Nawˬ-euˬ myaˆ nuiˆ aˇ yeˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ haw daˆ leꞈ
“Yeˬhawˇbaˬ lehˇ kuˇ-eu g’aˬ tehꞈ-ehˇ huiˬ dzehˬ dzehˬ-eu g’aˬ pyeuꞈ-awˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni-ahˇ uˆ lahˇ-eu gaˇ kawˆ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ siˬ nya luꞈ-uˇ.”—Ja ceuˬ 83:18 MS.
1, 2. (a) Tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ taꞈ-eu aˬ jeˬ aˇ yehˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ nga? (b) Heu kawˆ aˬ dui g’aˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yehˇ huiˬ-eu nga?
Nymˇ iˬ nah tsawˇ haˬ g’awˬ mya ni-euˬ g’aˇ duˬ pyuˇ heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ pyeuꞈ-awˇ gaˇ kawˆ teu-ahˇ tehꞈ-ehˇ noeˬ-eu laꞈ k’oeˇ k’ahˬ lahˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ yamˬ deuˬ pyuˇ poˆ gaˇ hawˇ-eu pyuˇ yuˇ taˬ-eu kaꞈ g’a gaˇ bi jiˇ-eu meh. Ti g’aˬ na-euˬ g’aˇ duˬ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ naˇ nymˇ jiˇ jawˇ saˇ doˆ-eu jeˬ hawˇ-eu yawˬ ha-euˬ ziˇ laꞈ k’oeˇ gaˇ nui deuˬ mˇ byah mawꞈ nya lehˇ noeˬ-eu heu meh.
2 Gaˇ kawˆ heu deuˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ jaˆ-a siˬ. Teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ mˇ mawˇ-eu heu meh. Gaˇ kawˆ heu-ahˇ maˬ byehˇ ni haw tsoˆ taˬ-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ nah yawꞈ dehꞈ-eu gaˇ kawˆ ahˇ aˇ dzehˬ kaꞈ g’a dzeuˇ-awˇ k’ahˬ lahˇ-eu miˇ neh aˇ yehˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ heu-ahˇ ngehˇ nya meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ naˇ aˬ dui-euˬ shaˬ zahˬ-ahˇ laˆ piˇ nya laˇ-awˇ Yeˬhawˇbaˇ-euˬ dawˬ peh peh dzehˬ leˇ-eu meh.
Gaˇ kawˆ heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yehˇ huiˬ-eu nga?
3. Miˬyehˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ Saˬdaˬ aˬ joˆ-ehˇ ehˇ-eu nga?
3 Nehꞈ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu aˬ kawˬ-aˬ jaˆ meh loˇ lehˇ naˇ haˬ-eu meh. Nehꞈ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ maˬ muiˬ-eu uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ-awˇ aˬ dui-ahˇ yaw muiˬ jeˬ maˬ biꞈ mawꞈ-a lehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ bi noeˬ mawꞈ-eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ naˇ muiˬ dzehˬ tehꞈ-a lehˇ Saˬdaˬ ehˇ-eu meh. (Aˇdahˬbeh-eu 3:1-5) Maˇ diˇ Miˬyehˇ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu g’aˬ maˬ jawˇ-a. Tsawˇ haˬ zaˬ k’aˆ dui dui-eu shaˬ zahˬ-ahˇ ya puˬ naˇ Miˬyehˇ Uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ laꞈ maˬ paˇ daˬ meh lehˇ Saˬdaˬ ehˇ-eu meh. (Yawˇbaˆ 2:4, 5) Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maˬ uˆ lahˇ naˇ aˇ naˆ ni shaˬ-eu gaˆ kawˆ bi siˬ-eu g’aˇ duˬ aˇ yamˬ biꞈ-euˬ meh.
4. Huiˬ dzehˬ-eu baoˬ gaˇ kawˆ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya laˆ tsaˬ-eu nga?
4 Saˬdaˬ ja bu-eu dawˬ teu jaˬ myawꞈ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ siˬ nya-eu duˬ meh. Toˇ-ehˇ maˇ-iˬ Saˬdaˬ ehˇ-eu teu tsaˬ ngaˇ laˬ lehˇ bi siˬ-eu g’aˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yamˬ biꞈ-euˬ nga? Dawˬ k’oꞈ heu mˬ hawˇ-eu miˇ-ahˇ jawˇ-eu yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ taꞈ-eu meh. (Ja ceuˬ 83:18-ahˇ gui.) Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ maˬ ha geuꞈ gaˇ neh naˇ tsawˇ haˬ g’awˬ mya g’aˬ jiˇ teu loꞈ-ehˇ jahˇ-eu meh. Heu naˇ Saˬdaˬ paw tsaˬ ngaˇ lehˇ tiˬ g’aˬ na-ahˇ noeˬ leˇ nya-eu meh. Tsawˇ haˬ hawˇ-eu mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ-euˬ nui noeˬ laꞈ k’oeˇ aˬ geu pawˬ tsaˬ-eu lehˇ maˬ siˬ leˇ-euˬ k’oeˇ keuˆ ni maˇ diˇ laꞈ k’aˬ cehˇ nui saˇ oꞈ-eu jeˬ maˬ jaˆ laˇ nya-a siˬ. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ leˇ-awˇ neh tehꞈ-ehˇ yawˬ g’aˬ na luꞈ Miˬyehˇ uˆ lahˇ-eu uˬ moˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya jawˇ-awˇ boeˬ boeˬ luˆ luˆ laꞈ k’oeˇ nui saˇ oꞈ meh.—Eˇpeˇsu 1:9 10.
5. Aˬ dui dawˬ tawˆ luꞈ k’oeˇ taˆ uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ taꞈ-eu nga?
5 Miˬyehˇ dawˬ tawˆ luꞈ k’oeˇ taˆ uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ-eu gaˇ kawˆ siˬ leˇ-awˇ Saˬdaˬ hawˇ-eu tsawˇ haˬ neh uˆ lahˇ-eu jeˬ-aˬ maˬ pyeuꞈ leˇ ni ya byoˆ iˇ jiˇ meh. Miˬyehˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ Meˬsiˇya Miˇk’ahˬ heu neh mˇ byah-eu meh. Saˇ jaˇ ziꞈ-eu deuˬ-aˬ tsawˇ haˬ zaˬ saˇ jaˇ ziꞈ-eu jeˬ-ahˇ bo saˆ nya-awˇ Miˬyehˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ k’awꞈ g’aˬ biꞈ nya meh lehˇ bi mawˇ nya meh. (Iˇsaˬyaˇ 45:23, 24) Aˬ dui saˇ jaˇ ziꞈ-eu tsawˇ haˬ teu laꞈ k’oeˇ neh tiˬ g’aˬ pyeuꞈ mawꞈ miˇ-a laˬ? Pyeuꞈ mawꞈ-eu duˬ tehꞈ-a. Toˆ-ehˇ naˇ gaˇ kawˆ heu aˇ naˆ ni aˇ yehˇ huiˬ-eu nga lehˇ ya g’oˆ shaw meh.
Siˬ duˬ-eu jeˬ buˬ iˇ-eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ
6. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu aˇ naˆ ni aˇ yehˇ huiˬ-eu nga?
6 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu heu naˇ aˬ dui laꞈ k’aˬ cehˇ-eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui hawˇ-eu buˬ iˇ-eu jeˬ-ahˇ maˬ noeˬ-eu lehˇ ehˇ mawꞈ-eu maˬ ngeuˇ-a. Aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga?
7, 8. Miˬyehˇ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu aˬ dui-ahˇ gaˇ dahˇ aˬ joˆ-ehˇ tsoeˬ-eu nga?
7 Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ gaˬ dui dui-eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ-euˬ g’aˇ duˬ aˇ poeˬ baw dui dui-eu miˇ neh aˬ dui dehꞈ-eu jeˬ za ni Zaˬmaˇ biꞈ nehˬ leꞈ-euˬ meh. (Yoˇhaˬ 3:16; 1 Yoˇhaˬ 4:9) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh aˬ dui-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ maˬ jaˆ naˇ Saˬdaˬ hawˇ-eu laˆ tsoeˬ-eu nui deuˬ paw tsaˬ gaˇ duˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ-awˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ yaw muiˬ jeˬ-ahˇ laˆ zaꞈ-eu uˬ taꞈ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu laꞈ k’oeˇ uˆ lahˇ meh lehˇ Saˬdaˬ ehˇ-eu meh. Laˆ tsoeˬ-eu deuˬ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ-ahˇ ja bu-eu meh. “Aˬ yawꞈ zaꞈ le ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ maˬ ngeuˇ-a loˇ. Aˬ yawꞈ zaꞈ le-euˬ aˬ lehˬ. Aˬ dui-euˬ aˬ poeˬ aˬ bawˇ deuˬ shiˇ dzeuˇ jiˇ-euˬ k’awꞈ miˇ tsaˬ tahˬ k’awˇ heu tiˬ jeˬ-iˬ maˬ paˇ laˇ nya ni k’aˇ beh taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ jaˆ luꞈ-eu maˬ ngeuˇ-a loˇ” lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ-eu meh. (2 Beˬtuˆluˆ 3:3, 4) Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh ehˇ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ jaˆ meh. Aˬ yaw huiˬ dzehˬ-eu gaˇ kawˆ bi siˬ duˬ laˇ-eu heu naˇ ehˇ dawˬ naˇ haˬ-eu deuˬ buˬ iˇ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 55:10, 11-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ nui gaˬ-ahˇ dawˬ pehˬ taˬ-eu miˇ neh aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ-ahˇ gaˬ-awˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh saˇ jaˇ ziꞈ-eu jeˬ-ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw meh lehˇ aˬ dui jah nya meh.—Doˆ-iˇ-eu 34:6.
8 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ aˬ yehˇ huiˬ-eu lehˇ ehˇ-eu heu naˇ aˬ dui buˬ iˇ-eu jeˬ aˬ yawꞈ g’aˇ duˬ aˬ yehˇ maˬ huiˬ-a lehˇ ehˇ mawꞈ-eu maˬ ngeuˇ-a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ k’ahˬ lahˇ dui dui meh. Aˬ dui aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ-ahˇ ya noeˬ taˬ-awˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ ya biꞈ meh.
Yawˇbaˆ aˬ yawꞈ-euˬ nui noeˬ aˬ joˆ-ehˇ laˆ paˇ-euˬ nga?
9. Saˬdaˬ Yawˇbaˆ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ aˬ jeˬ ehˇ-eu nga? (Dahˬ beh-eu baˇ-ahˇ haw.)
9 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ yaw tsaˬ tsaˬ-ehˇ haw-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ meh. Gaˇ kawˆ heu Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ dahˬ beh-eu paˇ dmˬ deuˬ pyeuꞈ-eu Yawˇbaˆ sahˬ boꞈ-ahˇ ya gui mawˇ-euˬ ma. Teu gaˇ Yawˇbaˆ huiˬ-eu shaˬ zahˬ-ahˇ ya puˬ naˇ Miˬyehˇ-ahˇ byehˇ dzeh tehꞈ-a lehˇ Saˬdaˬ ehˇ-eu meh. Yawˇbaˆ-ahˇ shaˬ zahˬ bi tahˬ puˬ-awˬ lehˇ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ heu naˆ keuˆ ni shaˇ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ maˬ jahˇ-a. Saˬdaˬ neh bi lawˬ haw-eu meh. “Aˬ yawꞈ k’aˇ jaˆ-eu yawˬ jeˬ na luꞈ nawˬ-euˬ aˬ laꞈ laꞈ k’oeˇ ngaˇ a nehˬ-eu ma” lehˇ Miˬyehˇ Saˬdaˬ-ahˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 1:7-12-ahˇ gui.) Tiˬ k’ehˬ naˇ Yawˇbaˆ-euˬ zaˬ k’aˆ deuˬ hawˇ-eu pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ deuˬ k’awꞈ byoˆ jiˇ-awˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ 10 g’aˬ luꞈ shiˇ jiˇ-euˬ meh. Saˬdaˬ gaˇ kawˆ heu Miˬyehˇ neh jahˇ-euˬ loꞈ-ehˇ laˆ duˇ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 1:13-19) K’oeˇ naˇ Saˬdaˬ Yawˇbaˆ-ahˇ naˇ dui dui-awˇ jawꞈ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu naˇ gawˇ bi naˇ leˇ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 2:7) Gaˇ kawˆ deuˬ doeˇ dzehˬ laˇ ni miˬ zaˬ g’aˬ hawˇ-eu cawˬ smˇ g’aˬ k’awꞈ Yawˇbaˆ-euˬ nui ma-ahˇ naˇ leˇ-awˇ g’aˬ baˬ iˇ ni ngehˬ-eu meh.—Yawˇbaˆ 2:9; 3:11; 16:2.
10. (a) Yawˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ aˬ joˆ-ehˇ ziꞈ-euˬ nga? (b) Yawˇbaˆ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya laˆ paˇ nehˬ-eu nga?
10 Saˬdaˬ ehˇ-eu teu tsaˬ ngaˇ laˬ? Maˬ Yawˇbaˆ huiˬ-eu shaˬ zahˬ-ahˇ tahˬ puˬ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ maˬ byehˇ dzeh-aˬ. (Yawˇbaˆ 27:5) Ehˇ k’awꞈ tiˬ k’ehˬ naˇ Yawˇbaˆ aˇ yehˇ huiˬ-eu jeˬ-ahˇ ngehˇ-awˇ yawˬ ha-ahˇ taꞈ-eu jeˬ-ahˇ shaˇ noeˬ myaˬ dzehˬ laˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ maˬ mˇ bahˬ-a lehˇ tiˬ k’ehˬ maˬ taˬ ngehˬ-awˇ aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ zahˬ heu naˆ naˆ-ehˇ ya daˬ-eu nga lehˇ siˬ mahˇ tsahˇ ma lehˇ noeˬ-eu meh. (Yawˇbaˆ 7:20; 13:24) Yawˇbaˆ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu lehˇ aˬ dui k’awꞈ mawˇ nya meh. Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ Yawˇbaˆ haw bahˬ taˬ-euˬ lehˇ siˬ nya-eu miˇ neh Yawˇbaˆ-ahˇ laˆ paˇ nehˬ-euˬ meh. Aˬ joˆ-ehˇ laˆ paˇ nehˬ-euˬ nga?
11, 12. Yeˬhawˇbaˬ Yawˇbaˆ-ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw-eu jeˬ-ahˇ siˬ nya ni aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ-eu nga? Yawˇbaˆ aˬ joˆ-ehˇ ha geuꞈ-euˬ nga?
11 Yeˬhawˇbaˬ neh Yawˇbaˆ-ahˇ ehˇ nehˬ-euˬ gaˇ kawˆ Yawˇbaˆ sahˬ boꞈ yaw huiˬ 38-ahˇ neh 41-ahˇ keuˆ ni gui nya meh. Yeˬhawˇbaˬ Yawˇbaˆ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ shaˬ zahˬ ya daˬ-eu lehˇ maˬ ehˇ mawˇ nehˬ-aˬ. Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ Yawˇbaˆ-ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ sheu cehˆ ngeh aˇ naˆ ni nyiˇ dzehˬ-eu lehˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ mawꞈ-eu meh. Miˬyehˇ Yawˇbaˆ-ahˇ nawˬ-euˬ gaˇ kawˆ naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu gaˇ kawˆ jaˆ meh lehˇ mehˬ nehˬ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 38:18-21-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ Yawˇbaˆ-euˬ haw jeˬ haw kawˆ-ahˇ laˆ paˇ ni caw ba nehˬ-euˬ meh.
12 Yawˇbaˆ shaˬ zahˬ heu daˬ dzeuˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ neh ngehˬ-euˬ teu g’awˬ shaˬ maˬ gaˬ-eu miˇ neh nga loˇ? Maˬ Yawˇbaˆ k’awꞈ teu loꞈ-ehˇ maˬ noeˬ-a. Yawˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ-euˬ jeˬ-ahˇ g’oˆ siˬ-awˇ aˇ poeˬ taˬ baw-eu meh. Aˬ yawꞈ ehˇ-eu “Ngaˬ neh k’aˇ ngehˬ k’aˇ tmˇ dzeuˇ-euˬ jeˬ-ahˇ ngaˇ shaꞈ dawˇ-eu laꞈ k’oeˇ k’aˬ puiˬ k’aˬ lehˇ tsahˬ-ahˇ jawˇ-awˇ iˬ baˇ noeˬ poˆ-eu ma.” (Yawˇbaˆ 42:1-6) Teu-euˬ mehˬ hu Eˇliˇhuˆ lehˇ kuˇ-eu aˬ li zaˬ guˬ tiˬ g’aˬ Yawˇbaˆ-euˬ nui noeˬ-ahˇ laˆ paˇ nya ni caw ba nehˬ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 32:5-10) Yawˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ nehˬ laꞈ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-awˇ nui noeˬ laˆ paˇ-euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Yawˇbaˆ-euˬ saˇ jaˇ ziꞈ-eu jeˬ-ahˇ nui k’ahˇ shiˇ-eu lehˇ aˬ cawˬ-ahˇ bi mawˇ-euˬ meh.—Yawˇbaˆ 42:7, 8.
13. Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ-euˬ dawˬ lawˬ haw-eu jeˬ jiˇ ngeh keuˆ ni aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ-eu nga?
13 Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ nehˬ-euˬ dawˬ lawˬ haw-eu jeˬ jiˇ ngeh keuˆ ni Yawˇbaˆ-ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ luꞈ-a siˬ. Yeˬhawˇbaˬ “Yawˇbaˆ-euˬ ziˇ aˇ dahˬ beh ngeh naˆ maˬ tseˇ aˇ saˬ saˬ leˇ ngeh” guiˬ lahˬ biꞈ myaˬ dzehˬ-euˬ meh. Aˇ saˬ saˬ leˇ ngeh “aˬ li shiꞈ li hawˇ-eu aˬ buˇ smˬ buˇ” paˇ jawˇ le-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 42:12-14) Yawˇbaˆ zaˬ teu deuˬ-ahˇ gaˬ-eu loꞈ-ehˇ shiˇ dzeuˇ-euˬ zaˬ deuˬ-ahˇ jiˇ noeˬ mawˇ-eu yaw duˬ baw meh. Aˬ yawꞈ hawˇ-eu nymˇ jiˇ-ahˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ aˬ yawꞈ maˬ ngehˇ-a. Yawˇbaˆ lawˬ haw-eu jeˬ-ahˇ aˬ jeˬ baˬ da neh ya daˬ-eu nga lehˇ siˬ dzeuˇ-euˬ k’awꞈ Miˬyehˇ aˬ jeˬ miˇ shaˬ zahˬ teu naˆ naˆ-ehˇ bi keuˆ le-eu nga lehˇ noeˬ nya meh. Yawˇbaˆ toˆ-ehˇ noeˬ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ-ahˇ g’aˬ biꞈ-awˇ yaw tsaˬ paw noeˬ ni caw ba nehˬ-euˬ gaˇ noeˬ mawˇ-eu paˬ.—Ja ceuˬ 94:19.
14. Yawˇbaˆ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya-eu nga?
14 Yawˇbaˆ-ahˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ shaˇ sawˇ naˇ aˬ dui-euˬ nui noeˬ-ahˇ laˆ paˇ nya-awˇ g’aˬ za laˇ nya-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ neh Yawˇbaˆ sahˬ boꞈ bi boꞈ taˬ-euˬ heu naˇ “aˬ dui-ahˇ bi mehˬ bi tsoˆ-eu g’aˇ duˬ boꞈ taˬ-euˬ meh. Aˬ dui-euˬ nui ma-ahˇ g’aˬ biꞈ lahˬ nehˬ laꞈ-eu laꞈ k’oeˇ noeˬ tmˬ k’aˇ za laˇ ni boꞈ taˬ-euˬ jeˬ pyeuꞈ-eu meh.” (Loˇmaˆ 15:4) Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ ngehˇ-awˇ yawˬ ha-euˬ shaˬ zahˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ maˬ ya kaꞈ g’a lehˇ mehˬ-eu meh. Aˬ dui-ahˇ k’awꞈ Yawˇbaˆ loꞈ-ehˇ shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu jeˬ ya mˇ mawˇ meh.
15. Aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ ya puˬ ngeh saˇ jaˇ ziꞈ-eu jeˬ aˬ jeˬ bi pyeuꞈ leˇ nga?
15 Yawˇbaˆ neh ya tahˬ puˬ-euˬ gaˇ kawˆ aˬ dui-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ aˬ dui shaˬ zahˬ ya puˬ ngeh Miˬyehˇ nui ma pehˇ-eu miˇ neh maˬ ngeuˇ-a. Lawˬ haw-eu jeˬ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ aˬ dui g’aˬ biꞈ-eu lehˇ mˇ mawˇ-eu aˬ kawˬ-aˬ za-eu meh. (Dawˬdaˬ 27:11) Aˬ dui saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ oˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ nui k’ahˇ shiˇ-awˇ mehˬ hu paw aˬ dui-euˬ noeˬ tmˬ-eu jeˬ k’awꞈ g’aˬ k’aˆ laˇ-eu meh. (Loˇmaˆ 5:3-5-ahˇ gui.) Yawˇbaˆ neh ya puˬ-euˬ jeˬ-ahˇ haw ngeh Yeˬhawˇbaˬ “g’awˬ shaˬ gaˬ-eu jeˬ tiˬ byah ni ahˇ” ngaˇ lehˇ siˬ laˇ-eu meh. (Yaˬkoˆ 5:11) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-eu uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ naˇ aˬ dui-ahˇ laꞈ sawˬ biꞈ meh lehˇ ya siˬ nya-eu heu naˇ “nui ma g’awˬ mahˇ ni taˬ-awˇ daˬ coeˇ ni” caw ba nehˬ laꞈ-eu meh.”—Gawˇlawˇsehˇ 1:11.
Haw tsoˆ daˆ leꞈ
16. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu aˇ yehˇ huiˬ-eu jeˬ pyeuꞈ-eu lehˇ yawˬ ha-ahˇ aˬ jeˬ miˇ saˇ tiˇ ya biꞈ nga?
16 Maˇ diˇ naˇ aˬ dui shaˬ zahˬ daˬ luꞈ ngeh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ siˬ duˬ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ haw tsoˆ taˬ-eu shaˬ dui dui meh. Aˬ dui aˇ dzehˬ-ehˇ shaˇ noeˬ dzeuˇ naˇ gaˇ kawˆ yaw zaˬ k’awꞈ yaw huiˬ-ahˇ duˇ-eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ ya daˬ luꞈ k’awꞈ aˬ myah luꞈ yawˬ ha-ahˇ saˇ tiˇ biꞈ-awˇ Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu aˇ yehˇ huiˬ meh.
17. Aˬ dui leh jeh-awˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ-eu heu aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ-ahˇ haw tsoˆ taˬ nya ni aˬ joˆ-ehˇ caw ba-eu nga?
17 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ-eu leh jeh-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ-eu jeˬ-ahˇ noeˬ taˬ nya ni caw ba nehˬ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ mehˇ nmˇ Le niˇ mawˇ do maˬ luˆ nya-eu uˬ taꞈ shaˬ dzehˬ naˇ gawˇ (cancer) paˇ naˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ naˇ gawˇ laˆ saˆ duˬ-ahˇ jawˇ ngeh gaˇ mˇ luꞈ-eu deuˬ naˇ-eu nui deuˬ hawˇ-eu haw le-eu deuˬ-ahˇ tsaꞈ gaˬ-euˬ meh. Teu gaˇ nyiˬ jaw dzehˬ ni jawˇ ngeh naˬ liˬ 80 laꞈ ya tsaꞈ gaˬ-euˬ meh. Le niˇ aˬ yawꞈ ya shiˇ meh lehˇ siˬ nya k’awꞈ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ-ahˇ maˬ ngehˇ-a. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biˬ-eu heu naˇ aˬ yawꞈ-ahˇ nui saˇ biꞈ-eu meh.
18. Jeˇniˇpeuˬ neh ya puˬ-euˬ jeˬ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?
18 Aˬ dui jiˇ ni yawˬ nah na luꞈ nyiˇ-eu shaˬ zahˬ-ahˇ ya puˬ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ nya meh. Mehˇ nmˇ Jeˇniˇpeuˬ iˇ kahˇ g’oꞈ iˇ-eu lehˇ saˇ pawˇ naˬ duˬ-ahˇ smˬ nah dawˬ keuˆ laꞈ-euˬ k’awꞈ saˇ pawˇ maˬ iˇ-eu miˇ neh aˬ yawꞈ g’aˬ doeˇ doeˇ laˇ-awˇ ngaˇ tiˬ g’aˬ tehꞈ nya lehˇ noeˬ-eu meh. Aˬ yawꞈ yawˬ haˇ yawˬ ha g’awˬ shaˬ noeˬ gaˬ laˇ nya meh. Ehˇ k’awꞈ aˬ yawꞈ teu loꞈ-ehˇ maˬ g’eh ni saˇ pawˇ naˬ duˬ-ahˇ jawˇ luꞈ-eu deuˬ-ahˇ tsaꞈ gaˬ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ g’awˬ mya g’aˬ-ahˇ tsaꞈ gaˬ-awˇ sahꞈ boꞈ yaw myaˬ dmˬ biꞈ nehˬ-euˬ meh. “Ngaˇ shaˬ-eu jeˬ-ahˇ ya puˬ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ-ahˇ guiˬ lahˇ biꞈ-awˇ yawꞈ-euˬ tsawˇ myahˇ miˇ tsaˬ tahˬ k’awˇ-ahˇ gaˬ doe iˇ ni g’aˬ biꞈ laꞈ-euˬ meh” lehˇ Jeˇniˇpeuˬ ehˇ-eu meh.
19. Maˇ diˇ Miˬyehˇ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ-eu deuˬ lehˇ siˬ laˇ-eu aˬ jeˬ nga?
19 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ tehꞈ-ehˇ siˬ duˬ-eu meh. Heu kawꞈ-ahˇ g’oˆ shaw nya-eu heu naˇ maˇ diˇ Miˬyehˇ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ-eu deuˬ lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ daˆ leꞈ ma lehˇ ya laˆ duˬ taˬ-euˬ meh.
20. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ ngeh aˬ yawꞈ aˬ joˆ-ehˇ noeˬ-eu nga?
20 Nawˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ lawˬ haw-eu jeˬ-ahˇ oˇ dzeuˇ daˬ dzeuˇ-awˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ gaˇ aˬ yawꞈ mawˇ-awˇ aˇ poeˬ taˬ baw-eu meh. (Ja ceuˬ 18:25) Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ huiˬ dzehˬ-eu baoˬ aˬ jeˬ miˇ neh nawˬ-euˬ g’aˬ biꞈ-euˬ jeˬ-ahˇ za geuˇ-awˇ nawˇ g’aˬ tiˬ byah tiˬ loꞈ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ nya-eu nga lehˇ jiˇ ja sawˇ ma.