1, 2. (a) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ shiˇ˗eu jeˬ hu ngeh miˇ aˬ yawꞈ˗euˬ kuiˇ laꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗euˬ nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.) (b) Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (c) Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

 Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ shiˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ hu ngeh miˇ aˬ yawꞈ˗euˬ kuiˇ laꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼawˬ myahˇ ni ngehˬ cawˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu lehˇ siˬ leˇ ni mˇ mawˇ nehˬ˗awˇ yaw beh kawˆ˗ahˇ aˬ dui neh ja sawˇ dzeuˇ˗euˬ aˬ gaꞈ baw duˆ˗euˬ gaˇ kawˆ yawˬ jeˬ ma jeˬ jiˇ ja nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ mawꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ “aˇ siˬ siˬ dui dui le” ni caw ba nehˬ mawꞈ˗eu meh. Teu naˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ gaˇ˗ahˇ oˇ oꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 15:8.

² Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ ya mˇ˗eu lehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu teu˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya mˇ˗eu lehˇ jiˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ dui kʼawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗eu heu naˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ˗eu heu naˇ aˬ dui˗ahˇ “miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ heu doe ni” tsaꞈ gaˬ doe  gaˇ oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:13 14) Heu kawˆ˗ahˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ nga lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ oeˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ nehˬ˗euˬ laꞈ sawˬ oeˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ ja sawˇ ma. Heu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˇ siˬ siˬ le ni caw ba nehˬ˗eu meh.

3. (a) Yoˇhaˬ 15:8-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (b) Yeˬsuˇ neh ja˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˬ gaꞈ aˇ siˬ heu naˇ aˬ jeˬ nga? Heu loꞈ˗ehˇ sheu cehˆ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh tsaˬ nga?

³ Aˬ dui ya tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ mawꞈ˗eu miˇ neh ma. (Yoˇhaˬ 15:1 8-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ aˬ gaꞈ baw duˆ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ ja nehˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ gaꞈ yaˇ kmˇ˗ahˇ bo saˆ˗eu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ ngaˇ˗aˬ aˬ gaꞈ baw duˆ ma lehˇ ehˇ˗awˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ naw maꞈ˗aˬ uˬ pyaˬ uˬ laꞈ meh lehˇ ehˇ nehˬ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 15:5) Teu miˇ neh yaw jeˬ ma jeˬ heu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˬ gaꞈ aˇ siˬ heu naˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ neh mˇ pyeuꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗eu “Naw maꞈ aˇ siˬ siˬ dui dui le gaˇ haw˗awˇ ngaˬ Da˗euˬ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ˗ahˇ aˬ cawˬ ya mawˇ tehꞈ˗a.” Aˬ gaꞈ baw duˆ aˇ siˬ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ le ngeh yaw sahˇ gʼaˬ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ dui kʼawꞈ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsaꞈ gaˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu meh.—Maꞈtehˬ 25:20-23.

4. (a) Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ nya˗eu nga? (b) Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za˗euˬ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya?

⁴ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ myah luꞈ shawˇ luꞈ˗eu meh. Tsawˇ myahˇ heu bi muiˬ bi shawˇ dzehˬ laˇ ni aˬ dui tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ nya˗a. Teu miˇ neh aˬ dui tsaꞈ gaˬ ngeh Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu nga? “Baoˬ huiˬ˗eu Sahˬpaˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu ngaˇ muiˬ gaˇ shawˇ gaˇ taˬ ngehˇ” lehˇ Iˇsaˬyaˇ jiˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 8:13) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu hmˬ tsawˇ myahˇ nui deuˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ meh lehˇ haw˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ tsawˇ myahˇ heu hmˬ muiˬ meh shawˇ meh lehˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu heu naˇ tsawˇ myahˇ heu˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Maꞈtehˬ 6:9) Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ bi dehꞈ˗eu lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ nehˬ ngeh Saˬdaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja bu˗euˬ gaˇ kawˆ teu naˇ ja myawꞈ mehˇ shuiˇ tehꞈ nga lehˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:1-5) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ tehꞈ˗ehˇ “yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ maˬ ehˇ taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu jeˬ maˬ ehˇ baoˬ maˬ ehˇ” za geuˇ˗eu meh lehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ bi siˬ ngeh jiˇ tsawˇ myahˇ heu hmˬ˗ahˇ ciˬ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Pah mehˬ˗eu˗eu 4:11) 16 kʼoꞈ dzehˬ ni huˬ mehˬ mehˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Luˬ ehˇ˗eu “Boeˬ boeˬ luˆ luˆ˗ahˇ Beh˗euˬ gʼaˬ˗euˬ saˇ kiˇ ya geuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ dui dui˗awˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ mawˬ miˇ˗a.”

5. (a) Yoˇhaˬ 15:9 10-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu nga? (b) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ ya oˇ oꞈ meh lehˇ siˬ leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga?

⁵ Yoˇhaˬ 15:9 10-ahˇ gui. Aˬ dui Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh ma. (Maˬkuˆ 12:30; Yoˇhaˬ 14:15) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ “Ngaˬ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ jawˇ [tsoꞈ tsaꞈ MS]˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga? Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ maˇ  diˇ Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ dehꞈ˗eu heu naˇ ya oˇ oꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh meh. Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ ya oˇ oꞈ meh lehˇ bi siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ Yoˇhaˬ 15:4-10-ahˇ “tsoꞈ tsaꞈ” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ heu yaw myaˬ poˆ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh.

6. Aˬ dui Ka li˗euˬ nui gaˬ laꞈ kʼoeˇ tsoꞈ tsaꞈ mawꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga?

⁶ Aˬ dui Ka li˗euˬ nui gaˬ laꞈ kʼoeˇ tsoꞈ tsaꞈ mawꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ neh nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga? Aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu heu neh meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ mˇ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ ngaˇ “Ngaˬ Da˗euˬ dawˬ˗ahˇ ngaˇ naˇ haˬ geuꞈ˗awˇ ngaˬ Da˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ ngaˇ jawˇ [tsoꞈ tsaꞈ MS]˗eu” ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ mˇ mehˬ nehˬ yaꞈ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 13:15.

7. Ehˇ dawˬ naˇ haˬ jeˬ nui gaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ nga?

⁷ Yeˬsuˇ “Ngaˬ neh biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya gaˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ geuꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu tsawˇ haˬ meh” lehˇ ehˇ ngeh ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ heu naˇ nui gaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu meh lehˇ maˇ jawˆ ni ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 14:21) Yeˬsuˇ neh biꞈ˗euˬ dawˬ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ miˇ neh aˬ dui Yeˬsuˇ neh tsaꞈ gaˬ iˇ lehˇ ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Maꞈtehˬ 17:5; Yoˇhaˬ 8:28) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ naˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ jiˇ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu meh.

8, 9. (a) Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ baˬ da neh paˇ ngeuˇ nga siˬ? (b) Yeˬhawˇbaˬ neh Yeˬsaˬgeˬlaˇ 3:18 19 hawˇ˗eu 18:23-ahˇ ngehˬ taˬ˗euˬ heu aˬ dui tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ laˆ noeˬ nehˬ˗eu nga?

⁸ Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ keuˆ le luꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗euˬ gaˇ kawˆ saˇ tiˇ biꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh ma. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Noˇaˬ˗ahˇ “mehˬ˗eu gʼaˬ” lehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. (2 Beˬtuˆluˆ 2:5-ahˇ gui.) Iˇ cuꞈ maˬ dahˬ le mi na˗ehˇ Noˇaˬ neh tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ laꞈ kʼoeˇ oe luꞈ˗eu luˬ˗iˇ seˇ˗iˇ˗eu gaˇ kawˆ jiˇ ahˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ ehˇ nya nga? “Iˇ cuꞈ maˬ dahˬ pymˬ dah˗euˬ jeˬ hu heu myaˆ nah laꞈ kʼoeˇ Noˇaˬ lawˬ laꞈ kʼoeˇ daˆ uˇ leˇ ngeh nah keuˆ ni tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ dzaˬ byawˬ dawˇ byawˬ˗awˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ taꞈ˗eu maˬ tsehˆ leˇ˗a. Iˇ cuꞈ huiˬ le˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ dehˬ dzaˬ gʼeh ngeh keuˆ ni aˬ jeˬ keuˆ le˗euˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ siˬ leˇ˗a. Tsawˇ haˬ˗euˬ Zaˬmaˇ oe ngeh kʼawꞈ kʼoeˇ gaˇ duˇ tehꞈ˗a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu miˇ neh meh. (Maꞈtehˬ 24:38 39) Noˇaˬ tsawˇ haˬ myaˬ tiˬ paˆ maˬ naˇ haˬ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ biꞈ˗euˬ saˇ tiˇ biꞈ˗eu dawˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ tsaꞈ gaˬ˗euˬ meh.

⁹ Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu heu naˇ mehˬ hu paw tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ mˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ bi dzaw  laˇ˗eu gʼaˇ duˬ ma. Aˬ dui kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ loꞈ˗ehˇ tsawˇ haˬ deuˬ guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ bi mˇ caw mawꞈ˗awˇ “yaw dehꞈ” bi dehꞈ tawꞈ mawꞈ˗eu ma. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 18:23) Aˬ dui iˇ kahˇ doe ni maˬ ehˇ tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ maˬ ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu heu naˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ le shaw˗iˬ meh lehˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ doe˗eu jeˬ pyeuꞈ ma.—Yeˬsaˬgeˬlaˇ 3:18 19; Daˬyeˬlaˇ 2:44; Pah mehˬ˗eu˗eu 14:6 7.

10. (a) Maꞈtehˬ 22:39-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu nga? (b) Pawˇluˆ hawˇ˗eu Siˬlaˆ Piˇliˇpiˆ meuˬ˗euˬ tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗euˬ nga?

¹⁰ Aˬ dui tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu oeˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh ma. (Maꞈtehˬ 22:39) Nui gaˇ heu naˇ aˬ dui˗ahˇ bi tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ poˆ laˇ paˇ laˇ naˇ nui noeˬ jiˇ paˇ iˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh ma. Yaw jeˬ ma jeˬ muiˇ˗eu deuˬ Pawˇluˆ hawˇ˗eu Siˬlaˆ˗ahˇ Piˇliˇpiˆ meuˬ˗euˬ tawˬ˗ahˇ nyehꞈ ahˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ uˬ ciꞈ sehˇ gʼahˇ ceh laˇ ngeh miˇ luˆ luˆ dui dui laˇ˗awˇ tawˬ˗euˬ dawˬ pehˬ duˬ puˇ˗ahˇ keuˆ ni nyeh laˇ˗awˇ laˇ gʼoˆ deuˬ pah laˇ˗euˬ meh. Tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ tawˬ zaˬ deuˬ cehˆ doˆ jiˇ ngaˇ lehˇ noeˬ˗awˇ yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗eu lehˇ gʼeh˗eu meh. Teu ngeh Pawˇluˆ yaw kʼaˆ˗ehˇ guˇ˗awˇ “Nawˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ tiˬ jeˬ˗iˬ taˬ jahˇ!” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ “ka kʼoꞈ˗eu jeˬ za nya ni ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ ta?” lehˇ naˇ haˬ ngeh “Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ jah˗awˬ. Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ za tehꞈ˗a” lehˇ Pawˇluˆ hawˇ˗eu Siˬlaˆ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 16:25-34.

11, 12. (a) Tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? (b) Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ mawꞈ˗eu nga?

¹¹ Tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? Tawˬ˗ahˇ haw˗eu gʼaˬ miˇ luˆ luˆ laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ paˇ laˇ˗awˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ gaˇ haw taˬ. Teu gaˇ duˇ ni Jaˇliꞈ˗euˬ dawˬ kawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ mawꞈ˗eu deuˬ kʼawꞈ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ nui ma cawˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh nui noeˬ paˇ laˇ˗awˇ shaˇ ju laˇ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ tiˬ gʼaˬ na gaˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ maˬ ngeuˇ naˇ gʼawˬ˗eu byehˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na naˇ huiˬ˗eu naˇ gawˇ pi luꞈ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ bi shiˇ˗euˬ heu deuˬ baˬ da neh nui ma cawˆ dui dui luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Tsawˇ haˬ deuˬ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ pyeuꞈ laˇ ngeh dehꞈ ziˇ˗ahˇ taꞈ˗eu tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ naˇ haˬ haw˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ laˇ nya˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ ‘Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ za nya ni ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ nga?’ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu uˬ taꞈ aˬ dui˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ biꞈ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ dahˬ beh˗eu poˆ naˇ haˬ laˇ nya˗eu meh.

¹² Teu miˇ neh aˬ dui saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ naˇ tsawˇ haˬ deuˬ naˇ haˬ mawꞈ laˇ˗awˇ ha geuꞈ nya laˇ ngeh caw ba nehˬ nya˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 61:1) 38 kʼoꞈ byah ni huˬ mehˬ mehˬ laꞈ˗euˬ Saˇlawꞈ ehˇ˗eu. “Tsawˇ haˬ deuˬ luˬ˗iˇ seˇ˗iˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ˗euˬ guiˬ lahˬ dawˬ ya gaˬ˗eu loˬ˗eu meh.” 34 kʼoꞈ byah ni huˬ mehˬ mehˬ laꞈ˗euˬ Eˇjeuˬ ehˇ˗eu “Nymˬ˗mˇ iˬ nah ngehˬ˗ehˇ dzehˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui ma shaˬ zahˬ mˇ luꞈ˗eu meh. Ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˇ diˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu jeˬ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ mawꞈ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh.” Heu gaˇ haw ngeh aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ aˬ dui tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni caw ba nehˬ˗eu meh.

13, 14. (a) Yoˇhaˬ 15:11 aˬ jeˬ˗euˬ laꞈ sawˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? (b) Aˬ dui Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗eu nga? (c) Laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga?

¹³ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ shiˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ hu ngeh miˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ aˇ siˬ siˬ daˆ leꞈ ni caw ba nehˬ˗eu laꞈ sawˬ˗ahˇ jiˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ meh. Laꞈ  sawˬ teu deuˬ aˬ jeˬ nga? Nymˬ˗mˇ iˬ nah laꞈ sawˬ teu aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁴ Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu laꞈ sawˬ. Tsaꞈ gaˬ˗eu jeˬ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ kʼaˆ behˆ yaw kah pyeuꞈ˗eu ngaˇ laˬ? Maˬ ngeuˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Yeˬsuˇ aˬ gaꞈ baw duˆ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ ja gʼaˬ ngeh naw maꞈ tsaꞈ gaˬ naˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ za meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 15:11-ahˇ gui.) Gaˇ kawˆ heu aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ leˇ nya laˇ? Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ neh ja˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ gaꞈ baw duˆ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗awˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ naˇ uꞈ laꞈ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Uˬ laꞈ deuˬ iˇ cuꞈ hawˇ˗eu dzaˇ za˗eu gʼaˇ duˬ baw duˆ˗ahˇ ya gʼoe˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ dui kʼawꞈ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ nui ma tiˬ siˬ˗ahˇ taꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ peh ya jawˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ mˇ gaˇ neh za˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ za˗eu meh. (Yoˇhaˬ 4:34; 17:13; 1 Beˬtuˆluˆ 2:21) 40 kʼoꞈ dzehˬ ni huˬ mehˬ mehˬ laꞈ˗euˬ Hehˇnaˬ ehˇ˗eu “Miˬyehˇ gaˇ mˇ gʼaˬ ngeh aˬ myah luꞈ ngaˬ˗ahˇ siˬ laˇ˗eu laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh.” Laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ tsawˇ haˬ deuˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ naˇ haˬ kʼawꞈ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni gʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 5:10-12.

15. (a) Yoˇhaˬ 14:27 aˬ jeˬ˗euˬ laꞈ sawˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? (b) Nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ aˬ siˬ siˬ daˆ leꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁵ Nui saˇ oꞈ˗eu laˬ sawˬ. (Yoˇhaˬ 14:27-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ uˬ ciꞈ taw paw maˬ shiˇ mi na˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ “Ngaˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗eu” ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ aˬ dui˗ahˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? Aˬ dui tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ ngeh Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ ni mˇ nehˬ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh nui saˇ oꞈ˗eu meh. (Ja ceuˬ 149:4; Loˇmaˆ 5:3 4; Gawˇlawˇsehˇ 3:15) 45 kʼoꞈ huˬ mehˬ mehˬ laꞈ˗euˬ Yuˬiˇ ehˇ˗eu “Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ doeˇ doeˇ dui dui laˇ kʼawꞈ maˇ diˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ biꞈ˗awˇ ngaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˇ poeˬ baw dui dui˗eu meh.” Aˬ dui aˬ myah luꞈ ziꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a.

16. (a) Yoˇhaˬ 15:15 aˬ jeˬ˗euˬ laꞈ sawˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? (b) Kuiˇ laꞈ deuˬ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ cawˬ cawˬ daˆ leꞈ nya nga?

¹⁶ Cawˬ cawˬ˗eu laꞈ sawˬ. Yeˬsuˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ nya lehˇ ehˇ nehˬ gʼaˬ naˇ yawˬ ha gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ˗eu nui gaˬ mˇ mawˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ jiˇ ja mawˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:11-13) Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ “Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ngaˬ˗euˬ cawˬ lehˇ kuˇ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ ya pyeuꞈ˗eu heu naˇ aˇ naˆ ni aˇ poeˬ baw˗eu nga! Ehˇ kʼawꞈ kuiˇ laꞈ deuˬ Yeˬsuˇ˗euˬ cawˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ daˆ leꞈ nya˗eu nga? Yeˬsuˇ “Naw maꞈ iˇ˗awˇ ziꞈ˗eu gmˬ˗eu aˇ siˬ gʼawˬ mya ni siˬ le” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 15:14-16-ahˇ gui.) Nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ lehˇ ya ehˇ naˇ tsaꞈ gaˬ  daˆ leꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Heu˗euˬ jeˬ hu nyiˬ kʼoꞈ heu kaˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ keuˆ le shaw˗iˬ˗eu gaˇ kawˆ dawˬ mehˬ mehˬ˗iˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 10:7) Teu miˇ neh Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ shiˇ˗eu jeˬ hu ngeh miˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ laꞈ kʼoeˇ oˇ oꞈ lehˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:13; Maˬkuˆ 3:14) Yeˬsuˇ gaˇ kawˆ heu yaw awˬ maˬ ngeuˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ mˇ nya meh lehˇ siˬ nya˗awˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ pyeuꞈ daˆ leꞈ nya meh lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ? Nyaˆ taꞈ laꞈ sawˬ tiˬ hmˬ caw ba˗eu miˇ neh meh.

17, 18. (a) Yoˇhaˬ 15:7 aˬ jeˬ˗euˬ laꞈ sawˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? (b) Laꞈ sawˬ heu Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗euˬ nga? (c) Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu aˬ jeˬ˗euˬ laꞈ sawˬ nga?

¹⁷ Aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ˗eu laꞈ sawˬ. Yeˬsuˇ “Naw maꞈ kʼaˇ shaˇ mawꞈ˗eu jeˬ shaˇ˗awˬ. Kʼaˇ shaˇ˗eu jeˬ za tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:7 16) Yeˬsuˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ heu naˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ ahˇ dui dui leˇ˗eu yaw duˬ baw meh. a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Yeˬsuˇ shiˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ gʼoˆ shaw leˇ˗aˬ. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ shiˇ˗euˬ jeˬ heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˇ diˇ mˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ shiˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ kuiˇ laꞈ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui kʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ˗euˬ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 4:29 31.

¹⁸ Nymˬ˗mˇ iˬ nah kʼawꞈ teu gaˇ duˇ ni aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ oˇ oꞈ ngeh Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ bo saˆ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui tahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya meh. (Piˇliˇpiˆ 4:13) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗awˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ cawˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ jawˇ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ heu deuˬ naˇ aˇ siˬ siˬ daˆ leꞈ ni aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ lahˬ nehˬ laꞈ˗eu meh.—Yaˬkoˆ 1:17.

19. (a) Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu nga? (b) Miˬyehˇ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ luiˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

¹⁹ Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu gaˇ kawˆ oeˬ kawˆ ya dzaw˗euˬ ma. Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ mˇ mawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ˗awˇ neh nui gaˬ mˇ mawˇ˗eu heu deuˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ laꞈ sawˬ heu oeˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ ya dzaw˗euˬ ma. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui leh jeh dui dui˗awˇ ‘aˇ siˬ siˬ dui dui daˆ leꞈ gaˇ’ ya mawˇ ngeh laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh.