Saˬdaˬ-euˬ muˇ juˇ juˇ-eu keu ka heu naˇ guˆ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu lehˇ kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ siˬ nya k’awꞈ Ka li zaˬ yaw g’aˬ na luꞈ siˬ nya-eu maˬ ngeuˇ-a. Yaw jeˬ ma jeˬ Gawˇliˬtu meuˬ-ahˇ jawˇ-eu tiˬ g’aˬ na-aˬ nga maꞈ jah ziꞈ taˬ-euˬ miˇ neh Saˬdaˬ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ jahˇ laˇ nya-a lehˇ noeˬ-eu meh. (1 Gawˇliˬtu 10:12) Teu miˇ neh Pawˇluˆ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ “Eˇbaˆ-ahˇ aˇ lawˇ neh mehˇ shuiˇ bi shuiˇ tawˆ-euˬ loꞈ-ehˇ Ka li-ahˇ maˇ maˇ ni shawˇ jehˆ ni gaˬ-eu naw maꞈ-euˬ nui ma bi tsahˇ pyawˇ gaˇ ngaˇ k’ahˬ lahˇ dui dui nya” lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh.—2 Gawˇliˬtu 11:3.

Pawˇluˆ-euˬ dawˬ heu naˇ yawˬ haˇ yawˬ ha nui k’aˬ aˇ dzehˬ dzeuˇ ni maˬ ya tsmˬ-a lehˇ mehˬ nehˬ laꞈ-eu meh. Nawˇ Saˬdaˬ-euˬ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ yaw-ehˇ guˆ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu gaˇ kawˆ-ahˇ nui ma tsaˬ-awˇ yawˬ ha-ahˇ ya haw piˇ-eu meh

Heu kawˆ-ahˇ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ lehˇ ehˇ-eu heu naˇ maˬ tsaˬ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ-awˇ tsawˇ haˬ-ahˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ-eu maˬ ngeuˇ naˇ nui noeˬ hawˇ-eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ-ahˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ hawˇ-eu nui ma tsahˇ pyawˇ-eu jeˬ lehˇ kuˇ paˇ dmˬ laꞈ k’oeˇ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ “maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu jeˬ laˆ cawˆ-eu jeˬ myaˆ pyawˬ huiˬ nyiˇ tseˇ-eu jeˬ” lehˇ ehˇ keuˆ taˬ-euˬ meh. Tsawˇ haˬ deuˬ naˇ heu dawˬ-ahˇ “jaˬ myawꞈ myawꞈ-eu jeˬ laˆ pyawˆ-eu jeˬ mehˇ shuiˇ shui-eu jeˬ nui noeˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ” lehˇ ehˇ-eu meh.

Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ heu naˇ maˬ noeˬ gaˇ nui noeˬ-ahˇ duiˬ lehˇ deuˆ laˇ nya-eu miˇ neh guˆ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ naˇ jaˬ lehˇ lehˇ doˆ-ahˇ duˇ-eu meh. Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ heu naˇ “aˬ dui neh noeˬ naˆ maˬ tseˇ” aˬ  dui mˇ-eu jeˬ-ahˇ deuˬ nga lehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ-ahˇ pyehˆ tseˇ-eu G’ehˇ Pehˇkeuˬ ehˇ-eu meh. k’oeˇ naˇ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-aˬ haiˬ dui dui-eu jeˬ-ahˇ bi mˇ-awˇ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ-eu jeˬ pyeuꞈ-eu uˬ taꞈ tsawˇ jeuˬ jeuˬ lahˇ-ahˇ sehꞈ-eu jeˬ guiˇ deuˆ-eu jeˬaˇ jeuˬ aˇ ca hawˇ-eu zahˇ baˬ da neh k’ehˬ-eu k’aˆ-eu jeˬ heuˬ deuˬ-ahˇ bi mˇ-eu meh lehˇ zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ-eu tiˬ g’aˬ paˇ ehˇ-eu meh.—Iˇsiˬliˬ Leˆ—Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-euˬ gaˇ hu-euˬ gaˇ kawˆ.

Tsawˇ haˬ aˬ dui-ahˇ muˇ juˇ juˇ laˇ nya naˇ Saˬdaˬ ngehˇ dzehˬ aˇ naˆ ni jahˇ nya paˬ nga? Aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ-euˬ gaˇ kawˆ dahˬ beh gaˇ neh siˬ nya jiˇ-awˇ nymˇ k’awꞈ “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ”-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu miˇ neh miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ k’aˇ jaˆ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ-awˇ muˇ juˇ juˇ laˇ nya-eu meh. (1 Yoˇhaˬ 5:19; Yoˇhaˬ 8:44) Saˬdaˬ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ “nui ma-ahˇ yaw zahˇ laꞈ k’oeˇ piˬ lahˇ taˬ-euˬ” miˇ neh aˬ yawꞈ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ neh “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ sheuˬ bahˬ-euˬ” meh. (2 Gawˇliˬtu 4:4; Pah mehˬ-eu 12:9) Nawˇ Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ yahˇ nya-eu nga?

Yeˬsuˇ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ leˇ-eu jeˬ mehˬ taˬ-euˬ meh. Teu naˇ “Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ-ahˇ naw maꞈ siˬ nya laˇ-awˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ naw maꞈ-ahˇ bi buˬ-iˇ tehꞈ-a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu heu meh. (Yoˇhaˬ 8:31, 32) Guiˇ deuˆ ngeh muiˇ-eu deuˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ pyehˬ k’awˬ taˬ-eu miˇ neh yehˇ deuˬ nui jah taˬ nya-eu dawˬ-ahˇ poˆ-eu meh. Aˬ dui lawˇ neh jah coeˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu dawˬ aˬ gaˇ poˆ iˇ nmˇ? Dawˬ teu Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ ehˇ nehˬ taˬ-euˬ meh. Teu gaˇ Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ deuˆ g’aˬ nya-eu jeˬ ya mawˇ meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17.

Saˬdaˬ k’awꞈ gaˇ kawˆ heu siˬ nya-eu duˬ meh. Teu miˇ neh Saˬdaˬ aˬ yawꞈ uˆ lahˇ luꞈ-eu miˇ tsaˬ-ahˇ zmˬ-awˇ aˬ dui Jaˇliꞈ gui gaˇ hawˇ-eu dzaw gaˇ g’aˬ baˬ iˇ ni jahˇ-eu meh. Saˬdaˬ-euˬ “tsawˇ gahˇ”-ahˇ taˬ tawˆ leˇ. (Eˇpeˇsu 6:11) Tsaˬ-eu jeˬ-euˬ dawˬ pehˬ siˬ nya-awˇ neh tehꞈ-ehˇ maˬ jiˇ-a. Teu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya laˇ ni ya leh jeh-eu meh. (Eˇpeˇsu 3:18) Sahˬ boꞈ boꞈ tsawˇ haˬ Noˇ Camˇkiˬ ehˇ-eu “Aˬ myah luꞈ nawˬ-euˬ iˇ nuꞈ-ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˆ ahˇ nehˬ laˇ-eu tiˬ g’aˬ-iˬ maˬ jawˇ-a nawˇ yawˬ haˇ yawˬ ha ya poˆ meh.” Teu miˇ neh “yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ-ahˇ duˬ yawˇ ni pyehˆ tseˇ-eu” heu neh “yawˬ haˇ yawˬ ha poˆ tseˇ.”—G’aˬk’ehˇ 17:11.

Saˬdaˬ nawˬ neh ya gaˬ-euˬ tsaˬ-eu jeˬ-ahˇ yaw muiˬ muiˬ-ehˇ maˬ bi shaˇ noeˬ maˬ bi g’oˆ shaw mawꞈ-a. Aˬ jeˬ miˇ neh? Tsawˇ haˬ deuˬ “yaw muiˬ-ehˇ shaˇ noeˬ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ ba” laˇ naˇ muˇ juˇ juˇ-eu keu ka “muiˬ dui dui gaˇ duˇ”-eu miˇ neh meh. (Media and Society in the Twentieth Century) Nawˬ neh k’aˇ ya gaˬ-eu jeˬ-ahˇ Yaw muiˬ-ehˇ maˬ  shaˇ noeˬ gaˇ taˬ jah. (Dawˬdaˬ 14:15) Miˬyehˇ nawˬ-euˬ nui jah g’aˬ bi k’aˆ-eu g’aˇ duˬ nawˬ-ahˇ “tseˇ paˆ nya-eu tsawˇ gahˇ” hawˇ-eu “noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya-eu jeˬ” biꞈ nehˬ taˬ-euˬ meh.—Dawˬdaˬ 2:10-15; 3:21.

Muˇ juˇ tawˆ leˇ-euˬ yehˇ deuˬ naˇ guˆ laˇ-awˇ guiˆ maˬ paˇ deuˆ mawꞈ ni pyeuꞈ iˇ nya-eu meh. K’oeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ yaw kaˬ deuˆ ceh ceh laˇ-eu maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha tehꞈ-ehˇ k’awꞈ jawˇ paˆ iˇ nya-eu meh. Jeˬmaˬniˬ tsawˇ haˬ Miˇ tsaˬ Guiˇ dahˬ beh-eu poˆ-ahˇ deuˆ smˇ-euˬ heu naˇ zaˬ lahˇ deuˬ muiˇ-eu deuˬ-euˬ muˇ juˇ dawˬ-ahˇ baˬ ya baw-euˬ loꞈ-ehˇ tawˆ leˇ-euˬ miˇ neh meh lehˇ Jeˬmaˬniˬ guiˇ maꞈ aˬ yuiꞈ tiˬ g’aˬ ehˇ-eu meh. Nymˇ iˬ nah Saˬdaˬ k’awꞈ Ka li zaˬ aˇ muˇ mehˬ bawˬ gm-eu jeˬ-ahˇ laˆ cawˆ-eu g’aˇ duˬ teu loꞈ-ehˇ jahˇ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ yaw ka gaˇ kawˆ doˆ laˇ ni leh jeh-eu maˬ ngeuˇ naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ neh bi doˆ iˇ-eu g’aˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu yaw bahˬ tiˬ jeˬ na mˇ nga lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ-eu meh.

Mehˇ shuiˇ taˬ tawˆ leˇ. Miˬyehˇ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-awˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ-ehˇ mehˬ bawˬ gm-eu jeˬ-ahˇ bo saˆ. Yaw jeˬ ma jeˬ Jaˇliꞈ aˬ dui-ahˇ “tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ iˬ baˇ pyehˬ” daˆ leꞈ-awˇ maˬ tsaˬ maˬ dzoeˇ-eu jeˬ-ahˇ yaw kawˇ ma-ehˇ laˆ tsaˬ lehˇ g’aˬ biꞈ-eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13, 14; Maꞈtehˬ 5:23, 24) K’oeˇ naˇ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ neh taˬ jawˇ paˆ iˇ lehˇ jiˇ ehˇ-eu meh. (Dawˬdaˬ 18:1) Nawˇ Saˬdaˬ-euˬ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ yahˇ ma lehˇ noe tsehˆ taˬ. ‘Mehˇ nmˇ ngaˬ-ahˇ nui ma laˆ pehˇ saˬ saˬ ngeh poˆ ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ nui ma tsaˬ-eu jeˬ-ahˇ jahˇ leˬ laˬ maˬ ngeuˇ naˇ Saˬdaˬ nui ma tsaˬ-eu jeˬ jahˇ leˬ laˬ?’ lehˇ yawˬ ha-ahˇ naˇ haˬ.—Gaˬlaˬtiˆ 5:16-26; Eˇpeˇsu 2:2, 3.

Yawˬ ha-euˬ sheuˬ g’eh-eu aˬ yuiꞈ-ahˇ saˇ jaˇ maˬ ziꞈ-eu yehˇ deuˬ naˇ guiˇ yaw muiˬ-ehˇ maˬ deuˆ-a. Teu miˇ neh Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ-eu keu ka-ahˇ zmˬ-awˇ yehˇ deuˬ-euˬ nui k’aˬ hawˇ-eu aˬ yuiꞈ deuˬ-ahˇ jah-eu jeˬ maˬ paˇ ahˇ ni jahˇ-eu meh. Aˬ yuiꞈ deuˬ lehˬ laˇ ca laˇ ngeh muiˇ-eu deuˬ “aˬ yuiꞈ teu deuˬ-ahˇ nui ma maˬ taˬ nya-a” “Nawˇ luˬ iˇ sehˇ iˇ ni aˬ yawꞈ maꞈ neh taˬ bi sheuˬ g’eh” lehˇ ehˇ-eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Saˬdaˬ k’awꞈ aˬ dui-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh bi sheuˬ g’eh-eu aˬ yuiꞈ deuˬ-ahˇ nui ma maˬ bi taˬ coeˇ ni leh jeh-eu meh.

Nawˇ yawˬ ha-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ haw piˇ le? Yeˬhawˇbaˬ-euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ daˆ leꞈ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ. Miˬyehˇ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ maˬ byah kuꞈ-eu k’awꞈ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-awˇ g’aˬ biꞈ daˆ leꞈ. (1 Teˇsaˬloˇni 5:12, 13) doˆ iˇ-euˬ deuˬ hawˇ-eu mehˇ shuiˇ shuiˇ-eu deuˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ-ahˇ laˆ tsoeˬ-eu meh. (Tiˇtuˆ 1:10) Aˬ  yawꞈ maꞈ ngehˬ-eu jeˬ tsaˬ gaˇ duˇ k’awꞈ “nui ma yaw tsaˇ taˬ tsaˇ.” (2 Teˇsaˬloˇni 2:2) Pawˇluˆ neh Tiˆmoˇseˬ-ahˇ “Nawˬ-ahˇ mehˬ nehˬ-euˬ loꞈ-ehˇ ziꞈ dah ni . . . tuˆ tehˬ taˬ-awˬ” “Nawˬ-ahˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ suˇ g’aˬ” pyeuꞈ-eu lehˇ taˬ ngehˇ lehˇ mehˬ-eu dawˬ-ahˇ mˇ caw. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:14, 15) Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui-ahˇ aˇ yaˇ koꞈ-ahˇ neh bi sheuˬ g’eh-eu saˇ jaˇ ziꞈ-eu zaˬ k’aˆ deuˬ-ahˇ aˬ dui nui ma taˬ-eu jeˬ mˇ mawˇ yaꞈ gaˇ shaˇ noeˬ.—Maꞈtehˬ 24:45-47; Heˬbyehˇ 13:7, 17.

Saˬdaˬ nawˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu lehˇ yawˬ paw yawˬ neh jiˇ leh jeh-eu meh. Tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ nawˬ-ahˇ laˆ guˆ-eu meh. Guˆ-eu jeˬ heu naˇ “muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ laꞈ k’oeˇ neh oeˇ dzeh dzehˬ-eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.” (Iˇsiˬliˬ Leˆ—Muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-euˬ gaˇ hu-euˬ gaˇ kawˆ.) Yaw jeˬ ma jeˬ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ deuˬ guˆ-eu jeˬ hawˇ-eu muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ-awˇ muiˇ-eu deuˬ-euˬ nui ma-ahˇ uˆ lahˇ-eu meh lehˇ Eˬgaˬlamˬ tsawˇ haˬ Piˇliꞈeˬteˇleuˬ ehˇ-eu meh. Saˬdaˬ jiˇ ni guˆ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ-ahˇ bi na leˇ-eu g’aˇ duˬ aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ-ahˇ neh maˬ ehˇ k’ehˬ-eu k’aˆ-eu jeˬ-ahˇ neh maˬ ehˇ shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ neh maˬ ehˇ zmˬ-awˇ nawˬ-ahˇ laˆ guˆ-eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 8:12; Yeˬlaˬmiˇ 42:11; Heˬbyehˇ 2:15.

Nawˬ-ahˇ Saˬdaˬ neh teu loꞈ-ehˇ taˬ bi jahˇ. “G’awˇ mawˇ-ahˇ sehꞈ nya k’awꞈ k’oeˇ uˬ taꞈ-ehˇ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ jahˇ laˇ nya-eu deuˬ-ahˇ taˬ guˆ” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Luˇkaꞈ 12:4) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ haw piˇ-awˇ Saˬdaˬ neh muiˇ laˇ-eu jeˬ-ah g’aˬ leˇ nya-eu g’aˇ duˬ nawˬ-ahˇ “huiˬ dui dui-eu baoˬ” biꞈ-awˇ caw ba nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ dawˬ-ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ jah-awˬ.—2 Gawˇliˬtu 4:7-9; 1 Beˬtuˆluˆ 3:14.

Tiˬ poˆ na nawˇ g’aˬ baˬ-awˇ guˆ-eu yamˬ jaˆ-eu yaw duˬ baw meh. Ehˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh Yawˇshuˆ-ahˇ ‘K’aˬ duˬ ni mˇ-awˬ . . . Guˆ-eu jeˬ maˬ ehˇ g’aˬ baˬ-eu jeˬ maˬ ehˇ nawˬ-euˬ nui ma laꞈ k’oeˇ taˬ bi pyeuꞈ doˆ laˇ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ nawˬ-euˬ Miˬyehˇ Yeˬhawˇbaˬ pyeuꞈ-eu ngaˇ g’aˬ nawˇ k’aˇ iˇ k’aˇ laˇ gaˇ nawˬ nehˬ-ehˇ jawˇ ma’ lehˇ g’aˬ biꞈ-eu dawˬ-ahˇ taˬ ngehˇ. (Yawˇshuˆ 1:9) Nawˇ noeˬ shaˬ k’ahˬ lahˇ-eu jeˬ jaˆ naˇ gaˇ kawˆ teu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ taˆ lehˇ ehˇ nehˬ-awˬ. Nawˇ-ahˇ “nui saˇ oꞈ-eu jeˬ za nya ni tsawˇ haˬ zaˬ maˬ noeˬ doˆ coeˇ-eu Miˬyehˇ-euˬ nui saˇ oꞈ-eu jeˬ naw maꞈ-ahˇ caw ba tehꞈ-a” lehˇ jah nya meh. Teu ngeh nawˇ Saˬdaˬ-euˬ muˇ juˇ deuˬ-ahˇ g’aˬ leˇ nya g’aˬ ahˇ laˇ meh.—Piˇliˇpiˆ 4:6, 7, 13.

Nawˇ Miˬyehˇ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ laˆ guˆ laˇ-euˬ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ-euˬ dawˬ tsaꞈ biꞈ-eu g’aˬ pyeuꞈ-eu Lehˇsaˬkaˬ-ahˇ noeˬ miˇ-a loˇ? Lehˇsaˬkaˬ k’awꞈ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ Aˬshuˇliˆ laꞈ-ahˇ neh maˬ haw piˇ nehˬ nya-a lehˇ bi jah mawꞈ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ k’ehˇ-awˇ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ-ahˇ bi laˆ cawˆ le-euˬ meh lehˇ jiˇ ehˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ lehˇ ehˇ k’oꞈ nehˬ-euˬ nga? “Naw maꞈ-ahˇ maˬ ka k’oꞈ nehˬ nya-aˇ lehˇ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ deuˬ lmˬ gaˇ naw maꞈ taˬ guˆ lehˇ” Yeˬhawˇbaˬ ehˇ-eu meh. (2 Sahˬpaˬ 18:22-25; 19:6) K’oeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ-ahˇ k’ehˇ-awˇ tiˬ miˇ tehꞈ-ehˇ Aˬshuˇliˆ-euˬ yehˇ 185000-ahˇ bi sehꞈ dzeh-euˬ meh.—2 Sahˬpaˬ 19:35.

Nawˬ-euˬ mehˬ shi jaˬ myawꞈ bi myawꞈ-euˬ tiˬ g’aˬ na-ahˇ nawˇ mawˇ haw maˬ loˇ? ‘Taˬ jah aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ-ahˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ luꞈ-a’ lehˇ nawˇ ehˇ nehˬ mawꞈ-eu maˬ ngeuˇ nya loˇ. Mˬ taˆ g’aˬ k’ehˬ deuˬ nawˬ-ahˇ “Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ gaˇ taˬ tawˆ leˇ” lehˇ ehˇ nehˬ luꞈ-eu aˇ baˇ-ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ.

Saˬdaˬ neh muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ-ahˇ taˬ naˇ haˬ. (Dawˬdaˬ 26:24, 25) Aˬ jeˬ jahˇ-eu maˬ kaˬ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-awˇ aˬ yawꞈ-ahˇ nui ma taˬ-awˬ. (Dawˬdaˬ 3:5-7) Aˬ yawꞈ nawˬ-ahˇ gaˬ-awˇ “zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ ahˇ-eu tsawˇ haˬ bi pyeuꞈ laˇ-awˬ. Ngaˇ laˬ k’aˬ cehˇ ma” lehˇ ehˇ-eu meh. (Dawˬdaˬ 27:11) Nawˇ teu loꞈ-ehˇ jahˇ naˇ nawˬ-euˬ nui ma-euˬ g’aˇ duˬ deuˆ ceh ceh gaˇ g’aˬ leˇ nya meh.