Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 28

Dawˬ caˇ 123 Miˬyehˇ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ neh lehˬ hmˬ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw

Nawˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ muiˬ˗ehˇ siˬ nya ma laˬ?

Nawˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ muiˬ˗ehˇ siˬ nya ma laˬ?

“Joꞈ paꞈ paꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ paꞈ˗awˬ.”Eˇpeˇsu 6:14, Yaw shawˇ Yehˇboꞈ 2018.

Yaw muiˬ˗ehˇ ya haw˗eu tsahˇ

Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ hawˇ˗eu Saˬdaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ paw pyawˬ˗eu deuˬ neh pyehˬ kʼawˬ˗euˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shiˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ tseˇ paˆ nya˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma.

1. Nawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya?

 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ˗eu ma. Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ teu˗ahˇ ya siˬ nya laˇ˗awˇ nui jah ahˇ laˇ˗euˬ ma. (Loˇmaˆ 10:17) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ Ka li zaˬ aˇ muˇ˗ahˇ “yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ toˆ diˇ taˬ˗euˬ kʼawˇ zeuˇ” bi pyeuꞈ meh lehˇ jah ziꞈ˗eu ma. (1 Tiˆmoˇseˬ 3:15) Aˬ dui “aˬ yuiꞈ aˬ tsu geuꞈ˗eu deuˬ” Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ dzawˇ mehˬ nehˬ laꞈ ngeh, Miˬyehˇ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ˗ehˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ laꞈ ngeh, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ naˇ haˬ˗eu ma.—Heˬbyehˇ 13:17.

2. Yaˬkoˆ 5:19-ahˇ haw ngeh, yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ha geuꞈ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ nya˗eu nga?

2 Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ha geuꞈ dzeuˇ˗euˬ miˇ tsa maˬ ehˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ caw teh˗eu loˬ meh lehˇ siˬ nya dzeuˇ˗euˬ miˇ tsa maˬ ehˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ ma˗ahˇ neh cah bahˬ laˇ nya˗eu meh. (Yaˬkoˆ 5:19-ahˇ gui.) Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ kʼaˇ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ Jaˇliꞈ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ bi caw teh mawꞈ˗a.—Eˇpeˇsu 4:14.

3. Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya tuˆ tehˬ deuˇ taˬ˗eu nga? (Eˇpeˇsu 6:13, 14)

3 Eˇpeˇsu 6:13, 14-ahˇ gui. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Saˬdaˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ muiˇ ni maˬ ngeuˇ˗eu jeˬ pyehˬ kʼawˬ˗awˇ mehˇ shuiˇ shuiˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 16:13, 14) Saˬdaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ, shuiˇ tawˆ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 12:9) Teu miˇ neh aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ hawˇ˗eu jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ˗ahˇ tseˇ paˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya siˬ duˬ nya taˬ˗awˇ ya tuˆ tehˬ deuˇ taˬ˗eu meh. (Loˇmaˆ 6:17; 1 Beˬtuˆluˆ 1:22) Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ˗ahˇ ya buˬ maˬ ya buˬ˗iˇ˗eu teu naˇ teu˗ahˇ iˇ˗eu tehꞈ meh.

4. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu nga?

4 Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ ni maˬ ehˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ caw teh nya ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ nyiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga lehˇ haw˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ tuˆ tehˬ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ smˇ jeˬ˗ahˇ jiˇ haw ma.

Yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ bi siˬ nya laˇ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ

5. Yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guˆ˗eu nui ma heu naˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

5 Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guˆ˗eu. Aˬ dui laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ tsaˬ lehˇ guˆ˗eu jeˬ bi ahˇ laˇ naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ dui dui laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ nui ma nyiˇ nui ma cawˆ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ mˇ mawꞈ˗a. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ laˬ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ˗eu miˇ neh aˬ jeˬ tsaˬ˗eu hawˇ˗eu maˬ tsaˬ˗eu lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ tseˇ paˆ nya mawꞈ˗eu ma. (Dawˬdaˬ 2:3-6; Heˬbyehˇ 5:14) Tsawˇ haˬ ya leˇ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ nya˗eu miˇ neh, tsawˇ haˬ˗ahˇ guˆ˗eu nui ma naˆ maˬ tseˇ Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui ma myaˬ laˇ ni ya leh jeh˗eu meh.

6. Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ deuˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ tseˇ gʼaˬ, tsawˇ haˬ˗ahˇ guˆ˗eu miˇ neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

6 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ tsawˇ haˬ˗ahˇ guˆ naˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ neh gaˇ mahˇ kaˬ˗iˇ nya˗eu meh. Miˬyehˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ kʼoeˬ sho iˇ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ 12 gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Teu laꞈ kʼoeˇ neh tseˇ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ guˆ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ “Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ dui guiˇ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗a. Kʼoeˇ gaˇ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ kʼoeˇ deuˬ, aˬ dui naˆ maˬ tseˇ gʼaˬ kʼaˆ dzehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Bawˇtsahˬ 13:27-31) Tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ myaˆ neh haw naˇ, Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ gʼaˬ kʼaˆ dzehˬ˗eu nmˇ ngeuˇ meh. Ehˇ kʼawꞈ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗a lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ noeˬ keuˆ˗euˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ bi mˇ mawꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, dzeuˇ yaꞈ ngeh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ keuˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ teu loꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ law nmˇ˗aˬ, Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ huiˬ dui dui˗eu baoˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ naˇ, tiˬ jeˬ˗iˬ ehˇ nyaꞈ maˬ nyeuˆ nga lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yawˇshuˆ hawˇ˗eu Gaˬlehˆ naˇ, nui jah maˬ ahˇ˗eu kʼoeˇ tseˇ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ maˬ duˇ˗a. Aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ nyaꞈ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ nui ma tsaˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ kʼoeˇ gaˇ aˬ yawꞈ sheuˬ gʼeh˗awˇ, . . . miˇ kʼahˬ kʼoeˇ, aˬ dui˗ahˇ biꞈ nehˬ laꞈ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Bawˇtsahˬ 14:6-9.

7. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gm nya dzehˬ laˇ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

7 Aˬ dui kʼaˇ noeˬ tsehˆ ngeh yawˬ poˆ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ nga lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guˆ nya dzehˬ laˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 16:8) Nawˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ gui ngeh, yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ. ‘Ngaˇ teu ngeh yamˬ˗ahˇ teu gaˇ jawˇ law nmˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ paˬ nga?’ Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ deuˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ tseˇ gʼaˬ Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ deuˆ gʼaˬ nya luꞈ˗a lehˇ ehˇ gaˇ naˇ haˬ luꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗awˬ. Nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ gaˇ jah leˇ˗awˇ Kaˬnaˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ guˆ ma laˬ? Guˆ˗eu nui ma naˆ maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ ma laˬ? Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Yawˇshuˆ hawˇ˗eu Gaˬlehˆ neh ehˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ maˬ jah˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ heu shehˆ Miˬyehˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ maˬ ya uˇ leˇ˗aˬ.—Bawˇtsahˬ 14:10, 22, 23.

Nawˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ jah le? (Aˇ deuˆ 7-ahˇ haw)


8. Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ ahˇ laˇ ni ya leh jeh˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

8 Taˬ aw˗eu jeˬ. Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu deuˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ pah mehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 11:25) Aˬ dui Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, taˬ aw˗eu laˬ kʼoeˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu ma. (Gʼaˬkʼehˇ 8:30, 31) Ehˇ kʼawꞈ aˬ myah luꞈ taˬ aw˗eu jeˬ bi jaˆ˗eu loˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nui ma huiˬ˗eu deuˬ yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ Jaˇliꞈ zahˇ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ deuˬ loꞈ˗ehˇ aˇ yeˇ huiˬ meh lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh.

9. Aˬ dui aˬ myah luꞈ taˬ aw˗eu tiˬ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu nga?

9 Aˬ myah luꞈ taˬ aw˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui yawˬ ha Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ naˇ, aˇ naˆ ni teˬ˗eu lehˇ aˬ myah luꞈ ya noeˬ taˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 8:3, 4) Aˬ dui taˬ aw˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ naˆ maˬ tseˇ aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ neh maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, aˇ poeˬ taˬ baw dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ Jaˇliꞈ gui ngeh, Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ nui ma huiˬ˗eu deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ jahˇ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ bye˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu tsahˇ˗ahˇ poˆ. Kʼoeˇ naˇ nawˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ laˬ kʼoeˇ huiˬ˗eu gaˇ tiˬ hmˬ za ngeh, aˬ myah luꞈ taˬ aw˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh˗eu meh.

Yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ziꞈ dah ni aˬ joˆ˗ehˇ tuˆ tehˬ taˬ nya˗eu nga?

10. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ sheuˬ hehˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗ahˇ zmˬ˗euˬ nga?

10 Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ jah ziꞈ. Gaˇ hu˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ saˇ ka˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ hawˇ˗eu Yawˇshuˆ˗ahˇ zmˬ˗awˇ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ sheuˬ hehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yawˇshuˆ 1:16, 17) Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Moˇseˬ hawˇ˗eu Yawˇshuˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dah zaˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ kʼaˇ noeˬ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ meh. Yaw myaˬ yaˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh, Ka li zaˬ aˇ muˇ jaˆ dahˬ beh laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ gʼaˬ kʼehˇ 12 gʼaˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ aˇ muˇ deuˬ˗ahˇ bi sheuˬ gʼeh˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 8:14, 15) Aˇ nah naˇ Yeˬhawˇbaˬ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu aˬ yuiꞈ aˬ tsu tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ jiˇ zmˬ˗euˬ meh. Teu˗euˬ sheuˬ hehˇ˗eu jeˬ˗euˬ mehˬ nah caw teh ngeh, “Ka li zaˬ aˇ muˇ deuˬ jah˗eu paw gʼaˬ kʼaˆ dzehˬ laˇ˗awˇ, tiˬ nah saˇ˗i tiˬ nah tsawˇ haˬ myaˬ laˇ luꞈ˗eu meh.” (Gʼaˬkʼehˇ 16:4, 5) Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ˗eu mehˬ nah caw teh ngeh guiˬ lahˬ za˗eu meh. Bi sheuˬ gʼeh˗eu lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗euˬ laꞈ oˆ maˬ jawˇ naˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga? Aˬ dui dawˬ kʼoꞈ teu˗ahˇ ya siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˇ leˇ luꞈ ngeh pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ja sawˇ ma.

11. Miˬyehˇ neh tseˇ˗euˬ Moˇseˬ˗ahˇ puiˬ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ keuˆ le˗euˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

11 Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ leˇ luꞈ ngeh tsawˇ myahˇ doˆ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ aˬ yuiꞈ aˬ tsu deuˬ Moˇseˬ˗ahˇ puiˬ˗awˇ Miˬyehˇ neh Moˇseˬ˗ahˇ aˬ yuiꞈ bi geuꞈ˗euˬ gaˇ nui ma maˬ tsaˬ ni gʼeh˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ “Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ kʼaˇ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗awˇ, [Moˇseˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu] dawˬ tawˆ luꞈ nehˬ˗ehˇ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ jawˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Bawˇtsahˬ 16:1-3) Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ “dawˬ tawˆ luꞈ nehˬ˗ehˇ” jawˇ kʼawꞈ, Moˇseˬ˗ahˇ tseˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi sheuˬ kʼehˇ˗euˬ meh. (Bawˇtsahˬ 16:28) Aˬ yawꞈ maꞈ Moˇseˬ˗ahˇ iˬ baˇ taˬ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ iˬ baˇ taˬ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ mawꞈ Yeˬhawˇbaˬ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ haw tsoˆ taˬ ni, yawˬ ha geuꞈ mawꞈ˗eu baoˬ hawˇ˗eu tsawˇ myahˇ doˆ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ leh jeh˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ puiˬ˗eu aˬ yuiꞈ aˬ tsu teu deuˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ paw pyawˬ˗eu gʼawˬ mya heˇ gʼaˬ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ meh. (Bawˇtsahˬ 16:30-35, 41, 49) Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ neh sheuˬ hehˇ nehˬ˗eu jeˬ˗euˬ mehˬ neh maˬ caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ˗eu lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma.

Nawˇ aˬ suˇ gʼaˬ jawˇ paw pyawˬ de? (Aˇ deuˆ 11-ahˇ haw)


12. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˬ myah luꞈ jah ziꞈ nya˗eu nga?

12 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ jah ziꞈ nya meh. Saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ tiˬ kawˆ naˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw paˇ˗eu loˬ nga lehˇ ya mawˇ ngeh maˬ ehˇ, Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ laˆ poˆ laˆ paˇ˗eu loˬ nga lehˇ ya mawˇ ngeh maˬ ehˇ, maˬ nyiˬ naˬ ni laˆ poˆ laˆ paˇ mˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 4:18) Aˬ yawꞈ maꞈ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, yawˬ jeˬ yawꞈ naˆ maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ mawꞈ˗eu miˇ neh meh. Aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh, Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh. Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ya caw teh˗eu tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ pyeuꞈ meh.

13. “Mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ dawˬ kʼoeˇ deuˬ” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ˗eu nga? Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ heu˗ahˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

13 ‘Mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ dawˬ kʼoeˇ deuˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni tuˆ tehˬ taˬ.’ (2 Tiˆmoˇseˬ 1:13) “Mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ dawˬ kʼoeˇ deuˬ” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu Ka li zaˬ deuˬ˗euˬ dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ˗ahˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 17:17) Aˬ dui˗euˬ jah˗eu jeˬ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu ma. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ aˬ dui˗ahˇ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ heu˗ahˇ tuˆ tehˬ taˬ lehˇ mehˬ˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ kʼaˇ jahˇ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu meh.

14. “Mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu dawˬ kʼoeˇ deuˬ˗ahˇ” Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ na aˬ joˆ˗ehˇ maˬ tuˆ tehˬ taˬ˗euˬ nga?

14 Aˬ dui “mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ dawˬ kʼoeˇ deuˬ˗ahˇ” maˬ tuˆ tehˬ taˬ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga? Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Tiˬ poˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah keuˆ le˗eu keuˆ laˇ mehˬ lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ ya gaˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ dawˬ teu gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ lehˇ bi pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, sahˬ boꞈ aˇ taꞈ paw neh pyehˬ kʼawˬ˗euˬ meh. Teˇsaˬloˇni meuˬ˗ahˇ˗euˬ Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ na, yaw muiˬ˗ehˇ maˬ pyehˆ tseˇ ni dawˬ teu˗ahˇ jah leˇ˗awˇ paˇ ja byah gʼeh˗euˬ meh. Ka li zaˬ heu deuˬ Pawˆluˆ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ ngeh mehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ taˬ law nmˇ˗aˬ, mehˇ shuiˇ dawˬ teu˗ahˇ maˬ tawˆ leˇ˗a. (2 Teˇsaˬloˇni 2:1-5) Pawˇluˆ mehˇ nmˇ teu deuˬ˗ahˇ kʼaˇ ya gaˬ laˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ taˬ jah lehˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mehˇ shuiˇ maˬ paˇ bi shuiˇ tawˆ˗eu gʼaˇ duˬ, Pawˆluˆ Teˇsaˬloˇni meuˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ sahˬ boꞈ boꞈ nehˬ ngeh jiˇ leˇ dzaˬ˗ahˇ “Ngaˬ˗euˬ aˬ laꞈ neh heu loꞈ˗ehˇ boꞈ˗eu ma. Ngaˇ Pawˇluˆ naw maꞈ˗ahˇ dawˬ cawˬ puˬ ahˇ laꞈ˗eu ma. Ngaˬ neh kʼaˇ boꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ aˬ yawꞈ taꞈ yawꞈ laꞈ kʼoeˇ, ngaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu loꞈ˗ehˇ boꞈ˗eu ma” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh.—2 Teˇsaˬloˇni 3:17.

15. Ngeuˇ leˇ gaˇ duˇ˗eu jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ˗ahˇ neh, aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw. (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

15 Aˬ dui Pawˇluˆ neh Teˇsaˬloˇni meuˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ boꞈ nehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Aˬ dui Jaˇliꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaˬ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na˗ahˇ ya gaˬ ngeh maˬ ehˇ, tsawˬ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya gaˬ ngeh maˬ ehˇ, teu naˇ maˇ diˇ ngeuˇ ngaˇ laˬ lehˇ haw doˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu tiˬ gʼaˬ ya pyeuꞈ˗eu meh. Soˇbi˗yaˬ Yuˇni˗yamˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ saˇ naˇ dawˬ pehˬ hmˬ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu sahˬ boꞈ za˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ maˇ diˇ naˇ muiˇ˗eu deuˬ jawˇ gaˇ neh laˇ˗euˬ meh. Sahˬ boꞈ teu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ bi muˇ paˆ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. Sahˬ boꞈ teu naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ jawˇ gaˇ neh laˇ˗euˬ gaˇ duˇ kʼawꞈ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ teu˗ahˇ maˬ tawˆ leˇ˗aˬ. Teu naˇ, sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ teu aˬ yawꞈ maꞈ neh dzaw siˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ maˬ duˇ leˇ˗eu miˇ neh meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ muiˇ˗eu deuˬ aˬ dui˗ahˇ noeˬ kaꞈ noeˬ siˇ ni, paˆ˗iˇ shaˆ˗iˇ ni, Iˇteuꞈnehꞈ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, Soˇsho miˇdiˬ˗yaˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, jahˇ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui ‘aˬ cawˬ ehˇ gaˇ yaw awˇ laꞈ˗ehˇ noeˬ bahˬ˗awˇ’ jah leˇ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a. Ya siˬ ya gaˬ˗euˬ jeˬ teu ya dzaw taˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ nehˬ˗ehˇ tsaˬ˗eu hawˇ˗eu maˬ tsaˬ˗eu ya tseˇ paˆ nya˗eu meh.—2 Teˇsaˬloˇni 2:2; 1 Yoˇhaˬ 4:1.

Ngeuˇ gaˇ duˇ˗eu jeˬ neh mehˇ shuiˇ taˬ bi shuiˇ tawˆ (Aˇ deuˆ 15-ahˇ haw) a


16. Loˇmaˆ 16:17, 18-ahˇ haw ngeh, tiˬ deuˬ na yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ muiˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗iˇ naˇ, aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

16 Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm daˆ leꞈ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu deuˬ˗ahˇ mehˬ bawˬ gm gm˗ehˇ bi jawˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ tuˆ tehˬ taˬ naˇ, mehˬ bawˬ gm nya meh. Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaˬ leˇ˗eu jeˬ pyehˬ kʼawˬ˗eu deuˬ naˇ, aˇ muˇ paˆ˗iˇ shaˆ˗iˇ ni jahˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ teu deuˬ˗ahˇ “yahˇ˗awˬ” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. Maˬ yahˇ naˇ aˬ dui jiˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ ma˗ahˇ neh cah gʼawˬ laˇ nya˗eu meh.—Loˇmaˆ 16:17, 18-ahˇ gui.

17. Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ haw doˆ nya˗awˇ teu˗ahˇ tuˆ tehˬ taˬ naˇ, aˬ jeˬ muiˬ˗eu jeˬ za˗eu nga?

17 Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ haw doˆ nya˗awˇ teu˗ahˇ aˬ myah luꞈ tuˆ tehˬ taˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗awˇ nui jah ziꞈ dah ni jaˆ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:15, 16) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui mehˬ bahˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu Saˬdaˬ˗euˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ˗ahˇ maˬ tawˆ leˇ˗eu uˬ taꞈ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ neh haw piˇ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ tuˆ tehˬ taˬ luꞈ˗uˇ. Toˆ˗ehˇ naˇ “nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ laꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Miˬyehˇ naw maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ tehꞈ˗a.”—Piˇliˇpiˆ 4:8, 9.

Dawˬ caˇ 122 Gʼaˬ byehˆ maˬ byehˆ ni ziꞈ dah ni yawꞈ

a Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ.: Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ yaw myaˬ tseˇ kʼoꞈ˗ahˇ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, jahˇ byaˬ taˬ˗euˬ aˇ baˇ. Soˇbi˗yaˬ Yuˇni˗yamˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ saˇ naˇ dawˬ pehˬ hmˬ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ za. Ehˇ kʼawꞈ maˇ diˇ naˇ, muiˇ˗eu deuˬ jawˇ gaˇ neh laˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ aˇ baˇ laꞈ kʼoeˇ naˇ, muiˇ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ maˬ ngeuˇ˗eu gaˇ kawˆ Iˇteuꞈnehꞈ paw neh pyehˬ kʼawˬ nya˗eu meh.