Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 20
Dawˬ caˇ 67 Mehˬ iˇ tsoˆ iˇ
Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ
“Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ, tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya mehˬ doe tehꞈ˗a.”—Maˬkuˆ 13:10.
Yaw muiˬ˗ehˇ ya haw˗eu tsahˇ
Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ tsaꞈ gaˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?
1. Aˬ dui 2023 kʼoꞈ, yawˬ kʼoꞈ na luꞈ jahˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?
2023 kʼoꞈ, yawˬ kʼoꞈ na luꞈ jahˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ a aˬ dui, aˬ dui neh gʼoˆ shaw taˬ˗euˬ jeˬ laˆ poˆ laˆ paˇ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya gaˬ˗euˬ ma. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui huiˬ dui dui˗eu Baˬbuˇloˬ bi laˆ cawˆ˗euˬ naˇ kʼah, tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ paw pyawˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za˗eu meh lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui 2023 kʼoꞈ, Tseˇ tiꞈ siˬ ba la˗ahˇ neh taꞈ naˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ naˬ liˬ aˇ laꞈ lawˬ muˇ yaw beh loꞈ˗ehˇ sha˗eu maˬ paˇ loˬ˗euˬ lehˇ jiˇ ya siˬ˗euˬ ma. Heu loꞈ˗ehˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗euˬ jeˬ heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu yaw beh loꞈ˗ehˇ aˇ yeˇ maˬ paˇ huiˬ˗eu lehˇ ehˇ mawꞈ nga laˬ? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a.
2. Tiˬ nah tiˬ nah mˬ ciꞈ le ngeh tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗eu nga? (Maˬkuˆ 13:10)
2 Tiˬ nah saˇ˗i tiˬ nah dzeuˇ˗iˇ ngeh, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˇ yamˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ jaˆ˗euˬ miˇ neh meh. Yeˬsuˇ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, maˬ keuˆ laˇ mi naˆ˗ehˇ jeˬ hu neh aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga? (Maˬkuˆ 13:10-ahˇ gui.) Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ, Yeˬsuˇ “aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ yamˬ” maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ doe ni Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ doe meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:14) Aˇ saˬ saˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Saˬdaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ aˇ saˬ saˬ gaˇ ehˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ “aˇ nah aˇ yamˬ kʼoeˇ”˗ahˇ nah paˇ paˇ taˬ dzeuˇ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:36; 25:13; Gʼaˬkʼehˇ 1:7) Tiˬ nah tiˬ nah mˬ ciꞈ le ngeh aˇ nah aˇ yamˬ teu peh le tehˇ tehˬ luꞈ˗eu meh. (Loˇmaˆ 13:11) Teu miˇ neh aˇ nah teu maˬ keuˆ le˗euˬ yaw kaˬ˗ahˇ aˬ dui ya tsaꞈ gaˬ tehˇ tehˬ˗eu meh.
3. Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ baˬ da neh nga?
3 Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ shaˇ noeˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ kawˆ doˆ laˇ˗euˬ meh. Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ aˬ jeˬ miˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu nga lehˇ ehˇ˗eu heu meh. Aˬ dui guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu heu naˇ, nui gaˬ baˬ da neh ma. Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu heu naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ maˬ ehˇ, gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ja sawˇ gʼeh ma.
Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu baˬ da neh tsaꞈ gaˬ
4. Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya gaˬ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?
4 Nawˬ˗ahˇ muiˬ˗eu gaˇ kawˆ ya gaˬ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya? Yaw jeˬ ma jeˬ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ dehꞈ le ngeh maˬ ehˇ, yawˬ ha mˇ mawꞈ dui dui˗eu gaˇ za ngeh maˬ ehˇ, nawˇ gaˇ kawˆ heu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu cawˬ deuˬ˗ahˇ kawˇ ma˗ehˇ dzawˇ gaˬ nehˬ mawꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. Kʼaˇ muiˬ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ pyeuꞈ˗eu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya gaˬ ngeh tawˇ neh, teu loꞈ˗ehˇ gʼeh laˇ miˇ˗a laˬ?
5. Nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ dahˬ beh ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
5 Nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ dahˬ beh ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya lehˇ noeˬ mawˇ haw sheˇ. Nawˇ mˬ taˆ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ bi pyeuꞈ laˇ mawꞈ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ naˇ˗eu gawˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ˗awˇ, miˇ shuiꞈ˗ahˇ shiˇ dzeuˇ˗euˬ yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ poˆ paˇ ya mawˇ kʼoꞈ meh lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ nawˇ gaˇ kawˆ yaw myaˬ kawˆ˗ahˇ jiˇ paˇ ya siˬ˗euˬ meh. (Maˬkuˆ 10:29, 30; Yoˇhaˬ 5:28, 29; Loˇmaˆ 8:38, 39; Pah mehˬ˗eu 21:3, 4) Gaˇ kawˆ teu naˇ nawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ dui dui˗eu maˬ ngeuˇ nya loˇ? (Luˇkaꞈ 24:32) Nawˇ ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ gaˬ˗eu miˇ neh, aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ dzawˇ nehˬ˗ehˇ maˬ paˇ jawˇ coeˇ˗euˬ meh.—Yeˬlaˬmiˇ 20:9 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ.
Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ ya gaˬ dahˬ beh ngeh, aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ ni maˬ dzahˬ tehˬ coeˇ (Aˇ deuˆ 5-ahˇ haw)
6. Euˇneˬ hawˇ˗eu Loˇ˗siꞈ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?
6 Euˇneˬ neh ya puˬ ya mawˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. b Euˇneˬ 10 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da shiˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˬ˗ahˇ ‘Ngaˬ da mˬ kʼoeˇ taˆ le˗eu ngaˬ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, byoˆ kʼaꞈ tsehˆ tsehˆ nga laˬ?’ lehˇ noeˬ laˇ nya. Aˬ cawˬ˗euˬ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ aˬ da nehˬ˗ehˇ byawˬ luꞈ gaˇ kʼaˇ ya mawˇ ngeh myaˆ naˆ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ aˬ da˗euˬ lmˬ bymˇ˗ahˇ iˇ iˇ˗ehˇ pawˬ tsuiꞈ dmˬ˗awˇ, “Miˬyehˇ˗oˇ nymˬ˗mˇ ngaˬ da aˬ gaˇ jawˇ luꞈ˗a? lehˇ siˬ nya mawꞈ nya” lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu meh. Aˬ da shiˇ˗euˬ 17 kʼoꞈ byah laˇ ngeh, Euˇneˬ Jaˇliꞈ ya dzaw˗euˬ meh. Teu ngeh aˬ yawꞈ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ naˇ, yuꞈ kʼaˆ byoˆ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ loꞈ˗ehˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ siˬ nya nga. Mehˬ hu paw ya gʼoꞈ dehꞈ laˇ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. (Dawˬtsoˆ 9:5, 10; Gʼaˬkʼehˇ 24:15) Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ poˆ luꞈ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗euˬ dawˬ kʼoꞈ za˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ neh ya siˬ˗euˬ Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ heu baˬ da neh aˬ yawꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw dui dui leˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ Loˇ˗siꞈ jiˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ dzaw laˇ˗awˇ, ya dzaw˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya leˇ dui dui˗eu meh. 1978 kʼoꞈ˗ahˇ nyiˬ gʼaˬ luꞈ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu cawˬ deuˬ uˬ taꞈ, kʼaˇ siˬ nya mawꞈ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ dzawˇ nehˬ˗eu leh jeh dui dui˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ toˆ˗ehˇ leh jeh˗eu miˇ neh tsawˇ haˬ 70 gʼaˬ dzehˬ ni˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ laˇ keuˆ nya ni caw ba nehˬ nya˗euˬ meh.
7. Aˬ dui Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ naˇ, aˬ jeˬ jahˇ mawꞈ˗eu nga? (Luˇkaꞈ 6:45)
7 Aˬ dui Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ngeh, aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ ni maˬ jawˇ tehˬ coeˇ˗a. (Luˇkaꞈ 6:45-ahˇ gui.) Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ˗euˬ Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ neh “nga nyaꞈ neh kʼaˇ ya gaˬ kʼaˇ ya mawˇ˗euˬ gaˇ kawˆ heu maˬ ja˗ehˇ maˬ jawˇ coeˇ nya” lehˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ dui˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ laˇ miˇ˗a. (Gʼaˬkʼehˇ 4:20) Aˬ dui Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ mawꞈ˗eu ma.
Aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh tsaꞈ gaˬ
8. Aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ ni aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ laˆ noeˬ nehˬ˗eu nga? (“ Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ—Zaˬ lahˇ bi pyeuꞈ laˇ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
8 Aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ duˇ ni tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu ma. (Dawˬdaˬ 8:31; Yoˇhaˬ 3:16) Aˬ dui “noeˬ tmˬ duˬ maˬ jaˆ˗eu uˬ taꞈ, Miˬyehˇ maˬ baw ni dehꞈ yaꞈ˗euˬ” deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu ma. (Eˇpeˇsu 2:12) Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ iˬ ma laˆ shaˆ˗ahˇ ga nuiꞈ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ ga nuiꞈ taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ loˬ˗eu iˇ cuꞈ˗ahˇ maˬ bi ga nuiꞈ˗iˇ˗eu pehˇ kʼahˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ jaˆ˗eu ma. Nui gaˬ hawˇ˗eu gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ heu naˇ aˬ dui˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh. Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nymˬ˗mˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu dehꞈ ziˇ za nya ni caw ba nehˬ˗awˇ, mehˬ hu paw “maˇ maˇ ni gʼeh˗eu dehꞈ˗eu jeˬ” za˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ biꞈ˗eu meh. Teu naˇ miˇ shuiꞈ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ gʼeh˗eu heu pyeuꞈ meh.—1 Tiˆmoˇseˬ 6:19.
Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ ni laˆ noeˬ nehˬ (Aˇ deuˆ 8-ahˇ haw)
9. Mehˬ hu paw nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ saˇ tiˇ biꞈ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh? (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 33:7, 8)
9 Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ heu aˇ saˬ ya saˬ meh lehˇ saˇ tiˇ biꞈ ni laˆ noeˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 33:7, 8-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu aˬ dui˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ dui gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu ma. “Kʼoeˇ ngeh poˆ keuˆ le˗eu guˆ˗eu gaˆ˗eu jeˬ kʼoeˇ˗aˬ, miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ heu aˇ dahˬ beh ngeh neh kʼaˇ keuˆ le dzeuˇ yaꞈ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu, aˬ kaˇ kʼaˇ keuˆ le˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ naˆ maˬ tseˇ, guˆ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu” jeˬ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ keuˆ le˗eu lehˇ maˬ siˬ nya ni, aˬ yawꞈ maꞈ dzeuˇ yaꞈ ngeh kʼaˇ dehꞈ yaꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ dehꞈ luꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:21) Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ yaˇ kʼaˬ daˇ le˗eu aˇ nah˗ahˇ zahˇ kʼawꞈ deuˬ bi laˆ cawˆ jiˇ˗awˇ, Saˬdaˬ˗euˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ˗ahˇ bi laˆ cawˆ meh lehˇ bi siˬ nya mawꞈ˗eu ma. (Pah mehˬ˗eu 16:14, 16; 17:16, 17; 19:11, 19, 20) Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗awˇ, nymˬ˗mˇ neh maˇ maˇ ni gʼeh˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gm laˇ ni guiˬ lahˬ shaˇ luꞈ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ saˇ tiˇ biꞈ gaˇ maˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ maˬ ehˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ ngaˇ siˬ laˬ?
10. Mehˬ hu paw nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ pyeuꞈ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ daˆ leꞈ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?
10 Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ yaꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, huiˬ dui dui˗eu Baˬbuˇloˬ bi laˆ cawˆ gaˇ ya mawˇ˗awˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ ka kʼoꞈ nehˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui nymˬ˗mˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu maˬ ngeuˇ nga loˇ? Nymˬ˗mˇ neh aˬ dui neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ dawˬ mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ noeˬ doˆ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 33:33 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ.) Tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui neh saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ doˆ laˇ˗awˇ, jeˬ nah maˬ ga˗iˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gm laˇ nya˗eu meh. Piˇliˇpiˆ meuˬ˗ahˇ˗euˬ tawˬ˗ahˇ haw˗eu aˬ yuiꞈ gʼaˬ “miˇ luˆ luˆ dui dui laˇ” gʼaˬ ngeh noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, tiˬ poˆ na nymˬ˗mˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗euˬ deuˬ huiˬ dui dui˗eu Baˬbuˇloˬ bi laˆ cawˆ gaˇ ya mawˇ ngeh noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.—Gʼaˬkʼehˇ 16:25-34.
Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh tsaꞈ gaˬ
11. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˇ taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu uˬ taꞈ, yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nehˬ nya˗eu nga? (Pah mehˬ˗eu 4:11) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
11 Aˬ dui laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu tsawˇ myahˇ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh ma. Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu naˇ, aˬ dui zawˇ˗ehˇ gaˬ˗eu Miˬyehˇ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˇ taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ haw˗eu ma. (Pah mehˬ˗eu 4:11-ahˇ gui.) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ neh yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ maˬ ehˇ, taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu jeˬ maˬ ehˇ, baoˬ maˬ ehˇ, za geuˇ˗eu meh lehˇ ehˇ nui ma tsaˬ˗eu ma. Aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ ‘yawˬ jeˬ na luꞈ beh˗awˇ’ aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ jiˇ beh˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗awˇ ja ceuˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ maˬ ehˇ, gʼaˬ maˬ ehˇ, nui jeˬ maˬ ehˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ biꞈ nehˬ˗eu ma. (Maꞈtehˬ 6:33; Luˇkaꞈ 13:24; Gawˇlawˇsehˇ 3:23) Aˬ dui aˬ dui neh gaˬ˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ aˬ cawˬ˗ahˇ ya ja nehˬ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗aˬ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ ja nehˬ mawꞈ˗eu ma. Aˬ jeˬ miˇ neh nga?
Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui˗euˬ aˇ yamˬ maˬ ehˇ, gʼaˬ maˬ ehˇ, nui deuˬ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ (Aˇ deuˆ 11-ahˇ haw)
12. Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ muiˬ ni shawˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?
12 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ myah luꞈ yaw zeu baw ni mˇ mawꞈ˗eu ma. (Maꞈtehˬ 6:9) Aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ Saˬdaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ehˇ˗euˬ jeˬ teu jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ pyeuꞈ meh lehˇ bi siˬ mawꞈ˗eu ma. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:1-5; Yawˇbaˆ 2:4; Yoˇhaˬ 8:44) Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ kʼaˇ siˬ nya mawꞈ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗eu ma. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ huiˬ dui dui˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ naˇ, nui gaˬ pyeuꞈ meh lehˇ bi siˬ nya mawꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ tsaˬ˗awˇ dawˇ˗awˇ, dawˇ coe ni gʼeh˗eu uˬ taꞈ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ nehˬ jiˇ˗awˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ bi jaˆ le meh lehˇ bi siˬ mawꞈ˗eu ma. (Ja ceuˬ 37:10, 11, 29; 1 Yoˇhaˬ 4:8) Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ja nehˬ ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ muiˬ ni shawˇ ni mˇ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ lehˇ ehˇ˗eu tsawˇ myahˇ nehˬ˗ehˇ tsaˬ ni yaw dehꞈ dehꞈ luꞈ˗eu miˇ neh nui kʼahˇ shiˇ˗awˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu ma. Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ ehˇ nya˗eu nga?
13. Aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ lehˇ kuˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh nui kʼahˇ shiˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? (Iˇsaˬyaˇ 43:10-12)
13 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ tseˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ “saˇ kiˇ” bi geuꞈ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 43:10-12-ahˇ gui.) Maˬ myahˇ laˇ˗euˬ heu myaˆ kʼoꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Aˬ dui laꞈ kʼoeˇ neh huiˬ dui dui˗eu seˬ le kʼahˬ sehˇ jaˆ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gʼaˬ ya pyeuꞈ˗eu heu meh.” c Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ ehˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ saˇ naˇ˗ahˇ iˇ ngeh saˇ kiˇ bi geuꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ya tseˇ naˇ, nawˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗awˇ nui ma taˬ nya˗eu uˬ taꞈ, jah coeˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ muiˬ˗eu paw tsawˇ myahˇ doˆ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tseˇ˗eu maˬ ngeuˇ loˇ? Teu gaˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ tseˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Saˇ kiˇ bi geuꞈ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗awˇ aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ bi dzawˇ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gʼaˬ ya pyeuꞈ gaˇ aˇ poeˬ taˬ bawˬ dui dui˗eu miˇ neh, kʼaˇ yehꞈ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh Miˬyehˇ˗ahˇ ja bu˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ tsiˬ shawˇ mawꞈ˗eu ma. Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ geuˇ ni yaw dehꞈ dehꞈ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Teu naˇ aˬ dui˗ahˇ nui kʼahˇ bi shiˇ dui dui laˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Ja ceuˬ 83:18; Loˇmaˆ 10:13-15.
Aˬ dui aˇ saˬ saˬ ngeh keuˆ ni tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ
14. Mehˬ hu paw nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ loꞈ luꞈ˗eu nga?
14 Nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ deuˬ aˬ dui˗euˬ mehˬ shi loꞈ luꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ naˇ, aˬ dui huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ dahˬ maˬ beh laˇ mi naˆ˗ehˇ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ gaˇ ya mawˇ tehꞈ˗a lehˇ noeˬ tmˬ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ pyeuꞈ laˇ haw˗euˬ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni Saˬdaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ neh doˆ le˗awˇ, aˬ dui nehˬ˗ehˇ gm laˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗eu lehˇ ya siˬ˗eu miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a.—Gʼaˬkʼehˇ 13:48.
15-16. Aˬ dui aˬ geu jeˬ mˇ daˆ leꞈ˗eu nga? Aˇ myah keuˆ ni?
15 Nymˬ˗mˇ aˬ dui ya mˇ˗eu gaˇ jaˆ˗eu meh. Aˬ dui miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ doe ni Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ mehˬ˗eu muiˬ dui dui˗eu gaˇ za taˬ˗euˬ ma. Gaˇ heu naˇ, mehˬ hu paw maˬ paˇ ya mˇ poˆ˗eu gaˇ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui saˇ tiˇ biꞈ˗eu dawˬ jiˇ ya tsaꞈ gaˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ heu aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah kawˇ ma˗ehˇ keuˆ le luꞈ˗eu meh lehˇ ya siˬ nya˗awˇ, aˇ nah teu nah keuˆ le ngeh yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ dui neh tsaꞈ gaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, maˇ diˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ lehˇ ya siˬ˗eu meh.—Yeˬsaˬgeˬlaˇ 38:23.
16 Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui aˬ jeˬ noeˬ tsehˆ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ “gʼaˬ˗aˇ” lehˇ maˬ ehˇ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ maˬ ehˇ, gaˬ˗eu nui gaˬ neh bi laˆ noeˬ˗awˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ kaˇ˗euˇ.
Dawˬ caˇ 54 “Gaˇ ma heu kahˇ meh”
a Heu poˆ˗euˬ yawˬ kʼoꞈ na luꞈ jahˇ˗eu mehˬ bawˬ Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ Niˬ˗yuˬ Yawˇ gahˬ kaˬ Niˬ˗yuˬbeuꞈ˗ahˇ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ huiˬ˗eu Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ 2023 kʼoꞈ, Tseˇ siˬ ba la 7 nah˗ahˇ jahˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ mehˬ bawˬ teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ JW Tiˬbiˬ laꞈ kʼoeˇ 2023 kʼoꞈ, Tseˇ tiꞈ siˬ ba la˗ahˇ aˇ tsehˆ 1 dawˆ ahˇ taˬ˗awˇ, 2024 kʼoꞈ, Tiˬ siˬ ba la˗ahˇ naˇ, aˇ tsehˆ 2 dawˆ ahˇ taˬ˗euˬ meh.
b “Jaˇliꞈ tsawˇ haˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ laˆ paˇ—Ngaˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh oe˗euˬ maˇ jawˆ ni gʼeh˗awˇ gaˇ kʼahˇ dahˇ˗eu dawˬ kʼoꞈ˗ahˇ ya leˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ, 2015 kʼoꞈ, Nyiˬ siˬ ba la 1 nah˗ahˇ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ laꞈ kʼoeˇ haw.
c 2007 kʼoꞈ˗euˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ Kʼoꞈlah˗euˬ paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ, myaˆ myawˬ 3-ahˇ haw.
