1, 2. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya laˇ ngeh, aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

 Mehˇ nmˇ Loˇbeuꞈ zaˬ guˬ ngeh neh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ yawꞈ ehˇ˗eu, “Ngaˇ maˬ mˇ lehˬ haw˗aˬ, aˬ jeˬ mˇ kʼawꞈ yawˬ nah na ya mˇ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu tehꞈ ma. Aˬ cawˬ naˇ ngaˬ˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni gʼeh ngaˇ lehˇ noeˬ˗eu meh. Ngaˇ aˬ myah luꞈ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ˗awˇ, tiˬ kʼoꞈ laꞈ kʼoeˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ 2 poˆ 3 poˆ geuꞈ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ, ngaˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ na loˬ˗eu loꞈ˗ehˇ duˇ nya.”

² Loˇbeuꞈ aˬ yawꞈ aˬ jeˬ loˬ˗eu lehˇ oeˇ mˇ baˇ dzeuˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ siˬ nya laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ dzeˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ naˇ haˬ niˇ gʼa ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ naˇ, Loˇbeuꞈ naˆ maˬ tseˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ siˬ nya dzehˬ˗awˇ yaw kawˇ˗ehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Loˇbeuꞈ naˇ maˬ ehˇ kʼoꞈ nya˗eu miˇ neh saꞈ dawˇ dui dui˗eu meh. Aˬ yawꞈ ehˇ˗eu “Ngaˬ˗ahˇ naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ siˬ nya gaˇ duˇ nya. ‘Nui jah paw ngaˬ˗euˬ miˬ zaˬ neh ya bi sheuˬ gʼeh nga laˬ leˇ heu’ lehˇ noeˬ laˇ nya. Aˇ, toˆ˗ehˇ maˬ geuꞈ nya nga.” Loˇbeuꞈ tiˬ jeˬ paˬ ya jahˇ nga lehˇ noeˬ leˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ehˇ˗eu, “Ngaˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ poˆ tseˇ haw˗euˬ ma. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ngeh, ngaˬ˗ahˇ muiˬ daˆ laˇ˗awˇ,  Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw dzehˬ laˇ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗euˬ miˇ˗a.”

3. (a) Aˬ dui Loˇbeuꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya dzaw˗euˬ nga? (b) Heu kawˆ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu aˬ jeˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

³ Mehˇ nmˇ Loˇbeuꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ aˬ dui˗ahˇ yaw myaˬ jeˬ mehˬ˗eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na˗ahˇ siˬ nya˗awˇ aˬ myah luꞈ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ˗eu uˬ taꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ luꞈ kʼawꞈ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh maˬ bi sheuˬ gʼeh˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Maˬ ngeuˇ naˇ, nymˬ˗mˇ aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu kʼawꞈ, aˬ dui yawˬ haˇ yawˬ ha goˬ haw naˇ, paˇ muiˬ daˆ laˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ tehꞈ˗a. (Piˇliˇpiˆ 3:16) Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˇ yeˇ huiˬ˗eu smˬ kʼawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma. (1) Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga? (2) Aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? (3) Aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ nah yawꞈ dehꞈ daˆ leꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

4. Eˇpeˇsu 4:23, 24-ahˇ mehˬ taˬ˗euˬ dawˬ, aˬ suˇ gʼaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ nga?

⁴ Aˬ dui Miˬyehˇ gaˇ mˇ dahˬ beh laˇ ngeh, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ yaw myaˬ jeˬ laˆ paˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui iˇ cuꞈ shawˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ jiˇ˗a. Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ “aˬ myah luꞈ naw maꞈ˗euˬ nui ma yaw shuiꞈ bi paˇ laˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:23, 24, MS) Aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ myah luꞈ ya beˬ paˇ daˆ leꞈ˗eu meh. Aˬ dui Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu yaw myaˬ kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ ya gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗eu meh.—Piˇliˇpiˆ 3:12, 13.

5. Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ ngaˇ laˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, yawˬ ha˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu nga?

⁵ Tsawˇ mawˬ zaˬ guˬ deuˬ maˬ ehˇ, yawˬ haˇ yawˬ ha dawˇ coe ni ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ nya meh. ‘Ngaˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ miˇ˗a loˇ? Ngaˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ duˇ leˇ luꞈ miˇ˗a loˇ? Bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ ngeh, ngaˬ neh noeˬ˗awˇ mˇ˗eu jeˬ, ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ mˇ doˆ laꞈ nya? Ngaˇ ngehˬ˗eu jeˬ, ngaˇ aˬ jeˬ geuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ bi siˬ nya? Ngaˇ gui˗eu jeˬ hawˇ˗eu ngaˇ dm˗eu jeˬ, aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi siˬ nga? Ngaˬ˗ahˇ bi mˇ bahˬ˗eu lehˇ lawˬ haw laˇ ngeh, ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nyaˬ? Ngaˇ muiˬ daˆ laˇ˗eu Ka li zaˬ pyeuꞈ ni leh jeh luꞈ miˇ˗a laˬ?’ (Eˇpeˇsu 4:13) Naˇ haˬ taˬ˗euˬ heu deuˬ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ aˇ naˆ ni gʼoeˇ˗eu lehˇ siˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.

6. Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ nga siˬ?

⁶ Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ ngaˇ laˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, tiˬ poˆ na aˬ cawˬ neh ya bi caw ba˗eu meh. Shiˬ shaˬ jiˇ paw shaˇ noeˬ˗eu tsawˇ haˬ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya dehꞈ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ naˇ, Miˬyehˇ ya leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, shiˬ shaˬ jiˇ˗euˬ nui noeˬ nui loˆ geuꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ Miˬyehˇ maˬ ya leˇ˗a lehˇ jiˇ siˬ nya meh. (1 Gawˇliˬtu 2:14-16; 3:1-3, MS) Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na, shiˬ shaˬ jiˇ nui kʼahˇ paw dehꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh, mehˇ nmˇ  deuˬ˗ahˇ leh jeh˗eu laꞈ kʼoeˇ caw ba˗eu meh. Aˬ yuiꞈ deuˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba laˇ ngeh, aˬ dui ha geuꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh mehˬ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ caw ma loˇ? Aˬ dui mˇ caw naˇ, Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ mawꞈ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.—Dawˬtsoˆtsoˆ˗eu 7:5, 9.

7. Nui jah ziꞈ dah ni bi gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ˗euˬ nui gahˇ ahˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ jiˇ˗a lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

⁷ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Sahˬ paˬ Sawˇlaˬmoˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ gʼawˬ mya jeˬ siˬ nya˗awˇ aˬ yawꞈ neh boꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ kʼawꞈ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ sahˬ boꞈ tiˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, myahˇ laˇ ngeh aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ bi cawˆ iˇ˗awˇ, saˇ jaˇ maˬ paˇ ziꞈ˗euˬ meh. (1 Sahˬpaˬ 4:29, 30; 11:4-6) Teu miˇ neh, aˬ dui Jaˇliꞈ˗euˬ nui gahˇ ahˇ˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, aˬ jeˬ paˇ ya ahˇ nga siˬ? Aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni ya bi gʼeh˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 2:6, 7) Aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

8, 9. (a) Aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ ni caw ba nya˗eu aˬ jeˬ nga? (b) Aˬ dui dzaw˗awˇ shaˬ noeˬ shaˇ sawˇ ngeh, aˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ ya bi pyeuꞈ nga?

⁸ Dahˬ beh˗eu Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ Pawˇluˆ “huiˬ loˆ laˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ mehˬ hu paw dzaw daˆ leꞈ kaˇ˗euˇ” lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 6:1) Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui Pawˇluˆ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nya˗eu nga? Aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ jawˇ ziꞈ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ dzaw˗eu heu meh. Heu dmˬ naˇ, aˬ dui Jaˇliꞈ zahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ iˇ nya nga lehˇ siˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ paˇ dmˬ heu dzaw jiˇ shaw˗euˬ naˇ, nawˬ˗euˬ nui jah bi ziꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˬ dzaw nya˗eu paˇ dmˬ nui deuˬ paˇ jaˆ˗a siˬ. (Gawˇlawˇsehˇ 1:23) Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui neh za dzaw˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ zmˬ iˇ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya shaˇ˗eu meh.

⁹ Aˬ dui dzaw˗awˇ shaˬ noeˬ shaˇ sawˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ nui kʼahˇ bi shiˇ ni dehꞈ mawꞈ˗eu gʼaˇ duˬ ya bi pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 40:8; 119:97) Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ laˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ yahˇ nya ni jiˇ ya dzaw˗eu meh.—Tiˇtuˆ 2:11, 12.

10. Zaˬ guˬ deuˬ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ nya˗eu nga?

¹⁰ Nawˇ zaˬ guˬ pyeuꞈ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw noeˬ taˬ maˬ loˇ? Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ  nmˇ aˬ li tiˬ gʼaˬ Tiˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu zaˬ guˬ deuˬ˗ahˇ, nawˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ leˬ lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ na mehˬ hu paw Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ mˇ˗eu lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ taˬ˗euˬ ngaˇ lehˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ mawꞈ˗eu deuˬ jawˇ˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu tsawˇ haˬ loˬ gaˇ jawˇ iˇ mawꞈ˗eu deuˬ jiˇ jawˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ na maˬ ehˇ kʼoꞈ nehˬ nya˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw maˬ noeˬ taˬ kʼawꞈ geuꞈ nya meh lehˇ noeˬ˗eu miˇ neh nga loˇ? Nawˇ zaˬ guˬ pyeuꞈ naˇ, yawˬ haˇ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ: ‘Ngaˇ bawˬ dzaˬ iˇ˗awˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu heu, ngaˬ da ngaˬ ma bi mˇ mawꞈ˗eu miˇ neh nya laˬ? Ngaˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu leh jeh miˇ˗a loˇ?’ Maˇ diˇ naˇ tsawˇ mawˬ zaˬ guˬ maˬ ehˇ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw ya noeˬ taˬ˗eu meh. Noeˬ taˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni cawˬ ba nehˬ˗eu meh.—Dawˬtsoˆtsoˆ˗eu 12:1, 13.

11. (a) Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? (b) Aˬ dui aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

¹¹ Aˬ dui laˆ paˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ mawˇ naˇ nymˇ neh ya laˆ paˇ˗eu meh. Heu naˇ dehꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ taꞈ˗eu miˇ neh, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Loˇmaˆ 8:6-8, MS) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ nya jiˇ meh lehˇ maˬ noeˬ tmˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi caw ba˗eu kʼawꞈ, aˬ dui jiˇ ya leh jeh˗eu meh. Uˆ lahˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ haw˗euˬ mehˇ nmˇ Jawˆ Baˬ, Luˇkaꞈ 13:24 nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ehˇ˗eu, “Tsawˇ haˬ yaw myaˬ gʼaˬ goˆ kʼehˬ yaw suꞈ˗ahˇ maˬ le ahˇ nya˗a, nui jah paw bi ziꞈ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh˗eu maˬ loꞈ˗eu  miˇ neh.” Aˬ dui mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ nehˬ˗ehˇ dawꞈ ceh ceh˗awˇ guiˬ lahˬ za˗euˬ Yaˬkoˆ loꞈ˗ehˇ ya gʼeh˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 32:26-28) Tiˬ poˆ na aˬ dui Jaˇliꞈ gui˗eu yaw byawˬ kʼawꞈ, aˬ poeˬ dawˬ oeˇ loꞈ˗ehˇ gui byawˬ˗eu tehꞈ ma lehˇ maˬ ya noeˬ˗a. Yawˬ ha˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ poˆ˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh˗eu meh.

12, 13. (a) Loˇmaˆ 15:5-ahˇ mˇ caw nya ni aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga? (b) Pawˇluˆ nehˬ mehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗euˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga? (c) Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni, nawˇ aˬ jeˬ jahˇ le? (“ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni ya mˇ˗eu jeˬ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.)

¹² Aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh ngeh, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ paˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗awˇ, aˬ dui a lawˆ lawˆ˗ehˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ nya laˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 15:5) Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ heu naˇ, maˬ muiˬ˗eu nui noeˬ˗ahˇ laˆ byoˆ nehˬ˗awˇ, Miˬyehˇ ya leˇ˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ muiˬ daˆ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 5:16, 22, 23, MS) Aˬ dui pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ hawˇ˗eu byawˬ gʼa mo gʼa˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ taˬ huiˬ dzeuˇ nya lehˇ noeˬ laˇ naˇ, gʼaˬ taˬ baˬ. Tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoꞈ taˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ aˬ myahˬ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ shaˇ. (Luˇkaꞈ 11:13, MS) Pawˇluˆ kʼawꞈ aˬ myah luꞈ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ taˬ ngehˇ. (Maꞈtehˬ 16:22, 23; Luˇkaꞈ 22:34, 54-62; Gaˬlaˬtiˆ 2:11-14) Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ gʼaˬ maˬ baˬ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba˗euˬ meh. Pawˬluˆ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ nya laˇ˗euˬ miˇ neh, aˬ dui jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya˗eu meh.

¹³ Dzeuˇ laˇ ngeh Pawˇluˆ aˬ dui ahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ meh. (2 Beˬtuˆluˆ 1:5-8-ahˇ gui.) Aˬ dui yawˬ ha˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼaˬ leˇ˗eu jeˬ, oˇ oꞈ˗eu jeˬ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ nui deuˬ ahˇ˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh dui dui˗eu meh. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ yawˬ ha˗ahˇ heu loˆ˗ehˇ naˇ haˬ nya meh. ‘Ngaˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ dzehˬ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ, iˬ nah ngaˇ aˬ jeˬ˗euˬ seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ mˇ doˆ laꞈ˗euˬ nga?’

14. Aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu jeˬ, yawˬ nah na luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?

¹⁴ Aˬ dui Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu heu naˇ, gaˇ mˇ ngeh maˬ ehˇ sahˬ boꞈ dzaw iˇ ngeh maˬ ehˇ, aˬ dui neh noeˬ˗awˇ mˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ nah yawꞈ noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ taꞈ˗eu meh. Aˬ dui neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ, aˬ dui Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ luꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ laꞈ˗awˇ, aˬ dui Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu cawˆ iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ aˬ dui maˬ mˇ mawˬ˗a. Aˬ dui˗ahˇ bi mˇ bahˬ˗eu lehˇ lawˬ haw laˇ ngeh, aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ gʼoeˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ naˇ oˇ dzeuˇ nya meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui tiˬ jeˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ˗eu lehˇ gʼeh ngeh, tiˬ kʼehˬ na˗awˇ, ‘Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ni ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu nga?’ lehˇ yawˬ ha˗ahˇ naˇ haˬ. Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ ya noeˬ dzaw taˬ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na˗ahˇ haw iˇ ma. Gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ ngeh Jaˇliꞈ zahˇ aˬ geu deuˆ zmˬ˗eu tsaˬ nga lehˇ haw ma.

15, 16. Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (a) oeˇ mˇ baˇ˗eu aˇ gu tseˇ ngeh (b) cawˬ tseˇ ngeh

¹⁵ Oeˇ mˇ baˇ˗eu aˇ gu tseˇ˗eu gaˇ kawˆ. Jaˇliꞈ zahˇ 2 Gawˇliˬtu 6:14, 15-ahˇ haw nya meh. (Gui.) Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ shiˬ shaˬ jiˇ nui kʼahˇ mˇ˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ beu gaˇ meh lehˇ Pawˇluꞈ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ zahˇ heu deuˆ oeˇ mˇ baˇ˗eu aˇ gu tseˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁶ Cawˬ tseˇ˗eu gaˇ kawˆ. Jaˇliꞈ zahˇ 1 Gawˇliˬtu 15:33-ahˇ haw nya meh. (Gui.) Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui jah˗ahˇ laˆ cawˆ laˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ maˬ cawˬ taꞈ˗a. Jaˇliꞈ zahˇ heu  nawˇ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ iˇteuꞈnehꞈ zmˬ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga? Nawˇ maˬ siˬ nya˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ keˆ awˆlai niˇ gʼa ma laˬ, lehˇ noeˬ tsehˆ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

17-19. Nawˇ Miˬyehˇ˗euˬ yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh naˇ, gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga (a) gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ yahˇ˗eu? (b) muiˬ˗eu aˇ pyaˇ daˬ˗eu (c) aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ kawˆ jaˆ˗eu?

¹⁷ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˬ laˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ. Heu kawˆ˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ Heˬbyehˇ 6:1-ahˇ haw nya meh. (Gui.) Heu deuˆ˗ahˇ haw ngeh, aˬ dui maˬ mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu “gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu” aˬ geu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ leˬ? Mˇ jeˬ shaˇ kawˆ heu deuˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ maˬ bi gʼoeˇ dzehˬ leˇ˗a. Jaˇliꞈ zahˇ heu deuˆ aˬ dui dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ laꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, ‘Mˇ jeˬ shaˇ kawˆ heu hmˬ “gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu” jeˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Ngaˇ gaˇ heu mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ? Ngaˇ miˇ kʼahˬ˗ahˇ laˆ paˇ˗eu leh jeh˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ maˬ ya biꞈ˗eu nga?’

¹⁸ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gaˇ kawˆ. Yeˬsuˇ gawˬ jawˬ kʼoeˇ taˆ dawˬ mehˬ mehˬ ngeh, aˬ dui aˇ pyaˇ daˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ mehˬ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 6:33) Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ naˬ ba tiꞈ taˬ˗eu meh. Jaˇliꞈ zahˇ heu deuˆ aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ noeˬ tsehˆ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ, ‘Ngaˇ tseˇ nyiꞈ daˇ dzaw jiˇ ngeh, paˇ dzaw tawꞈ leꞈ paˇ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ? Ngaˇ gaˇ heu mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ?’

¹⁹ Aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ kawˆ jaˆ ngeh. Pawˇluˆ neh Loˇmaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ˗eu dawˬ, aˬ dui˗ahˇ jiˇ caw ba nya˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:18) Aˬ dui Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, “yawˬ gʼaˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ ni” leh jeh˗eu meh. Aˬ dui aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ kawˆ jaˆ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ le? Aˬ cawˬ˗ahˇ laꞈ oꞈ awꞈ nehˬ˗eu yaw shaˬ nya lehˇ noe nya laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ dui aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ ni leh jeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ meh lehˇ aˬ cawˬ siˬ nya meh laˬ?—Yaˬkoˆ 3:18.

20. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ neh ya bi sheuˬ gʼeh nga?

²⁰ Yaw jeˬ ma jeˬ heu deuˬ, Jaˇliꞈ zahˇ aˬdui˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗awˇ, aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ yaw sahˇ neh bi sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui Miˬyehˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ yaw gʼoeˇ gʼoeˇ lehˇ jawˇ naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ meh. Dahˬ beh ngeh ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ Loˇbeuꞈ ehˇ˗eu, “Ngaˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ngeh, muiˬ˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu muiˬ˗eu aˬ da pyeuꞈ laˇ˗euˬ ma. Nymˬ˗mˇ ngaˬ˗ahˇ maˇ diˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ miˇ˗a.” Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh Miˬyehˇ neh bi sheuˬ gʼeh naˇ, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ za˗awˇ, nymˬ˗mˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ˗eu uˬ taꞈ, aˇ kaˇ mehˬ hu paw “maˇ maˇ ni gʼeh˗eu dehꞈ˗eu jeˬ”˗ahˇ za˗eu meh.—1 Tiˆmoˇseˬ 6:19.