Nawˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ tiˬ jeˬ na mˇ mawꞈ kʼawꞈ, maˬ ya mˇ ni gʼeh luꞈ ma loˇ? Gaˇ teu˗ahˇ aˬ cawˬ neh mˇ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nawˇ gaˇ teu˗ahˇ za haw˗euˬ kʼawꞈ, nymˬ˗mˇ naˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ miˇ neh maˬ ehˇ, jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, pyuˇ gaˇ kawˆ shaˬ˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, nymˇ jiˇ˗ahˇ ya ngehˬ gʼeh˗eu miˇ neh maˬ ehˇ, maˬ paˇ mˇ nya˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗euˬ miˇ neh, nawˬ neh mˇ myahˇ laꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ maˬ paˇ ya mˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ jeˬ baˬ da neh maˬ kaˬ, nawˇ Miˬyehˇ gaˇ laꞈ kʼoeˇ kʼaˇ mˇ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ maˬ ya mˇ nya lehˇ noeˬ laˇ˗awˇ, nui ma cawˆ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ, nawˬ˗ahˇ gʼaˬ maˬ bi baˬ, nui ma maˬ bi cawˆ, nui ma maˬ bi pehˇ ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga? Nawˇ aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

Aˬ dui Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu Yoˇhaˬ˗ahˇ neh aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ dzaw geuꞈ nya meh. Yoˇhaˬ muiˬ dui dui˗eu gaˇ za˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ jeˬ na pyeuꞈ laˇ˗eu paˬ lehˇ maˬ noeˬ˗eu paˬ. Aˬ yawꞈ tawˬ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗euˬ aˇ yamˬ myaˆ maˬ tseˇ ya uˇ˗eu paˬ lehˇ maˬ shaˇ noeˬ haw˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ jeˬ lehˇ pyeuꞈ laˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ daˆ leꞈ nya˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga? Aˬ dui tawˇ neh, aˬ dui neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ laˇ kʼawꞈ, laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jawˇ daˆ leꞈ nya˗eu nga?

A.D. 29 Oeˬ siˬ ba la heu kaˬ˗ahˇ, Yoˇhaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. Teu naˇ, Meˬsiˇya˗ahˇ gaˇ ma shaˇ dahˇ nehˬ˗eu heu meh. Yoˇhaˬ “Mˬ taˆ miˇ kʼahˬ keuˆ le shaw˗iˬ meh. Iˬ baˇ noeˬ poˆ˗awˬ” lehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 3:2; Luˇkaꞈ 1:12-17) Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ Yoˇhaˬ mehˬ gaˇ naˇ haˬ˗awˇ, mˇ caw˗euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ Yoˇhaˬ mehˬ gaˇ naˇ haˬ˗eu laꞈ taꞈ, gaˇ mahˇ kaˬ gaˇ neh laˇ˗awˇ, yaw myaˬ gʼaˬ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yoˇhaˬ yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ gaˇ ma lehˇ noeˬ˗eu zahˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ jiˇ, naw maꞈ iˬ baˇ maˬ noeˬ poˆ naˇ, Miˬyehˇ neh yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ meh lehˇ kʼaˬ duˬ ni saˇ tiˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 3:5-12) Kʼoeˇ naˇ, A.D. 29 Tseˇ siˬ ba la heu kaˬ˗ahˇ Yoˇhaˬ Miˬyehˇ gaˇ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ mˇ˗euˬ meh. Teu naˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ nehˬ˗euˬ heu meh. Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ, aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ Meˬsiˇya˗euˬ mehˬ nah caw teh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 1:32-37.

Yoˇhaˬ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu gaˇ˗ahˇ haw ngeh, Yeˬsuˇ “Tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ kʼoeˇ, Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu Yoˇhaˬnaˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 11:11) Yoˇhaˬ heu naˆ naˆ˗ehˇ gʼeh˗eu guiˬ lahˬ˗ahˇ za˗euˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah gʼawˬ mya gʼaˬ jiˇ  Yoˇhaˬ loꞈ˗ehˇ guiˬ lahˬ gʼawˬ mya ni za˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ Teˇ˗aˇliˬ hawˇ˗eu aˇ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ Sehˇdaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ nyaꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni 50 kʼoꞈ dzehˬ ni mˇ laꞈ˗euˬ meh. Teˇ˗aˇliˬ ehˇ˗eu, “Ngaˇ muiˬ dui dui˗eu gaˇ yaw myaˬ jeˬ za˗euˬ ma. Ngaˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ, Beˬdeˬlaˇ nymˇ jiˇ, dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ, aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ, gahˬ kaˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ, heu deuˬ ya geuꞈ˗euˬ ma.” Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ ya mˇ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ, Yoˇhaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh ya siˬ˗eu loꞈ˗ehˇ, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ poˆ laˇ paˇ laˇ kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh˗eu meh.

Yoˇhaˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗eu jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ yawˬ ha neh za taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu heu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ ngeh, Yoˇhaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ teˬ iˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ naˇ tiˬ poˆ ui cuiˆ cuiˆ˗ehˇ myaˬ laˇ luꞈ˗eu meh. Yoˇhaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu miˇ neh, Yoˇhaˬ˗ahˇ “Nawˬ nehˬ˗ehˇ oe˗awˇ, nawˇ aˬ yawꞈ gaˇ kawˆ saˇ kiˇ kamˬ˗euˬ tsawˇ haˬ kʼoeˇ gʼaˬ nymˬ˗mˇ iˇ cuꞈ shawˇ nehˬ luꞈ meh. Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ iˇ luꞈ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 3:26) Ehˇ kʼawꞈ, Yoˇhaˬ ehˇ˗eu, “Smˇ miˇ iˇ˗eu zaˬ miˬ˗aˬ, miˬ zaˬ laˬ˗eu zaˬ yo˗ahˇ oꞈ˗eu meh. Miˬ zaˬ sheuˬ˗eu gʼaˬ˗euˬ dawˬ peh yawꞈ caw nehˬ˗awˇ naˇ haˬ luꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ kʼoeˇ gʼaˬ˗aˬ, miˬ zaˬ sheuˬ˗eu gʼaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya gaˬ ngeh, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Kʼoeˇ gaˇ duˇ ni, nymˬ˗mˇ ngaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ byah miˇ˗a.” (Yoˇhaˬ 3:29) Yoˇhaˬ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ ya mˇ ceh ceh nya lehˇ maˬ noeˬ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ aˇ poeˬ maˬ baw nya lehˇ jiˇ maˬ noeˬ˗a. Toˆ˗ehˇ gʼeh ngeh to˗aˬ, aˬ yawꞈ ‘miˬ zaˬ sheuˬ˗eu gʼaˬ˗euˬ cawˬ’ ya geuꞈ˗euˬ gaˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu miˇ neh, aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh.

Yoˇhaˬ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ nya ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ yawꞈ dehꞈ le ngeh neh Naˬzaˬliˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ ya dawˇ˗a. (Luˇkaꞈ 1:15) Yeˬsuˇ Yoˇhaˬ yaw awˬ awˬ lehˇ dehꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, “Yoˇhaˬ oe ngeh, hawˬ maˬ dzaˬ ni dzahˬ˗awˇ aˬ gaꞈ dzaˇ uiˇ maˬ dawˇ”˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ naˇ, Naˬzaˬliˇ saˇ jaˇ uˬ moˆ maˬ jawˇ˗eu miˇ neh, aˬ cawˬ kʼaˇ dehꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ dehꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 11:18, 19) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yoˇhaˬ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jiˇ maˬ jahˇ nya˗a. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ naˇ jahˇ nya˗awˇ, teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ haw˗euˬ meh lehˇ Yoˇhaˬ siˬ nya˗eu meh. (Maꞈtehˬ 10:1; Yoˇhaˬ 10:41) Yoˇhaˬ beu gaˇ˗eu jeˬ teu baˬ da neh nui ma maˬ saˇ˗ehˇ maˬ gʼeh ni, Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ biꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ˗euˬ meh.

Aˬ dui jiˇ ni nymˬ˗mˇ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ taˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ nya meh. Uˬ soe ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ Teˇ˗aˇliˬ ehˇ˗eu, “Ngaˇ ngaˬ neh kʼaˇ za˗euˬ gaˇ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ noeˬ tsoˆ taˬ˗eu ma.” Aˬ yawꞈ dzeuˇ yaꞈ ngeh, aˬ yawꞈ neh Miˬyehˇ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ yaꞈ˗euˬ gaˇ noeˬ mawˇ ngeh ehˇ˗eu, “Ngaˇ ngaˬ neh mˇ yaꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui ma tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ cawˆ nya, muiˬ˗eu gaˇ kawˆ tehꞈ˗ehˇ noeˬ mawˇ laˇ miˇ˗a.”

Aˬ dui Miˬyehˇ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ za taˬ˗euˬ maˬ kaˬ, muiˬ dui dui˗eu gaˇ pyeuꞈ meh lehˇ noeˬ naˇ, maˇ diˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Teu naˇ aˬ dui ‘Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ’ ya pyeuꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 3:9) Yaw jeˬ ma jeˬ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ dui˗ahˇ pyuˇ myawˬ guˇ jeˬ biˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ gaˇ aˬ dui aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ siˆ ba siˆ ba˗ehˇ bi jaˆ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui Miˬyehˇ gaˇ ya mˇ˗euˬ heu naˇ, aˇ naˆ ni yaw zeu baw laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh nga lehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ shaˇ noeˬ naˇ, aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Aˬ dui aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ biꞈ dzehˬ luꞈ ma lehˇ maˬ ya noeˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗euˬ gaˇ aˬ cawˬ˗euˬ gaˇ taꞈ˗ehˇ teˬ dzehˬ nya lehˇ jiˇ maˬ ya noeˬ˗a.—Gaˬlaˬtiˆ 6:4.

Yoˇhaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ jiˇ˗eu aˇ yamˬ baw meh lehˇ siˬ nya gaˇ duˇ kʼawꞈ, jiˇ leˇ˗eu aˇ yamˬ teu naˆ naˆ˗ehˇ kawˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Yoˇhaˬ 3:30) A.D. 30 kʼoꞈ˗ahˇ, Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ ba la 6 siˬ dawˬ peh byah laˇ ngeh, Yoˇhaˬ Sahˬ paˬ Heˬloˆ neh tawˬ˗ahˇ bi nyehꞈ ahˇ˗euˬ meh. Toˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗euˬ meh. (Maˬkuˆ 6:17-20) Teu loꞈ˗ehˇ poˆ laˇ paˇ laˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ noeˬ tsoˆ taˬ˗eu heu meh.

Yoˇhaˬ tawˬ˗ahˇ uˇ luꞈ ngeh, Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ huiˬ lahˇ mahˇ luꞈ dui dui meh lehˇ ya gaˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 11:2; Luˇkaꞈ 7:18) Yoˇhaˬ Yeˬsuˇ naˇ Meˬsiˇya pyeuꞈ meh lehˇ jah˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ Yeˬsuˇ Meˬsiˇya nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu Jaˇliꞈ yawˬ deuˆ na luꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ byah˗eu nga lehˇ noeˬ nya meh. Aˬ yawꞈ Meˬsiˇya Sahˬ paˬ ya geuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, Yeˬsuˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ uˆ lahˇ ngaˇ lehˇ noeˬ nya meh. Toˆ˗ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ  tawˬ˗ahˇ neh ya doˆ le meh laˬ? Yoˇhaˬ Meˬsiˇya˗euˬ gaˇ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya mawꞈ˗eu miˇ neh, zaˬ lahˇ 2 gʼaˬ˗ahˇ bi iˇ˗awˇ, “Oe tehꞈ˗a lehˇ Yoˇhaˬ ehˇ˗eu kʼoeˇ gʼaˬ nawˇ ma loˇ. Maˬ ngeuˇ naˇ, yawˬ gʼaˬ yawˬ oe gaˇ nga maꞈ noeˬ tmˬ˗awˇ ya dawˬ gaˇ ehˇ ta loˇ?” lehˇ bi naˇ haˬ iˇ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 7:19) Yoˇhaˬ zaˬ lahˇ kʼoeˇ nyiˬ gʼaˬ gʼoꞈ laˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ naˇ gawˇ laˆ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzawˇ gaˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗awˇ, “Myaˆ behꞈ mawˇ nya laˇ˗euˬ, kuiˇ kuˆ cah nya laˇ˗euˬ, coiˬ doi shawˇ laˇ˗euˬ, tsawˇ shiˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ, shaˬ zaˬ zahˬ zaˬ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya gaˬ˗euˬ, gaˇ kawˆ heu deuˬ dzawˇ nehˬ˗iˇ˗awˬ” lehˇ Yeˬsuˇ neh bi tsaꞈ le˗euˬ dawˬ˗ahˇ jiˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.—Luˇkaꞈ 7:20-22.

Zaˬ lahˇ deuˬ neh dzawˇ nehˬ le˗euˬ gaˇ kawˆ heu, Yoˇhaˬ˗ahˇ gʼaˬ ahˇ dui dui leˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Heu naˇ, Yeˬsuˇ Meˬsiˇya nehˬ˗ehˇ taꞈ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ deuˬ˗ahˇ mˇ byah luꞈ ngaˇ˗a lehˇ bi siˬ˗eu meh. Gaˇ kawˆ teu baˬ da neh Yoˇhaˬ tawˬ˗ahˇ neh maˬ ya doˆ laˇ kʼawꞈ, Yoˇhaˬ aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ gaˇ yawˬ ngehꞈ maˬ ngeuˇ nga lehˇ siˬ nya meh. Yoˇhaˬ shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu gaˇ kahˇ dahˇ˗eu meh.

Aˬ dui kʼawꞈ Yoˇhaˬ loꞈ˗ehˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ noeˬ tsoˆ taˬ naˇ, aˇ saˬ saˬ leˇ ngeh keuˆ ni laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ oˇ oꞈ nya˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 1:9-11) Aˬ dui Jaˇliꞈ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ naˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya˗eu meh. Heu naˇ aˬ dui aˬ geu jeˬ˗euˬ gaˇ ya mˇ˗eu maˬ kaˬ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ˗eu taꞈ naˇ, aˬ dui neh mˇ˗euˬ yawˬ ngehꞈ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 15:58) Sehˇdaˬ ehˇ˗eu, “Yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ gaˬ naˇ yaw huiˬ tiˬ hmˬ gui˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni caw ba nehˬ˗awˇ, ngaˬ˗ahˇ yawˬ ha˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu Miˬyehˇ˗ahˇ jiˇ noeˬ keuˆ ni caw ba nehˬ˗eu meh.” Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui˗ahˇ caw ba nya˗eu dzaˇ˗iˬ tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ˗euˬ gaˇ gaˇ kawˆ dawˬ gaˬ kʼawˬ gaˇ haw tsoˆ taˬ˗eu heu meh. Heu naˇ, yawˬ ha˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ ni, Yeˬhawˇbaˬ mˇ pyeuꞈ laꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ bi shaˇ noeˬ˗eu meh. Sehˇdaˬ ehˇ˗eu “Yawˬ siˬ na luꞈ˗euˬ JW tiˬbiˬ heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ laˇ˗awˇ, yawˬ ha˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ nya ni caw ba nehˬ laꞈ nya.”

Yoˇhaˬ tsaꞈ gaˬ gaˇ tiˬ kʼehˇ laˇ kʼehˬ tehꞈ˗ehˇ mˇ˗euˬ kʼawꞈ, ‘Eˇliˇyaˆ˗euˬ nui ma hawˇ˗eu baoˬ piˬ luꞈ˗eu’ “aˬ dui loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ meh.” (Luˇkaꞈ 1:17; Yaˬkoˆ 5:17) Teu miˇ neh, aˬ dui Yoˇhaˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, aˬ dui dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ keuˆ le kʼawꞈ, yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ˗eu meh.