Aˬ dui uˬ duˬ kawꞈ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ jaˆ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu miˇ neh, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ poˆ mawˇ˗eu shaˬ dui dui˗awˇ, ui cuiˆ na paˇ jaˆ kʼawꞈ byoˆ iˇ˗eu awˬ dui dui˗eu meh. Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ poˆ mawˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga? Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui aˬ cawˬ deuˬ jiˇ ni poˆ mawˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

Maˇ diˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ poˆ mawˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui guˆ kʼaˇ maˬ za ni ya gʼeh˗eu meh. Aˬ dui muiˬ˗eu cawˬ loˬ˗eu uˬ taꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ peh jiˆ leˇ˗eu heu naˇ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ heu naˇ, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ muiˬ˗eu meh. Aˬ dui heu˗ahˇ mˇ caw naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Yeˬlaˬmiˇ 17:7, 8; Yaˬkoˆ 2:22, 23) Toˆ˗ehˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ dawˬ peh jiˆ le˗awˇ, nui ma laꞈ kʼoeˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗eu meh. Iˇsaˬyaˇ 32:17-ahˇ “Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ poˆ˗eu miˇ neh, nui saˇ oꞈ˗awˇ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu jeˬ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ keuˆ le tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ naˇ haˬ naˇ, aˬ dui maˇ diˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ mawˇ nya˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:18, 19.

Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ huiˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, poeˬ˗eu laꞈ sawˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Laꞈ sawˬ teu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 9:31.

Kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ heu naˇ, “yaw sahˇ Miˬyehˇ [muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ, MS] laꞈ kʼoeˇ siˬ le˗eu aˇ siˬ” tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 5:22, 23) Miˬyehˇ˗euˬ yaw sahˇ aˬ dui˗ahˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ kʼawꞈ, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ za˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh ya bi sheuˬ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

Dahˬ beh˗eu kawˆ, aˬ dui aˬ myah luꞈ Jaˇliꞈ ya gui˗eu meh. (Ja ceuˬ 1:2, 3) Aˬ dui yawˬ ha neh gui˗euˬ jeˬ˗ahˇ naꞈ suiˇ ni shaˇ noeˬ ngeh, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ, Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nga lehˇ  siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bo saˆ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga lehˇ ya dzaw˗euˬ ma. Aˬ dui Jaˇliꞈ˗ahˇ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ nui saˇ oꞈ dzehˬ laˇ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 3:1, 2.

Nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ, aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ Miˬyehˇ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ ya shaˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 11:13) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ shaˇ ju˗eu deuˬ˗ahˇ “Yeˬsuˇ Ka li laꞈ kʼoeˇ naw maꞈ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ za nya ni, tsawˇ haˬ zaˬ maˬ noeˬ doˆ coeˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ naw maꞈ˗ahˇ caw ba tehꞈ˗a” lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ˗euˬ meh. (Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ peh jawˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ yaw sahˇ˗ahˇ nui ma taˬ naˇ, aˬ yawꞈ aˬ dui˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ maˇ diˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu meh.—Loˇmaˆ 15:13.

Jaˇliꞈ gʼawˬ mya gʼaˬ˗ahˇ dehꞈ paˇ nya ni caw ba nehˬ˗awˇ, nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ maˬ ehˇ, nui ma laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ ehˇ, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ paˇ˗euˬ nga?

Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ maˬ siˬ nya laˇ ngeh, nui ma aˇ dzehˬ˗ehˇ pehˇ coeˇ˗eu uˬ taꞈ, yaw haiˬ jeˬ˗ahˇ keuˆ ni mˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ dehꞈ paˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh dui dui luꞈ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ maꞈ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ, oˇ oꞈ˗eu jeˬ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ jaˆ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) (Dawˬdaˬ 29:22) Aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ Daˬbiˇ hawˇ˗eu Laˬkeˬlaˇ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ poˆ dehꞈ paˇ˗euˬ nga lehˇ haw iˇ ma.

Daˬbiˇ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ laˇ ngeh, aˬ yawꞈ aˬ cawˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ toˇ coeˇ˗awˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ maˬ muiˬ˗eu dawˬ tehꞈ˗ehˇ ngehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ ya dehꞈ paˇ nga lehˇ noeˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ poˆ mawˇ˗euˬ nga? Daˬbiˇ ehˇ˗eu, “Ngaˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ zmˬ iˇ˗euˬ ma. Teu miˇ neh, ngaˇ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu yaw kʼaˆ˗ehˇ baw laˇ˗euˬ meh.”

Laˬkeˬlaˇ aˬ yawꞈ huiˬ laˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ tiˬ jawˬ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ nui noeˬ nyawˬ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ehˇ˗eu, “Ngaˇ nui ma aˇ dzehˬ˗ehˇ pehˇ coeˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ ya huiˬ laˇ˗euˬ miˇ neh, nymˬ˗mˇ keuˆ ni nui ma pehˇ˗eu nui ma nehˬ˗ehˇ ya deuˆ ceh ceh luꞈ˗eu ma.” Laˬkeˬlaˇ˗ahˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ mawˇ nya ni  caw ba nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga? Aˬ yawꞈ “Guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu heu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

Daˬbiˇ hawˇ˗eu Laˬkeˬlaˇ heu naˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw˗awˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗ahˇ gʼoe˗euˬ miˇ neh, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗euˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh, tiˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu tehꞈ˗a siˬ. Aˬ dui nui ma aˇ dzehˬ˗ehˇ pehˇ coeˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ kʼawꞈ, nui ma laꞈ kʼoeˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ za nya meh. Heu naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ˗eu awˬ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu na tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ “tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:18) Gaˇ kawˆ heu maˇ diˇ pyeuꞈ leˇ nya meh laˬ? Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ jaˆ ni leh jeh paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

Aˬ dui tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ nui saˇ oꞈ jeˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. (Iˇsaˬyaˇ 9:6, 7; Maꞈtehˬ 24:14) Gʼawˬ mya gʼaˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ya leˇ˗awˇ ha geuꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taꞈ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ baˬ da neh, nui ma pehˇ, nui ma cawˆ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ maꞈ mehˬ hu paw maˇ diˇ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ laˇ˗awˇ, “tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ poˆ” mawꞈ laˇ˗euˬ meh.—Ja ceuˬ 34:14.

Yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ dui neh tsaꞈ gaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dahˬ beh ngeh neh ya leˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. (Yoˇhaˬ 3:19) Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ lehˇ gʼeh kʼawꞈ Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ yaw sahˇ biꞈ laꞈ˗awˇ, yaw sahˇ heu naˇ aˬ dui tsaꞈ gaˬ ngeh, nui saˇ oꞈ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw ni caw ba nehˬ˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu heu naˇ, Yeˬsuˇ neh “nymˇ kʼahˬ zaˬ deuˬ naw maꞈ˗ahˇ ha geuꞈ nehˬ laꞈ naˇ, naw maꞈ neh dawˬ cawˬ puˬ nehˬ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ, kʼoeˇ gaˇ jaˆ yaꞈ luꞈ˗uˇ. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ naw maꞈ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ nehˬ laꞈ naˇ, naw maꞈ neh dawˬ cawˬ puˬ nehˬ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ, naw maꞈ˗ahˇ paˇ gʼoꞈ kʼoꞈ le luꞈ˗uˇ” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Maꞈtehˬ 10:11-13) Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nui noeˬ ahˇ ngeh, aˬ cawˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ laˇ˗awˇ aˬ jeˬ lehˇ ehˇ laˇ kʼawꞈ nui saˇ oꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nya˗eu aˬ kawˬ˗aˬ paˇ jaˆ˗a siˬ lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a.

Miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ ngeh, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ ngehˬ cawˬ˗eu heu naˇ, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Ehˇpa˗li kaˆ paw pyawˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ tiˬ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ Bawˬdzaˬnymˇ maˬ bi tsoˆ˗a. Aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ aˬ za za lehˇ ya ja tsaˬ geuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ miˇshaˬnaˬliˬ geuꞈ haw˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ, Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ, Law dawˬ meuˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ teu kʼahˬ˗euˬ dah zaˇ gaˇ mˇ luꞈ˗eu yaw huiˬ tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ mˇ luꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu gaˇ˗euˬ gaˇ kawˆ bi ngehˬ cawˬ iˇ˗euˬ meh.

Mehˇ nmˇ teu gʼaˬ ehˇ˗eu, “Ngaˇ saˇ naˇ˗euˬ daˬ yah ha˗eu kuˆ lawˆ˗ahˇ oe keuˆ ngeh, daˬ yah ha˗eu gʼaˬ ngaˬ neh dzaw haw˗euˬ tsawˇ jeuˬ kʼoeˇ jeˬ˗euˬ dawˬ˗euˬ moeˬ tsoeˬ dm luꞈ gaˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Teu miˇ neh, ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ neh ngehˬ cawˬ˗euˬ ma. Teu ngeh aˬ yawꞈ tsawˬ guˆ iˇ˗awˇ, ‘Aˬ jeˬ jahˇ le teˬ lehˇ naˇ haˬ˗eu meh.’ Ngaˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ heu gaˇ˗euˬ yaw huiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ mawˇ mawꞈ nya lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma. Daˬ yah ha˗eu gʼaˬ yaw huiˬ gʼaˬ˗ahˇ naˬ gaˬ neh ehˇ gaˬ nehˬ gʼaˬ ngeh, yaw huiˬ teu gʼaˬ oe doˆ˗awˇ, ngaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ neh dawˬ cawˬ puˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ yawꞈ ngaˇ Saˇ kiˇ deuˬ mˇ luꞈ˗eu gaˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ja mawˇ nehˬ ngeh, yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗euˬ meh.”

Yaw huiˬ yaw mahˇ teu gʼaˬ aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ ja gaˇ naˇ haˬ gʼaˬ ngeh, aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ gʼoˆ shaw laˇ˗awˇ yaw beh loꞈ˗ehˇ nui ma baw˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh tiˬ kʼehˬ naˇ, miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ aˬ yuiꞈ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ neh daˇ tsehˆ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ laˆ paˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ Bawˬdzaˬnymˇ bi tsoˆ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ deuˬ laꞈ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh. Heu gaˇ haw ngeh, aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw laꞈ kʼoeˇ mˇ nehˬ˗eu heu naˇ, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.

Nymˬ˗mˇ iˬ nah, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ jaˆ gaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ, yaw jeˬ ma jeˬ˗euˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ dehꞈ ziˇ nui saˇ oꞈ ni leh jeh naˇ, nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ heu bi lahˬ laˇ nya meh. Toˆ˗ehˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya˗awˇ, miˇ shuiꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗eu meh.—2 Beˬtuˆluˆ 3:13, 14.