Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Zaˬ guˬ deuˬ-oˇ—“Ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya ni” leh jeh

Zaˬ guˬ deuˬ-oˇ—“Ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya ni” leh jeh

“Dawˬ-ahˇ naw maꞈ aˬ myah luꞈ naˇ haˬ geuꞈ . . . Naw maꞈ ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya ni Miˬyehˇ-ahˇ guˆ-awˇ yaw dzuˬ dzuˬ-eu laꞈ k’oeˇ leh jeh dui dui-awˬ.”—Piˇliˇpiˆ 2:12.

Dawˬ caˇ: 133, 135

1. Iˇ cuꞈ shawˇ-eu heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ-eu nga? (Dahˬ beh-eu baˇ-ahˇ haw.)

 Yawˬ k’oꞈ na Jaˇliꞈ dzaw zaˬ aˇ heˇ aˇ heˇ g’aˬ iˇ cuꞈ shawˇ-eu meh. Teu laꞈ k’oeˇ neh yaw myaˬ g’aˬ zaˬ guˬ pyeuꞈ-awˇ teu taꞈ-ehˇ nyiˇ dzehˬ-eu deuˬ jiˇ jawˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ-eu nymˇ jiˇ-ahˇ huiˬ laˇ-euˬ k’awꞈ pyeuꞈ nya meh. Nawˇ jiˇ teu laꞈ k’oeˇ tiˬ g’aˬ pyeuꞈ ma loˇ? Pyeuꞈ naˇ nawˇ zawˇ-ehˇ muiˬ-eu jeˬ mˇ-euˬ meh. Ka li zaˬ deuˬ ka k’oꞈ-eu jeˬ hawˇ-eu mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu jeˬ-ahˇ za-eu g’aˇ duˬ iˇ cuꞈ ya shawˇ-eu meh.—Maꞈtehˬ 28:19, 20; 1 Beˬtuˆluˆ 3:21.

2. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-eu aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ya guˆ nga?

2 Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ g’aˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ guiˬ lahˬ yaw myaˬ paw biꞈ-awˇ nawˇ jiˇ k’a behˆ yaw shuiꞈ za laˇ-euˬ meh. Aˬ jeˬ nga? Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh nah iˇ cuꞈ shawˇ-eu gaˇ kawˆ dawˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ nawˬ-ahˇ “Yeˬsuˇ Ka li-euˬ ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ g’oe-eu laꞈ k’oeˇ nawˇ iˬ baˇ noeˬ poˆ-awˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ dzeuˇ ma loˇ?’ lehˇ naˇ haˬ ngeh nawˇ ngeuˇ ma lehˇ dawˬ k’oꞈ biꞈ-euˬ meh. Heu naˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-awˇ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ naˬ ba tiꞈ mˇ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nawˇ teu loꞈ-ehˇ aˇ yeˇ huiˬ-eu jeˬ-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ-euˬ jeˬ-ahˇ nui ma cawˆ paˬ-ehˇ g’eh ngaˇ loˇ? Maˬ g’eh-eu yaw duˬ baw meh. Yeˬhawˇbaˬ neh nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ-ahˇ bi sheuˬ g’eh-eu heu naˇ nawˇ nui ma tiˬ jawˇ-iˬ maˬ ya cawˆ-a. Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ maˬ siˬ nya-eu deuˬ Saˬdaˬ-euˬ miˇ tsaˬ laꞈ k’oeˇ neh tiˬ deuˬ pyeuꞈ meh. Saˬdaˬ aˬ yawꞈ maꞈ hawˇ-eu nawˬ-ahˇ maˬ k’ahˬ lahˇ-a. K’oeˇ naˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ byehˇ dzeh-awˇ aˬ yawꞈ paw jawˇ iˇ-eu miˇ neh mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu jeˬ-ahˇ maˬ za ngeh Saˬdaˬ laꞈ k’aˬ cehˇ-eu meh.

3. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-euˬ miˇ neh aˬ yawꞈ nawˬ-ahˇ guiˬ lahˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ nga?

3 Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-awˇ iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ guiˬ lahˬ aˬ joˆ-ehˇ biꞈ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ-euˬ dehꞈ ziˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-euˬ miˇ neh ‘Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ nehˬ-ehˇ jawˇ-eu miˇ neh ngaˇ maˬ guˆ. Aˬ suˇ g’aˬ ngaˬ-ahˇ aˬ jeˬ paˇ jahˇ laˇ nya ta’ lehˇ nawˇ ehˇ nya meh. (Ja ceuˬ 118:6) Yeˬhawˇbaˬ paw ya jawˇ-awˇ aˬ yawꞈ nawˬ-ahˇ nui k’ahˇ shiˇ meh lehˇ ya siˬ nya-euˬ taꞈ-ehˇ yaw zeu bawˬ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu jeˬ maˬ jaˆ-a.

Yawˬ ha ya pi-eu k’aˆ behˆ

4, 5. (a) A nehˬ-eu jeˬ yawˬ ha-euˬ k’a behˆ pyeuꞈ meh lehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? (b) Ka li zaˬ aˇ myaˆ k’oꞈ k’awˆ laˇ-euˬ maˬ kaˬ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ ya tahˬ puˬ nga?

4 Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ cawˬ cawˬ-eu jeˬ-ahˇ aˬ da aˬ ma deuˬ ya biꞈ-eu ‘nymˇ jiˇ’ laꞈ k’oeˇ naˬ gaˬ zmˬ poeˬ loꞈ-ehˇ maˬ ya haw-a. Nawˇ aˬ da aˬ ma nehˬ-ehˇ jawˇ-eu k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ cawˬ cawˬ-eu jeˬ nawˬ-euˬ k’aˆ behˆ pyeuꞈ meh. Heu loꞈ-ehˇ noeˬ taˬ-eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ nga? Mehˬ hu paw aˬ dui-euˬ nui jah-ahˇ aˬ jeˬ lawˬ haw laˇ-eu lehˇ aˬ dui maˬ siˬ nya-a. Yaw jeˬ ma jeˬ nawˇ zaˬ guˬ maˬ guˬ laˇ mi naˆ-ehˇ iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ paˬ. Nymˇ nawˇ zaˬ guˬ pyeuꞈ laˇ ngeh tiˬ jeˬ lehˇ noeˬ-awˇ shaˬ zahˬ nui jeˬ-ahˇ tahˬ puˬ nya meh. Aˬ buˇ zaˬ guˬ tiˬ g’aˬ ehˇ-eu “Aˬ myah myah zaˬ deuˬ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ-ahˇ dehꞈ le-euˬ aˇ nah bawˬ-iˬ jahˇ gaˇ kaˬ muˇ tiˬ pyehˬ maˬ za dzaˬ-eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ mawꞈ nya lehˇ maˬ ehˇ-a. Ehˇ k’awꞈ myahˇ laˇ-awˇ aˬ yawꞈ maꞈ k’aˬ miˬ sheu mawꞈ-eu nui ma huiˬ loˆ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ-eu heu naˇ aˬ myah luꞈ muiˬ dzehˬ-eu jeˬ meh lehˇ ya laˆ duˬ taˬ meh.”

5 Lawˬ haw laˇ-eu jeˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ-eu zaˬ guˬ deuˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ-a. Aˇ k’oꞈ k’awˆ laˇ-awˇ iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ deuˬ k’awꞈ aˬ yawꞈ maꞈ neh maˬ noeˬ-euˬ nui jah-ahˇ lawˬ haw laˇ-eu jeˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ lawˬ haw laˇ-eu jeˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ nymˇ dahˬ hawˇ-eu naˇ gawˇ pyeuꞈ nya-awˇ mˇ dzaˬ k’awꞈ dawˇ-eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui aˇ k’oꞈ aˇ myaˆ ni k’awˆ laˇ-euˬ k’awꞈ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ tahˬ puˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ya ziꞈ meh.—Yaˬkoˆ 1:12-14.

6. (a) Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ dui dui maˬ baw ni a nehˬ-eu heu naˇ aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? (b) Piˇliˇpiˆ 4:11-13-ahˇ neh nawˇ aˬ jeˬ ya dzaw leˬ?

6 Nawˇ saˇ jaˇ ziꞈ nya-eu g’aˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ-euˬ heu naˇ dui dui maˬ baw-a lehˇ aˬ myah luꞈ noeˬ taˬ. Heu naˇ nawˬ-euˬ cawˬ deuˬ maˬ ehˇ aˬ da aˬ ma deuˬ maˬ ehˇ nawˬ-ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ-awˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ k’awꞈ Huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ dzehˬ-eu Miˬyehˇ-ahˇ gaˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. (Ja ceuˬ 27:10) Nawˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ ya tahˬ puˬ-eu maˬ kaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ aˬ yawꞈ-ahˇ shaˇ.—Piˇliˇpiˆ 4:11-13-ahˇ gui.

7. Ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya-eu g’aˇ duˬ “yaw dzuˬ dzuˬ-eu laꞈ k’oeˇ leh jeh dui dui” lehˇ ehˇ-eu heu aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ nga?

7 Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ aˬ yawꞈ-euˬ cawˬ bi pyeuꞈ mawꞈ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ ziꞈ dah ni cawˬ cawˬ nya-awˇ ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za-eu g’aˇ duˬ ya leh jeh-eu meh. Piˇliˇpiˆ 2:12-ahˇ “ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya ni Miˬyehˇ-ahˇ guˆ-awˇ yaw dzuˬ dzuˬ-eu laꞈ k’oeˇ leh jeh dui dui-awˬ” lehˇ ehˇ-eu meh. Heu naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ peh aˬ joˆ-ehˇ jawˇ nya-awˇ saˇ jaˇ aˬ joˆ-ehˇ ziꞈ nya nga lehˇ yaw muiˬ-ehˇ ya shaˇ noeˬ gaˇ ehˇ-eu meh. Aˬ dui yawˬ haˇ yawˬ ha jahˇ nya ma lehˇ maˬ ya noeˬ-a. Miˬyehˇ-euˬ gaˇ yaw myaˬ k’oꞈ mˇ laꞈ-euˬ deuˬ k’awꞈ saˇ jaˇ peuˬ nya meh lehˇ taˬ ngehˇ. Nawˇ ka k’oꞈ-eu jeˬ za nya ni caw ba nehˬ-eu aˬ jeˬ nga?

Jaˇliꞈ dzaw-eu aˇ yeˇ huiˬ

8. Yawˬ ha tehꞈ-ehˇ Jaˇliꞈ dzaw-eu heu naˇ aˬ jeˬ-ahˇ taꞈ nga? Heu aˬ jeˬ miˇ aˬ yeˇ huiˬ nga?

8 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ cawˬ pyeuꞈ nya-eu g’aˇ duˬ aˬ dui aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ ya naˇ haˬ-awˇ aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ jiˇ ya ngehˬ cawˬ meh. Aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ naˇ haˬ nya-eu aˇ yeˇ huiˬ-eu tiˬ jeˬ naˇ Jaˇliꞈ dzaw-eu heu meh. Jaˇliꞈ dzaw-eu heu naˇ Miˬyehˇ-euˬ dawˬ hawˇ-eu Jaˇliꞈ-ahˇ dawˬ pehˬ taˬ-awˇ jahˇ doˆ taˬ-euˬ sahˬ boꞈ-ahˇ gui-awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ gaˇ ehˇ mawꞈ meh. Ehˇ k’awꞈ Jaˇliꞈ dzaw-eu-aˬ sahˬ boꞈ aˇ daˇ daˆ leˇ-eu leh jeh-eu loꞈ-ehˇ maˬ duˇ-a. Nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu gaˇ ma-ahˇ doˆ iˇ-awˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ taꞈ-eu gaˇ kawˆ yaw shuiꞈ deuˬ-ahˇ poˆ mawˇ-euˬ gaˇ duˇ-eu meh. Toˇ-ehˇ naˇ nawˇ Miˬyehˇ-euˬ dawˬ peh jiˆ leˇ-awˇ aˬ yawꞈ jiˇ nawˬ-euˬ dawˬ peh jiˆ laˇ tehꞈ-a.—Yaˬkoˆ 4:8.

Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu jeˬ aˇ naˆ ni muiˬ nya? (Aˇ deuˆ 8-11-ahˇ haw)

9. Nawˇ yawˬ haˇ yawˬ ha Jaˇli dzaw ngeh caw ba nehˬ-eu keu ka aˬ jeˬ jeˇ jaˆ-eu nga?

9 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ nawˇ Jaˇliꞈ dzaw gaˇ caw ba nehˬ-eu keu ka g’awˬ mya jeˬ jahˇ doˆ nehˬ taˬ-euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ nawˬ neh ya dzaw-euˬ jeˬ-ahˇ zmˬ iˇ nya-eu g’aˇ duˬ jw.org g’oeˇsaiˇ laꞈ k’oeˇ “Jaˇliꞈ dzaw-eu jeˬ” hawˇ-eu “Zaˬ guˬ deuˬ” lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh. K’oeˇ naˇ g’oeˇsaiˇ laꞈ k’oeˇ aˬ dui Jaˇliꞈ dzaw gaˇ caw ba-eu “Maˇ maˇ ni Jaˇliꞈ aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?” lehˇ ehˇ-eu paˇ dmˬ jiˇ ahˇ-eu meh. Heu naˇ nawˬ-euˬ nui jah bi muiˬ daˆ laˇ-awˇ nawˇ jah-eu jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ dzawˇ nehˬ nya ni caw ba nehˬ-eu meh. K’oeˇ naˇ 2009 k’oꞈ Oeˬ siˬ ba la-euˬ Noeˬlaˇ-awˬ! lehˇ ehˇ-eu paˇ dmˬ-ahˇ “Zaˬ guˬ deuˬ naˇ haˬ-eu jeˬ . . . Ngaˇ laꞈ k’aˬ tiˬ cehˇ Jaˇliꞈ aˬ joˆ-ehˇ gui nya nmˇ? lehˇ ehˇ taˬ-euˬ gaˇ kawˆ ahˇ-eu meh. Heu kawˆ-ahˇ nawˇ Jaˇliꞈ dzaw ngeh caw ba-eu nui noeˬ tiˬ jeˬ na-ahˇ ya mawˇ tehꞈ-a. Yawˬ haˇ yawˬ ha dzaw-awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ-eu heu naˇ buˬ-iˇ law-iˇ nya ni caw ba nehˬ-eu meh.—Ja ceuˬ 119:105-ahˇ gui.

Guiˬ lahˬ shaˇ-eu jeˬ aˇ yeˇ huiˬ

10. Iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ Ka li zaˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh guiˬ lahˬ ya shaˇ-eu nga?

10 Aˬ dui Jaˇliꞈ dzaw ngeh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-eu jeˬ pyeuꞈ-awˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh naˇ aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Guiˬ lahˬ shaˇ-eu jeˬ-ahˇ aˬ myah luꞈ ya mˇ-eu jeˬ lehˇ maˬ ya noeˬ-eu uˬ taꞈ mˇ myawˬ mˇ ngeh bi pyeuꞈ leˇ-eu lehˇ ‘toˇ-eu jeˬ’ jiˇ maˬ ya bi pyeuꞈ-a. Guiˬ lahˬ shaˇ-eu heu naˇ aˬ dui-ahˇ Behˬ-euˬ yaw sahˇ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui ngehˬ-eu jeˬ-ahˇ naˇ haˬ mawꞈ gaˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ! (Piˇliˇpiˆ 4:6-ahˇ gui.) Nawˇ aˬ jeˬ gaˇ kawˆ-ahˇ k’ahˬ lahˇ-eu maˬ kaˬ “Nawˬ-euˬ shaˬ zahˬ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ taˬ-awˬ” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (Ja ceuˬ 55:22) Mehˇ nmˇ aˇ lam aˇ lam g’aˬ dawˬ heu aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ caw ba nehˬ gaˇ ya mawˇ-euˬ meh. Dawˬ heu nawˬ-ahˇ jiˇ caw ba nya meh.

11. Nawˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga?

11 Ehˇ k’awꞈ aˬ dui caw ba-eu jeˬ-ahˇ loˬ ngeh tehꞈ-ehˇ guiˬ lahˬ maˬ ya shaˇ-a. “Miˬyehˇ-euˬ guiˬ lahˬ-ahˇ ngehˇ-eu maˬ tsaˬ-a” lehˇ Jaˇliꞈ aˬ dui-ahˇ saˇ tiˇ biꞈ-eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:15) Tiˬ poˆ na aˬ dui shaˬ-eu zahˬ-eu jeˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ aˇ dzehˇ-ehˇ shaˇ noeˬ-eu miˇ neh aˬ dui jaˆ luꞈ-eu yaw muiˬ jeˬ-ahˇ maˬ noeˬ doˆ coeˇ-a. Heu loꞈ-ehˇ jahˇ haw. Yawˬ nah na luꞈ aˬ dui guiˬ lahˬ huiˬ nya-eu smˇ jeˬ-ahˇ noeˬ mawˇ-awˇ teu-euˬ g’aˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ ma lehˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ. “Yeˬhawˇbaˬ naˇ boeˬ boeˬ luꞈ luꞈ laꞈ k’oeˇ neh aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ guiˬ lahˬ huiˬ-eu jeˬ-ahˇ za-eu geuˇ dzehˬ g’aˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui aˬ myah luꞈ aˬ yawꞈ neh biꞈ-euˬ laꞈ sawˬ-ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh” lehˇ Ehˇbiˆgehˬ-oˬ ehˇ-eu meh. Tiˬ poˆ na Ehˇbiˆgehˬ-oˬ aˬ yawꞈ neh gaˬ haw-euˬ dawˬ heu neh yawˬ ha-ahˇ naˇ haˬ-eu meh. “Ni shaw nah iˬ nah ngaˬ neh Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ jaˆ naˇ ngaˇ aˇ myaˆ jeˬ za nya nga?” * (Ehˇ lahˬ-ahˇ haw.)

Yawˬ ha neh puˬ haw mawˇ haw laꞈ-euˬ jeˬ-ahˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu jeˬ za

12, 13. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ tahˬ puꞈ haw leˬ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ caw ba haw-euˬ jeˬ-ahˇ shaˇ noeˬ-eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ nga?

12 Yeˬhawˇbaˬ sahˬ paˬ Daˬbiˇ-ahˇ gaˇ kawˆ yaw myaˬ jeˬ-ahˇ oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ-euˬ meh. Daˬbiˇ yawˬ ha neh puˬ haw-euˬ jeˬ-ahˇ noeˬ mawˇ ngeh heu loꞈ-ehˇ ehˇ-eu meh. ‘Yeˬhawˇbaˬ muiˬ dui dui-eu yaw muiˬ paˬ-ehˇ pyehˆ tseˇ duˬ-awˬ. Aˬ yawꞈ-ahˇ tahˬ shaˇ leˇ-eu deuˬ laˬ k’aˬ cehˇ-eu jeˬ oꞈ-eu meh.’ (Ja ceuˬ 34:8) Heu deuˆ-ahˇ haw ngeh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-euˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha ya tahˬ puˬ nga lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ hawˇ-eu boꞈ doˆ jahˇ doˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ gui-awˇ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ ngeh mehˇ nmˇ nui deuˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ ni Miˬyehˇ aˬ joˆ-ehˇ caw ba-eu nga lehˇ ya mawˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ cawˬ cawˬ-eu jeˬ bi ziꞈ-eu g’aˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ nga lehˇ ya mawˇ-eu meh. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ tahˬ puˬ haw maˬ loˇ aˬ joˆ-ehˇ?

13 Ka li zaˬ yawˬ g’aˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ yaw muiˬ jeˬ-ahˇ tahˬ puˬ haw-euˬ meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ aˬ yawꞈ hawˇ-eu aˬ yawꞈ aˬ li-euˬ dawˬ peh jiˆ le lehˇ kuˇ-eu meh. “Aˬda neh sheuˬ ha laˇ-euˬ maˬ ngeuˇ naˇ tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-iˬ ngaˇ jawˇ gaˇ maˬ laˇ nya-a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 6:44) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ sheuˬ laꞈ-eu lehˇ nawˇ noeˬ miˇ-a loˇ? Maˬ ngeuˇ naˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ ma ngaˬ da-ahˇ sheuˬ laꞈ gaˇ ngaˇ oe caw-euˬ tehꞈ nya loˇ?’ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-awˇ iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ taꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ nyaꞈ cawˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh lehˇ taˬ ngehˇ. “Miˬyehˇ-ahˇ gaˬ-eu tsawˇ haˬ-ahˇ Miˬyehˇ siˬ nya-eu meh” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Gawˇliˬtu 8:3) Yeˬhawˇbaˬ-euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ ya jawˇ laˇ-euˬ jeˬ-ahˇ aˬ myah luꞈ aˇ poeˬ taˬ baw luꞈ-uˇ.

14, 15. Miˬyehˇ gaˇ mˇ-eu heu naˇ nawˬ-euˬ nui jah aˬ joˆ-ehˇ bi ziꞈ laˇ nya-eu nga?

14 Nawˇ tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh maˬ ehˇ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ-ahˇ jawˇ ngeh maˬ ehˇ nawˬ-euˬ nui jah aˬ cawˬ-ahˇ k’aˬ duˬ ni ja nehˬ nya ni Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ caw ba nehˬ ngeh aˬ yawꞈ-euˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ ya mawˇ-eu meh. Sahˬ boꞈ dzaw cawˬ-ahˇ tsaꞈ gaˬ-eu heu naˇ yaw shaˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ joˆ-ehˇ ehˇ laˇ-eu maˬ siˬ lehˇ nawˇ noeˬ-eu paˬ. Nawˇ jah-eu jeˬ baˬ maꞈ-euˬ mehˬ shi dzawˇ nehˬ-eu heu naˇ shaˬ dzehˬ meh. Nawˇ-ahˇ caw ba nya-eu aˬ jeˬ nga?

15 Nawˇ jah luꞈ-eu jeˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah le lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. G’oeˇsaiˇ jw.org laꞈ k’oeˇ nawˬ-euˬ dawˬ neh “Zaˬ guˬ deuˬ”-euˬ g’aˇ duˬ boꞈ taˬ-euˬ jeˬ jaˆ naˇ teu-ahˇ zmˬ. Gaˇ kawˆ heu deuˬ-aˬ nawˇ aˬ jeˬ-ahˇ jah-eu aˬ jeˬ miˇ neh jah-eu nawˇ jah-eu jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ dzawˇ nehˬ-eu lehˇ siˬ laˇ ni caw ba nehˬ-eu meh. Nawˇ ziꞈ dah ni jah-awˇ yaw muiˬ-ehˇ lehˬ hmˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ saˇ kiˇ kamˬ mawꞈ laˇ-eu meh.

16. Nawˇ jah-eu jeˬ ngehˬ peuˬ ni caw ba nehˬ-eu aˬ jeˬ nga?

16 Nawˇ yaw muiˬ-ehˇ lehˬ hmˬ-euˬ k’awꞈ nawˬ-euˬ nui jah maˬ dzawˇ nehˬ peuˬ ni k’awꞈ pyeuꞈ nya meh. “Ngaˇ aˬ jeˬ-ahˇ jah-eu lehˇ ngaˇ siˬ nya ma. Ehˇ k’awꞈ ngaˬ-euˬ nui noeˬ ehˇ doˆ leꞈ-eu yaw shaˬ nya” lehˇ aˇ k’oꞈ 13 k’oꞈ-ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ-awˇ nymˇ 18 k’oꞈ kawˆ laˇ-euˬ aˬ buˇ tiˬ g’aˬ ehˇ-eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ yaw awˬ awˬ lehˇ lawˬ ka ni mehˬ-eu meh. “Ngaˬ-euˬ cawˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ noeˬ-eu jeˬ-ahˇ bya cehˆ ni ngehˬ doˆ laꞈ-eu meh. Ngaˇ jiˇ teu loꞈ-ehˇ ya g’eh nga. Teu miˇ neh ngaˇ dzeuˇ laꞈ ngeh ‘Ngaˇ Jaˇliꞈ ya dzaw-awˇ . . . lehˇ ngehˬ dahˬ beh-awˇ ngaˬ-euˬ gaˇ kawˆ ja daˆ leꞈ-euˬ ma. Nga neh ja nehˬ-euˬ gaˇ kawˆ Jaˇliꞈ nehˬ-ehˇ yaw k’aˆ-ehˇ maˬ taꞈ-eu k’awꞈ tiˬ g’aˬ na ngaˇ Jaˇliꞈ mehˬ ngeh aˬ jeˬ jahˇ le lehˇ siˬ nya mawꞈ-awˇ tiˬ poˆ na naˇ haˬ laˇ-eu meh. Heu loꞈ-ehˇ jahˇ ngeh aˬ cawˬ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu awˬ dzehˬ laˇ-awˇ nui ma jiˇ saˇ laˇ-euˬ miˇ-a” lehˇ aˬ buˇ heu g’aˬ ehˇ-eu meh.

17. Aˬ cawˬ-ahˇ ja nehˬ nya ni nawˬ-ahˇ caw ba-eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ nga siˬ?

17 Nawˇ aˬ cawˬ-ahˇ ngehˬ g’eh-awˇ yaw zeu baw ngaˇ lehˇ aˬ cawˬ-ahˇ siˬ leˇ naˇ aˬ cawˬ jiˇ nawˇ hawˇ-eu nawˬ neh jah-eu jeˬ-ahˇ yaw zeu baw laˇ-eu meh. “Ngaˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ ja sawˇ ngeh guˆ haw-euˬ ma. Aˬ cawˬ ngaˬ-ahˇ zahˇ sahˇ k’oꞈ paw aˇ dzehˬ-ehˇ kaꞈ g’aˬ dzeuˇ nga lehˇ noeˬ-eu jeˬ meh” lehˇ nymˇ 17 k’oꞈ k’awˆ laˇ-awˇ yaw nyiˇ ngeh neh iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ Oˇliˇbiˬ-a ehˇ-eu meh. Dzeuˇ laˇ ngeh aˬ yawꞈ yawˬ ha neh guˆ-eu jeˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ maˬ shaˇ noeˬ ni nui noeˬ tiˬ jeˬ na laˆ paˇ-euˬ meh. “Zaˬ guˬ yaw myaˬ g’aˬ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ maˬ siˬ nya-a. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ siˬ nya-eu Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ dawˬ kawˬ-ahˇ ha geuꞈ-eu hawˇ-eu maˬ ha geuꞈ-eu heu naˇ aˬ dui neh mˇ-eu jeˬ-ahˇ iˇ-eu tehꞈ meh. Aˬ dui shaꞈ dawˇ-awˇ guˆ-eu uˬ taꞈ yaw dzuˬ dzuˬ-eu laꞈ k’oeˇ ja nehˬ naˇ lawˇ neh? Aˬ dui yawˬ haˇ yawˬ ha nui k’ahˇ maˬ shiˇ nga lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ noeˬ nya meh. Aˬ dui yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ jah naˇ aˬ yawꞈ maꞈ yehˬ baw sheˇ luˆ-ehˇ ehˇ laˇ nya meh. Ehˇ k’awꞈ aˬ dui neh jah-euˬ jeˬ-ahˇ k’aˬ duˬ ni ngehˬ-awˇ aˬ myah myah ngehˬ-eu loꞈ-ehˇ tehꞈ-ehˇ bi pyeuꞈ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ aˬ dui-ahˇ yaw zeu baw laˇ meh.”

Buˬ-iˇ law-iˇ nya-eu g’aˇ duˬ leh jeh daˆ leꞈ

18. Buˬ-iˇ law-iˇ-eu jeˬ-ahˇ za-eu g’aˇ duˬ nawˇ aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?

18 Buˬ-iˇ law-iˇ-eu jeˬ-ahˇ za-eu g’aˇ duˬ aˬ dui-ahˇ doˇ-eu aˇ yeˇ huiˬ-eu k’aˆ behˆ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Heu loꞈ-ehˇ jahˇ nya-eu g’aˇ duˬ aˬ dui Miˬyehˇ-euˬ dawˬ-ahˇ ya gui-awˇ ya shaˇ noeˬ ya shaˇ sawˇ-eu uˬ taꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ-awˇ aˬ yawꞈ neh aˬ dui-ahˇ caw ba nehˬ laꞈ-euˬ jeˬ-ahˇ duꞈ yawˇ ni ya shaˇ noeˬ-eu meh. Heu loꞈ-ehˇ jahˇ-eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-euˬ cawˬ pyeuꞈ-eu lehˇ jah ni caw ba nehˬ-awˇ nawˬ neh jah-euˬ jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ jiˇ ja nehˬ mawꞈ laˇ meh.—Ja ceuˬ 73:28-ahˇ gui.

19. Buˬ-iˇ law-iˇ-eu jeˬ-ahˇ za-eu g’aˇ duˬ k’aˇ g’eh nya gaˇ neh mˇ-eu aˬ jeˬ miˇ neh leh jeh poeˬ k’oꞈ nga?

19 “Tsawˇ haˬ aˬ geu g’aˬ maˬ kaˬ ngaˬ-euˬ mehˬ nah caw teh laˇ mawꞈ naˇ yawˬ ha-euˬ nui k’ahˇ ya byehˇ dzeh-eu uˬ taꞈ yawˬ ha-euˬ zeuˇ liˬ baꞈ-awˇ ngaˬ-euˬ mehˬ nah ya laˇ meh” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Maꞈtehˬ 16:24 MS) Teu miˇ neh Yeˬsuˇ-euˬ mehˬ nah caw teh-eu g’aˇ duˬ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ ya a nehˬ-awˇ iˇ cuꞈ ya shawˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ heu-aˬ nymˇ zawˇ-ehˇ muiˬ-eu dehꞈ ziˇ aˇ dahˬ beh-eu tehꞈ-a siˬ heu neh Miˬyehˇ-euˬ miˇ shuiꞈ-ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ gaˇ sheuˬ g’eh-eu meh. Teu miˇ neh nawˇ buˬ-iˇ law-iˇ-eu jeˬ za-eu g’aˇ duˬ k’aˇ g’eh nya gaˇ neh leh jeh luꞈ-uˇ.

^ Gaˇ kawˆ heu-ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya mawꞈ naˇ “Zaˬ guˬ deuˬ naˇ haˬ-eu jeˬ—Ngaˇ aˬ jeˬ miˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ paˬ-ehˇ g’ehi-eu nga?” lehˇ ehˇ-eu gaˇ kawˆ g’oeˇsaiˇ jw.org-ahˇ haw.