Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw deuˆ 24

Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ jeˇ mˇ˗eu nga?

Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ jeˇ mˇ˗eu nga?

Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mˬ taˆ˗euˬ nymˇ jiˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ bi siˬ nya mawꞈ˗eu meh. Nymˇ jiˇ teu laꞈ kʼoeˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ jiˇ ahˇ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “mˬ taˆ zaˬ yo deuˬ” lehˇ kuˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 6:2; Yawˇbaˆ 38:7) Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ jeˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ jeˇ mˇ˗eu nga? Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ?

1. Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ˗ahˇ maˬ beh mi naˆ˗ehˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ beh˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ Miˬyehˇ loꞈ˗ehˇ yaw sahˇ gʼawˇ mawˇ pyeuꞈ˗awˇ mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ mawˇ nya˗a. (Heˬbyehˇ 1:14) Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ gʼawˬ mya lam gʼaˬ jawˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˬ duˇ leˇ˗a. (Pah mehˬ˗eu 5:11) Aˬ yawꞈ maꞈ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ˗ahˇ caw teh˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu’ meh. (Ja ceuˬ 103:20) Gaˇ hu Yeˬhawˇbaˬ tiˬ poˆ na mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ bi tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ bi caw ba˗iˇ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ dui˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya mawꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ mawˇ nya ni sheuˬ gʼehˇ nehˬ˗eu meh.

2. Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ deuˬ na Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ puiˬ˗euˬ meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ beh beh˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ ‘Nehꞈ sahˬ paˬ hawˇ˗eu nehꞈ Saˬdaˬ lehˇ kuˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ sheuˬ bahˬ luꞈ˗eu’ meh. (Pah mehˬ˗eu 12:9) Saˬdaˬ aˬ cawˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ mawꞈ˗eu miˇ neh, dahˬ beh˗euˬ nyiˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ mehˇ shuiˇ shuiˇ˗awˇ aˇ nah naˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ deuˬ na˗ahˇ jiˇ paˇ shuiˇ tawˆ˗awˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ bi gm laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gm leˇ˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ teu deuˬ˗ahˇ nehꞈ lehˇ kuˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mˬ kʼoeˇ taˆ maˬ paˇ bi jawˇ ni miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ teh ka leꞈ˗awˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu lehˇ gʼeh˗eu meh.—Pah mehˬ˗eu 12:9, 12-ahˇ gui.

3. Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ muˇ juˇ aˬ joˆ˗ehˇ juˇ˗eu nga?

Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ maw loˬ ja maw˗ahˇ zmˬ˗awˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ muˇ juˇ juˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, laꞈ kawˆ haw˗eu, nyiˇ paˬ shaˆ ma˗ahˇ gʼoe˗eu, nehꞈ toˇ toˇ˗eu heu deuˬ lawˬ muˇ pyeuꞈ meh. Tiˬ deuˬ na naˇ gawˇ laˆ saˆ˗eu gʼaˇ duˬ, nehꞈ toˇ toˇ˗awˇ tiˬ deuˬ na naˇ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ dawˬ ngehˬ cawˬ nya meh lehˇ ehˇ˗eu mehˇ shuiˇ dawˬ˗ahˇ tawˆ leˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ “Nyiˇ paˬ˗ahˇ laꞈ jeuˬ taˬ shaˇ” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Uˬduˬtahˬ˗eu 19:31) Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu heu naˇ, Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ neh haw piˇ nehˬ mawꞈ˗eu miˇ neh meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ mawꞈ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh.

Naꞈ suiˇ ni dzaw

Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ yaw muiˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, maw loˬ ja maw heu naˇ aˇ naˆ ni guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga, aˬ dui Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ yaw doeˇ jahˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga lehˇ haw.

4. Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ

Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ do lehˇ maˬ tsaꞈ gaˬ kʼawꞈ ni, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya mawꞈ˗eu deuˬ jawˇ gaˇ sheuˬ mehˬ nehˬ˗eu meh. Pah mehˬ˗eu 14:6, 7-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Aˬ dui tsaꞈ gaˬ ngeh mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ neh caw ba˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ˗eu nga?

  • Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya mawꞈ˗eu deuˬ jawˇ gaˇ, nawˬ˗ahˇ sheuˬ mehˬ nehˬ˗eu lehˇ ya siˬ˗eu heu naˇ gʼaˬ ahˇ laˇ miˇ˗a laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

5. Maw loˬ ja maw˗ahˇ myaˆ haw taˬ cawˬ

Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ jiˇ muiˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh. Luˇkaꞈ 9:38-42-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Nehꞈ deuˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ yaw doeˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga?

Nehꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ dui tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ taꞈ maˬ gm leˇ mawꞈ. Dawˬmehˬmehˬ˗eu 18:10-12-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Nehꞈ deuˬ aˬ dui˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu, aˬ dui nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ leh jeh˗eu nga? Nawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu nga?

  • Maw loˬ ja maw˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ myaˆ haw taˬ cawˬ lehˇ ehˇ˗eu teu yaw muiˬ ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ nehˬ nga?

Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Paˬleˇsaˬ˗euˬ aˬ buˇ neh geuꞈ taˬ dah taˬ˗euˬ jeˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ deuˬ laˇ nya˗eu jeˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

  • Paˬleˇsaˬ nehꞈ deuˬ yaw doeˇ jahˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ ni aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ nehꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ taꞈ maˬ gm leˇ˗a. Gʼaˬkʼehˇ 19:19 hawˇ˗eu 1 Gawˇliˬtu 10:21-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Nehꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu yawˬ ha jawˇ gaˇ jaˆ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

6. Aˬ dui Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ leˇ nya

Nehꞈ deuˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ naˇ Saˬdaˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ naˇ huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ pyeuꞈ˗eu Miˇkeˬlaˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu meh. Teu gʼaˬ naˇ Yeˬsuˇ meh. Miˇkeˬlaˇ baoˬ aˇ naˆ ni huiˬ˗eu nga? Pah mehˬ˗eu 12:7-9-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Aˬ suˇ gʼaˬ baoˬ huiˬ dzehˬ˗eu nga? Miˇkeˬlaˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ paw pyawˬ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ laˬ?

  • Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ guˆ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ?

Nawˇ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ leˇ nya meh. Yaˬkoˆ 4:7-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ yaw doeˇ jahˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ buˬ˗iˇ nya˗eu nga?

Tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu: “Nehꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu keˆ mui˗eu, biˬdiˬoˬ haw˗eu teu jeˬ maˬ bahˬ˗aˇ nawˬ. Teu˗aˬ bi byawˬ bi cehˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ tehꞈ beu.”

  • Toˆ˗ehˇ noeˬ˗eu teu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh bi lehˬ bi ca laˇ nya˗eu nga?

Kawˆ shawˆ

Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu meh. Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ muiˇ˗awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ muˇ juˇ juˇ˗eu gʼaˇ duˬ maw loˬ ja maw˗ahˇ zmˬ˗eu meh.

Ja sawˇ poˆ˗eu

  • Tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya laˇ ni mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba luꞈ˗eu nga?

  • Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

  • Nawˇ aˬ jeˬ miˇ neh maw loˬ ja maw˗ahˇ yahˇ mawꞈ nya?

Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

Haw lahˬ

Huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu mˇ taˆ gʼaˬ kʼehˇ pyeuꞈ˗eu Miˇkeˬlaˇ heu naˇ Yeˬsuˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya˗eu nga lehˇ haw.

“Huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu mˇ taˆ gʼaˬ kʼehˇ Miˇkeˬlaˇ aˬ suˇ gʼaˬ nga?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

Saˬdaˬ heu naˇ yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu maˬ muiˬ˗eu nui ma˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ ni, aˬ yawꞈ maˇ diˇ jawˇ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

“Saˬdaˬ maˇ diˇ jawˇ ngaˇ laˬ?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

Zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ Saˬdaˬ˗euˬ laꞈ˗ahˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ buˬ˗iˇ nya˗euˬ nga?

“Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ dehꞈ luꞈ˗eu lehˇ ya siˬ” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 1993 Shiꞈ siˬ ba la 1)