1. Gaˇ kawˆ tiˬ deuˬ na˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh noeˬ tsehˆ˗eu yaw shaˬ nga?

 Yawˬ nah na luꞈ aˬ dui ya noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh. Gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na noeˬ tsehˆ˗eu yaw awˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, uˬ shawˬ hawˬ aˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ dzaˬ˗eu, naˬ liˬ aˇ myaˆ laꞈ˗ahˇ yuꞈ leˇ˗eu, heu deuˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na noeˬ tsehˆ˗eu yaw shaˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, mawˇ do haw saˆ˗eu hawˇ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu gaˇ kawˆ uˬ taꞈ, nymˇ jiˇ hawˇ˗eu aˬ dui uˬ duˬ tahˬ˗eu gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui yawˬ ha hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ mawꞈ˗awˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ mawꞈ˗eu ma.—Loˇmaˆ 12:1, 2.

 2. Yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga?

² Aˬ dui yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, (1) gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ duˬ˗eu gʼaˇ duˬ poˆ tseˇ, (2) Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ, (3) aˬ geu kahˇ paˇ jaˆ nga siˬ lehˇ haw. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ heu smˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw nya˗eu nga lehˇ jiˇ ja sawˇ ma.—Dawˬdaˬ 2:11.

Gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ duˬ˗eu gʼaˇ duˬ poˆ tseˇ

 3. Maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ siˬ duˬ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

³ Yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ ya jahˇ˗eu dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ duˬ ni poˆ tseˇ. Heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ, tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu miˇ neh saˬ laˬ gʼoˬ jawˇ gaˇ iˇ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Saˬ laˬ gʼoˬ naˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ naˇ haˬ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ pyehˆ tseˇ˗euˬ gaˇ taˆ lehˇ laˆ saˆ meh laˬ? Toˆ˗ehˇ maˬ jahˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ duˬ taˬ naˇ, yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya meh. Toˆ˗ehˇ naˇ  gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ duˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

 4. Dawˬdaˬ 18:13-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ siˬ duˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁴ Nawˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ zmˬ˗awˇ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni jahˇ nya˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ dzaˬ byawˬ dawˇ byawˬ˗eu bawˬ˗iˬ tiˬ hmˬ˗ahˇ kuˇ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Bawˬ˗iˬ teu˗ahˇ iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ? Bawˬ˗iˬ teu aˬ suˇ gʼaˬ neh jahˇ˗euˬ nga? Aˬ joˇ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga lehˇ maˬ siˬ nya naˇ, “Bawˬ˗iˬ teu aˬ geu ngeh yamˬ˗ahˇ aˬ geu gaˇ jahˇ˗a? Aˇ myaˆ gʼaˬ laˇ˗a? Aˬ suˇ suˇ gʼaˬ laˇ˗a? Bawˬ˗iˬ teu˗ahˇ nyehꞈ tehˬ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ˗a? Teu laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗a? Jiˇ baˬ lawˬ muˇ jaˆ meh laˬ?” lehˇ naˇ haˬ nya meh. Naˇ haˬ˗eu jeˬ teu˗euˬ dawˬ kʼoꞈ naˇ, nawˬ˗ahˇ teu gaˇ iˇ paˬ nga laˬ, maˬ iˇ paˬ nga laˬ lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 18:13-ahˇ gui.

 5. Gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ nya˗euˬ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

⁵ Gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya siˬ nya shaw˗euˬ naˇ, bawˬ˗iˬ teu˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ nya˗eu nga lehˇ ya shaˇ sawˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, bawˬ˗iˬ teu˗ahˇ laˇ˗euˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu deuˬ jiˇ keuˬ˗awˇ, nyehꞈ tehˬ˗eu gʼaˬ maˬ jawˇ ni dzaˬ naˇ dawˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu? Bawˬ˗iˬ teu dzaˬ yehꞈ dawˇ boˆ˗eu bawˬ˗iˬ pyeuꞈ˗iˇ nya ngaˇ laˬ lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 4:3) Bawˬ˗iˬ teu tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu aˇ yamˬ, mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu aˇ yamˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ naˇ tawˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu? Kʼaˇ pyeuꞈ laˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ keuˆ naˇ, yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ ya mˇ˗eu jeˬ jaˆ˗a siˬ. Gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, nawˇ noeˬ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ jiˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 2:6.

 Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ

 6. Yaˬkoˆ 1:5-ahˇ haw ngeh, bi caw ba˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

⁶ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ ya siˬ˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni zaˬ siˬ nui gahˇ biꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ zaˬ siˬ nui gahˇ “tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ tsawˇ tsiˇ maˬ tsiˇ ni biꞈ˗eu meh.”—Yaˬkoˆ 1:5-ahˇ gui.

 7. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya laˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

⁷ Sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ gʼaˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ. Nawˇ tiˬ gaˇ paw iˇ˗awˇ gaˇ ma cah bahˬ ngeh, teu gaˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˇ ma naˇ haˬ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Aˬ yawꞈ ehˇ kʼoꞈ gaˇ maˬ dawˬ ni tiˬ poˆ tehꞈ˗ehˇ doˆ˗iˇ ma laˬ? Toˆ˗ehˇ maˬ iˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ yawꞈ ehˇ gaˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Teu gaˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh zaˬ siˬ nui gahˇ biꞈ laꞈ lehˇ shaˇ gʼaˬ naˇ, dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ laꞈ˗eu nga lehˇ siˬ nya ni jahˇ˗awˬ. Siˬ nya laˇ ni jahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu Jaˇliꞈ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ bawˬ˗iˬ teu˗ahˇ iˇ maˬ iˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ ngeh, Jaˇliꞈ dzaˬ boˆ dawˇ boˆ boˆ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ naˇ, maˬ muiˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ, yawˬ ha˗euˬ nui kʼahˇ naˆ maˬ tseˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ jeˬ hu taˬ˗eu jeˬ, heu deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga lehˇ poˆ tseˇ haw.—Maꞈtehˬ 6:33; Loˇmaˆ 13:13; 1 Gawˇliˬtu 15:33.

 8. Loˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ poˆ mawˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

 ⁸ Tiˬ poˆ na nawˇ loˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ za˗eu gʼaˇ duˬ, caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nawˇ caw ba˗eu jeˬ loˬ naˇ, noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ nawˇ yawˬ haˇ yawˬ ha poˆ tseˇ˗eu jiˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ poˆ tseˇ˗eu keu ka hawˇ˗eu Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ gʼaˇ duˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ deuˬ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ gʼawˬ mya ni ahˇ˗eu meh. Aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗eu gʼaˇ duˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ taˬ ngehˇ.

 9. Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? (Eˇpeˇsu 5:17)

⁹ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? Dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ ni jahˇ˗eu heu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Muiˬ˗eu shawˇ˗eu Gʼaˬ˗ahˇ siˬ nya naˇ, noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ za˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 9:10) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ ya leˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu maˬ ya leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ngeh, noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ za˗eu meh. ‘Ngaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naˇ, ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu nga?’ lehˇ shaˇ noeˬ.—Eˇpeˇsu 5:17-ahˇ gui.

10. Aˬ da aˬ ma hawˇ˗eu jawˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ naˆ maˬ tseˇ, Jaˇliꞈ zahˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu nga?

¹⁰ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ bi shiˇ˗eu gʼaˇ duˬ, tiˬ poˆ na nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ cawˬ deuˬ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ˗ehˇ ya noeˬ tsehˆ laˇ˗eu baw meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ da aˬ ma tiˬ deuˬ na yawˬ ha˗euˬ aˬ buˇ˗ahˇ Miˬyehˇ gaˇ paw maˬ leh jeh kʼawꞈ pyuˇ gʼawˬ mya ni jaˆ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ coeˇ dawˇ poeˬ gʼawˬ mya ni biꞈ nehˬ nya˗eu deuˬ˗ahˇ bi dahˬ dzaˬ˗iˇ mawꞈ˗eu meh. Teu naˇ yawˬ ha˗euˬ zaˬ˗ahˇ maˬ bi shaˬ mawꞈ˗eu miˇ neh lehˬ hmˬ nehˬ˗eu nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ zaˬ˗ahˇ nui jah ziꞈ laˇ ni aˬ suˇ gʼaˬ neh paˇ bi caw ba˗eu? Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga? Teu˗euˬ dawˬ kʼoꞈ Maꞈtehˬ 6:33-ahˇ mawˇ nya meh. Yeˬsuˇ Ka li zaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ ‘Miˬyehˇ˗euˬ Miˇ kʼahˬ˗ahˇ jeˬ huˬ poˆ˗awˬ’ lehˇ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui aˬ da aˬ ma, aˬ yuiꞈ aˬ nyiˇ hawˇ˗eu pu zaˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ dzehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

Aˬ geu kahˇ paˇ jaˆ nga siˬ lehˇ haw

11. Piˇliˇpiˆ 1:9, 10-ahˇ aˬ geu kah˗ahˇ tseˇ naˇ muiˬ dzehˬ nga lehˇ haw doˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga?

¹¹ Jaˇliꞈ zahˇ deuˬ˗ahˇ poˆ tseˇ gʼaˬ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ geu kahˇ tseˇ naˇ muiˬ dzehˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ. (Piˇliˇpiˆ 1:9, 10-ahˇ gui.) Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ geu kahˇ tseˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˬ˗eu lehˇ haw doˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na yaw awˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya kʼawꞈ, gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ yaw awˬ yaw saw saw lehˇ jaˆ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ heu naˇ, yaw kaꞈ yaw siˆ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ kʼawꞈ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.

12-13. Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ heu naˇ, gaˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹² Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ mˇ cu˗eu gʼaˇ duˬ gaˇ poˆ luꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗awˬ. Nawˇ gaˇ nyiˬ hmˬ poˆ mawˇ˗awˇ, gaˇ teu aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ geu nah ya mˇ˗eu nga? Aˇ mah ni ya cah˗eu nga? lehˇ poˆ tseˇ gʼaˬ ngeh gaˇ teu nyiˬ hmˬ luꞈ Jaˇliꞈ zahˇ nehˬ˗ehˇ maˬ bahˬ˗eu lehˇ ehˇ˗awˬ. Gaˇ tiˬ hmˬ naˇ, nawˇ ya leˇ˗awˇ ba la aˇ siˬ poeˬ jiˇ myaˬ dzehˬ˗eu miˇ neh nawˇ gaˇ teu hmˬ˗ahˇ tseˇ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh.

¹³ Yaw jeˬ ma jeˬ, gaˇ teu naˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu aˇ yamˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ nga laˬ? Nymˇ jiˇ˗ahˇ nui ma paw maˬ ehˇ, nui jah paw maˬ ehˇ, ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ deuˬ nga laˬ? lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. Teu naˇ “muiˬ dzehˬ˗eu” jeˬ pyeuꞈ˗eu nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ loˬ˗eu jeˬ, pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu lehˇ haw doˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ naˇ, Miˬyehˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu meh.

14. Aˬ cawˬ iˬ baˇ taˬ kʼaˇ maˬ za ni tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu nga?

 ¹⁴ Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ cawˬ deuˬ “iˬ baˇ taˬ kʼaˇ maˬ za ni” noeˬ tsehˆ nya ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 1:10) Heu naˇ dm gʼaˬ dm lmˇ hawˇ˗eu geuꞈ jeˬ geuꞈ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh ngehˬ˗ehˇ dzehˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ duˇ ni dm gaˇ ya leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ hawˇ˗eu aˬ cawˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, maˬ haw muiˬ ni pyeuꞈ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nmˇ? Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ baw nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ nui gaˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ “aˬ cawˬ gʼaˇ duˬ” noeˬ keuˆ ni laˆ noeˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 10:23, 24, 32; 1 Tiˆmoˇseˬ 2:9, 10) Tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui gaˬ ahˇ naˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu meh.

15. Aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ laꞈ maˬ keuˆ˗iˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁵ Dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh, noeˬ tsehˆ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw nya˗eu gʼaˇ  duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ haw. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ “pyuˇ aˇ myaˆ ni jiˇ leˇ˗eu” lehˇ jeˬ hu sawˇ lehˇ mehˬ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 14:28) Noeˬ tsehˆ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ, gʼaˬ hawˇ˗eu pyuˇ shuiˇ aˇ myaˆ ni jiˇ leˇ˗eu nga lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ jiˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga lehˇ ya ja sawˇ˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu ja sawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga? Heu naˇ nawˬ neh noeˬ tsehˆ dzeuˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ laˆ saˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jaˆ ngaˇ laˬ? Noeˬ tsehˆ paˇ paˬ˗ehˇ gʼeh nga laˬ lehˇ bi siˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, nawˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ja sawˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, nawˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ pyeuꞈ nya ni aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ ga uiˬ˗awˇ caw ba mawꞈ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 15:22.

Yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya

16. Nawˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ mˇ pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga? (“ Yaw muiˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu nga?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁶ Nawˇ heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ biꞈ taˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ deuˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ, yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya laˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ poˆ siˬ˗awˇ, Jaˇliꞈ zahˇ deuˬ˗ahˇ poˆ tseˇ gʼaˬ shaw˗euˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya laˇ˗eu meh. Noeˬ tsehˆ shaw˗euˬ naˇ aˬ jeˬ paˇ jahˇ nya nga siˬ? Mˇ pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ nya meh.

17. Yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

¹⁷ Nawˇ gʼawˬ mya poˆ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗euˬ kʼawꞈ, aˬ jeˬ˗ahˇ maˬ ya ngehˇ˗eu nga? Yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu teu naˇ, yawˬ ha˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ baˬ da neh maˬ ngeuˇ ni, Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ gʼoe˗eu baˬ da neh meh lehˇ ya noeˬ taˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ nawˬ˗ahˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ uˬ taꞈ, tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. Heu deuˬ naˇ, zaˬ siˬ nui gahˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Dawˬdaˬ 2:1-5) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh.—Ja ceuˬ 23:2, 3.