Yeˬhawˇbaˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ gʼawˬ maˬ gʼehˇ˗iˇ ni maˬ shiˇ tiˬ ziˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 19:4-6) Nawˇ cawˬ shaˇ baw mawꞈ naˇ, muiˬ˗eu aˇ gu aˬ joˆ˗ehˇ poˆ mawˇ nya˗eu nga? Aˬ dui˗ahˇ beh˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ aˬ dui naˆ maˬ tseˇ, zaˬ kʼaˬ taˬ ngeh maˬ ehˇ, sheuˬ dahˬ dzaˬ dzeuˇ ngeh maˬ ehˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw naˇ, muiˬ˗eu jeˬ za˗awˇ maˇ diˇ laˬ kʼaˬ ya cehˇ meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ zahˇ tiˬ hmˬ na˗ahˇ ja sawˇ kaˇ˗euˇ.

Dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui “Nui ma loꞈ˗ehˇ laꞈ gʼoꞈ baw˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a. Yaw cawˆ myaˬ˗eu miˇ neh maˬ laˆ muiˬ geuꞈ nya˗a” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ heu dawˬ˗ahˇ ya ha geuꞈ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 17:9) Sheuˬ dahˬ dzaˬ mawꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ, yawˬ ha ya leˇ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ya mawˇ ngeh teu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ maˇ diˇ dehꞈ dzaˬ nya ngaˇ laˬ lehˇ maˬ haw ni, yawˬ ha˗euˬ nui ma nui kʼahˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu miˇ neh nui ma ya cawˆ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 28:26) Tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ gʼaˬ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ siˬ nya mi naˆ˗ehˇ gaˬ nya lehˇ ehˇ˗eu maˬ ehˇ, saˇ jaˇ dzaˬ˗eu maˬ ehˇ, heu naˇ nui gahˇ maˬ ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

Dawˬdaˬ 22:3-ahˇ “Nui ma˗ahˇ noeˬ˗eu deuˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ haw mawˇ˗awˇ jaw dzeuˇ nya kʼawꞈ, nui ma˗ahˇ maˬ noeˬ˗eu deuˬ nyiˬ paˆ˗ehˇ iˇ gʼeh˗awˇ, gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗iˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˇ gu poˆ˗eu gʼoeˇsaiˇ heu naˇ aˬ joˆ˗ehˇ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, gʼoeˇsaiˇ paw neh maˬ siˬ maˬ suˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ zaˬ kʼaˬ taˬ˗awˇ, aˇ nah hawˇ˗eu ngaˇ beu mehˇ shuiˇ bi shuiˇ nya lehˇ noeˬ leˇ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, aˬ cawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ, jawˇ duˬ jawˇ zaˇ zmˬ˗awˇ, pyuˇ mehˇ shuiˇ shuiˇ dzaˬ˗eu meh. Tiˬ poˆ na teu deuˬ naˇ˗aˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ kʼawꞈ jahˇ geuꞈ˗eu meh.

Guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu dzaˇ˗i nui jeˬ jiˇ paˇ jaˆ˗a siˬ. Gʼoeˇsaiˇ tiˬ hmˬ na˗aˬ, kahˬpyuˇteuˬ˗euˬ poꞈgaˬ˗lamˬ zmˬ˗awˇ, tsaˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ gu poˆ nehˬ˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗awˇ neh˗aˬ, muiˬ˗eu aˇ gu poˆ mawˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. Nawˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ, tsawˇ haˬ zaˬ neh jahˇ doˆ˗euˬ Poꞈgaˬ˗lamˬ zmˬ˗awˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuˬ˗eu sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ tsehˆ˗eu heu naˇ, nui gahˇ ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Kahˬpyuˇteuˬ˗euˬ poꞈgaˬ˗lamˬ heu naˇ Jaˇliꞈ zahˇ naˆ maˬ tseˇ jah nya ngaˇ laˬ?—Dawˬdaˬ 1:7; 3:5-7.

Dawˬdaˬ 14:15-ahˇ “Nui ma˗ahˇ noeˬ˗eu deuˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ haw mawˇ˗awˇ jaw dzeuˇ nya kʼawꞈ, nui ma˗ahˇ maˬ noeˬ˗eu deuˬ nyiˬ paˆ˗ehˇ iˇ gʼeh˗awˇ, gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗iˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Nawˇ aˬ geu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu lehˇ gʼeh˗eu maˬ kaˬ, maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ nawˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya mawꞈ˗eu  paˬ. Nawˇ aˇ gu poˆ nehˬ˗eu gʼoeˇsaiˇ teu˗ahˇ zmˬ naˇ, nawˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu yaw shaˬ meh. Nawˇ naˬ gaˬ˗ahˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ baˇ˗ahˇ ya mawˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ya ngehˬ cawˬ kʼawꞈ, nawˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, maˇ diˇ gaˬ˗eu gʼaˬ˗ahˇ poˆ mawˇ maˬ lehˇ noeˬ˗awˇ, laꞈ nyiˇ paw mawˇ dzoeˇ˗iˇ haw ngeh˗aˬ, sehˇ pyaˆ sehˇ laˆ˗ehˇ iˇ˗eu meh.

Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ “Gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ, cawˬ maˬ cawˬ taꞈ ni ngaˇ dehꞈ˗awˇ, mehˇ shuiˇ shuiˇ˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ, mehˬ bawˬ maˬ mˇ ni dehꞈ˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Awˇlaiˆ paw neh zaˬ kʼaˬ taˬ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, gʼawˬ mya gʼaˬ maˇ diˇ naˇ yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ maˬ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, yawˬ ha˗euˬ aˇ baˇ hawˇ˗eu gaˇ kawˆ maˬ ngeuˇ˗eu yuˇ daˆ˗eu heu naˇ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ tehꞈ ngaˇ lehˇ noeˬ˗eu meh. Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ de lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ maˇ diˇ naˇ, aˬ yawꞈ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ nui jah ziꞈ˗eu Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ aˬ yawꞈ “maˬ muiˬ˗eu deuˬ” pyeuꞈ nga laˬ? (1 Gawˇliˬtu 15:33; 2 Tiˆmoˇseˬ 2:20, 21) Aˬ yawꞈ Jaˇliꞈ zahˇ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ nya˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Nawˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ya siˬ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ, nawˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ maˬ ya ja cawˬ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni˗aˬ, nawˇ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. (Dawˬdaˬ 15:22) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ nui jah maˬ ahˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗awˇ “tiˬ gaˇ taꞈ”˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ jiˇ maˬ ya shaˇ noeˬ˗a.—2 Gawˇliˬtu 6:14; 1 Gawˇliˬtu 7:39.

Nymˬ˗mˇ aˬ dui neh ja sawˇ laꞈ˗euˬ heu laꞈ kʼoeˇ, gʼoeˇsaiˇ paw neh aˇ gu poˆ˗eu heu naˇ, guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gʼawˬ mya jeˬ jaˆ ngaˇ lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ, laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ dehꞈ nya˗eu muiˬ˗eu aˇ gu˗ahˇ poˆ mawˇ nya˗eu nui jeˬ paˇ jaˆ meh siˬ. Aˬ dui yawˬ ha˗euˬ muiˬ˗eu aˇ gu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ poˆ mawˇ nya˗eu nga? Aˬ myah myah naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˇ muˇ˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ mawˇ dzoeˇ ngeh maˬ ehˇ, huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ mawˇ dzoeˇ ngeh maˬ ehˇ, dzaˬ taꞈ dawˇ taꞈ ngeh hawˇ˗eu cawˬ cawˬ taꞈ ngeh yamˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, ngehˬ cawˬ taꞈ˗eu meh.

Nymˬ˗mˇ naˇ gawˇ jaˆ˗eu miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˬ mawˇ dzoeˇ nya˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ kʼawꞈ, aˬ dui mehˇ nmˇ zaˬ guˬ deuˬ˗ahˇ awˇlaiˆ paw neh bawˬ dzaˬ gaˇ mawˇ nya˗eu meh. Nawˇ ya leˇ˗eu gʼaˬ dawˬ mehˬ mehˬ gaˇ ya mawˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui jah aˬ geu tiˆ˗ahˇ jaˆ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ aˬ yawꞈ dawˬ kʼoꞈ biꞈ gaˇ neh ya siˬ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:11, 12) Bawˬ dzaˬ gʼaˬ ngeh jawˇ, mehˇ nmˇ deuˬ bi ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˇ duˬ myaˆ gʼaˬ lehˇ tehꞈ˗ehˇ biˇ paˆ˗awˇ bi ngehˬ cawˬ ngeh, ya ngehˬ cawˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ awˇ laiˆ paw neh dzaˬ taꞈ dawˇ taꞈ ngeh jiˇ, nawˇ nui ma ahˇ˗eu gʼaˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu nga lehˇ ya siˬ˗eu uˬ taꞈ, maˇ diˇ naˇ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu nga lehˇ jiˇ ya siˬ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 3:4) Tiˬ saꞈ naˇ, nawˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ˗awˇ, yawˬ ha nehˬ˗ehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ jeˬ duˇ leˇ˗eu, maˬ duˇ leˇ˗eu, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ dehꞈ nya˗eu, maˬ dehꞈ nya˗eu lehˇ jiˇ ya siˬ˗eu meh.

Zaˬ guˬ deuˬ nymˇ dahˬ poˆ ngeh Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw naˇ, nymˇ dahˬ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu dehꞈ ziˇ za meh. Dawˬdaˬ sahˬ boꞈ˗ahˇ ‘Muiˬ˗eu miˬ zaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼa mawˇ˗euˬ deuˬ muiˬ˗eu guiˬ lahˬ za˗awˇ, Sahˬpaˬ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ za˗euˬ meh’ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Dawˬdaˬ 18:22.