1. Paˇ dmˬ heu dmˬ heu tsahˇ-ahˇ dzaw keuˆ laꞈ ngeh, nawˇ aˬ jeˬ noeˬ luꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga?

Nawˇ paˇ dmˬ heu dmˬ-ahˇ neh Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ yaw myaˬ jeˬ-ahˇ ya siˬ dzeuˇ-euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ myah luꞈ dehꞈ-eu jeˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-eu Miˬyehˇ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ, shiˇ-euˬ deuˬ-euˬ gaˇ kawˆ, g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ meh. (Dawˬtsoˆ 9:5; Luˇkaꞈ 23:43; Yoˇhaˬ 5:28, 29; Pah mehˬ-eu 21:3, 4) Nymˬ-mˇ naˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ deuˬ nehˬ-ehˇ mehˬ bawˬ-ahˇ iˇ dahˬ beh laˇ-awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ-aˬ Miˬyehˇ ha geuꞈ-eu jeˬ-ehˇ uˬ duˬ tahˬ ngaˇ-a lehˇ nawˇ jah-eu paˬ. (Yoˇhaˬ 13:35) K’oeˇ naˇ, nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ g’oeˇ laˇ-awˇ,  aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ-eu lehˇ noeˬ tsehˆ-euˬ laꞈ k’oeˇ, ‘Miˬyehˇ-euˬ gaˇ mˇ mawꞈ naˇ, ngaˇ aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?’ lehˇ jiˇ shaˇ noeˬ luꞈ-eu paˬ.

2. Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ, aˬ jeˬ miˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ-eu nga?

² Yeˬsuˇ-euˬ saˇ ka-ahˇ, Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ zaˬ yo aˬ li tiˬ g’aˬ k’awꞈ teu loꞈ-ehˇ noeˬ-eu meh. Yeˬsuˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ-awˇ tiˬ k’ehˬ naˇ, Yeˬsuˇ-euˬ zaˬ lahˇ tiˬ g’aˬ pyeuꞈ-eu Piˇliˇpuˆ zaˬ yo aˬ li tiˬ g’aˬ-ahˇ, Yeˬsuˇ-aˬ Meˬsiˇya pyeuꞈ meh lehˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ ngeh, zaˬ yo aˬ li teu g’aˬ-euˬ nui ma-ahˇ zaw leˇ-awˇ, “heu gaˇ iˇ cuꞈ jaˆ ngaˇ. Ngaˇ iˇ cuꞈ shawˇ gaˇ aˬ jeˬ laˆ tsoeˬ-eu jaˆ ta?” lehˇ ehˇ-eu meh.—G’aˬk’ehˇ 8:26-36.

3. (a) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ aˬ jeˬ k’ehˇ nehˬ-euˬ nga? (b) Iˇ cuꞈ aˬ joˆ-ehˇ ya shawˇ-eu nga?

³ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ mawꞈ naˇ, iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ Jaˇliꞈ maˇ jawˆ ni mehˬ-eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, “miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ jawˇ gaˇ iˇ-awˇ, ngaˬ-euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ-iˇ-awˬ . . . aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ nehˬ-awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:19) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ jiˇ ni, iˇ cuꞈ shawˇ-eu heu neh gaˇ kawˆ heu-ahˇ aˇ baˇ mˇ mawˇ nehˬ yaꞈ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ iˇ cuꞈ uˬ duˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ byaˆ shehˬ-euˬ maˬ ngeuˇ-a, mawˇ do do lah ni iˇ cuꞈ-ahˇ bi dehˬ nuiꞈ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 3:16) Nymˬ-mˇ iˬ nah Ka li zaˬ deuˬ k’awꞈ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, teu gaˇ duˇ ni jahˇ-eu meh.

4. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˬ cawˬ-ahˇ aˬ jeˬ mˇ mawˇ-eu nga?

⁴ Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, nawˇ Miˬyehˇ nehˬ-ehˇ cawˬ pyeuꞈ mawꞈ-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ maˇ diˇ mˇ mawꞈ miˇ-a lehˇ, aˬ cawˬ-euˬ mehˬ shi mˇ mawˇ nehˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 40:7, 8) Ehˇ k’awꞈ, ‘Ngaˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ naˇ, aˬ joˆ-ehˇ ya jahˇ-eu nga?’ lehˇ nawˇ noeˬ luꞈ-eu paˬ.

5. (a) Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga? (b) Ka li zaˬ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ-eu heu, aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ-eu nga?

⁵ Nawˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ-eu  Yeˬsuˇ-ahˇ ya siˬ nya meh. Jaˇliꞈ dzaw ngeh nawˇ teu loꞈ-ehˇ ya siˬ dzeuˇ-euˬ meh. (Yoˇhaˬ 17:3-ahˇ gui.) Ehˇ k’awꞈ maˬ g’aˬ-a siˬ, Jaˇliꞈ-ahˇ “Miˬyehˇ nui ma tsaˬ-eu jeˬ-ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ” siˬ nya-eu loˬ meh lehˇ ehˇ-eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 1:9,YS97) Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ deuˬ-euˬ mehˬ bawˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ naw nyaꞈ-euˬ cawˬ cawˬ-eu jeˬ ziꞈ laˇ ni caw ba nehˬ-eu meh. Teu miˇ neh, nawˇ aˬ myah luꞈ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ-eu teu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ-eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.—Heˬbyehˇ 10:24, 25.

6. Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ, Jaˇliꞈ-euˬ gaˇ kawˆ aˇ naˆ ni ya siˬ nya-eu nga?

⁶ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ siˬ nya jiˇ neh tehꞈ-ehˇ iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ maˬ ehˇ-a. Miˬyehˇ Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ aˬ li k’oeˇ g’aˬ-ahˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ yawˬ jeˬ na luꞈ-ahˇ bi siˬ nya jiˇ-eu lehˇ maˬ noeˬ tmˬ-euˬ loꞈ-ehˇ, aˬ dui-ahˇ jiˇ maˬ noeˬ tmˬ-a. (G’aˬk’ehˇ 8:30, 31) Maˇ diˇ naˇ, Miˬyehˇ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ aˬ dui dzaw jiˇ-eu maˬ baw-a. (Dawˬtsoˆ 3:11) Ehˇ k’awꞈ, nawˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ, Jaˇliꞈ-euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ-ahˇ siˬ nya-awˇ ha geuꞈ-eu loˬ meh.—Heˬbyehˇ 5:12.

7. Jaˇliꞈ dzaw-eu heu naˇ, nawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ caw ba-eu nga?

⁷ “Jah-eu jeˬ maˬ ahˇ naˇ, tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-iˬ Miˬyehˇ nui k’ahˇ shiˇ ni maˬ dehꞈ nya-a” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (Heˬbyehˇ 11:6) Teu miˇ neh, iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ nui jah ahˇ-eu loˬ meh. Gaˇ hu Gawˇliˬtu meuˬ-ahˇ jawˇ-eu tsawˇ haˬ deuˬ, Yeˬsuˇ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ mehˬ gaˇ ya gaˬ-awˇ, “jah-eu laꞈ k’oeˇ iˇ cuꞈ shawˇ-euˬ” meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (G’aˬk’ehˇ 18:8) Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dzaw-eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui-ahˇ Miˬyehˇ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ hawˇ-eu, Yeˬsuˇ neh lawˇ-euˬ jeˬ iˬ baˇ hawˇ-eu shiˇ-eu jeˬ-ahˇ neh bi buˬ iˇ nya meh lehˇ, jah coeˇ ni caw ba nehˬ laꞈ-eu meh.—Yawˇshuˆ 23:14; G’aˬk’ehˇ 4:12; 2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17.

8. Nawˬ neh ya siˬ nya-euˬ jeˬ, aˬ jeˬ miˇ neh aˬ cawˬ-ahˇ ehˇ nehˬ mawꞈ-eu nga?

⁸ Jaˇliꞈ-euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ-ahˇ ngehˬ-ehˇ dzaw naˇ ngehˬ-ehˇ  nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ muiˬ daˆ laˇ-awˇ, nui jah k’awꞈ ziꞈ dah ni pyeuꞈ laˇ-eu meh. Nawˬ neh ya siˬ nya-euˬ jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ ehˇ nehˬ mawꞈ-eu paˬ. (Yeˬlaˬmiˇ 20:9; 2 Gawˇliˬtu 4:13) Nawˇ aˬ suˇ suˇ g’aˬ-ahˇ ehˇ nehˬ nya-eu nga?

9, 10. (a) Nawˬ neh ya siˬ nya-euˬ jeˬ aˬ suˇ suˇ g’aˬ-ahˇ ehˇ nehˬ nya-eu nga? (b) Aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ nehˬ-ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ mawꞈ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?

⁹ Nawˬ neh ya siˬ nya-euˬ jeˬ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ hawˇ-eu, yuiꞈ nyiˇ deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ, cawˬ deuˬ hawˇ-eu nawˬ-euˬ nymˇ dawˬ peh jawˇ-eu deuˬ-ahˇ dzawˇ nehˬ mawꞈ tehꞈ-a. Teu-aˬ, yaw muiˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ k’awꞈ, aˬ myah luꞈ nahˬ yu ni nui gaˬ ahˇ-eu laꞈ k’oeˇ ya dzawˇ nehˬ meh. Aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ-ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ mawꞈ nya lehˇ noeˬ laˇ naˇ, nawˬ-ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ-eu g’aˬ-ahˇ ehˇ nehˬ-awˬ. Nawˇ tsaꞈ gaˬ iˇ nya laˇ-awˇ, Jaˇliꞈ zahˇ nehˬ-ehˇ tsaˬ ni dehꞈ luꞈ ngaˇ-a lehˇ aˬ yawꞈ ya mawˇ ngeh, aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu 2 g’aˬ jawˇ gaˇ sheuˬ g’eh-awˇ ngehˬ cawˬ iˇ-eu meh.

¹⁰ Aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ nawˬ nehˬ-ehˇ aˬ jeˬ ngehˬ cawˬ-eu nga? Nawˇ Jaˇliꞈ-euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ-ahˇ g’oˆ shaw-awˇ jah ngaˇ laˬ lehˇ haw-eu meh. K’oeˇ naˇ, Jaˇliꞈ-ahˇ neh ya siˬ-euˬ jeˬ dehꞈ ziˇ-ahˇ zmˬ ngaˇ-a laˬ lehˇ haw-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ maˇ diˇ pyeuꞈ mawꞈ ngaˇ-a laˬ lehˇ jiˇ haw-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu deuˬ-ahˇ haw piˇ-eu meh lehˇ maˬ ya ngehˇ-a. Nawˬ-ahˇ k’awꞈ haw piˇ-eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu taˬ guˆ. (G’aˬk’ehˇ 20:28; 1 Beˬtuˆluˆ 5:2, 3) Aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ g’aˬ ngeh, aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ nehˬ-ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ nya laˇ-euˬ hawˇ-eu maˬ iˇ nya laˇ-euˬ, aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ-ahˇ ehˇ nehˬ laꞈ-eu meh.

11. Aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ nehˬ-ehˇ maˬ tsaꞈ gaˬ iˇ mi naˆ-ehˇ, dehꞈ paˇ-eu heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ-eu nga?

¹¹ Aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ nehˬ-ehˇ maˬ tsaꞈ gaˬ iˇ mi naˆ-ehˇ, tiˬ jeˬ na laˆ paˇ-eu loˬ nga lehˇ, aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ  nawˬ-ahˇ ehˇ laˇ nya-eu meh. Ehˇ loꞈ-ehˇ laˆ paˇ-eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ-eu nga? Aˬ dui aˬ cawˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ iˇ ngeh, aˬ dui aˬ yawꞈ-euˬ dah zaˇ pyeuꞈ-awˇ, aˬ dui yaw dehꞈ dehꞈ-eu aˬ cawˬ Miˬyehˇ-ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ mawꞈ laˇ ni ya dehꞈ-eu miˇ neh meh.—1 Gawˇliˬtu 6:9, 10; Gaˬlaˬtiˆ 5:19-21.

12. Aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ aˬ jeˬ miˇ neh ya noeˬ poˆ-eu nga?

¹² Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ nawˇ ya mˇ-eu yawˬ jeˬ yawˬ paˇ jaˆ nya-a siˬ. Beˬtuˆluˆ “naw maꞈ-euˬ iˬ baˇ bi pyehˬ nehˬ-eu g’aˇ duˬ, iˬ baˇ noeˬ poˆ-awˇ Miˬyehˇ jawˇ paw g’oꞈ k’oꞈ laˇ-awˬ” lehˇ ehˇ-eu meh. (G’aˬk’ehˇ 3:19) Noeˬ poˆ-eu lehˇ ehˇ-eu heu, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? Aˬ dui neh mˇ lehˬ-euˬ jeˬ-ahˇ nui ma cawˆ dui dui gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ aˬ cawˬ nehˬ-ehˇ dehꞈ bahˬ-euˬ naˇ ya noeˬ poˆ meh. Nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ mˇ bahˬ haw-aˬ lehˇ noeˬ k’awꞈ, ya noeˬ poˆ-eu laꞈ k’oeˇ tehꞈ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ dui dehꞈ le ngeh neh iˬ baˇ ahˇ-awˇ, Miˬyehˇ-ahˇ iˬ baˇ ya shaˇ pyehˬ-eu miˇ neh meh.—Loˇmaˆ 3:23; 5:12.

13. “G’oꞈ k’oꞈ laˇ”-eu lehˇ ehˇ-eu heu, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga?

¹³ Aˬ dui neh laˆ lehˬ-euˬ jeˬ-ahˇ nui ma cawˆ-awˇ neh tehꞈ-ehˇ jiˇ ngaˇ loˇ? Maˬ jiˇ-a. Beˬtuˆluˆ nawˇ ya “g’oꞈ k’oꞈ laˇ” meh lehˇ jiˇ paˇ ehˇ-eu meh. Heu naˇ maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ byehˇ dzeh-awˇ, yaw muiˬ jeˬ tehꞈ-ehˇ mˇ daˆ leꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Gaˇ kawˆ heu-ahˇ g’oˆ shaw dzehˬ laˇ ni, aˇ baˇ heu hmˬ-ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ tiˬ jawˇ-iˬ maˬ iˇ haw-euˬ jawˇ duˬ-ahˇ lawˬ liˬ yeuꞈ-awˇ iˇ luꞈ ngeh, tiˬ k’ehˬ naˇ gaˇ ma iˇ bahˬ nga lehˇ siˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ le? Nawˇ a lawˆ lawˆ-ehˇ yeuꞈ yeuꞈ-ehˇ iˇ-awˇ neh naˬ leˇ-awˇ, nawˇ iˇ-eu lehˇ g’eh-eu gaˇ ma paw yeuꞈ pyawˇ k’oꞈ-eu maˬ ngeuˇ loˇ? Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dzaw ngeh nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ yaw lehˬ tiˬ jeˬ na maˬ ngeuˇ naˇ, laˆ paˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu tiˬ jeˬ na-ahˇ ya mawˇ ngeh, teu deuˬ-ahˇ byehˇ dzeh-awˇ, leh jeh-awˇ ya “g’oꞈ k’oꞈ laˇ” meh. K’oeˇ naˇ, tsaˬ-eu jeˬ-ahˇ mˇ nya ni ya leh jeh-eu meh.

14. Miˬyehˇ-ahˇ yawˬ ha-euˬ mawˇ do aˬ joˆ-ehˇ ya a nehˬ-eu nga?

¹⁴ Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ-ehˇ nawˇ ya mˇ-eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ nga lehˇ ngeuˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ yawˬ ha-euˬ mawˇ do a nehˬ-eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. A nehˬ-eu jeˬ lehˇ ehˇ-eu heu naˇ, nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ tiˬ g’aˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ uˬ duˬ tahˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ-awˇ, nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ Miˬyehˇ nui k’ahˇ shiˇ-eu jeˬ-ahˇ, aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ bi pyeuꞈ ma lehˇ ehˇ mawꞈ-eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Dawˬmehˬmehˬ-eu 6:15.

15, 16. Miˬyehˇ-ahˇ a nehˬ ni aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ laˆ noeˬ nehˬ-eu nga?

¹⁵ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ gaˇ mˇ nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ-eu heu naˇ, nyaˆ taꞈ naˇ dzeˇ luꞈ-eu aˇ yamˬ deuˬ, nawˇ gaˬ-eu g’aˬ nehˬ-ehˇ dehꞈ daˆ leꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ gaˇ duˇ-eu meh. Zaˬ yo aˬ li hawˇ-eu zaˬ miˬ aˬ buˇ zaˬ haˬ haˬ luꞈ-eu aˇ baˇ-ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ li g’aˬ aˬ buˇ g’aˬ-ahˇ ngehˬ-ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ-ehˇ gaˬ laˇ-awˇ, oeˇ mˇ baˇ-eu lehˇ noeˬ tsehˆ-eu meh. Noeˬ tsehˆ-eu jeˬ heu aˇ yeˇ huiˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya k’awꞈ, aˬ buˇ g’aˬ-ahˇ gaˬ-eu miˇ neh noeˬ tsehˆ-awˇ, doˆ laˇ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ k’awꞈ, nui ma keuˆ-eu laꞈ k’oeˇ laꞈ daˬ-eu meh.

¹⁶ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ siˬ nya laˇ ngeh, aˬ yawꞈ-ahˇ gaˬ laˇ-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ mawꞈ laˇ-eu meh. Nui ma heu naˇ, guiˬ lahˬ shaˇ-awˇ saˇ jaˇ dzaˬ-eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ ni laˆ noeˬ nehˬ laꞈ-eu meh. Yeˬsuˇ-euˬ mehˬ nah caw teh mawꞈ-eu aˬ suˇ g’aˬ maˬ kaˬ, “yawˬ ha-euˬ nui k’ahˇ ya byehˇ dzeh” meh lehˇ Jaˇliꞈ-ahˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. (Maˬkuˆ 8:34) Heu naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-eu jeˬ, naˬ ba tiꞈ taˬ-awˇ, nawˇ geuꞈ mawꞈ-eu jeˬ hawˇ-eu, nawˬ neh noeˬ taˬ-euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ, Yeˬhawˇbaˬ geuꞈ mawꞈ-eu jeˬ-ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.—1 Beˬtuˆluˆ 4:2-ahˇ gui.

17. Tiˬ g’aˬ na Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ a nehˬ-eu nga?

¹⁷ Tiˬ g’aˬ na Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ maˬ a nehˬ peuˬ-a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ neh Miˬyehˇ-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ  maˬ mˇ nya gaˇ guˆ-eu miˇ neh meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ nui ma cawˆ ni maˬ jahˇ mawꞈ-a. Maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ maˬ a nehˬ naˇ, tiˬ jeˬ-iˬ k’aˆ behˆ pi-eu maˬ loˬ nga lehˇ noeˬ-eu meh.

18. Aˬ jeˬ miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ nui ma cawˆ gaˇ maˬ ya guˆ-eu nga?

¹⁸ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ naˇ, aˬ yawꞈ-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ, k’aˇ g’eh nya gaˇ neh mˇ-eu g’aˇ duˬ leh jeh tehꞈ-a. Nawˇ toˆ-ehˇ jahˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui ma cawˆ gaˇ maˬ ya guˆ-a. (Dawˬtsoˆ 5:4; Gawˇlawˇsehˇ 1:10) K’oeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui k’ahˇ mˇ caw-eu heu naˇ yaw shaˬ nya lehˇ jiˇ maˬ paˇ noeˬ meh. G’aˬ k’ehˇ Yoˇhaˬ “aˬ dui Miˬyehˇ-ahˇ gaˬ-eu lehˇ ehˇ-eu k’oeˇ-aˬ, aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ geuꞈ gaˇ ehˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ-aˬ, aˬ dui maˬ caw teh nya paˬ-ehˇ shaˬ-eu jeˬ maˬ ngeuˇ-a” lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh.—1 Yoˇhaˬ 5:3.

19. Nawˬ-euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-eu, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ya guˆ-eu nga?

¹⁹ Nawˬ-euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-eu g’aˇ duˬ, byah kuꞈ jiˇ-eu maˬ loˬ-a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui maˬ jahˇ nya gaˇ keuˆ ni jahˇ lehˇ tiˬ jawˇ-iˬ maˬ ehˇ haw-aˬ. (Ja ceuˬ 103:14) Aˬ yawꞈ nawˬ-ahˇ muiˬ-eu jeˬ mˇ nya ni caw ba nehˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 41:10) Nui ma g’awˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ nui ma taˬ-awˬ. Aˬ yawꞈ “nawˬ-ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ ma mehˬ nehˬ laꞈ tehꞈ-a.”—Dawˬdaˬ 3:5, 6.

20. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ dzeuˇ shaw-euˬ naˇ, aˬ jeˬ-euˬ aˇ tiˆ-ahˇ keuˆ leˇ-euˬ nga?

²⁰ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-eu g’aˇ duˬ, dah laˇ maˬ lehˇ noeˬ miˇ-a loˇ? Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ dzeuˇ shaw-euˬ naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ-eu aˇ tiˆ-ahˇ keuˆ leˇ-euˬ meh.

21, 22. Nawˇ jah-eu jeˬ-ahˇ k’aˬ meh neh “saˇ kiˇ kamˬ-eu” aˬ geu ngeh yamˬ-ahˇ nga?

²¹ Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ naˇ aˬ joˆ-ehˇ ya jahˇ-eu nga? Nawˬ-euˬ aˇ muˇ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ-ahˇ ja uˇ-eu g’aˬ-ahˇ, ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ dzeuˇ-awˇ iˇ  cuꞈ shawˇ mawꞈ nya lehˇ ya ehˇ nehˬ-eu meh. K’oeˇ naˇ, aˬ yawꞈ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ deuˬ na-ahˇ k’ehˇ-awˇ, Jaˇliꞈ-euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ paˇ bi ja sawˇ poˆ le-eu meh. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ nya laˇ ngaˇ lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ya mawˇ ngeh, nyaˆ taꞈ poˆ keuˆ laˇ-eu huiˬ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ, iˇ cuꞈ shawˇ nya meh lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ nehˬ laꞈ meh. Huiˬ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ-eu jeˬ-euˬ dawˬ tsuiꞈ-ahˇ ehˇ mawˇ nehˬ-eu dawˬ mehˬ mehˬ-eu jeˬ jaˆ-eu meh. Iˇ cuꞈ shawˇ-eu deuˬ-ahˇ, dawˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ naˇ haˬ-eu meh. Nawˇ  naˇ haˬ gaˇ ehˇ k’oꞈ nehˬ ngeh, jah-eu jeˬ-ahˇ k’aˬ meh neh “saˇ kiˇ kamˬ-eu” jeˬ pyeuꞈ meh.—Loˇmaˆ 10:10.

²² K’oeˇ gaˇ neh naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ-eu g’aˇ duˬ, nawˇ iˇ cuꞈ laꞈ k’oeˇ ya bi dehˬ nuiꞈ byoˆ jiˇ-eu meh. Iˇ cuꞈ shawˇ-eu heu naˇ, nawˬ-euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ, a nehˬ dzeuˇ maˬ lehˇ, aˬ cawˬ-euˬ mehˬ shi mˇ mawˇ-eu jeˬ pyeuꞈ-awˇ, nymˬ-mˇ nawˇ k’awꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ tiˬ g’aˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh.

23. “Aˬda, Zaˬmaˇ hawˇ-eu, muiˬ-eu shawˇ-eu yaw sahˇ-euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ” iˇ cuꞈ shawˇ-eu heu, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga?

²³ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, “Aˬda, Zaˬmaˇ hawˇ-eu, muiˬ-eu shawˇ-eu yaw sahˇ-euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ” iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:19, MS-ahˇ gui.) Heu aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? Yeˬhawˇbaˬ-euˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ hawˇ-eu, aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ-euˬ jeˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-eu, Yeˬsuˇ-euˬ aˇ yaˬ-ahˇ ha geuꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ-awˇ, Miˬyehˇ-euˬ nui k’ahˇ mˇ byah-eu g’aˇ duˬ, muiˬ-eu shawˇ-eu yaw sahˇ-ahˇ zmˬ meh lehˇ ha geuꞈ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.—Ja ceuˬ 83:18; Maꞈtehˬ 28:18; Gaˬlaˬtiˆ 5:22, 23; 2 Beˬtuˆluˆ 1:21.

24, 25. (a) Iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˬ jeˬ-euˬ dawˬ tsuiꞈ jaˆ-eu nga? (b) Gaˇ kawˆ 19-ahˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ dzaw-eu nga?

²⁴ Iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˇ yeˇ huiˬ-eu dawˬ tsuiꞈ tiˬ jeˬ paˇ jaˆ-a siˬ. Nawˇ iˇ cuꞈ-ahˇ bi dehˬ nuiꞈ-eu jeˬ heu naˇ, nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ yaw oeˇ shiˇ-euˬ maˬ ngeuˇ naˇ, byehˇ dzeh yaꞈ-euˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Nawˇ iˇ cuꞈ-ahˇ neh tuˇ laˇ ngeh, Miˬyehˇ nui k’ahˇ mˇ-eu g’aˇ duˬ, nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ yaw shuiꞈ beh paˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Heu naˇ, iˬ nah neh taꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ ma lehˇ mˇ mawˇ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nawˬ-euˬ mawˇ do, tsawˇ haˬ, aˇ maꞈ aˇ muˇ, gaˇ heu deuˬ-ahˇ a nehˬ-euˬ maˬ ngeuˇ-a, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ a nehˬ-euˬ meh lehˇ, aˬ myah luꞈ ya noeˬ taˬ-eu meh.

²⁵ A nehˬ-eu jeˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ naw nyaꞈ-euˬ cawˬ cawˬ-eu jeˬ-ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ-eu meh. (Ja ceuˬ 25:14) Ehˇ k’awꞈ, iˇ cuꞈ shawˇ neh tehꞈ-ehˇ ya buˬ iˇ meh lehˇ ehˇ mawꞈ-eu maˬ ngeuˇ-a. G’aˬ k’ehˇ Pawˇluˆ “naw maꞈ ka k’oꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya ni, Miˬyehˇ-ahˇ guˆ-awˇ yaw dzuˬ dzuˬ-eu laꞈ k’oeˇ leh jeh dui dui-awˬ” lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh. (Piˇliˇpiˆ 2:12) Iˇ cuꞈ shawˇ-eu heu naˇ, aˇ dahˬ beh-eu tehꞈ-a siˬ. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ aˬ myah luꞈ cawˬ cawˬ nya ni aˬ joˆ-ehˇ ya jahˇ-eu nga? Gaˇ kawˆ heu gaˇ kawˆ 19-ahˇ haw iˇ ma.