pyeuꞈ ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ dawˬ kʼoꞈ biꞈ nehˬ laꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh ngaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ dzehˬ laˇ nyaˬ. Teu miˇ neh ngaˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ mawꞈ laˇ nyaˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. b

9. Tiˆmoˇseˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ bi myaˬ laˇ˗euˬ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

⁹ Pawˇluˆ Ka li zaˬ pyeuꞈ laˇ gʼaˬ ngeh aˬ li zaˬ guˬ pyeuꞈ˗eu Tiˆmoˇseˬ nehˬ˗ehˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Tiˆmoˇseˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu meh. Pawˇluˆ Piˇliˇpiˆ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ “ngaˬ nehˬ˗ehˇ nui ma tiˬ gaˇ taꞈ˗awˇ, naw maꞈ gʼaˇ duˬ maˇ maˇ ni nui ma keuˆ˗eu aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Piˇliˇpiˆ 2:20) Pawˇluˆ Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗eu heu naˇ Tiˆmoˇseˬ aˬ yawꞈ, aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw luiˆ luiˆ lehˇ gʼeh˗awˇ, dawˬ mehˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ mehˬ nya˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ˗ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh meh. Aˇ muˇ deuˬ Tiˆmoˇseˬ gʼa laˇ gaˇ noeˬ tmˬ˗awˇ loꞈ˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 4:17.

10. Ehˬnaˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?

¹⁰ Aˬ dui jiˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga lehˇ poˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Heˬbyehˇ 13:16) Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Ehˬnaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Jaˬ lehˇ lehˇ ma tiˬ hmˬ baw laˇ gʼaˬ ngeh mehˇ nmˇ Ehˬnaˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ mehˇ nmˇ  tiˬ pehˬ kahˇ˗ahˇ gʼa iˇ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ teu pehˬ kahˇ˗euˬ nymˇ mˬ jaˬ lehˇ lehˇ ma neh baw pyaˆ jiˇ˗euˬ meh. “Aˬ yawꞈ pehˬ mehˬ tsoeˬ yaw muiˬ maˬ paˇ jaˆ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ tsoeˬ baꞈ laˬ iˇ˗awˇ lehˬ tsiˬ˗awˇ, jeˬ cawˬ˗awˇ biꞈ nehˬ kʼoꞈ iˇ˗euˬ ma. Ngaˬ pehˬ neh mˇ˗euˬ teu naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ ehˇ nyaꞈ maˬ nyeuˆ˗a. Ehˇ kʼawꞈ nga pehˬ teu loꞈ˗ehˇ mˇ nehˬ˗euˬ baˬ da neh aˬ yawꞈ pehˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ leˇ˗awˇ, nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni gʼoeˇ luꞈ˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˬnaˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ neh mˇ mawˇ nehˬ˗euˬ meh.—1 Yoˇhaˬ 3:17, 18.

11. (a) Aˬ dui nui gaˬ mˇ mawˇ ngeh aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga? (b) Dawˬdaˬ 19:17-ahˇ haw ngeh ,aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ gaˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga?

¹¹ Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ ngeh, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu leh jeh˗eu lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mawˇ leˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui neh mˇ muiˬ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ dui neh maˬ noeˬ keuˆ gaˇ keuˆ ni aˇ poeˬ taˬ baw˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Dahˬ beh laˇ gaˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Kaˬ, mehˇ nmˇ deuˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ luꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗ahˇ, ngaˬ˗ahˇ sheuˬ˗awˇ tsaꞈ gaꞈ iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu lehˇ miˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ sheuˬ laˬ laˇ˗awˇ, nah gʼahˇ hawˬ jiˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ dzaˬ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ iˇ kahˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ sheuˬ kʼoꞈ ha nehˬ laˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nmˇ maˬ awˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh mˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh.” Yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ dui neh mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ nehˬ laꞈ˗euˬ nmˇ maˬ ngeuˇ˗a. Mehˇ nmˇ Kaˬ “Ngaˇ, ngaˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ kʼoꞈ nehˬ mawꞈ nya. Nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ maꞈ aˬ gaˇ jawˇ luꞈ˗eu ngaˬ˗ahˇ maˬ siˬ nya nya. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ siˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ngaˬ˗euˬ dah zaˇ guiˬ lahˬ kʼoꞈ nehˬ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu ma.” Ngeuˇ meh, aˬ dui neh gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ ui cuiˆ na tehꞈ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ gaˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ haw mawˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ teu˗ahˇ aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, ya tsoeˬ kʼoꞈ nehˬ˗eu  dziˇ dzoˆ pyeuꞈ meh lehˇ noeˬ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 19:17-ahˇ gui.

12. Mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹² Nawˇ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li pyeuꞈ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nehˬ nya˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Joˬdehˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ ya caw ba nehˬ˗a lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ Joˬdehˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ luꞈ gaˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ paˇ huiˬ paˇ mahˇ laˇ nya nga siˬ lehˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ ya ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˇ duˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ yaw naꞈ˗ehˇ oe˗eu, mehˬ bawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ yaw muiˬ˗ehˇ biꞈ˗eu, yawˬ ha˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ yaw muiˬ paˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu, aˬ cawˬ˗ahˇ laꞈ keuˆ iˇ˗awˇ caw ba nehˬ˗eu, heu deuˬ mˇ˗eu leh jeh daˆ leꞈ lehˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Joˬdehˬ biꞈ laꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ teu deuˬ˗ahˇ mˇ caw ngeh, mˇ nya shaˇ nya dzehˬ laˇ˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ gaˬ nya dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Joˬdehˬ aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ya caw ba dahˬ beh˗eu maˬ ngeuˇ nga, yaw beh neh caw ba laꞈ˗awˇ caw ba daˆ leꞈ˗eu jeˬ ya pyeuꞈ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ meh.—1 Tiˆmoˇseˬ 3:8-10, 13.

13. Mehˇ nmˇ Kiˇ˗liˇsaꞈ˗teꞈ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ tiˬ poˆ paˇ geuꞈ kʼoꞈ laˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga?

¹³ Nawˇ aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ maˬ ngeuˇ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ geuꞈ haw˗euˬ gaˇ neh nymˬ˗mˇ maˬ paˇ ya geuꞈ˗euˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nawˬ neh mˇ mawˇ˗euˬ nui gaˬ hawˇ˗eu gaˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ngehˇ˗a. (1 Gawˇliˬtu 15:58) Kʼoeˇ naˇ nawˇ nymˬ˗mˇ keuˆ ni mˇ mawˇ luꞈ˗eu nui gaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ mawˇ luꞈ˗eu meh. Kiˇ˗liˇsaꞈ˗teꞈ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ maˬ paˇ ya geuꞈ ngeh nui ma cawˆ dui dui˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ “Ngaˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ ya geuꞈ maˬ ya geuꞈ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu  gʼaˬ paˇ ya geuꞈ kʼoꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˬ˗ahˇ ui cuiˆ nmˇ kʼahˬ lahˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu miˇ neh aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ tiˬ poˆ paˇ bi geuꞈ kʼoꞈ naˇ ngaˇ geuꞈ ma. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ gaˬ˗eu miˇ neh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

14. Jawˇjeˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?

¹⁴ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ aˬ cawˬ nui deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ gaˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 22:37-39) Jawˇjeˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Eˬleˬnaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Dahˬ beh ngeh ngaˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh tehꞈ ma. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ gaˬ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ gaˬ laˇ nyaˬ. Ngaˇ tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya puˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ ni aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ngehˬ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ˗euˬ ma. Ngaˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ dzehˬ laˇ nyaˬ.”—Loˇmaˆ 10:13-15.

15-16. Aˇ baˇ laꞈ kʼoeˇ ya mawˇ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga?

¹⁵ Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu nui deuˬ jiˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu meh. Yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ dahˬ beh laˇ ngeh Paˇ˗uˇloˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caˆ keu ka zmˬ jeˬ zmˬ kawˆ mehˬ nehˬ˗euˬ meh. Dahˬ beh ngeh aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ caˆ keu ka zmˬ˗eu yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ kʼawꞈ, uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh zmˬ nya laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ lehˇ kuˇ  gaˬ˗euˬ meh. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ 60 gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni biˬdiˬoˬ paw neh Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ Paˇ˗uˇloˬ aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ leh jeh˗eu miˇ neh aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ heu gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni aˬ yawꞈ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ jiˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ heu gʼaˬ mehˇ nmˇ Paˇ˗uˇloˬ jawˇ gaˇ “Nga maꞈ loꞈ˗ehˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ dzaw nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ neh ngehˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ngaˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ ngehˇ” lehˇ boꞈ laꞈ˗euˬ meh.

¹⁶ Mehˇ nmˇ Paˇ˗uˇloˬ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ meh. Teu naˇ nui gaˬ˗aˬ, zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu bym˗eu byehˆ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ heu meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Yaw beh ngaˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ geuꞈ haw˗euˬ ma. Mehˇ nmˇ deuˬ ngaˬ neh dawˬ mehˬ mehˬ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ nmˇ ngehˇ jiˇ˗euˬ paˬ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ caw ba nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ nmˇ noeˬ taˬ nya˗eu meh.”

17. Aˬ cawˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ ngeh aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ paˇ tsoeˬ nga siˬ?

¹⁷ Aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ ngeh, aˬ dui jiˇ aˬ dui neh maˬ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu meh. Niˬ˗yuˬ Zi lehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Jawˬnaˬtahˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu meh. Tiˬ nah jawˇ nah dzeuˇ koꞈ nah nahˇ gʼahˇ paw nui tsaˇ deuˇ deuˇ˗ehˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ gaˇ ma kʼoeˇ taˆ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu meh. Nyaˆ taꞈ jaw jawˇ nah dzeuˇ koꞈ nah˗ahˇ Jawˬnaˬtahˬ huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ teu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh. Jawˬnaˬtahˬ teu loꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ mˇ mawˇ˗euˬ miˇ neh, yawˬ ha˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗aˬ. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Teu ngeh ngaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu nui ma yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ keuˆ nya. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ teu gʼaˬ tsaꞈ gaˬ gaˇ hawˇ˗eu huiˬ laˇ mahˇ laˇ gaˇ haw haw˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ gaˬ laˇ nyaˬ. Aˇ nah naˇ mehˇ nmˇ heu gʼaˬ ngaˬ˗euˬ gʼoeˇ dui dui˗eu cawˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ngaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ ni, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ meh.”

18. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu nga?

¹⁸ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, gaˬ˗eu jeˬ bi myaˬ laˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui neh ja sawˇ laꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Jaˇliꞈ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu uˬ taꞈ, nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ˗eu heu neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ bi myaˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ laꞈ keuˆ˗iˇ˗awˇ, caw ba˗eu heu neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ bi myaˬ laˇ nya˗eu meh. Nui gaˬ ngehˬ˗ehˇ myaˬ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ cawˬ pyeuꞈ gʼeh˗eu meh.