1. Aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗eu aˬ jeˬ nga?

 Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ yaw shehꞈ bya doˆ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya gaˬ ngeh, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Dzeuˇ yaꞈ ngeh kʼoꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ, tsawˇ haˬ 10 lam gʼaˬ dzehˬ ni˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ, nui ma ahˇ˗eu tsawˇ haˬ aˇ lam aˇ lam gʼaˬ jiˇ ni, Yeˬsuˇ shiˇ˗euˬ gaˇ noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗awˇ, ka kʼoꞈ˗eu jeˬ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh nui gaˬ ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh lehˇ ya dzaw˗euˬ meh.—1 Yoˇhaˬ 4:9.

2, 3. (a) Aˬ dui˗ahˇ ‘yaw shehꞈ maˬ bya’ nya ni laˆ tsoeˬ˗eu aˬ jeˬ nga? (b) Aˬ dui heu kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga?

² Miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ, dawˬ gʼawˬ mya jeˬ ngehˬ kʼawꞈ, nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ loꞈ˗ehˇ nui ma taꞈ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu˗eu 7:9) Aˬ dui aˬ geu jeˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗awˇ aˬ gaˇ jawˇ kʼawꞈ, “aˬ guiˇ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ [miˇ tsaˬ zaˬ, MS] yaw shehꞈ bya nehˬ” nya˗eu meh.—Piˇliˇpiˆ 2:15.

³ Aˬ dui Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu jeˬ, aˬ dui laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm˗eu jeˬ  hawˇ˗eu, tehˬ˗eu gaˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ noeˬ˗eu jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu meh. Aˬ dui heu smˇ jeˬ neh yaw shehꞈ aˬ joˆ˗ehˇ bya nya˗eu nga?—Maꞈtehˬ 5:14-16-ahˇ gui.

4, 5. (a) Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ dui yaw shehꞈ aˬ joˆ˗ehˇ paˇ bya nya nga siˬ? (b) Aˬ dui yaw bya yaw lawˬ lawˬ˗ehˇ gʼeh naˇ, muiˬ˗eu aˬ jeˬ˗ahˇ ya mawˇ˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

⁴ Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu gʼaˬ kʼehˇ bi pyeuꞈ laˇ˗eu gaˇ heu naˇ, aˬ dui yaw shehꞈ bya nya˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 28:19, 20) 1925 kʼoꞈ Koꞈ siˬ ba la 1, gaˬlaˬpyuˇ dawˬ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ˗ahˇ “Yaw zahˇ laꞈ kʼoeˇ yaw shehꞈ bya” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ laꞈ kʼoeˇ, aˇ saˬ saˬ˗eu saˇ ka˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ “yaw shehꞈ bya doˆ gʼeh˗eu” maˬ leh jeh naˇ, Sahˬpaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ maˬ ziꞈ nya˗a lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ, “Tsawˇ haˬ deuˬ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu gʼaˇ duˬ, miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ ya tsaꞈ gaˬ iˇ˗awˇ, yaw shehꞈ laꞈ kʼoeˇ cah luꞈ˗eu tsawˇ haˬ loꞈ˗ehˇ ya dehꞈ˗eu meh” lehˇ jiˇ paˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ dui˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ dui tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh haw luꞈ˗awˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ uiˇ cawˬ nehˬ˗awˇ dawˬ cawˬ puˬ nehˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui hawˇ˗eu aˬ dui˗euˬ Miˬyehˇ˗ahˇ noeˬ muiˬ laˇ˗eu meh.

⁵ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ “Nymˇ tiˬ nymˇ˗ahˇ naw maꞈ uˇ leˇ ngeh, ‘Nui saˇ oꞈ luꞈ˗uˇ’ lehˇ dawˬ cawˬ puˬ nehˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 10:12) Yeˬsuˇ neh tsaꞈ gaˬ iˇ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ, maˬ siˬ nya˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ kʼawꞈ iˇ kahˇ˗ahˇ kuˇ ahˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ jaˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, nymˬ˗mˇ iˬ nah gʼawˬ mya gaˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a. Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ iˇ kahˇ mehˬ shi maˬ siˬ nya˗eu tsawˇ haˬ kuˇ laˇ naˇ, tiˬ gʼaˬ na guˆ˗awˇ, tiˬ gʼaˬ na nui ma maˬ saˇ ni gʼeh˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui yaw bya yaw lawˬ lawˬ˗ehˇ gʼeh naˇ, nymˇ sahˇ deuˬ kʼawꞈ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ tsaꞈ gaˬ ngeh, uiˇ cawˬ nehˬ˗awˇ yaw bya yaw lawˬ lawˬ˗ehˇ dawˬ cawˬ puˬ nehˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ sahˬ boꞈ yuˇ laˇ peuˬ˗awˇ, aˬ dui nehˬ˗ehˇ kʼawꞈ ngehˬ cawˬ laˇ mawꞈ˗eu meh.

6. Mehˇ nmˇ tsawˇ mawˬ tiˬ gu˗ahˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni aˬ jeˬ caw ba nehˬ˗euˬ nga?

⁶ Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ nyiˬ dzeˇ zaˬ, jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu miˇ neh, dzeuˇ yaꞈ ngeh loꞈ˗ehˇ iˇ kahˇ doe ni maˬ paˇ tsaꞈ gaˬ iˇ nya˗euˬ meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ nyaꞈ iˇ kahˇ mehˬ shi hawˬ jeh baꞈ taˬ˗awˇ paˇ dmˬ daˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ iˇ kahˇ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ dawˬ peh jaˆ˗eu miˇ neh, zaˬ˗ahˇ sheuˬ kʼoꞈ le˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ gui mawꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu sahˬ boꞈ daˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ da aˬ ma tiˬ gʼaˬ na paˇ dmˬ deuˬ yuˇ laˇ˗awˇ, Zaˬ guˬ deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ—Maˇ diˇ zmˬ nya˗eu dawˬ kʼoꞈ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ Dahˬ beh˗eu dmˬ hawˇ˗eu Nyiˬ dmˬ aˬ yawꞈ dmˬ jiˇ yuˇ laˇ˗eu meh. Huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ laˇ˗eu meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ, aˬ buˇ heu gʼaˬ nui ma muiˬ gaˇ hawˇ˗eu, aˬ nyaꞈ dzeˇ zaˬ aˬ cawˬ˗ahˇ maˇ diˇ caw ba nehˬ mawꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh, tiˬ gʼaˬ Jaˇliꞈ dzaw laˇ˗euˬ meh.

7. Nawˇ nawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu miˇ kʼahˬ suˬ saˬ miˇ cehˆ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga?

⁷ Maˬ myahˇ laˇ˗euˬ heu kaˬ˗ahˇ, gʼawˬ mya gʼaˬ yawˬ ha˗euˬ iˇ kahˇ ya byehˇ dzeh˗awˇ, miˇ kʼahˬ yawˬ kʼahˬ yawˬ˗ahˇ ya jawˇ iˇ˗euˬ meh. Nawˇ nawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu miˇ kʼahˬ suˬ saˬ miˇ cehˆ˗eu deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Nawˇ jahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ neh dawˬ cawˬ puˬ ma lehˇ dzaw nya˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ nehˬ˗ehˇ bi ngehˬ cawˬ mawꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, JW Lehˇgoiꞈ ehˆ˗ahˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ tiˬ dawˬ na dzaw nya meh. Kʼoeˇ naˇ jw.org gʼoeˇsaiˇ laꞈ kʼoeˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ neh jahˇ doˆ taꞈ˗euˬ  biˬdiˬoˬ maˬ ngeuˇ naˇ, paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ bi haw nya meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:19.

8, 9. (a) Jawˇ nah dzeuˇ tiˬ nah˗ahˇ neh ngaˬ nah yaw kaˬ˗ahˇ bawˬ dzaˬ˗eu jeˬ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (b) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu jeˬ bi muiˬ daˆ laˇ ni, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

⁸ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui yaw muiˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, gʼawˬ mya jeˬ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ, aˬ dui yaw muiˬ˗ehˇ gʼa kʼoꞈ iˇ nya˗awˇ, Jaˇliꞈ mehˬ dahˬ beh nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ meh.

⁹ Nui ma ahˇ˗eu deuˬ Bawˬdzaˬnymˇ˗ahˇ laˇ˗awˇ zaˬ deuˬ dawˬ kʼoꞈ biꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ˗eu meh. Nawˇ nawˬ˗euˬ zaˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ dawˬ neh dawˬ kʼoꞈ biꞈ nya paˬ˗ehˇ mehˬ nehˬ nya˗eu meh. Tiˬ gʼaˬ na, zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ nui jah nui ma laꞈ kʼoeˇ neh doˆ laˇ˗awˇ, yaw awˬ awˬ lehˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ gaˇ ya gaˬ˗euˬ miˇ neh, Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.—1 Gawˇliˬtu 14:25.

10. Nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ, nymˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga?

¹⁰ Aˬ dui yawˬ ha˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ, mehˬ bawˬ gm˗awˇ nui saˇ oꞈ ni leh jeh˗awˇ dzaw nehˬ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ aˬ da aˬ ma pyeuꞈ naˇ, aˬ myah luꞈ uˬ ciꞈ paw nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ ya jahˇ˗eu meh. Nymˇ jiˇ gʼawˬ mya jiˇ JW tiˬbiˬ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ haw˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ iˇ nya nga lehˇ jiˇ ja sawˇ˗eu meh. Zaˬ yaw nyiˇ hawˇ˗eu zaˬ guˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ˗eu tsoˆ˗eu jeˬ beu gaˇ meh lehˇ ya noeˬ taˬ˗eu meh. Nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ neh, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ  deuˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za nya ni kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh, nawˇ ya leh jeh˗eu meh.—Ja ceuˬ 148:12, 13.

11-13. Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ mehˬ bawˬ bi gm dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga?

¹¹ Nawˇ aˇ kʼoꞈ yaw nyiˇ kʼawꞈ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ yawˬ ha aˇ poeˬ baw miˇ˗a lehˇ noeˬ leˇ ni caw ba nehˬ nya meh. Jahˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, mehˇ nmˇ tsawˇ mawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu heu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ gʼawˬ mya kʼoꞈ mˇ nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ aˬ jeˬ˗a lehˇ naˇ haˬ haw. Aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ dui dui˗eu jeˬ mehˬ nehˬ laꞈ tehꞈ˗a. Heu naˇ, nawˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼaˬ ahˇ laˇ˗awˇ, aˬ dui aˬ geu shehˆ pyeuꞈ kʼawꞈ, bawˬ dzaˬ gaˇ laˇ˗euˬ nui ma ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ha nehˬ laꞈ nya lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ nehˬ nya meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ dawˬ cawˬ puˬ˗awˇ, uiˇ cawˬ nehˬ˗eu uꞈ taꞈ, nuiˇ duˬ poˆ nehˬ˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ bi siˬ nya iˇ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yawˬ ha iˇ kahˇ˗ahˇ jawˇ˗eu loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ.

¹² Nawˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu gʼaˇ duˬ bawˇ dzaˬ gaˇ ya sheuˬ gʼeh naˇ, aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ, yaw shehꞈ bya daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ maꞈ iˇ nya˗eu tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ ya haw nehˬ˗awˇ, mehˇ nmˇ aˇ kʼoꞈ yaw nyiˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bi mˇ nya meh. Mehˇ nmˇ tsawˇ mawˬ deuˬ hawˇ˗eu jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu deuˬ, yaw beh ngeh loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ tsaꞈ gaˬ nya˗euˬ miˇ neh gʼaˬ baˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗awˇ gʼoˆ shaw nehˬ laꞈ miˇ˗a lehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ noeˬ leˇ ngeh, nui ma saˇ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ kʼoꞈ aˇ naˆ ni kʼawˆ laˇ˗awˇ, Saˇ kiˇ geuꞈ˗eu aˇ myaˆ kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ dui neh ngehˬ gʼeh˗euˬ jeˬ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ leh jeh˗eu laꞈ kʼoeˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Uˬduˬtahˬ˗eu 19:32.

¹³ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ uˬ duˬ ya tahˬ gaˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ˗eu meh. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ ehˇ˗eu, “Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui ma taꞈ˗awˇ dehꞈ˗eu jeˬ, aˇ naˆ ni zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga.” (Ja ceuˬ 133:1, 2-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ mehˬ bawˬ gm˗eu jeˬ heu˗ahˇ, yaw saw saw˗awˇ shiˬ keuˇ ni gʼeh laˇ˗eu, tseˇ doˆ˗euˬ deuˬ˗ahˇ lehꞈ˗eu tsiˇ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui kʼawꞈ, yaw bya yaw lawˬ lawˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ shiˬ keuˇ ni gʼeh leˇ˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu heu naˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jiˇ mehˬ bawˬ gm dzehˬ laˇ˗eu meh. Nawˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ siˬ nya dzehˬ laˇ ni jahˇ nya mehˇ laˬ?—2 Gawˇliˬtu 6:11-13.

14. Nawˇ nawˬ˗euˬ pu˗ahˇ yaw shehꞈ aˬ joˆ˗ehˇ bya nya˗eu nga?

¹⁴ Nawˇ aˬ gaˇ jawˇ kʼawꞈ yaw shehꞈ bya nya meh. Nawˇ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ naˇ, nawˬ˗euˬ gaˇ dahˬ gaˇ dzeˇ jawˇ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ, ‘Ngaˬ˗euˬ gaˇ dahˬ gaˇ dzeˇ jawˇ˗eu deuˬ ngaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga? Ngaˬ˗euˬ iˇ kahˇ yaw luiˆ luiˆ˗ehˇ yaw buˇ buˇ˗ehˇ jaˆ ngaˇ laˬ? Ngaˬ˗euˬ iˇ kahˇ pu laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ haw muiˬ ni gʼeh ngaˇ laˬ? Ngaˇ aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ˗awˇ aˬ cawˬ dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu heu, aˬ yuiꞈ aˬ nyiˇ hawˇ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, sahˬ boꞈ dzaw cawˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga? lehˇ naˇ haˬ haw.—Eˇpeˇsu 5:9.

15. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh aˬ myah luꞈ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ ya jawˇ˗eu nga?

¹⁵ Aˬ dui yaw shehꞈ bya daˆ leꞈ mawꞈ naˇ, aˬ dui saˇ ka aˬ geu ka˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu lehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ “Yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ˗awˬ” lehˇ yaw  myaˬ poˆ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:42; 25:13; 26:41) Aˬ dui “huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ” keuˆ laˇ˗eu gʼawˬ myahˇ ni ca˗a siˬ lehˇ noeˬ naˇ, aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ bi siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˇ yehꞈ laˇ loꞈ˗ehˇ maˬ leh jeh ni gʼeh˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:21, MS) Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui yaw shehꞈ bya paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ maˬ bya˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗euˬ yaw shehꞈ aˬ lawˆ lawˆ˗ehˇ miˆ iˇ˗awˇ, miˆ tsehˆ tsehˆ iˇ gaˇ keuˆ nya˗eu meh.

16, 17. Tehˬ tsaˇ tsaˇ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, nawˇ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ nya˗eu nga?

¹⁶ Nymˬ˗mˇ aˬ dui gaˇ hu naˆ maˬ tseˇ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ ya jawˇ˗eu meh. Miˇ tsaˬ heu siˬ cawˆ iˇ tehˇ tehˬ luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah, Yeˬhawˇbaˬ neh nah paˇ paˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ keuˆ le meh lehˇ siˬ nya˗eu ma. (Maꞈtehˬ 24:42-44) Maˬ keuˆ le˗euˬ yaw kaˬ˗ahˇ aˬ dui oˇ oꞈ˗awˇ, mehˬ hu paw˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya haw tsoˆ taˬ˗eu uˬ taꞈ, yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ gui˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ maˬ tsehˆ leˇ ni ya shaˇ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 4:7) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ myahˇ laꞈ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ya dzaw geuꞈ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, dehꞈ ziˇ˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ˗eu “Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ˗euˬ pehˇ kʼahˬ˗ahˇ shiꞈ tseˇ kʼoꞈ nyehꞈ tehˬ byah laꞈ˗euˬ” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ, 2012 kʼoꞈ Oeˬ siˬ ba la 15-ahˇ doˆ laˇ˗euˬ, Loꞈ˗eu nymˇgoˇ paˇ dmˬ, sahˬ boꞈ myaˆ pyawˬ 18-21-ahˇ gui nya˗eu meh.

 ¹⁷ Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ mˇ muiˬ nehˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ, maˬ noeˬ gaˇ aˇ yamˬ dzeuˇ iˇ tehˇ tehˬ meh. (Eˇpeˇsu 5:16) Dzeuˇ laꞈ˗euˬ tiˬ yaˇ kʼoꞈ heu laꞈ kʼoeˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ, gʼawˬ mya jeˬ mˇ pyeuꞈ˗awˇ, nymˬ˗mˇ naˇ, aˬ dui gaˇ hu naˆ maˬ tseˇ gaˇ myaˬ laˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ aˬ dui maˬ noeˬ doˆ coeˇ gaˇ keuˆ ni huiˬ laˇ mahˇ laˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ dui maˇ diˇ yaw shehꞈ bya luꞈ˗eu meh.

18, 19. Sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ leh jeh laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

¹⁸ Aˬ dui yaw myaˬ poˆ laˆ lehˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ bi mˇ luꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, “laꞈ sawˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh.” Teu naˇ aˇ muˇ˗ahˇ shehˬ gʼeh˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ pyeuꞈ meh. (Eˇpeˇsu 4:8, 11, 12-ahˇ gui.) Teu miˇ neh, sheuˬ gʼeh˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ nawˇ jawˇ gaˇ gʼaˬ laˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ geuꞈ.

¹⁹ Yaw jeˬ ma jeˬ, Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu, gaˇ kawˆ doˆ laˇ ngeh, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu 2 gʼaˬ neh bi caw ba˗euˬ meh. Miˬ zaˬ gʼaˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ paw maˬ sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ nya lehˇ noeˬ˗awˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ mehˬ˗eu paw maˬ nya˗eu uˬ taꞈ, nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jiˇ yawˬ jawˇ na luꞈ maˬ ya jahˇ˗aˬ lehˇ ha geuꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh, sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ mawˇ ni caw ba nehˬ˗awˇ, kʼaˬ dzeˇ gʼaˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ neh gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ dzaw geuꞈ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗euˬ uˬ taꞈ, miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ jiˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ oˇ oꞈ nehˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ zaˬ 2 gʼaˬ nehˬ˗ehˇ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Eˇpeˇsu 5:21-29) Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ muiˬ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ laˇ ni leh jeh laˇ˗euˬ meh. Sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼaˬ taˬ baˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗ahˇ gʼoe daˆ leꞈ˗awˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu ngehˬ gʼeh˗eu jeˬ, heu pehˬ˗ahˇ caw ba dui dui˗eu meh.

20. Nawˇ yaw shehꞈ bya doˆ gʼeh ngeh, aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?

²⁰ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ˗ahˇ caw teh˗awˇ dehꞈ˗eu deuˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu meh.” (Ja ceuˬ 128:1) Nawˇ yaw shehꞈ bya doˆ gʼeh ngeh laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ cawˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ˗awˇ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh aˇ muˇ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm ni leh jeh˗eu uˬ taꞈ, yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ˗awˬ. Nawˇ toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, nawˬ neh mˇ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ cawˬ mawˇ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ mawꞈ laˇ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 5:16.