1. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ pyehˆ tseˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

 Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ aˬ li zaˬ guˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Beˬ “Ngaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya pyehˆ tseˇ gaˇ ya leˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ jiˇ ya leˇ miˇ˗a laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, nawˬ˗ahˇ yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ˗awˇ ya pyehˆ tseˇ gaˇ guˆ nya laˬ? Nymˇ gawˬ gawˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh nya lehˇ noeˬ nya laˬ? Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ aˬ jeˬ miˇ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ naˇ, nawˬ˗euˬ nui ma paˇ˗iˇ meh.

2. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

² Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh pyehˆ tseˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ pyehˆ tseˇ nya˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu heu naˇ, nymˬ˗mˇ mehˬ kʼehˬ˗ahˇ aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga lehˇ ya siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Daˬyeˬlaˇ˗euˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nyiˬ hmˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ ma.

3. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

³ Aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu gʼaˇ duˬ, caw ba nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ gʼa˗iˇ haw˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ gʼa˗iˇ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ, ehˇ kʼawꞈ nawˬ nehˬ˗ehˇ oe caw˗euˬ cawˬ teu gʼaˬ jawˇ duˬ teu tsahˇ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ naˇ nymˬ˗mˇ aˬ gaˇ iˇ keuˆ taˬ˗awˇ jawˇ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, gaˇ ma aˬ geu kahˇ aˬ geu gaˇ iˇ doˆ˗eu lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Nawˇ aˬ yawꞈ oe caw nehˬ laꞈ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Teu gaˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ jiˇ nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ iˇ keuˆ taˬ˗awˇ dehꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, mehˬ hu paw aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya˗eu gʼaˇ duˬ, taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ ya shaˇ˗eu meh.—Daˬyeˬlaˇ 2:28; 2 Beˬtuˆluˆ 1:19, 20.

4. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ nga? (Yeˬlaˬmiˇ 29:11) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

 ⁴ Yeˬhawˇbaˬ muiˬ dui dui˗eu aˬ da aˬ ma˗ahˇ duˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ bi dehꞈ mawꞈ˗awˇ, muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ bi za mawꞈ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 29:11-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma nehˬ˗ehˇ maˬ duˇ leˇ˗eu jeˬ naˇ, mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ myah luꞈ ehˇ tsaˬ nya˗eu heu meh. Teu miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ maˬ pyeuꞈ laˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ dui˗ahˇ bi siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 46:10) Dawˬ teu deuˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu mˬ taˆ Aˬda neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ lehˇ ehˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ maˇ diˇ byah laˇ meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?

5. Zaˬ guˬ zaˬ deuˬ Mehˆ˗suiˬ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

⁵ Saˇ kiˇ˗euˬ zaˬ guˬ deuˬ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ya jawˇ˗eu meh. Tiˬ poˆ na˗aˬ, sahˬ boꞈ dzaw cawˬ deuˬ neh ngehˬ˗euˬ jeˬ, mˇ˗euˬ jeˬ heu, yawˬ ha˗euˬ jah˗eu jeˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ jah coeˇ ni bi pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh. Mehˆ˗suiˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ “Ngaˇ zaˬ guˬ ngeh ngaˬ˗ahˇ ngaˬ da, ngaˬ ma neh mehˬ˗euˬ jeˬ heu maˇ diˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ pyeuꞈ meh laˬ leˇ heu, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ heu maˇ diˇ zahˇ maˇ pyeuꞈ ngaˇ laˬ, Jaˇliꞈ heu maˇ diˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ ngaˇ laˬ lehˇ noeˬ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Mehˆ˗suiˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga? Mehˆ˗suiˬ “Ngaˬ da, ngaˬ ma˗ahˇ haw ngeh kʼahˬ lahˇ gaˇ duˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ nyaꞈ suˬ suˬ saˬ saˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Mehˆ˗suiˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma kʼaˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ, Jaˇliꞈ˗ahˇ neh dawˬ kʼoꞈ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Mehˆ˗suiˬ jiˇ tiˬ jeˬ paˬ jahˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ, “Ngaˇ jiˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ pyehˆ tseˇ˗awˇ, ya siˬ˗euˬ jeˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ zaˬ guˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ja sawˇ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Mehˆ˗suiˬ, “Teu loꞈ˗ehˇ pyehˆ tseˇ ngeh, ngaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ heu naˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ jeˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ jah ziꞈ laˇ nyaˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh.

6. Maˬ jah coeˇ ni pyeuꞈ laˇ naˇ aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

⁶ Mehˆ˗suiˬ loꞈ˗ehˇ nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ jeˬ heu ngeuˇ meh laˬ leˇ heu lehˇ noeˬ laˇ shawˬ˗euˬ naˇ, iˬ baˇ mˇ nyaˬ lehˇ taˬ noeˬ. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ jeˬ paˬ nmˇ ya jahˇ meh. Maˬ jah coeˇ˗eu jeˬ heu naˇ, shmˇ kaw nehˬ˗ehˇ duˇ˗eu meh. Aˬ dui tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ ni teu loꞈ˗ehˇ bi jaˆ naˇ, aˇ poeˬ baw˗eu jeˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ shmˇ kaw kaw leˇ˗eu meh. Nawˬ˗euˬ jah˗eu jeˬ˗ahˇ dzaˬ byoˆ laˇ˗eu “shmˇ kaw˗ahˇ” laˆ byoˆ˗eu gʼaˇ duˬ, yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. ‘Ngaˇ mehˬ hu paw˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jah miˇ˗a laˬ?’ Maˬ jah ni maˬ duˬ maˬ ciˇ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ naˇ, byah laˇ dzeuˇ˗euˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ haw. Aˬ joˆ˗ehˇ pyehˆ tseˇ nya˗eu nga?

7. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Daˬyeˬlaˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mehˬ yaꞈ˗euˬ nga? (Daˬyeˬlaˇ 12:10) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁷ Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Daˬyeˬlaˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ mehˬ yaꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ lehˇ noeˬ˗awˇ pyehˆ tseˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Daˬyeˬlaˇ taˬ aw˗eu meh. Daˬyeˬlaˇ Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ meh lehˇ jah˗eu meh. (Daˬyeˬlaˇ 2:27, 28; Daˬyeˬlaˇ 12:10-ahˇ gui.) Daˬyeˬlaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu heu neh taˬ aw˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh. (Daˬyeˬlaˇ 2:18) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ duꞈ yawˇ ni pyehˆ tseˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ teu ngeh˗euˬ saˇ ka˗ahˇ kʼaˇ poˆ nya˗eu Jaˇliꞈ deuˬ˗ahˇ neh leh jeh˗awˇ pyehˆ tseˇ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ  25:11, 12; Daˬyeˬlaˇ 9:2) Aˬ dui Daˬyeˬlaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

8. Tiˬ gʼaˬ na Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ byah laˇ˗euˬ lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ jah˗eu nga? Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

⁸ Yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu naˇ, nawˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ˗eu miˇ neh ma laˬ? Toˆ˗ehˇ de lehˇ ngeuˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ meh. (Yoˇhaˬ 4:23, 24; 14:16, 17) Tiˬ deuˬ na˗aˬ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ lehˇ noeˬ˗awˇ pyehˆ tseˇ˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ tsaˬ maˬ tsaˬ˗eu yawˬ haˇ yawˬ ha noeˬ tsehˆ mawꞈ˗eu miˇ neh, Jaˇliꞈ heu naˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ toeˬ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ pyehˆ tseˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui toˆ˗ehˇ maˬ ya gʼeh˗a. Aˬ dui tsaˬ˗eu nui noeˬ nui ma neh ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ tiˬ hmˬ paˇ loˬ˗a siˬ.

9. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ ya ahˇ˗eu nga?

⁹ Taˬ aw˗eu jeˬ. Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu deuˬ˗ahˇ caw ba ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. (Yaˬkoˆ 4:6) Teu miˇ neh aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya shaˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui aˇ yamˬ tsaˬ tsaˬ ni nui jah paw˗euˬ dzaˇ biꞈ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ deuˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ jiˇ ya ha geuꞈ meh. (Luˇkaꞈ 12:42) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw luiˆ luiˆ lehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, gaˇ ma heu kahˇ tehꞈ˗ehˇ zmˬ˗eu yaw duˬ baw meh.—1 Gawˇliˬtu 14:33; Eˇpeˇsu 4:4-6.

10. Aˬ dui mehˇ nmˇ Ehˇsaꞈ˗teuꞈ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

¹⁰ Duꞈ yawˇ ni pyehˆ tseˇ. Yawˬ ha ya leˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ tiˬ hmˬ˗ahˇ tseˇ˗awˇ, poˆ tseˇ dahˬ beh. Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Ehˇsaꞈ˗teuꞈ teu loꞈ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Meˬsiˇya nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ˗ahˇ nui ma ahˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ, “Ngaˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu deuˬ Yeˬsuˇ maˬ dehꞈ le mi naˆ˗ehˇ boꞈ˗euˬ lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ 15 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh poˆ dahˬ beh˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇsaꞈ˗teuꞈ shiˇ˗eu iˬ ma laˆ shaˆ˗euˬ sahˬ boꞈ paˇ yoˆ˗ahˇ ya gui ngeh gaˇ kawˆ teu˗ahˇ jah ziꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Shiˇ˗eu iˬ ma laˆ shaˆ˗euˬ sahˬ boꞈ paˇ yoˆ tiˬ deuˬ na Yeˬsuˇ maˬ dehꞈ le mi naˆ˗ehˇ boꞈ taˬ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh sahˬ boꞈ paˇ yoˆ laꞈ kʼoeˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu deuˬ naˇ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ yaw duˬ baw ngaˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇsaꞈ˗teuꞈ “Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu gʼaˇ duˬ, gʼawˬ mya poˆ gui poˆ gui poˆ˗ehˇ gui˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ gui poeˬ kʼoꞈ miˇ˗a lehˇ noeˬ˗awˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ yawˬ mya hmˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ gʼaˬ ngeh, “Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ jeˬ heu naˇ maˇ diˇ ngeuˇ gaˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ jah ziꞈ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh.

11. Jaˇliꞈ˗aˬ, yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ jah ziꞈ˗eu heu naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

¹¹ Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ tiˬ hmˬ na byah laˇ gaˇ ya mawˇ ngeh aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ bi jah ziꞈ dzehˬ laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ naˇ kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi jah ziꞈ dzehˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ aˬ dui˗ahˇ nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ ya puˬ luꞈ kʼawꞈ, mehˬ hu paw˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ yaw muiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ haw nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Aˬ dui nymˬ˗mˇ byah luꞈ˗eu Daˬyeˬlaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nyiˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ lehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh.

12. “Miˇ tsaˬ˗ahˇ shmˇ tiˬ paˆ keuˬ taˬ˗euˬ” aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? (Daˬyeˬlaˇ 2:41-43)

¹² Daˬyeˬlaˇ 2:41-43-ahˇ gui. Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ˗ahˇ “miˇ tsaˬ˗ahˇ shmˇ tiˬ paˆ keuˬ˗eu” tsawˇ haˬ mawˇ kawˇ˗ahˇ yuꞈ maˆ maˆ mawˇ˗euˬ meh. Aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ Daˬyeˬlaˇ˗euˬ hawˇ˗eu Pah mehˬ˗eu sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nui deuˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ ngeh, aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ heu naˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Daˬyeˬlaˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu heu pehˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, “miˇ kʼahˬ kʼoeˇ kʼahˬ gʼaˬ ahˇ˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ, gʼaˬ baˬ˗eu miˇ kʼahˬ kʼawꞈ pyeuꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ baˬ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, miˇ tsaˬ shaˬ jehˆ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ, shmˇ loꞈ˗ehˇ gʼahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu heu pehˬ˗ahˇ gʼaˬ bi baˬ˗iˇ ni jahˇ˗eu miˇ neh meh. b

13. Aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ gʼoˆ shaw˗euˬ baˬ da neh aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ nga?

¹³ Aˬ dui Daˬyeˬlaˇ neh yuꞈ maˆ maˆ mawˇ˗euˬ tsawˇ haˬ mawˇ kawˇ hawˇ˗eu aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ˗ahˇ neh ngehˬ˗ehˇ dzehˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ yaw myaˬ kawˆ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ ma. Ya siˬ˗euˬ dahˬ beh jeˬ naˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ gʼaˬ kʼaˆ dui dui˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu heu pehˬ miˇ tsaˬ guiˇ dahˬ beh˗eu poˆ hawˇ˗eu nyiˬ poˆ aˬ yawꞈ poˆ˗ahˇ gʼaˬ leˇ˗euˬ miˇ kʼahˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ pehˬ laꞈ kʼoeˇ zaˬ lahˇ deuˬ yaw kaˬ deuˆ˗awˇ, uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ aˬ tsuˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ deuˆ˗eu miˇ neh gʼaˬ baˬ taꞈ˗ehˇ baˬ˗iˇ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui neh ya siˬ˗euˬ nyiˬ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ heu pehˬ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ zaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ le˗eu lehˇ gʼeh ngeh miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu aˇ saˬ saˬ˗eu pehˬ pyeuꞈ meh. Miˇ kʼahˬ nui deuˬ Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ˗ahˇ deuˆ˗eu leh jeh kʼawꞈ, tiˬ pehˬ˗iˬ maˬ deuˆ behˬ nya˗a. Aˬ dui Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ saˬ saˬ˗eu pehˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu ma. Teu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu “kʼaˬ lo lo ma” tsawˇ haˬ mawˇ kawˇ˗euˬ aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ le˗eu miˇ neh meh.—Daˬyeˬlaˇ 2:34, 35, 44, 45.

14. Tsawˇ haˬ mawˇ kawˇ˗euˬ aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ lehˇ noeˬ tsehˆ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁴ Nawˬ˗ahˇ Daˬyeˬlaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ jah miˇ˗a laˬ? Nawˇ toˆ˗ehˇ jah naˇ, nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ muiˬ˗eu meh. Nawˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ bi laˆ cawˆ˗eu lehˇ gʼeh˗eu miˇ tsaˬ heu siˬ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗ahˇ poˆ˗eu maˬ leh jeh˗a. (Luˇkaꞈ 12:16-21; 1 Yoˇhaˬ 2:15-17) Kʼoeˇ naˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu heu naˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ mehˬ˗eu gaˇ heu aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:33; 28:18-20) Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ pyehˆ tseˇ gʼaˬ ngeh, aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. ‘Ngaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ heu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ le jiˇ meh lehˇ jah ziꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ luꞈ miˇ˗a laˬ?’

15. Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ “laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” hawˇ˗eu “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” aˬ suˇ gʼaˬ pyeuꞈ nga? (Daˬyeˬlaˇ 11:40)

¹⁵ Daˬyeˬlaˇ 11:40 ehˇ lahˬ˗ahˇ gui. c Daˬyeˬlaˇ gaˬ naˇ yaw huiˬ 11-ahˇ sahˬ paˬ nyiˬ gʼaˬ maˬ ngeuˇ naˇ, uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ nyiˬ maꞈ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Aˇ maꞈ heu nyiˬ maꞈ naˇ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu gʼaˇ duˬ deuˆ ceh ceh˗eu meh. Aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu hmˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nui deuˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ naˇ, nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ “laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” naˇ, Laˇsiˬ˗yaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ jawˇ paw pyawˬ˗eu miˇ kʼahˬ deuˬ pyeuꞈ˗awˇ, “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” naˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu Eˬgaˬlamˬ hawˇ˗eu Aˬmeˬliˇkaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. d

16. “Laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu deuˬ aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗euˬ nga?

 ¹⁶ “Laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ yaw myaˬ gʼaˬ nui jah baˬ da neh diˬ laˇ kʼehˬ laˇ gaˇ ya daˬ˗awˇ, tawˬ˗ahˇ dawˆ gaˇ jiˇ ya daˬ˗eu meh. Teu ngeh mehˇ nmˇ deuˬ maˬ guˆ˗eu uˬ taꞈ, nui jah gʼaˬ paˇ kʼaˆ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Teu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ˗eu heu naˇ, Daˬyeˬlaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ bi byah laˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh meh. (Daˬyeˬlaˇ 11:41) Gaˇ kawˆ teu˗ahˇ ya siˬ˗eu teu naˇ, aˬ dui˗ahˇ mehˬ hu paw˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jah ziꞈ ni hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ˗eu lehˇ noeˬ tsoˆ taˬ ni caw ba nehˬ˗eu meh. e

17. “Laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” uˇ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ ya tahˬ puˬ˗euˬ nga?

¹⁷ Gaˇ hu “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ kʼehˬ haw kʼaˆ haw˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, miˇ tsaˬ˗euˬ guiˇ dahˬ beh˗eu poˆ hawˇ˗eu nyiˬ poˆ aˬ yawꞈ poˆ yaw kaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ yaw  myaˬ gʼaˬ yehˇ maˬ geuꞈ˗eu miˇ neh tawˬ˗ahˇ bi dawˆ˗awˇ, zaˬ deuˬ jiˇ paˇ loˬ paˇ lehˇ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu miˇ neh sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ maˬ myahˇ laˇ˗euˬ heu myaˆ kʼoꞈ˗ahˇ “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ lehˇ ya daˬ˗euˬ meh. Yawˬ jeˬ ma jeˬ, miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ tseˇ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ, mehˇ nmˇ deuˬ tiˬ gʼaˬ na aˇ maꞈ tiˬ maꞈ, maˬ ngeuˇ naˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ gʼaˬ biꞈ mawꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ yawꞈ mawˇ do iˇ˗awˇ maˬ tseˇ iˇ kʼawꞈ, nui ma laꞈ kʼoeˇ aˇ maꞈ heu maꞈ muiˬ dzehˬ nga, aˇ maꞈ heu maꞈ gʼaˬ leˇ nmˇ lehˇ noeˬ kʼoeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu miˇ neh aˬ dui tiˬ paw tiˇ paw gʼaˬ baꞈ maˬ baꞈ˗eu gʼaˇ duˬ mˇ˗eu shaˇ˗eu jeˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ dui˗euˬ nui noeˬ nui ma˗ahˇ jiˇ ya yahˇ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 15:18, 19; 18:36.

18. “Laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” hawˇ˗eu “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” deuˆ gaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ laˇ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁸ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ maˬ jah˗eu deuˬ, “laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” hawˇ˗eu “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” deuˆ gaˇ ya mawˇ ngeh kʼahˬ lahˇ dui dui nya˗eu meh. (Daˬyeˬlaˇ 11:40) Sahˬ paˬ heu nyiˬ pehˬ luꞈ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ dehꞈ kʼaˇ jawˇ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ nya˗eu guiˇ deuˆ˗eu keu ka Nuˇkiꞈ˗liˬyaˬ jaˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh nehˬ˗iˬ maˬ bi pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma. (Iˇsaˬyaˇ 45:18) Teu miˇ neh aˬ dui “laꞈ taˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” hawˇ˗eu “laꞈ oˆ paw˗euˬ sahˬ paˬ” deuˆ gaˇ ya mawˇ ngeh kʼahˬ lahˇ˗eu maˬ loˬ˗aˬ. Haiˬ miˇ tsaˬ heu aˇ saˬ saˬ˗eu peh laˇ dui dui taˬ˗euˬ lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ dzehˬ laˇ˗eu meh.

19. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui aˬ jeˬ noeˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

¹⁹ Aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ tiˬ dawˬ na aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a. Bawˇlawˇpeh Daˬyeˬlaˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ neh kʼaˇ boꞈ˗eu jeˬ˗euˬ dawˬ tsuiꞈ˗ahˇ maˬ gʼoˆ shaw˗a. (Daˬyeˬlaˇ 12:8, 9) Ehˇ kʼawꞈ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗eu miˇ neh maˬ byah laˇ˗a lehˇ toˆ˗ehˇ maˬ ehˇ nya˗a. Aˬ dui siˬ nya paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗eu aˇ yamˬ tsaˬ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ pah mehˬ nehˬ laꞈ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya˗eu meh. Gaˇ hu ba jiˇ aˬ myah luꞈ teu loꞈ˗ehˇ pah mehˬ nehˬ˗euˬ meh.—Aˬmoˆ 3:7.

20. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ byah laˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ naˇ aˬ geu deuˬ nga? Aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ daˆ leꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

²⁰ Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ miˇ kʼahˬ deuˬ “miˇ kʼahˬ saˇ˗awˇ guˆ kʼaˇ maˬ za˗a” lehˇ tsaꞈ gaˬ laˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:3) Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ uˆ lahˇ aˇ maꞈ deuˬ zahˇ kʼawꞈ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 17:16, 17) Jiˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ deuˆ laˇ˗eu lehˇ laˇ˗eu meh. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 38:18, 19) Teu gaˇ neh naˇ aˇ saˬ saˬ˗eu Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ dahˬ beh laˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 16:14, 16) Gaˇ kawˆ heu deuˬ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ pyeuꞈ laˇ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya meh. Nymˬ˗mˇ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ˗awˇ, aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ haw tsoˆ taˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu heu neh mˬ taˆ˗euˬ nui gaˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ daˆ leꞈ kaˇ˗euˇ.