1-3. Aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ, aˬ jeˬ-euˬ tawˬ-ahˇ uˇ luꞈ-eu nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ-eu nga?

Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ mˇ bahˬ-euˬ gaˇ, maˬ shiˇ tiˬ ziˇ tawˬ-ahˇ nyehꞈ uˇ nehˬ laꞈ ngeh, teu gaˇ neh buˬ iˇ-eu g’aˇ duˬ nawˇ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ jahˇ nya-a. Ehˇ k’awꞈ, nawˇ noeˬ tmˬ-eu jeˬ maˬ jaˆ ni shaˬ luꞈ gaˇ, baoˬ jaˆ-eu tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ nawˬ-ahˇ caw ba nya-awˇ nawˬ-ahˇ caw ba nehˬ ma lehˇ ehˇ laˇ naˇ, nawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh laˇ nya?

² Aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ shiˇ-eu jeˬ-euˬ tawˬ-ahˇ uˇ luꞈ gaˇ duˇ-eu meh. Aˬ dui aˇ naˆ ni leh jeh k’awꞈ teu gaˇ neh maˬ cehˆ doˆ nya-a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ caw ba nya-eu baoˬ ahˇ-awˇ “aˬ cawˬ jeˬ nah nah saˬ bi deuˆ g’aˬ-eu muiˇ-eu g’aˬ-aˬ, shiˇ-eu jeˬ meh” lehˇ, aˬ yawꞈ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh.—1 Gawˇliˬtu 15:26.

³ Shiˇ-eu jeˬ-ahˇ guˆ-eu maˬ loˬ naˇ, nui ma aˇ naˆ ni saˇ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-eu jeˬ-ahˇ laˆ byoˆ-eu tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni, shiˇ dzeuˇ taˬ-euˬ deuˬ-ahˇ k’awꞈ tiˬ poˆ paˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ ma lehˇ, Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ naˇ, aˇ naˆ ni muiˬ-eu nga. (Iˇsaˬyaˇ 26:19) Heu-ahˇ Jaˇliꞈ g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu jeˬ lehˇ kuˇ-eu meh.

4. (a) Aˬ dui gaˬ-eu deuˬ shiˇ ngeh, g’aˬ aˬ gaˇ neh za laˇ-eu nga? (b) Yeˬsuˇ-euˬ g’oeˇ-eu cawˬ aˬ suˇ g’aˬ nga?

⁴ Nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ, maˬ ngeuˇ naˇ aˬ dui g’oeˇ-eu cawˬ shiˇ ngeh, maˬ kamˬ coeˇ ni deuˬ laˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ maˬ caw ba nya-eu uˬ taꞈ, g’oꞈ dehꞈ laˇ ni k’awꞈ maˬ  jahˇ nehˬ nya-eu miˇ neh, noeˬ tmˬ-eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ gaˇ duˇ meh. Ehˇ k’awꞈ, Jaˇliꞈ aˬ dui-ahˇ g’aˬ biꞈ nehˬ laꞈ-eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:3, 4-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ-eu Yeˬsuˇ aˬ dui gaˬ-eu shiˇ dzeuˇ-euˬ deuˬ-ahˇ, aˇ naˆ ni bi g’oꞈ dehꞈ laˇ mawꞈ-eu nga lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ-ahˇ haw ma. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ jawˇ ngeh, aˬ yawꞈ g’oeˇ-eu cawˬ Laˬzaˬluˇ, Maˬta, Maˬliˇ jawˇ gaˇ, tiˬ k’ehˬ maˬ kaˬ g’a iˇ-eu meh. Jaˇliꞈ-ahˇ “Maˬliˇ, Maˬta, Laˬzaˬluˇ aˬ ha mehˇ nmˇ-ahˇ Yeˬsuˇ g’oeˇ dui dui-eu meh” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. Tiˬ nah keuˆ laˇ ngeh, Laˬzaˬluˇ shiˇ-euˬ meh.—Yoˇhaˬ 11:3-5.

5, 6. (a) Laˬzaˬluˇ-euˬ nymˇ jiˇ hawˇ-eu cawˬ deuˬ noeˬ shaˬ luꞈ ngeh, Yeˬsuˇ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh leˇ-eu nga? (b) Yeˬsuˇ-ahˇ g’awˬ shaˬ-ehˇ g’eh leˇ-eu teu, aˬ jeˬ miˇ neh aˬ dui-ahˇ g’aˬ za laˇ-eu nga?

⁵ Yeˬsuˇ Maˬta hawˇ-eu Maˬliˇ-ahˇ g’aˬ biꞈ iˇ-euˬ meh. Maˬta, Yeˬsuˇ laˇ luꞈ-a lehˇ ya gaˬ ngeh, meuˬ laꞈ nyiˇ iˇ doˆ-awˇ, Yeˬsuˇ-ahˇ ya mawˇ-euˬ miˇ neh laˬ k’aˬ cehˇ-eu meh. “Nawˇ heu gaˇ jawˇ zaˬ-euˬ law nmˇ-aˬ, ngaˬ-euˬ aˬ mahˇ aˬ da maˬ shiˇ-aˇ” lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. Maˬta, Yeˬsuˇ jeˬ nah oe ga nga lehˇ noeˬ-eu meh. K’oeˇ naˇ, Yeˬsuˇ Maˬliˇ ngoeˇ-awˇ, k’oeˇ gaˇ jawˇ-eu deuˬ noeˬ shaˬ luꞈ gaˇ ya mawˇ ngeh, nui ma-ahˇ zaw leˇ-awˇ ngoeˇ-euˬ meh. (Yoˇhaˬ 11:21, 33, 35) Aˬ dui gaˬ-eu deuˬ shiˇ ngeh, Yeˬsuˇ-ahˇ g’awˬ shaˬ-ehˇ g’eh leˇ-eu meh.

⁶ Yeˬsuˇ-ahˇ teu loꞈ-ehˇ g’eh leˇ-eu teu naˇ, aˬ dui-ahˇ g’aˬ za laˇ-eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ-eu Yeˬsuˇ shiˇ-eu jeˬ-ahˇ bye ngaˇ lehˇ siˬ laˇ-eu miˇ neh. (Yoˇhaˬ 14:9) Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-eu jeˬ-ahˇ laˆ cawˆ-eu baoˬ ahˇ-awˇ, g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ laˆ cawˆ nehˬ meh.

7, 8. Maˬta aˬ jeˬ miˇ neh k’aˬ lo maˬ bi ngawˬ dzeh mawꞈ-eu nga? Ehˇ k’awꞈ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jahˇ-euˬ nga?

⁷ K’aˬ lo ngawˬ tsoeˬ taˬ-euˬ Laˬzaˬluˇ-euˬ lmˬ bymˇ-ahˇ Yeˬsuˇ laˇ keuˆ ngeh, “k’aˬ lo ngawˬ dzeh-awˬ” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-nehˬ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, Maˬta maˬ bi ngawˬ dzeh  mawꞈ-a. Baꞈ pahˬ-euˬ oeˬ nah byah laˇ-euˬ miˇ neh. (Yoˇhaˬ 11:39) Laˬzaˬluˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˇ duˬ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jahˇ-eu lehˇ aˬ yawꞈ maˬ siˬ nya.

⁸ Yeˬsuˇ Laˬzaˬluˇ-ahˇ “doˆ le-awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ ngeh, Maˬta hawˇ-eu Maˬliˇ zahˬ leˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu jeˬ-ahˇ ya mawˇ-euˬ meh. “Aˬ kuiˇ aˬ laꞈ-ahˇ mawˇ tawˆ tawˆ taˬ-awˇ, myaˆ pyawˬ-ahˇ paˇ jeh lahˇ cuꞈ taˬ-euˬ” g’aˬ doˆ laˇ-eu miˇ neh. (Yoˇhaˬ 11:43, 44) Laˬzaˬluˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ nymˇ jiˇ hawˇ-eu cawˬ nehˬ-ehˇ paˇ jawˇ k’oꞈ laˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Laˬzaˬluˇ-ahˇ nyehꞈ tehˬ nya, byaˇ tawꞈ nya, dawˬ ngehˬ cawˬ nya-eu meh. Yeˬsuˇ neh Laˬzaˬluˇ-ahˇ laˆ dehꞈ-euˬ heu naˇ, zahˬ leˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

9, 10. (a) Shiˇ-euˬ deuˬ-ahˇ laˆ dehꞈ nya ni, Yeˬsuˇ-ahˇ baoˬ biꞈ-euˬ aˬ suˇ g’aˬ nga? (b) G’oꞈ dehꞈ laˇ-eu gaˇ kawˆ heu, aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu nga?

⁹ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ baoˬ neh tsawˇ haˬ-ahˇ laˆ dehꞈ-euˬ nga loˇ? Maˬ ngeuˇ-a. Yeˬsuˇ Laˬzaˬluˇ-ahˇ maˬ laˆ dehꞈ mi naˆ-ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ-euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ k’awꞈ, laˆ dehꞈ-eu baoˬ biꞈ nehˬ-euˬ meh. (Yoˇhaˬ 11:41, 42-ahˇ gui.) Laˬzaˬluˇ-ahˇ tehꞈ-ehˇ laˆ dehꞈ-euˬ maˬ ngeuˇ-a. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ, naˇ dui dui-eu 12 k’oꞈ k’awˆ laˇ-euˬ aˬ buˇ zaˬ tiˬ g’aˬ-euˬ gaˇ kawˆ k’awꞈ ehˇ taˬ-euˬ meh. Zaˬ teu g’aˬ-euˬ aˬ da Yaˬiˇluˆ tiˬ jeˬ-iˬ noeˬ-eu maˬ doˆ-ehˇ, Yeˬsuˇ-ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ iˇ-euˬ meh. Yaˬiˇluˆ Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ ja caw luꞈ ngeh, tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ laˇ-awˇ, “nawˬ buˇ shiˇ tsehˆ g’aˬ-euˬ meh. Saˬ laˬ-ahˇ taˬ paˇ laˆ bahˬ” lehˇ ehˇ laˇ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, Yeˬsuˇ Yaˬiˇluˆ-ahˇ “k’ahˬ taˬ lahˇ. Jah-eu nui ma ahˇ naˇ g’aˬ-aˇ” lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. K’oeˇ naˇ, Yeˬsuˇ Yaˬiˇluˆ nehˬ-ehˇ aˬ yawꞈ pehˬ kahˇ-ahˇ iˇ keuˆ ngeh, tsawˇ haˬ deuˬ ngoeˇ luꞈ gaˇ ya mawˇ-awˇ, taˬ ngoeˇ “zaˬ heu g’aˬ shiˇ-euˬ maˬ ngeuˇ-a, yuꞈ k’aˆ taˬ-euˬ meh” lehˇ  ehˇ nehˬ-euˬ meh. Zaˬ-euˬ aˬ da aˬ ma Yeˬsuˇ aˬ jeˬ ehˇ mawꞈ-eu nga lehˇ zahˬ leˇ taˬ-euˬ meh. Yeˬsuˇ zaˬ baꞈ taˬ-euˬ kuˆ lawˆ-ahˇ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ teh doˆ-awˇ, zaˬ-euˬ aˬ da aˬ ma-ahˇ bi ahˇ laˇ-euˬ meh. K’oeˇ naˇ, aˬ buˇ zaˬ-euˬ aˬ laꞈ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-awˇ, “aˬ buˇ zaˬ-oˇ tuˇ-awˬ lehˇ ngaˇ nawˬ-ahˇ ehˇ-eu ma” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. Shaˇ noeˬ haw sheˇ, zaˬ heu g’aˬ cah gaˇ aˬ yawꞈ-euˬ aˬ da aˬ ma ya mawˇ ngeh, laˬ k’aˬ aˇ naˆ ni cehˇ paˬ nga. (Maˬkuˆ 5:22-24, 35-42; Luˇkaꞈ 8:49-56) K’oeˇ ngeh nah neh naˇ, zaˬ heu g’aˬ-ahˇ k’aˇ mawˇ le ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh Yeˬsuˇ-ahˇ g’oe-awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ g’aˇ duˬ jahˇ-euˬ jeˬ-ahˇ, aˬ yawꞈ maꞈ noeˬ mawˇ tehꞈ-a. *

¹⁰ Yeˬsuˇ neh laˆ dehꞈ nehˬ-euˬ deuˬ paˇ shiˇ k’oꞈ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ ya gui-eu heu naˇ, aˬ dui-ahˇ noeˬ tmˬ-eu jeˬ biꞈ-eu miˇ neh, aˬ dui g’aˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-euˬ deuˬ-ahˇ laˆ dehꞈ mawꞈ-awˇ, laˆ dehꞈ nehˬ-eu duˬ meh.

11. Dawˬtsoˆ 9:5-ahˇ Laˬzaˬluˇ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?

¹¹ Jaˇliꞈ-ahˇ “shiˇ dzeuˇ-euˬ deuˬ siˬ nya-eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ ta” lehˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ-euˬ heu, Laˬzaˬluˇ-ahˇ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh. (Dawˬtsoˆ 9:5) Yeˬsuˇ k’awꞈ Laˬzaˬluˇ yuꞈ k’aˆ taˬ-euˬ meh lehˇ ehˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 11:11) Laˬzaˬluˇ lmˬ bymˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ ngeh, aˬ yawꞈ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ “siˬ nya.”

12. Laˬzaˬluˇ maˇ diˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ meh lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga?

¹² Yeˬsuˇ Laˬzaˬluˇ-ahˇ laˆ dehꞈ ngeh, tsawˇ haˬ g’awˬ mya  ni mawˇ-euˬ tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni, aˬ yawꞈ-ahˇ muiˇ-eu deuˬ k’awꞈ mawˇ-euˬ meh. Laˬzaˬluˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ heu naˇ, g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu jeˬ maˇ diˇ jaˆ meh lehˇ aˬ dui-ahˇ bi siˬ laꞈ-eu meh. (Yoˇhaˬ 11:47) K’oeˇ naˇ, tsawˇ haˬ g’awˬ mya ni Laˬzaˬluˇ jawˇ gaˇ g’a iˇ-euˬ miˇ neh, Yeˬsuˇ-aˬ, Miˬyehˇ neh k’ehˇ g’eh leꞈ-euˬ g’aˬ ngaˇ lehˇ jah laˇ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, muiˇ-eu deuˬ maˬ ya leˇ-eu miˇ neh, Yeˬsuˇ hawˇ-eu Laˬzaˬluˇ-ahˇ sehꞈ-eu lehˇ jawˬ-eu meh.—Yoˇhaˬ 11:53; 12:9-11.

13. Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-euˬ deuˬ-ahˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ nya meh lehˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya-eu nga?

¹³ “Lmˬ bymˇ laꞈ k’oeˇ” jawˇ-eu deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 5:28) Heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ-euˬ deuˬ, paˇ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ na-ahˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu g’aˇ duˬ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ kawˆ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ ya noeˬ taˬ-eu meh. Aˬ yawꞈ maˇ diˇ jahˇ nya meh loˇ? Aˬ guiˇ dawˬ tawˆ luꞈ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ siˬ nya meh lehˇ Jaˇliꞈ-ahˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 40:26-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ aˬ guiˇ dawˬ tawˆ luꞈ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ noeˬ taˬ jiˇ nya naˇ, shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ noeˬ taˬ-eu maˬ shaˬ-a. K’oeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ yawˬ jeˬ na luꞈ-ahˇ beh-euˬ miˇ neh, shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ nya-eu baoˬ ahˇ meh lehˇ, aˬ dui siˬ nya-eu ma.

14, 15. G’oꞈ dehꞈ laˇ-eu jeˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, Yawˇbaˆ-euˬ dawˬ aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?

¹⁴ Saˇ jaˇ ziꞈ-eu Yawˇbaˆ g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu jeˬ-ahˇ jah meh. “Tsawˇ haˬ zaˬ shiˇ dzeuˇ shaw naˇ paˇ dehꞈ laˇ nya ta loˇ?” lehˇ, aˬ yawꞈ naˇ haˬ-eu meh. K’oeˇ naˇ, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu, “nawˇ ngaˬ-ahˇ kuˇ naˇ ngaˇ oˬ toˬ ma. Nawˬ neh beh-euˬ ngaˬ-ahˇ nawˇ nui k’ahˇ shiˇ tehꞈ-a.” Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-euˬ deuˬ-ahˇ laˆ dehꞈ-eu aˇ yamˬ-ahˇ dawˬ luꞈ meh lehˇ, Yawˇbaˆ siˬ nya-eu meh.—Yawˇbaˆ 14:13-15.

¹⁵ G’oꞈ dehꞈ laˇ-eu noeˬ tmˬ-eu jeˬ heu-ahˇ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ  noeˬ nya? ‘Yawˬ ha nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ hawˇ-eu shiˇ dzeuˇ-euˬ cawˬ deuˬ teuˇ neh, ya g’oꞈ dehꞈ laˇ meh loˇ?’ lehˇ nawˇ noeˬ tehꞈ-a. Yeˬhawˇbaˬ shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ-ahˇ paˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ mawꞈ-eu lehˇ ya siˬ-eu heu naˇ, aˬ dui-ahˇ g’aˬ ahˇ laˇ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ g’oꞈ dehꞈ laˇ ngeh, aˬ gaˇ ya jawˇ iˇ-awˇ aˬ suˇ suˇ g’aˬ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga lehˇ, aˬ dui Jaˇliꞈ-ahˇ haw iˇ ma.

16. G’oꞈ dehꞈ laˇ-eu deuˬ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu dehꞈ ziˇ za-eu nga?

¹⁶ Gaˇ hu shiˇ-euˬ gaˇ neh g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ deuˬ, yawˬ ha-euˬ nymˇ jiˇ hawˇ-eu cawˬ deuˬ nehˬ-ehˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ ya jawˇ-euˬ meh. Mehˬ hu paw g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu deuˬ k’awꞈ teu gaˇ duˇ meh. Ehˇ k’awꞈ, teu naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ-a siˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu aˬ kawˬ-aˬ za-awˇ, maˬ paˇ ya shiˇ-eu miˇ neh meh. K’oeˇ naˇ, nymˬ-mˇ loꞈ-ehˇ guiˇ deuˆ-eu, sehꞈ-eu, naˇ-eu gawˇ-eu jeˬ heu deuˬ k’awꞈ maˬ paˇ jaˆ-eu miˇ neh meh.

17. Aˬ suˇ suˇ g’aˬ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga?

¹⁷ Aˬ suˇ suˇ g’aˬ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga? “Tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ ya gaˬ”-awˇ “lmˬ bymˇ laꞈ k’oeˇ neh” doˆ laˇ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 5:28, 29) Pah mehˬ-eu 20:13-ahˇ k’awꞈ, “Iˬ ma laˆ shaˆ-aˬ, aˬ yawꞈ laꞈ k’oeˇ shiˇ taˬ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ-ahˇ a nehˬ-eu meh” lehˇ ehˇ-eu meh. Heu naˇ, tsawˇ haˬ g’awˬ mya heˇ lam g’aˬ ya dehꞈ k’oꞈ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. G’aˬ k’ehˇ Pawˇluˆ k’awꞈ, “tsawˇ muiˬ tsawˇ doeˇ dawˬ tawˆ luꞈ” paˇ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ tehꞈ-a lehˇ ehˇ-eu meh. (G’aˬk’ehˇ 24:15-ahˇ gui.) Heu, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga?

18. G’oꞈ dehꞈ laˇ-eu “tsawˇ muiˬ” deuˬ, aˬ suˇ suˇ g’aˬ nga?

¹⁸ “Tsawˇ muiˬ” heu naˇ, Yeˬsuˇ maˬ oe mi naˆ-ehˇ,  Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ gaˇ mˇ-euˬ deuˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Noˇaˬ, Aˬbyaˬhaˬ, Saˬlaˇ, Moˇseˬ, Luˇta, Iˇsaˬtaˆ heu deuˬ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ gaˇ kawˆ, Heˬbyehˇ yaw huiˬ 11-ahˇ gui nya meh. Nymˬ-mˇ saˇ ka-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu laꞈ k’oeˇ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ-awˇ neh shiˇ-euˬ deuˬ tawˇ neh? Aˬ yawꞈ maꞈ k’awꞈ, tsawˇ muiˬ pyeuꞈ-eu miˇ neh ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu meh.

19. “Tsawˇ doeˇ” aˬ suˇ suˇ g’aˬ-ahˇ ehˇ-eu nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ, aˬ jeˬ miˇ neh bi g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga?

 ¹⁹ “Tsawˇ doeˇ” naˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ maˬ ya siˬ nya dah-euˬ g’awˬ mya heˇ lam g’aˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ shiˇ dzeuˇ-euˬ k’awꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ maˬ ngehˇ-a. Aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ bi dzaw-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ bi mˇ-eu g’aˇ duˬ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu meh.

20. Aˬ jeˬ miˇ neh yawˬ g’aˬ na luꞈ maˬ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga?

²⁰ Heu naˇ, shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ g’oꞈ dehꞈ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu nga laˬ? Maˬ ngeuˇ-a. Geˬheˬnaˬ-ahˇ iˇ-eu deuˬ maˬ paˇ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. Aˬkaˬ Jaˇliꞈ Geˬheˬnaˬ-ahˇ, shiˬ buiˇ lah ma lehˇ kuˇ taˬ-euˬ meh. (Luˇkaꞈ 12:5) Aˬ suˇ suˇ g’aˬ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu lehˇ daˇ tsehˆ-eu aˬ suˇ g’aˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ-ahˇ baoˬ biꞈ-awˇ, “dehꞈ luꞈ-eu deuˬ-ahˇ maˬ ehˇ, shiˇ-euˬ deuˬ-ahˇ maˬ ehˇ” yaˇ k’aˬ bi daˇ-eu meh. (G’aˬk’ehˇ 10:42) Maˇ diˇ maˬ noeˬ paˇ ni doeˇ dui dui-eu lehˇ bi daˇ tsehˆ-euˬ deuˬ, maˬ paˇ ya g’oꞈ dehꞈ laˇ meh.—Dzaw lahˬ 19-ahˇ haw.

21, 22. (a) Mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ dehꞈ leˇ-eu deuˬ-euˬ g’awˇ mawˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu nga? (b) Mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ dehꞈ leˇ beh beh-euˬ g’aˬ aˬ suˇ g’aˬ nga?

²¹ Mˬ k’oeˇ taˆ daˆ leˇ-eu deuˬ jiˇ jawˇ meh lehˇ, Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ shiˬ shaˬ jiˇ g’awˇ mawˇ neh ya g’oꞈ dehꞈ leˇ-eu maˬ ngeuˇ-a, yaw sahˇ g’awˇ mawˇ neh ya g’oꞈ dehꞈ leˇ-eu meh.

²² Mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ dehꞈ leˇ beh beh-euˬ g’aˬ Yeˬsuˇ meh. (Yoˇhaˬ 3:13) Yeˬsuˇ shiˇ-euˬ smˬ nah byah laˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ meh. (Ja ceuˬ 16:10; G’aˬk’ehˇ 13:34, 35) Yeˬsuˇ shiˬ shaˬ jiˇ-euˬ g’awˇ mawˇ neh g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ maˬ ngeuˇ-a, “shiˬ shaˬ jiˇ paw taꞈ leˇ-awˇ aˬ yawꞈ-ahˇ  sehꞈ-euˬ k’awꞈ saꞈ laˇ paw taꞈ leˇ-awˇ”, g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ meh lehˇ Beˬtuˆluˆ ehˇ-eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 3:18) Yeˬsuˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ ngeh, baoˬ huiˬ-eu yaw sahˇ pyeuꞈ iˇ-euˬ meh. (1 Gawˇliˬtu 15:3-6) Yaw sahˇ g’awˇ mawˇ neh g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ Yeˬsuˇ tehꞈ maˬ ngeuˇ-a.

23, 24. Cuiˆ “dui dui-eu yawˇ yawˇ maꞈ” aˬ geu deuˬ-ahˇ ehˇ-eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ myaˆ g’aˬ nga?

²³ Yeˬsuˇ shiˇ-eu dawˬ peh peh laˇ ngeh, saˇ jaˇ ziꞈ-eu zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, “ngaˇ naw maꞈ g’aˇ duˬ jawˇ zaˇ laˆ saˆ leˇ ma” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Yoˇhaˬ 14:2) Heu-aˬ, Yeˬsuˇ-euˬ zaˬ lahˇ tiˬ deuˬ na aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ dehꞈ leˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Aˇ myaˆ g’aˬ ya le-eu nga? G’awˬ mya g’aˬ maˬ ngeuˇ-a, Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ cuiˆ “dui dui-eu yawˇ yawˇ maꞈ” lehˇ kuˇ-eu meh. (Luˇkaꞈ 12:32) Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ “Ziˇoˬ gawˬ jawˬ k’oeˇ taˆ . . . tiˬ seh oeˬ muiˇ oeˬ heˇ g’aˬ” yawꞈ luꞈ gaˇ, g’aˬ k’ehˇ Yoˇhaˬ ya mawˇ-euˬ meh.—Pah mehˬ-eu 14:1.

²⁴ Ka li zaˬ 144,000 g’aˬ aˬ myah g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nga? Ka li mˬ k’oeˇ taˆ uˆ lahˇ dzeuˇ neh tehꞈ-ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Gawˇliˬtu 15:23) Nymˬ-mˇ aˬ dui aˇ yamˬ heu laꞈ k’oeˇ jawˇ luꞈ ma. 144,000 g’aˬ laꞈ k’oeˇ neh myaˬ tiˬ paˆ mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ dehꞈ leˇ dzeuˇ-euˬ meh. Nymˬ-mˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ dzeˇ luꞈ-eu deuˬ k’awꞈ, shiˇ naˇ tiˬ poˆ tehꞈ-ehˇ mˬ k’oeˇ taˆ le-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, mˬ k’oeˇ taˆ maˬ ya le-eu deuˬ naˇ, g’oꞈ dehꞈ laˇ-awˇ, miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ ya jawˇ meh.

25. Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ dzaw-eu nga?

²⁵ G’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ shiˇ-eu jeˬ-ahˇ neh bi buˬ iˇ-eu meh. K’oeˇ naˇ, shiˇ-eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh. (Iˇsaˬyaˇ 25:8-ahˇ gui.) Ehˇ k’awꞈ, mˬ k’oeˇ taˆ daˆ leˇ-eu deuˬ aˬ jeˬ jahˇ leˇ-eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ-ehˇ uˆ lahˇ leˇ-eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ heu-euˬ gaˇ kawˆ dzaw ma.