Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Gaˇ kawˆ 2

Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ meh

Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ meh

1, 2. Jaˇliꞈ aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ muiˬ-eu laꞈ sawˬ pyeuꞈ nga?

Maˬ noeˬ maˬ duˇ-ehˇ jawˇ gaˇ, cawˬ tiˬ g’aˬ laꞈ sawˬ biꞈ laꞈ ngeh, nawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh laˇ-eu nya? Nawˇ yaw kawˇ-ehˇ pah haw mawꞈ tehꞈ-a. Cawˬ nawˬ-ahˇ noeˬ keuˆ ngaˇ lehˇ ya siˬ ngeh, nawˇ laˬ k’aˬ cehˇ-awˇ guiˬ lahˬ huiˬ tehꞈ-a.

2 Jaˇliꞈ-aˬ, Miˬyehˇ neh biꞈ-euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ yawˬ gaˇ yawˬ maˬ poˆ mawˇ nya-eu zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, mˬ, miˇ beh-euˬ gaˇ kawˆ hawˇ-eu dahˬ beh-euˬ k’aˬ dzeˇ zaˬ hawˇ-eu zaˬ miˬ zaˬ-ahˇ beh-euˬ gaˇ kawˆ. K’oeˇ naˇ, aˬ dui-ahˇ caw ba-eu Jaˇliꞈ zahˇ hawˇ-eu miˇ tsaˬ heu siˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ muiˬ k’oꞈ laˇ-eu gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ-aˬ, muiˬ dui dui-eu laꞈ sawˬ meh.

3. Jaˇliꞈ dzaw naˇ aˬ jeˬ siˬ laˇ-eu nga?

3 Nawˇ Jaˇliꞈ dzaw naˇ, Miˬyehˇ nawˬ-ahˇ aˬ yawꞈ-euˬ cawˬ bi pyeuꞈ mawꞈ nga lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Nawˇ Miˬyehˇ-euˬ gaˇ kawˆ ngehˬ-ehˇ dzaw naˇ ngehˬ-ehˇ, aˬ yawꞈ-euˬ g’oeˇ-eu cawˬ pyeuꞈ laˇ-eu meh.

4. Jaˇliꞈ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, aˬ jeˬ zahˬ leˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga?

4 Jaˇliꞈ tsawˇ jeuˬ-euˬ dawˬ 2,600 jeˬ dawˬ peh dawˬ yuˇ paˇ-awˇ, yaw myaˬ heˇ lam dmˬ jahˇ doˆ taˬ-euˬ meh. Miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ tsawˇ haˬ zaˬ 90 bymˇ dzehˬ ni, yawˬ ha-euˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ neh gui nya-eu meh. Tiˬ jaw laꞈ k’oeˇ tsawˇ haˬ tiˬ lam g’aˬ dzehˬ ni Jaˇliꞈ za luꞈ-eu meh. Jaˇliꞈ-ahˇ duˇ leˇ-eu paˇ dmˬ tiˬ jeˬ-iˬ paˇ dmˬ maˬ jaˆ-a.

5. Jaˇliꞈ “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ”-awˇ boꞈ-euˬ meh lehˇ, aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya-eu nga?

5 Jaˇliꞈ-aˬ, “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ”-awˇ boꞈ-euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16-ahˇ gui.) Ehˇ k’awꞈ, tiˬ deuˬ na ‘Jaˇliꞈ tsawˇ haˬ neh boꞈ-awˇ, aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-aˬ lehˇ ehˇ-eu nga?’ lehˇ noeˬ-eu meh. Maˇ diˇ naˇ, Jaˇliꞈ-aˬ “Muiˬ-eu shawˇ-eu yaw sahˇ Miˬyehˇ uˆ lahˇ-awˇ” boꞈ-euˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (2 Beˬtuˆluˆ 1:21) Heu-aˬ, aˬ da neh zaˬ-ahˇ k’ehˇ-awˇ, sahˬ boꞈ tiˬ taꞈ bi boꞈ-euˬ gaˇ duˇ-eu meh. Sahˬ boꞈ heu aˬ suˇ g’aˬ-euˬ nui noeˬ nga? Aˬ da-euˬ nui noeˬ meh. Zaˬ-euˬ nui noeˬ maˬ ngeuˇ-a. Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ tsawˇ haˬ-euˬ nui noeˬ maˬ ngeuˇ-a, Miˬyehˇ-euˬ nui noeˬ meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-awˇ bi boꞈ-euˬ miˇ neh, Jaˇliꞈ-aˬ, “maˇ maˇ ni Miˬyehˇ-euˬ dawˬ pyeuꞈ” meh.—1 Teˇsaˬloˇni 2:13; Dzaw lahˬ 2-ahˇ haw.

Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ yaw myaˬ jeˬ-euˬ dawˬ neh gui nya meh

Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ tiˬ gaˇ tsaˬ jiˇ

6, 7. Aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ meh lehˇ ehˇ nya-eu nga?

6 Jaˇliꞈ-ahˇ 1,600 k’oꞈ dzehˬ ni boꞈ-euˬ meh. Jaˇliꞈ boꞈ-euˬ deuˬ naˇ, aˇ yamˬ saˇ ka maˬ duˇ leˇ-eu laꞈ k’oeˇ dehꞈ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ nui gahˇ dzaw taˬ-euˬ aˇ tiˆ maˬ duˇ-a. Tiˬ deuˬ na yaˇ mˇ zaˬ, ngaˬ shaˬ nyehꞈ zaˬ, yawˇ bo zaˬ pyeuꞈ-awˇ, tiˬ deuˬ na sahˬ paˬ geuꞈ-eu deuˬ, Miˬyehˇ g’aˇ duˬ ngehˬ dah-eu deuˬ, yaˇ k’aˬ daˇ-eu deuˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ-ahˇ g’awˬ mya g’aˬ boꞈ-euˬ k’awꞈ ni, tiˬ gaˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ-eu meh. *

7 Jaˇliꞈ aˇ dahˬ beh gaˇ, shaˬ zahˬ aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ doˆ laˇ-euˬ gaˇ kawˆ ehˇ taˬ-awˇ, aˇ saˬ saˬ-iˇ gaˇ, Miˬyehˇ shaˬ zahˬ laˆ byoˆ jiˇ-awˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ muiˬ-eu jawˇ duˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ k’oꞈ laˇ-eu gaˇ kawˆ ehˇ taˬ-euˬ meh. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ yaw myaˬ ziˇ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ-euˬ gaˇ kawˆ boꞈ taˬ-awˇ, Miˬyehˇ neh k’aˇ noeˬ taˬ-euˬ jeˬ, aˬ myah luꞈ pyeuꞈ laˇ gaˇ bi mawˇ laꞈ-eu meh.

8. Jaˇliꞈ miˇ tsaˬ-euˬ nui gahˇ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ-eu lehˇ, yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw sheˇ.

8 Jaˇliꞈ-aˬ, miˇ tsaˬ-euˬ nui gahˇ hawˇ-eu sahˬ boꞈ dzaw nymˇ-ahˇ zmˬ-eu paˇ dmˬ maˬ ngeuˇ-a. Ehˇ k’awꞈ, miˇ tsaˬ-euˬ nui gahˇ deuˬ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ-eu meh. Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ-aˬ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ ngaˇ lehˇ ehˇ nya-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Uˬduˬtahˬ-eu sahˬ boꞈ laꞈ k’oeˇ, naˇ gawˇ maˬ bi nyawˬ iˇ-eu g’aˇ duˬ, aˬ joˆ-ehˇ ya jahˇ-eu lehˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ maˬ siˬ nya laˇ mi naˆ-ehˇ, yaw beh neh Miˬyehˇ ehˇ dzeuˇ taˬ-euˬ meh. K’oeˇ tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni, Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ miˇ tsaˬ tiˬ gaˇ-iˬ maˬ tuˆ ni jaˆ luꞈ meh lehˇ, jiˇ paˇ mehˬ taˬ-euˬ meh.—Yawˇbaˆ 26:7.

9. Jaˇliꞈ boꞈ-euˬ deuˬ neh dawˇ coe ni boꞈ-euˬ heu naˇ, aˬ jeˬ-ahˇ bi siˬ laꞈ-eu nga?

9 Jaˇliꞈ dzeuˇ yaꞈ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ ehˇ keuˆ ngeh k’awꞈ, aˬ myah luꞈ tsaˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, dzeuˇ yaꞈ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ boꞈ-euˬ paˇ dmˬ myaˬ ni, boꞈ-euˬ deuˬ maˬ dawˇ-eu miˇ neh, k’aˇ ngeuˇ-eu loꞈ-ehˇ maˬ boꞈ taˬ-aˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ, yawˬ ha-euˬ miˇ k’ahˬ aˬ cawˬ-ahˇ guiˇ deuˆ smˇ-euˬ gaˇ kawˆ. Ehˇ k’awꞈ, Jaˇliꞈ boꞈ-euˬ deuˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ guiˇ deuˆ smˇ-euˬ gaˇ kawˆ hawˇ-eu yawˬ ha-euˬ yaw lehˬ gaˇ kawˆ-ahˇ, dawˇ coe ni boꞈ taˬ-euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Bawˇtsahˬ sahˬ boꞈ laꞈ k’oeˇ, Moˇseˬ aˬ yawꞈ neh mˇ lehˬ-awˇ, Miˬyehˇ neh yaˇ k’aˬ bi daˇ-euˬ gaˇ kawˆ boꞈ taˬ-euˬ meh. (Bawˇtsahˬ 20:2-12) Jaˇliꞈ boꞈ-euˬ deuˬ dawˇ coe ni boꞈ-euˬ gaˇ haw ngeh, Jaˇliꞈ-aˬ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ-awˇ, nui ma taˬ nya-eu meh.

Muiˬ-eu dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ ahˇ-eu paˇ dmˬ

10. Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ iˬ nah keuˆ ni aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu nga?

10 Jaˇliꞈ-aˬ, “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ-eu laꞈ k’oeˇ boꞈ doˆ taˬ”-awˇ, mehˬ-eu g’aˇ duˬ, bi yahˇ-eu g’aˇ duˬ, bi laˆ tsaˬ-eu g’aˇ duˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16) Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ iˬ nah keuˆ ni aˬ dui-ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ beh-euˬ miˇ neh, aˬ dui-euˬ nui noeˬ hawˇ-eu nui ma laꞈ k’oeˇ pyeuꞈ luꞈ-eu jeˬ-ahˇ, aˬ yawꞈ siˬ nya dzehˬ-eu meh. Aˬ dui g’aˇ duˬ muiˬ-eu jeˬ hawˇ-eu maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ k’awꞈ siˬ nya-awˇ, laˬ k’aˬ tiˬ cehˇ bi dehꞈ mawꞈ-eu meh.

11, 12. (a) Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ yaw huiˬ 5-7-ahˇ keuˆ ni, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ mehˬ yaꞈ-euˬ nga? (b) Jaˇliꞈ-ahˇ, aˬ jeˬ jeˇ-euˬ gaˇ kawˆ paˇ dzaw nya-eu nga?

11 Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ yaw huiˬ 5-7-ahˇ keuˆ ni, muiˬ-eu dawˬ tsoˆ ahˇ meh. Yeˬsuˇ aˬ dui-ahˇ, aˬ cawˬ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ-awˇ, nui saˇ oꞈ ni aˬ joˆ-ehˇ ya jahˇ-eu lehˇ maˬ ehˇ, guiˬ lahˬ aˬ joˆ-ehˇ ya shaˇ-awˇ, pyuˇ aˬ joˆ-ehˇ ya zmˬ-eu lehˇ maˬ ehˇ mehˬ taˬ yaꞈ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ neh mehˬ-euˬ 2,000 k’oꞈ dzehˬ ni byah laˇ-euˬ k’awꞈ, iˬ nah keuˆ ni zmˬ nya-awˇ, gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu meh.

12 Yeˬhawˇbaˬ, aˬ dui-euˬ nymˇ jiˇ muiˬ daˆ laˇ ni maˬ ehˇ, muiˬ-eu gaˇ mˇ zaˬ pyeuꞈ nya ni maˬ ehˇ, aˬ cawˬ-ahˇ dehꞈ tsaˬ nya ni maˬ ehˇ, Jaˇliꞈ zahˇ mehˬ nehˬ taˬ-euˬ meh. Aˬ dui aˬ suˇ g’aˬ pyeuꞈ-awˇ, aˬ gaˇ jawˇ k’awꞈ, aˬ jeˬ gaˇ kawˆ jaˆ k’awꞈ, Jaˇliꞈ zahˇ aˬ dui-ahˇ aˬ myah luꞈ caw ba nehˬ nya-eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17-ahˇ gui; Dzaw lahˬ 3-ahˇ haw.

Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ-ahˇ jah nya

Jaˇliꞈ boꞈ-euˬ Iˇsaˬyaˇ, Baˬbuˇloˬ meuˬ cawˆ iˇ-eu gaˇ kawˆ boꞈ taˬ-euˬ meh

13. Baˬbuˇloˬ meuˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, Iˇsaˬyaˇ aˬ jeˬ ehˇ taˬ-euˬ nga?

13 Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Iˇsaˬyaˇ Baˬbuˇloˬ meuˬ ya cawˆ iˇ-eu gaˇ kawˆ boꞈ taˬ-euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 13:19) Meuˬ heu aˬ joˆ-ehˇ bi yuˇ geuꞈ-eu lehˇ k’awꞈ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ-euˬ meh. Baˬbuˇloˬ meuˬ laˇ g’oˆ huiˬ-awˇ, lawˇ baˬ jaˆ jawˬ taˬ-euˬ k’awꞈ, gui iˇ jiˇ-awˇ, laˇ g’oˆ k’awꞈ pah dzeh taˬ tehꞈ-a lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh. K’oeˇ tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni, guiˇ maˬ deuˆ ni meuˬ-ahˇ yuˇ geuꞈ laˇ-eu g’aˬ Guˇluˆ lehˇ kuˇ-eu meh lehˇ, paˇ boꞈ taˬ-euˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 44:27–45:2-ahˇ gui; Dzaw lahˬ 4-ahˇ haw.

14, 15. Iˇsaˬyaˇ neh ehˇ taˬ-euˬ dawˬ, aˬ joˆ-ehˇ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ nga?

14 K’oeˇ gaˇ neh naˇ, 200 k’oꞈ byah laˇ ngeh, Baˬbuˇloˬ meuˬ-ahˇ, guiˇ maꞈ tiˬ maꞈ laˇ keuˆ-euˬ meh. Guiˇ maꞈ-euˬ aˬ yuiꞈ aˬ suˇ g’aˬ nga? Iˇsaˬyaˇ neh ehˇ-euˬ loꞈ-ehˇ Paˇshaˇ sahˬ paˬ Guˇluˆ pyeuꞈ meh. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh.

15 Meuˬ yuˇ geuꞈ laˇ ngeh miˇ, Baˬbuˇloˬ meuˬ-ahˇ bawˬ-iˬ jahˇ luꞈ meh. Ziꞈ-eu meuˬ lahˇ hawˇ-eu lawˇ baˬ jaˆ ma lehˇ noeˬ-awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ maˬ k’ahˬ lahˇ ni byawˬ luꞈ-eu meh. Meuˬ-euˬ laꞈ nyiˇ paw naˇ, Guˇluˆ hawˇ-eu aˬ yawꞈ-euˬ guiˇ maꞈ deuˬ, lawˇ baˬ caˬ pyawˇ luꞈ-eu meh. G’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ iˇ cuꞈ aw iˇ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, huiˬ-eu meuˬ lahˇ jaˆ-eu meuˬ laꞈ k’oeˇ aˬ joˆ-ehˇ ahˇ leˇ-eu nga? Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ-eu loꞈ-ehˇ, meuˬ-euˬ laˇ g’oˆ pah dzeh taˬ-euˬ meh. Teu miˇ neh, guiˇ maˬ deuˆ ni ahˇ leˇ-awˇ, meuˬ-ahˇ yuˇ geuꞈ-euˬ meh.

16. (a) Baˬbuˇloˬ-euˬ gaˇ kawˆ, Iˇsaˬyaˇ aˬ jeˬ paˇ ehˇ taˬ-euˬ nga? (b) Maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ ehˇ taˬ-euˬ dawˬ heu, aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ nga?

16 Baˬbuˇloˬ meuˬ-ahˇ aˬ myah luꞈ “tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-iˬ k’oeˇ gaˇ maˬ jawˇ-ehˇ pyeuꞈ-iˇ” tehꞈ-a lehˇ, maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ Iˇsaˬyaˇ boꞈ taˬ-euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 13:20) Gaˇ kawˆ heu maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ ngaˇ laˬ? Baˬbuˇloˬ meuˬ Aiˇlaˆ miˇ k’ahˬ Behˇdehˬ meuˬ laꞈ oˆ paw 50 laˇ kaˬ gaˇ jaˆ-eu meh. Nymˬ-mˇ iˬ nah k’oeˇ gaˇ tiˬ g’aˬ-iˬ maˬ jawˇ-a. Baˬbuˇloˬ meuˬ-ahˇ “yaˆ pyawˇ yaˆ juiˇ-eu loꞈ-ehˇ laˆ cawˆ ma lehˇ” Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ-euˬ k’oeˇ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 14:22, 23.

Baˬbuˇloˬ pu tsoeˬ

17. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ-ahˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya-eu nga?

17 Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ gaˇ ya mawˇ ngeh, mehˬ hu paw ehˇ taˬ-euˬ deuˬ k’awꞈ, pyeuꞈ laˇ-eu duˬ meh lehˇ jah nya-eu meh. Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ heu siˬ muiˬ-eu jawˇ duˬ bi pyeuꞈ k’oꞈ laˇ-eu duˬ meh. (Bawˇtsahˬ 23:19-ahˇ gui.) Jaˬ myawꞈ maˬ myawꞈ nya-eu Miˬyehˇ, “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ” bi dehꞈ ma lehˇ ehˇ-eu dawˬ-ahˇ, aˬ dui jah nya meh.—Tiˇtuˆ 1:2. *

Jaˇliꞈ nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ bi paˇ laˇ nya

18. “Miˬyehˇ-euˬ dawˬ” nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ Pawˇluˆ aˬ joˆ-ehˇ ehˇ-eu nga?

18 Aˬ dui neh ya siˬ-euˬ loꞈ-ehˇ, Jaˇliꞈ-ahˇ duˇ leˇ-eu paˇ dmˬ maˬ jaˆ. Jaˇliꞈ-aˬ, tiˬ gaˇ tsaˬ leˇ jiˇ-awˇ, miˇ tsaˬ-euˬ nui gahˇ deuˬ hawˇ-eu dzeuˇ yaꞈ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh k’awꞈ, tsaˬ leˇ jiˇ-eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ muiˬ-eu dawˬ tsoˆ hawˇ-eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ jiˇ ni ahˇ meh. Teu miˇ neh, “Miˬyehˇ-euˬ dawˬ-aˬ, yaw dehꞈ dehꞈ-awˇ, baoˬ tiˬ byah ni ahˇ-eu” meh lehˇ Pawˇluˆ ehˇ-eu meh. Heu aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga?Heˬbyehˇ 4:12-ahˇ gui.

19, 20. (a) Nawˇ pyeuꞈ luꞈ-eu jeˬ-ahˇ siˬ nya ni, Jaˇliꞈ aˬ joˆ-ehˇ caw ba-eu nga? (b) Jaˇliꞈ laꞈ sawˬ biꞈ laꞈ-euˬ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ-a lehˇ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ mˇ mawˇ nya-eu nga?

19 Jaˇliꞈ nawˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laˆ paˇ nya meh. Jaˇliꞈ-aˬ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu tsawˇ haˬ nga lehˇ bi siˬ laꞈ-awˇ, nawˬ-euˬ nui noeˬ hawˇ-eu naꞈ suiˇ ni nui ma laꞈ k’oeˇ pyeuꞈ luꞈ-eu jeˬ-ahˇ k’awꞈ g’oˆ shaw nya ni caw ba nehˬ laꞈ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui Miˬyehˇ-ahˇ gaˬ ma lehˇ ehˇ k’awꞈ, Jaˇliꞈ mehˬ gaˇ maˬ mˇ caw naˇ, gaˬ-eu maˬ ngeuˇ-a.

20 Jaˇliꞈ-aˬ, maˇ diˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe-euˬ paˇ dmˬ pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ nawˬ-ahˇ bi gui mawꞈ, bi dzaw mawꞈ, bi gaˬ mawꞈ meh. Laꞈ sawˬ heu hmˬ-euˬ g’aˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ-awˇ Jaˇliꞈ dzaw-awˬ. Toˆ-ehˇ naˇ, tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ Miˬyehˇ aˬ joˆ-ehˇ bi dehꞈ mawꞈ nga lehˇ ya siˬ tehꞈ-a. Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ gaˇ kawˆ heu dzaw ma.

^ Yaw zaˬ 6 Tiˬ deuˬ na, Jaˇliꞈ tiˬ gaˇ maˬ tsaˬ leˇ jiˇ-a lehˇ ehˇ-eu meh. Dawˬ teu naˇ, maˬ tsaˬ-a. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ Saˇ kiˇ neh jahˇ doˆ taˬ-euˬ Jaˇliꞈ-aˬ, Miˬyehˇ-euˬ dawˬ-a laˬ, tsawˇ haˬ-euˬ dawˬ-a laˬ? lehˇ ehˇ-eu paˇ dmˬ-euˬ gaˇ kawˆ 7-ahˇ haw-awˬ.

^ Yaw zaˬ 17 Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ-euˬ dawˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ yaw myaˬ jeˬ laꞈ k’oeˇ neh, Baˬbuˇloˬ meuˬ-euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, tiˬ kawˆ tehꞈ-a siˬ. Yeˬsuˇ-euˬ gaˇ kawˆ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ-euˬ dawˬ-ahˇ, Dzaw lahˬ 5-ahˇ haw nya meh.