Niˇkoˬlaˇ hawˇ˗eu Siˬliˬ dzaˇ˗i shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ lehˇ ya tahˬ puˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ Paˇlaˬ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ neh aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ ya pawˇ˗iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Dahˬ beh ngeh nmˇ nga nyaꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˇ nah naˇ nga nyaꞈ˗euˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ laˇ nyaˬ. Nga nyaꞈ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ gʼoeˇ leˇ dah˗aˬ siˬ.” a Nawˇ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ kʼawꞈ, laˬ kʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ cehˇ nya˗awˇ, jawˇ paˇ˗iˇ˗euˬ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Mehˇ nmˇ nui deuˬ yaw shuiꞈ pawˇ le˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Kʼoeˇ naˇ nawˇ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ ngeh mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ neh gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nya˗eu nga?

Nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ 4 jeˬ

1. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe. (Ja ceuˬ 37:5) Jaˬpaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗awˇ mehˇ nmˇ Kaˬzuˬmiˆ aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gaˇ yaw shuiꞈ za˗euˬ miˇ neh, 20 kʼoꞈ byah ni jawˇ laꞈ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ neh ya pawˇ˗iˇ˗awˇ, aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ ya jawˇ paˇ˗iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗awˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ teu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “a nehˬ”˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ nya lehˇ noeˬ laˇ ngeh, noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ laˇ ngeh, ngaˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ kʼaˇ pyeuꞈ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗euˬ ma. Ngaˇ yawˬ poˆ na luꞈ heu loꞈ˗ehˇ jahˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ kʼaˆ ni aˬ myah luꞈ caw ba nehˬ˗eu meh.”

Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼoe nya˗eu nga? Aˇ bawˇ huiˬ laˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ iˇ cuꞈ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ miˇ muiˬ deuˬ loˬ˗eu loꞈ˗ehˇ, aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni bi jaˆ˗eu gʼaˇ duˬ nui jah˗euˬ dzaˇ deuˬ ya dzaˬ˗eu meh. Uˬ soe dahˬ beh laˇ gaˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Niˇkoˬlaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ  yaw myaˬ jeˬ˗ahˇ byeˇ dzeh yaꞈ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ, Aˬbyaˬhaˬ, Yeˬsuˇ, Pawˇluˆ, heu deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ jiˇ caw ba nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ jah ziꞈ laˇ ni caw ba nehˬ miˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. Nawˇ yawˬ haˇ yawˬ ha Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ jahˇ naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ kamˬ daˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ nawˬ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ teu, aˇ muˇ yaw shuiꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ nya meh.

2. Taˬ sheu cehˆ. (Dawˬtsoˆ 7:10) Beˬniˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ neh Aˬmeˬliˇkaˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ Joˬ˗suiꞈ beu gaˇ dui dui˗eu dehꞈ jeˬ dehˬ kawˆ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ kʼaˇ ya tahˬ puˬ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ dehꞈ ziˇ gaˇ kawˆ yawˬ poˆ na luꞈ ya ja nehˬ˗eu meh.” Heu naˇ aˬ yawꞈ neh jawˇ haw˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ beu gaˇ dui dui˗eu miˇ neh, aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ yaw gʼawˬ gʼawˬ lehˇ jawˇ laˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ ngeh tiˬ jawˇ, noeˬ jeˬ noeˬ kawˆ paˇ˗iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Nymˬ˗mˇ ngaˇ aˬ dui aˬ gaˇ jawˇ˗eu maˬ kaˬ tiˬ kawˆ tehꞈ ngaˇ. Ngehˬ jeˬ ngehˬ kawˆ hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ beu gaˇ˗eu tehꞈ ngaˬ. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ kʼaˇ pyeuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ ha geuꞈ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ ma.” Teu miˇ neh nymˬ˗mˇ jawˇ luꞈ˗eu aˇ muˇ hawˇ˗eu dzeuˇ yaꞈ ngeh jawˇ˗euˬ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ taˬ sheu cehˆ. Ehˬliˬ˗suiꞈ lehˇ kuˇ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ “Ngaˇ aˬ yawꞈ yaw oeˇ loꞈ˗ehˇ ya puˬ˗eu gʼaˇ duˬ pawˇ laˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ. Yaw shuiꞈ shuiꞈ lehˇ ya puˬ˗eu gʼaˇ duˬ noeˬ tmˬ˗awˇ pawˇ laˇ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh.

Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ jiˇ nymˬ˗mˇ jawˇ luꞈ˗eu aˇ muˇ hawˇ˗eu yaw beh jawˇ˗euˬ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ taˬ sheu cehˆ. Mˇ jeˬ mˇ kawˆ maˬ duˇ leˇ˗eu heu naˇ, yaw lehˬ meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Teu miˇ neh nui noeˬ nui duˇ maˬ biꞈ mi naˆ˗ehˇ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ siˬ laˇ ni jeˬ hu jahˇ˗eu heu naˇ, nui gahˇ ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Dawˬtsoˆ 3:1, 7) Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ bi mˇ caw˗eu naˆ maˬ tseˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ dehꞈ mehˬ nehˬ˗euˬ˗aˬ muiˬ dzehˬ meh.—2 Gawˇliˬtu 1:24.

3. Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗awˇ, aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ gm leˇ. (Piˇliˇpiˆ 1:27) Jawˇ duˬ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗eu heu naˇ, aˇ yamˬ kʼawꞈ jiˇ˗awˇ gʼaˬ doeˇ jiˇ bi doeˇ dui dui laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ kawˇ ma˗ehˇ iˇ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Gʼeh nya naˇ tsawˇ haˬ mawˇ do iˇ keuˆ. Nawˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ maˬ iˇ naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya laˇ˗awˇ caw ba nehˬ nya nmˇ? Lu siˇdaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ buˇ nyiˬ gʼaˬ Ehˇpa˗li kaˆ Laꞈ oˆ paw pyawˬ˗ahˇ˗euˬ meuˬ meuˬ ma tiˬ meuˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ nui noeˬ nui duˇ za˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ ni leh jeh˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu uˬ taꞈ, mehˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ mehˬ bawˬ jahˇ ngeh, ngaˬ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ zmˬ nya meh lehˇ jiˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma.”

Aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ “nui ma gm˗awˇ” Ka li zaˬ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ mˇ˗eu heu naˇ, yawˬ ha˗ahˇ maˬ ehˇ, nui deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, gʼaˬ kʼaˆ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Ehˬliˬ˗suiꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ lehˇ biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ za˗euˬ meh. Aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ miˇ˗a lehˇ noeˬ laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ nawˇ Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ  laˆ luiˆ laˆ buˇ gaˇ maˬ ehˇ, Bawˬdzaˬnymˇ laˆ saˆ gaˇ maˬ ehˇ, caw ba˗eu heu naˇ, ngaˬ˗euˬ aˇ muˇ pyeuꞈ ma lehˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ mˇ mawˇ nehˬ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh.” Nawˇ aˇ muˇ˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ gm leˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ haw laˇ˗eu meh.

4. Cawˬ yaw shuiꞈ poˆ. (2 Gawˇliˬtu 6:11-13) Mehˇ nmˇ aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma ahˇ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ nya˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh mehˬ bawˬ maˬ beh laˇ mi naˆ˗ehˇ maˬ ehˇ, jiˇ ngeh maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ siˬ nya dzehˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ dawˬ ngehˬ cawˬ nya meh. Aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ siˬ nya laˇ ni leh jeh. Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ noeˬ taˬ nya˗eu, yaw bya yaw lawˬ lawˬ lehˇ jawˇ˗eu heu naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu awˬ˗awˇ muiˬ˗eu cawˬ za laˇ nya˗eu meh.

Mehˇ nmˇ deuˬ ngaˬ˗ahˇ ha geuꞈ maˬ ha geuꞈ˗eu maˬ siˬ lehˇ kʼahˬ lahˇ ngeh to˗aˬ, yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi siˬ˗awˬ. Mehˇ nmˇ Lu siˇdaˬ loꞈ˗ehˇ jahˇ nya meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˇ yawˬ ha jawˇ paw neh dahˬ beh˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ hawˬ kuˇ dzaˬ˗eu miˇ neh, gʼoeˇ˗eu cawˬ yaw myaˬ gʼaˬ jawˇ˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh.

“Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ha geuꞈ˗awˬ”

Tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ˗iˬ maˬ siˬ nya˗eu Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ iˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gʼaˇ duˬ yaw shaˬ meh. Yawˬ ha˗euˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ pawˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu maˬ shaˬ paˬ˗ehˇ aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ “Ka li naw maꞈ˗ahˇ ha geuꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, . . . naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ha geuꞈ˗awˬ” lehˇ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Loˇmaˆ 15:7) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Ka li˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, nymˬ˗mˇ hawˇ pawˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ lmˇ boˬ ni gʼeh leˇ ni ha nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (“ Pawˇ˗iˇ˗eu aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ maˬ gaˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.) Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ zaˬ deuˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ nui deuˬ jiˇ ni, aˇ muˇ˗ahˇ pawˇ laˇ˗euˬ yaw shuiꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ leˇ ni jahˇ nya meh.

Ha geuꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu dawˬ heu dawˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ iˇ kahˇ˗ahˇ kuˇ˗eu uˬ taꞈ, maˇ diˇ loˬ˗eu jeˬ caw ba nehˬ gaˇ jiˇ ehˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ yaw shuiꞈ pawˇ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ sheuˬ˗awˇ meuˬ doe ni cah haw nehˬ iˇ˗euˬ meh. Lawˬ liˬ lawˬ muˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ, aˬ gaˇ gaˇ ya dziˬ˗eu lehˇ jiˇ mehˬ  nehˬ iˇ˗euˬ meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ miˇ neh yaw shuiꞈ pawˇ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw dui dui leˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ jawˇ duˬ yaw shuiꞈ˗ahˇ daˬ laˇ˗euˬ meh.

Huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu gaˇ ma dah laˇ

Nyehˆ bahˇ deuˬ huiˬ laˇ ngeh, aˬ dahˇ juiꞈ juiꞈ˗ehˇ zaw nya˗eu gʼaˇ duˬ, baˆ kʼoˆ gʼawˬ mya poˆ yawˆ paˇ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni nawˇ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ ngeh, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya jawˆ dzeh˗eu meh. Niˇkoˬlaˇ hawˇ˗eu Siˬliˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Aˬ dui jawˇ duˬ yaw shuiꞈ˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ taꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Ka li zaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ yaw shuiꞈ deuˬ ya ka dehꞈ˗eu meh.” Pehˬ za ma zaˬ luꞈ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, dahˬ beh laˇ gaˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Jeˇcaˬlaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ ngeh zaˬ deuˬ noeˬ dahˇ doe dzehˬ laˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Jawˇ iˇ˗euˬ ba la myaˆ siˬ naˇ, ngaˬ buˇ jawˇ nah yaw kaˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ˗euˬ gaˇ deuˬ za˗euˬ meh. Ngaˬ li naˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.”

Tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ loˬ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ paˬ baˬ da neh maˬ iˇ nya nya lehˇ ngeuˇ naˇ, nawˇ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ biꞈ taˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ nymˬ˗mˇ nawˇ jawˇ luꞈ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ zmˬ˗iˇ nya˗eu meh. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ yaw shuiꞈ shuiꞈ lehˇ gʼeh˗eu nui ma neh mˇ haw˗awˬ. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗awˬ. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ yaw gm gm lehˇ mˇ˗awˬ. Cawˬ yaw shuiꞈ cawˬ˗awˇ, gʼoeˇ luꞈ˗eu cawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ni jahˇ˗awˬ. Tsawˇ shuiꞈ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha jawˇ paw neh dahˬ beh˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ caw ba nehˬ. Nui gaˬ heu naˇ Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ aˬ geu deuˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ bi siˬ laˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ ngeh nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:35) Teu naˇ “Miˬyehˇ nui ma tsaˬ˗eu lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu meh” lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya meh.—Heˬbyehˇ 13:16.

Shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jaˆ kʼawꞈ ni, aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ luꞈ˗eu meh. Nawˇ jiˇ mˇ pyeuꞈ nya˗awˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya meh. Mehˇ nmˇ Ehˬliˬ˗suiꞈ “Aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗eu heu naˇ, ngaˬ˗euˬ nui ma jeˇ lo ni pah taˬ ni caw ba nehˬ laꞈ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ Kaˬzuˬmiˆ jiˇ “Aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ pawˇ˗iˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ myah myah loꞈ˗ehˇ maˬ duˇ ni caw ba nehˬ laꞈ nya lehˇ siˬ laˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ Joˬ˗suiꞈ jiˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ cawˬ yaw shuiꞈ jawˇ laˇ˗euˬ miˇ neh, jawˇ duˬ yaw shuiꞈ heu naˇ ngaˬ˗euˬ nymˇ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ shaw˗euˬ miˇ˗a. Nymˬ˗mˇ ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ daˬ laˇ shaw˗awˇ neh mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ maˬ paˇ gʼawˬ˗iˇ nya miˇ˗a.”