Nawˇ yawˬ ha gaˬ˗eu tiˬ gʼaˬ na bi shiˇ haw maˬ loˇ? Gaˬ˗eu gʼaˬ shiˇ nehˬ laꞈ˗eu heu naˇ nui ma˗ahˇ deuˬ dui dui laˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, ‘Tsawˇ haˬ shiˇ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ˗iˇ˗eu nga? Shiˇ dzeuˇ˗euˬ yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ paˇ mawˇ dzoeˇ kʼoꞈ nya meh laˬ?’ lehˇ nawˇ shaˇ noeˬ haw˗euˬ paˬ. Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ gʼaˬ ahˇ laˇ paˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga lehˇ, heu kawˆ hawˇ˗eu nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma.

1. Tsawˇ haˬ shiˇ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ˗iˇ˗eu nga?

Yeˬsuˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yuꞈ kʼaˆ byoˆ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Yuꞈ kʼaˆ byoˆ taˬ˗euˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ gaˇ dzeˇ gaˇ taw aˬ jeˬ pyeuꞈ luꞈ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ, tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ shiˇ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ jiˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ noeˬ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ naˇ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ shaˬ meh. “Shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ siˬ nya˗eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ ta” lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Dawˬtsoˆ 9:5-ahˇ gui.

2. Shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ maˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ guˆ˗awˇ, shiˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ guˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ shiˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ngeh, nui ma saˇ laˇ meh. “Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ naw maꞈ˗ahˇ bi buˬ˗iˇ tehꞈ˗a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 8:32) Zahˇ tiˬ deuˬ na tsawˇ haˬ shiˇ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ, saꞈ laˇ dehꞈ luꞈ˗a siˬ lehˇ mehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ teu loꞈ˗ehˇ maˬ mehˬ˗a. Shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ shaˬ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ siˬ nya, aˬ dui˗ahˇ jiˇ tiˬ jeˬ˗iˬ yaw doeˇ maˬ jahˇ laˇ nya˗a. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ damˬ nehˬ lawˇ nehˬ˗eu, guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ˗eu, uˬ duˬ tahˬ˗eu maˬ loˬ˗a.

Tiˬ deuˬ na shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ nya ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a. Nymˬ˗mˇ aˬ dui neh ja sawˇ laꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ “tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ siˬ nya” meh. Shiˇ dzeuˇ˗euˬ yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ luꞈ ma lehˇ noeˬ˗eu deuˬ, maˇ diˇ naˇ shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ laˆ duˇ taˬ˗euˬ nehꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ diˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ siˬ nya˗eu heu naˇ, nehꞈ deuˬ aˬ dui˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Nehꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ yaw haiˬ yaw doeˇ jeˬ keuˆ le meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ siˬ nya˗eu miˇ neh, shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ taˬ ngehˬ cawˬ lehˇ aˬ dui˗ahˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 18:10-12-ahˇ gui.

3. Shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ maˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu nga?

Miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ, tsawˇ haˬ shiˇ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ˗iˇ˗eu lehˇ jah˗eu jeˬ maˬ duˇ leˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ jah˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ tsaˬ jiˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu teu naˇ, maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a.

• Nawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ shiˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ jah˗eu nga?

 4. Shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ diˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ duˬ˗eu heu, gaˇ dahˇ tsoeˬ

Shiˇ˗euˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ yaw duˬ duˬ˗ehˇ siˬ nya taˬ naˇ, aˬ dui shiˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ paˇ guˆ meh. Dawˬtsoˆ 9:10-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

• Shiˇ˗euˬ deuˬ aˬ dui˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ nya ngaˇ laˬ?

Shiˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ maˇ maˇ ni Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya taˬ naˇ, mehˬ bahˬ taˬ˗euˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ neh bi buˬ˗iˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ lawˇ nehˬ˗eu, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu heu meh. Uˬduˬtahˬ˗eu 20:6 hawˇ˗eu Pah mehˬ˗eu 4:11-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

• Shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ shaˇ ju˗eu deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga?

5. Shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ diˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ duˬ˗eu heu, nui ma bi saˇ laˇ

Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ shiˇ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, dehꞈ luꞈ ngeh yawˬ ha neh mˇ˗euˬ jeˬ baˬ da neh ya shaˬ ya zahˬ meh lehˇ jah˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Doeˇ dui dui˗eu jeˬ mˇ˗awˇ shiˇ˗euˬ deuˬ kʼawꞈ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ya daˬ˗a lehˇ aˬ dui ya siˬ˗euˬ miˇ neh nui ma saˇ nya meh. Loˇmaˆ 6:7-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

• Shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ iˬ baˇ˗euˬ baoˬ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ law˗iˇ˗euˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ heu deuˆ ehˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ dehꞈ luꞈ ngeh maˬ muiˬ˗eu jeˬ mˇ˗euˬ deuˬ shiˇ naˇ, kʼehˬ gaˇ kʼaˆ gaˇ ya daˬ meh siˬ lehˇ noeˬ miˇ˗a laˬ?

Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ, aˬ yawꞈ shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ kʼehˬ nehˬ nga lehˇ jah dzehˬ laˇ˗eu meh. Dawˬmehˬmehˬ˗eu 32:4 hawˇ˗eu 1 Yoˇhaˬ 4:8-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

• Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ, shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ kʼehˬ nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ?

• Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ maˇ maˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh, nawˬ˗ahˇ nui ma saˇ laˇ miˇ˗a laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

 Kawˆ shawˆ

Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ shiˇ shaw˗euˬ naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ siˬ nya, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ ya naˇ ya gawˇ˗eu uˬ taꞈ, dehꞈ yaꞈ˗euˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ tiˬ jeˬ˗iˬ yaw doeˇ maˬ jahˇ nya˗a.

Ja sawˇ poˆ˗eu

• Tsawˇ haˬ shiˇ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ˗iˇ˗eu nga?

• Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ maˇ maˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ duˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ gaˇ dahˇ aˬ joˆ˗ehˇ tsoeˬ˗eu nga?

• Shiˇ˗euˬ deuˬ maˇ maˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ siˬ duˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ bi saˇ laˇ˗eu nga?