Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Shaˬ zahˬ k’aˇ jaˆ ngeh Yeˬhawˇbaˬ g’aˬ biꞈ

Shaˬ zahˬ k’aˇ jaˆ ngeh Yeˬhawˇbaˬ g’aˬ biꞈ

“Ngehˬ g’eh dah teˬ nehˬ laꞈ-eu Miˬyehˇ . . . shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ k’oeˇ Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ ngehˬ g’eh dah teˬ nehˬ laꞈ-euˬ meh.”—2 Gawˇliˬtu 1:3, 4.

Dawˬ caˇ: 33, 41

1, 2. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui shaˬ zahˬ puˬ ngeh g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ-eu nga? Aˬ yawꞈ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ laꞈ k’oeˇ aˬ dui aˬ jeˬ ya mawˇ-euˬ nga?

 Mehˇ nmˇ zaˬ guˬ tiˬ g’aˬ 1 Gawˇliˬtu 7:28-ahˇ “sheuˬ dahˬ dzaˬ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ . . . ya tahˬ puˬ-eu shaˬ zahˬ” lehˇ boꞈ taˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ shaˇ noeˬ luꞈ-eu meh. Aˬ yawꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ-euˬ myahˇ laˇ-awˇ aˇ k’oꞈ k’awˆ laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ-ahˇ “Jaˇliꞈ heu deuˆ laꞈ k’oeˇ ‘shaˬ zahˬ’ lehˇ ehˇ-eu heu naˇ aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-awˇ ngaˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ naˇ gaˇ kawˆ heu-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ paˬ nga?” lehˇ naˇ haˬ-euˬ meh. Aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dawˬ k’oꞈ maˬ biꞈ mi na-ehˇ Pawˇluˆ neh Yeˬhawˇbaˬ-aˬ “aˬ dui ya tahˬ puˬ-eu shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ k’oeˇ Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ ngehˬ g’eh dah teˬ nehˬ laꞈ-euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ dawˬ-ahˇ shaˇ noeˬ haw lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh.—2 Gawˇliˬtu 1:3, 4.

2 Aˬ dui-euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ gaˬ-awˇ aˬ dui shaˬ zahˬ jaˆ ngeh g’aˬ biꞈ meh lehˇ aˬ dui siˬ nya ma. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ neh nawˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ-awˇ sheuˬ g’eh nehˬ-euˬ gaˇ nawˇ noeˬ taˬ nya-eu paˬ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ gaˇ hu-euˬ aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ-ahˇ caw ba-euˬ loꞈ-ehˇ muiˬ dzehˬ-eu jeˬ biꞈ mawꞈ meh lehˇ aˬ dui jah nya meh.Yeˬlaˬmiˇ 29:11, 12-ahˇ gui.

3. Heu kawˆ laꞈ k’oeˇ aˬ jeˬ jeˇ dawˬ k’oꞈ biꞈ-eu nga?

3 Aˬ myah myah gaˇ kawˆ hawˇ-eu shaˬ zahˬ aˬ gaˇ neh doˆ laˇ-eu nga lehˇ siˬ nya naˇ oˇ oꞈ-eu yaw awˬ meh. Sheuˬ dahˬ dzaˬ-awˇ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ-eu jeˬ-ahˇ shaˬ zahˬ aˬ jeˬ miˇ neh keuˆ le nya-eu nga? Aˬ dui-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu Jaˇliꞈ saˇ ka hawˇ-eu nymˇ saˇ ka-ahˇ-euˬ yaw jeˬ ma jeˬ aˬ jeˬ jeˇ jaˆ-eu nga? Aˬ dui dawˬ k’oꞈ biꞈ jawˬ-ehˇ lawˬ haw laˇ-eu jeˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ ya oˇ oꞈ-eu nga lehˇ haw kaˇ-euˇ.

Sheuˬ dahˬ dzaˬ-eu jeˬ-euˬ shaˬ zahˬ

4, 5. Miˬ zaˬ yo zaˬ aˬ jeˬ noeˬ shaˬ k’ahˬ lahˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu gaˇ kawˆ jaˆ nya-eu nga?

4 Yeˬhawˇbaˬ dahˬ beh-eu zaˬ miˬ zaˬ g’aˬ-ahˇ beh g’aˬ naˇ k’aˬ dzeˇ zaˬ g’aˬ-ahˇ a nehˬ-awˇ k’aˬ dzeˇ zaˬ-euˬ miˬ zaˬ pyeuꞈ iˇ-eu meh. “K’aˬ dzeˇ zaˬ-aˬ yawˬ ha-euˬ aˬ ma aˬ da-ahˇ ya g’awˬ-iˇ-awˇ yawˬ ha-euˬ miˬ zaˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-eu laꞈ k’oeˇ nyiˬ g’aˬ-euˬ tiˬ shiˬ tiˬ shaˬ tehꞈ-ehˇ ya pyeuꞈ laˇ-eu meh.” (Aˇdahˬbeh-eu 2:24) Aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ maˬ byah kuꞈ-eu yaw duˬ baw meh. (Loˇmaˆ 3:23) Teu miˇ neh k’aˬ dzeˇ zaˬ hawˇ-eu miˬ zaˬ lehˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ taꞈ naˇ shaˬ zahˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ meh lehˇ ya noeˬ taˬ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ maˬ yuˇ taꞈ-euˬ k’oeˇ miˬ zaˬ g’aˬ aˬ yawꞈ-euˬ aˬ da aˬ ma-euˬ dawˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ naˇ haˬ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ g’aˬ-euˬ taꞈ naˇ k’aˬ dzeˇ zaˬ miˬ zaˬ-euˬ uˬ duˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Gawˇliˬtu 11:3) Dahˬ beh ngeh k’aˬ dzeˇ zaˬ g’aˬ miˬ zaˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ nya-awˇ miˬ zaˬ g’aˬ k’awꞈ aˬ da aˬ ma dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-eu jeˬ k’aˬ dzeˇ zaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ ya naˇ haˬ-eu miˇ neh yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ nya-eu meh. K’oeˇ naˇ tiˬ paw tiˇ paw-euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ-ahˇ maˬ laˆ tsaˬ nya-eu heu k’awꞈ yaw shaˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.

5 Zaˬ jawˇ le shaw-iˬ meh lehˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ ya siˬ ngeh aˬ joˆ-ehˇ g’eh nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Laꞈ k’aˬ cehˇ-eu loꞈ-ehˇ noeˬ shaˬ-eu jeˬ jiˇ caw-eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ zaˬ pi luꞈ ngeh lehˬ laˇ ca laˇ nya-eu maˬ siˬ lehˇ maˬ ehˇ zaˬ jawˇ saˇ doˆ-eu maˬ siˬ lehˇ maˬ ehˇ k’ahˬ lahˇ-eu meh. Zaˬ dehꞈ le naˇ pyuˇ k’awꞈ ya zmˬ myaˬ dzehˬ laˇ-awˇ g’awˬ mya jeˬ ya laˆ paˇ-eu meh. Aˬ ma g’aˬ k’awꞈ zaˬ-ahˇ aˇ yamˬ ya biꞈ nehˬ-eu miˇ neh nyiˬ dzeˇ zaˬ luꞈ k’oeˇ ngeh loꞈ-ehˇ tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ aˇ yamˬ yaw k’aˆ-ehˇ maˬ paˇ biꞈ nya meh. Aˬ da g’aˬ zaˬ hawˇ-eu miˬ zaˬ loˬ-eu jeˬ-ahˇ ya haw nehˬ-eu miˇ neh k’awꞈ gaˇ myaˬ dzehˬ laˇ-eu meh.

6-8. Miˬ zaˬ yo zaˬ zaˬ maˬ jawˇ le ngeh aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu nga?

6 Miˬ zaˬ yo zaˬ noeˬ shaˬ k’ahˬ lahˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu tiˬ jeˬ paˇ jaˆ siˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ zaˬ geuꞈ mawꞈ dui dui k’awꞈ maˬ jahˇ nya-a. Miˬ zaˬ g’aˬ zaˬ maˬ pi leˇ nya ngeh aˬ yawꞈ nui ma cawˆ dui dui nya-eu meh. (Dawˬdaˬ 13:12) Jaˇliꞈ-euˬ saˇ ka-ahˇ smˇ miˇ iˇ-awˇ zaˬ jawˇ-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dui dui-eu meh. Teu miˇ neh Yaˬkoˆ-euˬ miˬ zaˬ Laˬkeˬlaˇ aˬ yawꞈ-euˬ aˇ yuiꞈ loꞈ-ehˇ zaˬ maˬ baw nya ngeh nui ma cawˆ dui dui-eu meh. (Aˇdahˬbeh-eu 30:1, 2) Nymˇ iˬ nah tiˬ k’ahˬ na-ahˇ zaˬ g’awˬ mya g’aˬ jawˇ-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dui dui meh lehˇ jah-eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ miˇ k’ahˬ-ahˇ jawˇ-eu miˇshaˬnaˬliˬ deuˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh zaˬ tiˬ g’aˬ-iˬ maˬ jawˇ le lehˇ naˇ haˬ-eu meh. Miˇshaˬnaˬliˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh zaˬ maˬ jawˇ-eu gaˇ kawˆ yaw muiˬ-ehˇ ja nehˬ k’awꞈ “Nawˬ nyaꞈ g’aˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ ma de” lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ-eu meh.

7 Yaw jeˬ ma jeˬ Eˬgaˬlamˬ miˇ k’ahˬ-ahˇ jawˇ-eu mehˇ nmˇ tiˬ g’aˬ zaˬ geuꞈ mawꞈ dui dui-eu meh. Ehˇ k’awꞈ nymˇ aˬ yawꞈ zaˬ maˬ jawˇ le nya-eu lehˇ ya siˬ nya ngeh nui ma cawˆ dui dui-eu meh. Teu miˇ neh aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ zaˬ ciˬ cu-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ nui ma cawˆ luꞈ-a siˬ. “Ciˬ cuˬ-euˬ zaˬ heu naˇ maˇ diˇ yawˬ ha neh baw-euˬ zaˬ-ahˇ maˬ duˇ-a lehˇ ngaˇ siˬ nya ma” lehˇ miˬ zaˬ g’aˬ ehˇ-eu meh.

8 Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ miˬ zaˬ “zaˬ ciˬ zaˬ cu mˇ-eu baˬ da neh ka k’oꞈ-eu jeˬ za nya tehꞈ-a” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 2:15) Ehˇ k’awꞈ zaˬ jawˇ miˇ neh tehꞈ-ehˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu jeˬ za-eu maˬ ngeuˇ-a. Toˆ-ehˇ naˇ dawˬ heu dawˬ aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? Aˬ ma g’aˬ zaˬ hawˇ-eu iˇ kahˇ-ahˇ bo saˆ-eu aˇ yamˬ g’awˬ mya ni jiˇ leˇ-eu miˇ neh aˬ cawˬ-ahˇ ja bu ja doeˇ-awˇ aˬ cawˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ laˆ bahˬ iˇ-eu jeˬ-ahˇ neh dzeuˇ iˇ ni caw ba nehˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 5:13) Aˬ jeˬ lehˇ g’eh k’awꞈ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ ngeh shaˬ zahˬ jaˆ-a siˬ.

9. Miˬ zaˬ yo zaˬ aˬ jeˬ shaˬ zahˬ-ahˇ paˇ ya tahˬ puˬ-eu nga?

9 Miˬ zaˬ yo zaˬ tiˬ gu na-euˬ shaˬ zahˬ nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ naˇ yawˬ ha-euˬ aˇ gu shiˇ g’awˬ-euˬ heu meh. Gaˇ kawˆ heu ngaˬ-ahˇ maˬ keuˆ le-a lehˇ noeˬ k’awꞈ g’awˬ mya g’aˬ shaˬ zahˬ heu hmˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ-eu meh. Ka li zaˬ deuˬ g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu saˇ jaˇ dawˬ-ahˇ jah-eu miˇ neh saˇ jaˇ dawˬ heu aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 5:28, 29) Aˬ dui-euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ shaˬ zahˬ aˇ yamˬ laꞈ k’oeˇ g’aˬ biꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ g’awˬ mya ni jaˆ meh. Nymˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ zaˬ tiˬ g’aˬ na g’aˬ biꞈ-eu jeˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ za-awˇ g’aˬ teu aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ nga lehˇ haw iˇ ma.

Aˬ dui-euˬ nymˇ dahˬ shiˇ naˇ g’aˬ aˬ gaˇ neh za nya-eu nga? (Aˇ deuˆ 9 12-ahˇ haw)

Shaˬ zahˬ mˇ ngeh g’aˬ biꞈ-eu jeˬ

10. Haˬnahˬ aˬ jeˬ miˇ neh nui ma saˇ laˇ-euˬ nga? (Dahˬ beh-eu baˇ-ahˇ haw.)

10 Eˇlaˬkaˬnaˬ gaˬ-euˬ miˬ zaˬ Haˬnahˬ-ahˇ aˬ jeˬ keuˆ le-euˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ zaˬ geuꞈ mawꞈ k’awꞈ maˬ jawˇ le nya-a. Ehˇ k’awꞈ Peˬniˇnaˬ ma nyiˇ g’aˬ naˇ zaˬ g’awˬ mya g’aˬ jawˇ-eu meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 1:4-7-ahˇ gui.) Gaˇ kawˆ heu doeˇ dzehˬ laˇ ni Peˬniˇnaˬ Haˬnahˬ-ahˇ “aˬ yawꞈ k’oꞈ yawꞈ” ja bu jaˇ doeˇ-eu meh. Teu miˇ neh Haˬnahˬ nui maˬ cawˆ dui dui-eu meh. Aˬ yawꞈ nui ma saˇ laˇ ni aˬ jeˬ jahˇ-euˬ nga? Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ duˬ-ahˇ iˇ-awˇ aˬ yawꞈ-ahˇ caw ba nehˬ laꞈ meh lehˇ jah-eu laꞈ k’oeˇ zaˬ bi jawˇ le nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ g’awˬ myahˇ ni shaˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ guiˬ lahˬ shaˇ g’aˬ naˇ nui ma saˇ laˇ-awˇ “maˬ paˇ noeˬ shaˬ ni jawˇ-euˬ meh.” (1 Saˬmeuˬlaˆ 1:12, 17, 18) Haˬnahˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ zaˬ maˬ biꞈ naˇ k’awꞈ yawˬ paw yawˬ neh g’aˬ biꞈ nehˬ laꞈ meh lehˇ jah-eu meh.

11. Guiˬ lahˬ shaˇ-eu heu aˬ dui-ahˇ g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ-eu nga?

11 Aˬ dui maˬ byah kuꞈ-eu uˬ taꞈ Saˬdaˬ-euˬ miˇ tsaˬ-ahˇ jawˇ-eu miˇ neh ya shaˬ ya zahˬ daˆ leꞈ meh. (1 Yoˇhaˬ 5:19) Ehˇ k’awꞈ aˬ dui-ahˇ caw ba-eu jeˬ jaˆ meh. Aˬ dui-ahˇ “ngehˬ g’eh dah teˬ nehˬ laꞈ-eu Miˬyehˇ” Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ nya meh. Heu naˇ Haˬnahˬ neh jahˇ-euˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ nui ma laꞈ k’oeˇ maˇ diˇ pyeuꞈ luꞈ-eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ ehˇ nehˬ-awˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ tahˬ shaˇ-euˬ meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ shaˬ zahˬ dzawˇ nehˬ-eu tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni aˬ yawꞈ-ahˇ tahˬ shaˇ-awˇ aˬ dui nui ma laꞈ k’oeˇ maˇ diˇ pyeuꞈ luꞈ-eu jeˬ ya ehˇ nehˬ meh.—Piˇliˇpiˆ 4:6, 7.

12. Aˬnaˬ shaˬ zahˬ jaˆ k’awꞈ aˬ jeˬ baˬ da neh laꞈ k’aˬ cehˇ-eu nga?

12 Aˬ dui zaˬ maˬ jawˇ-eu miˇ neh maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha gaˬ-eu g’aˬ shiˇ-euˬ miˇ neh nui ma cawˆ dui dui nya meh. Ehˇ k’awꞈ aˬ dui-ahˇ g’aˬ za laˇ-eu jeˬ jaˆ-a siˬ. Yeˬsuˇ-euˬ saˇ ka-ahˇ jawˇ-eu Aˬnaˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˇ yawꞈ oeˇ mˇ baˇ-euˬ 7 k’oꞈ naˇ aˬ yawꞈ-euˬ k’aˬ dzeˇ zaˬ bi shiˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ zaˬ maˬ jawˇ gaˇ duˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ aˬ yawꞈ-ahˇ caw ba-eu aˬ jeˬ nga? “Aˬ yawꞈ uˬ duˬ tahˬ nymˇ nymˇ ma-ahˇ tiˬ jawˇ-iˬ maˬ g’awˬ-iˇ”-aˬ. Aˬnaˬ 84 k’oꞈ kawˆ laˇ-euˬ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ-awˇ guiˬ lahˬ shaˇ-eu g’aˇ duˬ uˬ duˬ tahˬ nymˇ-ahˇ iˇ luꞈ-a siˬ. (Luˇkaꞈ 2:37 MS) Heu naˇ aˬ yawꞈ-ahˇ shaˬ zahˬ jaˆ k’awꞈ g’aˬ bi ahˇ-awˇ laꞈ k’aˬ bi cehˇ-eu meh.

13. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ aˬ dui nui ma-ahˇ laˆ cawˆ naˇ maˇ diˇ cawˬ aˬ dui-ahˇ g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ-eu nga?

13 Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu maˇ diˇ cawˬ deuˬ-ahˇ neh jiˇ g’aˬ paˇ za nya-a siˬ. (Dawˬdaˬ 18:24) Pawˇlaˬ-euˬ aˬ ma Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ maˬ mˇ ni naˬ ngeh Pawˇlaˬ 5 k’oꞈ kawˆ laˇ-euˬ tehꞈ-a siˬ. Pawˇlaˬ nui ma cawˆ dui dui-awˇ yaw myaˬ jeˬ shaˬ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ huˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ pyeuꞈ-eu mehˇ nmˇ Ehˬ aˬ yawꞈ-ahˇ g’aˬ biꞈ-awˇ gaˬ-eu laꞈ k’oeˇ ngehˬ g’eh nehˬ-euˬ meh. “Mehˇ nmˇ Ehˬ nga pehˬ-euˬ yuiꞈ nyiˇ maˇ diˇ maˬ ngeuˇ k’awꞈ aˬ yawꞈ-euˬ nui gaˬ ngaˬ-ahˇ caw ba-eu jeˬ pyeuꞈ-awˇ ngaˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ-euˬ meh” lehˇ Pawˇlaˬ ehˇ-eu meh. K’oeˇ naˇ g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ Pawˇlaˬ-euˬ aˬ ma aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ g’oꞈ k’oꞈ laˇ-euˬ miˇ neh Pawˇlaˬ laꞈ k’aˬ cehˇ dui dui-eu meh. Ehˬ jiˇ ni Pawˇlaˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba-euˬ miˇ neh laꞈ k’aˬ cehˇ-eu meh.

14. Aˬ cawˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ ngeh aˬ dui-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu nga?

14 Aˬ dui aˬ cawˬ-ahˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ gaˇ kaꞈ g’a ngeh yawˬ ha-euˬ shaˬ zahˬ-ahˇ ngehˇ nya-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ dahˬ dzaˬ iˇ-euˬ hawˇ-eu maˬ dahˬ dzaˬ iˇ-euˬ mehˇ nmˇ g’awˬ mya g’aˬ Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ iˇ-eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ gaˇ mˇ luꞈ-awˇ aˬ yawꞈ nui ma tsaˬ-eu jeˬ mˇ luꞈ ma lehˇ siˬ nya-eu miˇ neh laꞈ k’aˬ cehˇ-eu meh. Maˇ diˇ naˇ aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ tsaꞈ gaˬ-eu jeˬ heu neh aˬ cawˬ-ahˇ k’ahˬ lahˇ-eu jeˬ mˇ mawˇ nya-eu meh. K’oeˇ naˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ-ahˇ muiˬ-eu jeˬ mˇ nehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ-ehˇ g’oeˇ dzehˬ laˇ-eu meh. (Piˇliˇpiˆ 2:4) Heu-aˬ kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ neh mˇ yaꞈ-euˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ aˬ cawˬ-ahˇ “aˬ ma tiˬ g’aˬ zaˬ nahˬ-ahˇ bo saˆ-eu loꞈ-ehˇ nahˬ yu ni mˇ-euˬ” meh. K’oeˇ naˇ aˬ yawꞈ aˬ cawˬ-ahˇ “aˬ da tiˬ g’aˬ yawˬ ha-euˬ zaˬ deuˬ-ahˇ hehˇ tehˇ-eu loꞈ-ehˇ” g’aˬ biꞈ-awˇ caw ba nehˬ-euˬ meh.1 Teˇsaˬloˇni 2:7, 11, 12-ahˇ gui.

Nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ

15. Zaˬ deuˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ mehˬ-eu aˬ suˇ g’aˬ-ahˇ doˇ-eu nga?

15 Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu nymˇ jiˇ deuˬ-ahˇ g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ nya-eu nga? Tiˬ poˆ na tsawˇ shuiꞈ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ zaˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ bi mehˬ-eu maˬ ngeuˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ zaˬ pyeuꞈ-eu zaˬ guˬ deuˬ-ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ laˇ nya-eu meh. Zaˬ-ahˇ mehˬ-awˇ dzaw nehˬ-eu heu naˇ aˬ da aˬ ma deuˬ-ahˇ doˇ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. (Dawˬdaˬ 23:22; Eˇpeˇsu 6:1-4) Tiˬ poˆ na aˬ cawˬ caw ba nehˬ k’awꞈ yawˬ ha zaˬ-ahˇ yawˬ ha mehˬ-eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dui dui-eu meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ nehˬ-ehˇ maˬ tsehˆ leˇ ni ya ngehˬ-eu meh.

16. Aˬ dui zaˬ deuˬ-ahˇ caw ba ngeh aˬ jeˬ ya noeˬ taˬ-eu nga?

16 Aˬ daˬ aˬ ma tiˬ g’aˬ na aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ zaˬ deuˬ-ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ laˇ ngeh aˬ dui aˬ da aˬ ma deuˬ loꞈ-ehˇ aˬ kawˬ-aˬ maˬ jaˆ-a lehˇ ya noeˬ taˬ-eu meh. Tiˬ poˆ na aˬ dui mehˬ-eu zaˬ deuˬ-euˬ aˬ da aˬ ma yawˬ tsaˬ yaw dawˇ laꞈ k’oeˇ maˬ jawˇ-eu paˬ. Aˬ cawˬ zaˬ-ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ aˬ da aˬ ma mawˇ gaˇ mehˬ-eu maˬ ehˇ noeˬ dahˇ doe-eu Saˇ kiˇ tiˬ g’aˬ na nehˬ-ehˇ mehˬ iˇ-eu maˬ ehˇ aˬ cawˬ mawˇ nya gaˇ mehˬ-eu maˬ ehˇ heu loꞈ-ehˇ jahˇ-eu heu naˇ nui gahˇ ahˇ-eu jeˬ pyeuꞈ-awˇ aˬ cawˬ maˬ bi noeˬ bahˬ-eu g’aˇ duˬ meh. Tiˬ nah aˬ da aˬ maˬ deuˬ yawˬ ha zaˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ mehˬ nya laˇ-eu paˬ.

17. Zaˬ deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ nya-eu nga?

17 Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu zaˬ deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ nya-awˇ caw ba nehˬ nya-eu meh. Aˬ joˆ-ehˇ caw ba nya-eu nga? Aˬ da aˬ ma-ahˇ yaw zeu baw-awˇ loˬ-eu jeˬ-ahˇ ngehˬ g’eh nehˬ-eu heu meh. K’oeˇ naˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ ngeh nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˬ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Iˇ cuꞈ maˬ dahˬ le mi na-ehˇ Laˬmehˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ-euˬ meh. Laˬmehˇ aˬ yawꞈ-euˬ aˬ li Noˇaˬ-ahˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ neh yaˬ k’ehˇ yaˬ taˬ-euˬ miˇ tsaˬ heu k’oeˇ taˆ shaˬ-eu zahˬ-eu laꞈ k’oeˇ aˬ dui ya mˇ dzaˬ ya k’awꞈ dawˇ-eu jeˬ-ahˇ aˬ li heu li bi buˬ-iˇ laꞈ luꞈ-uˇ” lehˇ ehˇ-eu meh. Iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ g’aˬ-awˇ neh Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ-ahˇ yaˬ k’ehˇ yaˬ-euˬ jeˬ yuˇ dzeh ngeh maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ heu maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh. (Aˇdahˬbeh-eu 5:29; 8:21) Teu gaˇ duˇ ni nymˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu jeˬ-ahˇ bo saˆ-eu zaˬ deuˬ k’awꞈ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˬ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ-awˇ nymˇ maˬ ehˇ aˬ kaˇ maˬ ehˇ shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ-eu meh.

18. Aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ ya puˬ k’awꞈ oˇ daˬ coeˇ ni aˬ jeˬ caw ba nehˬ-eu nga?

18 Nymˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ guiˬ lahˬ shaˇ gaˇ neh maˬ ehˇ Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ gaˇ neh maˬ ehˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ-ehˇ g’oeˇ gaˇ neh maˬ ehˇ g’aˬ za-eu meh. (Ja ceuˬ 145:18 19-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ aˬ myah luꞈ g’aˬ biꞈ-awˇ aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ oˇ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ-eu yaw duˬ baw meh lehˇ aˬ dui siˬ nya-eu ma.