Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Gaˇ kawˆ 19

Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ yaw g’oeˇ g’oeˇ-ehˇ jawˇ

Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ yaw g’oeˇ g’oeˇ-ehˇ jawˇ

1, 2. Nymˬ-mˇ iˬ nah g’oe duˬ aˬ gaˇ neh za-eu nga?

Jaˬ lehˇ lehˇ ma baw laˇ-eu aˇ nah-ahˇ, nawˇ tiˬ gaˇ paw iˇ luꞈ-eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Maˬ noeˬ gaˇ mˬ zahˇ le-awˇ, mˬ myawꞈ myawꞈ laˇ-awˇ, tiˬ k’ehˬ naˇ uˬ yehˇ yehˇ le-euˬ meh. Teu ngeh yamˬ-ahˇ, nawˇ awˆ duˬ tiˬ tsahˇ ya mawˇ ngeh, laˬ k’aˬ aˇ naˆ ni cehˇ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga.

2 Teu gaˇ duˇ ni nymˬ-mˇ iˬ nah aˬ dui k’awꞈ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ tiˬ nah saˇ-i tiˬ nah doeˇ dzehˬ laˇ-eu aˇ yamˬ laꞈ k’oeˇ jawˇ luꞈ ma. ‘Aˬ suˇ g’aˬ-ahˇ shaˇ ju iˇ paˬ nga?’ lehˇ nawˇ noeˬ tehꞈ-a. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ-eu g’aˬ “[Yeˬhawˇbaˬ-aˬ] ngaˬ-ahˇ ngehˬ g’eh haw piˇ-eu g’aˬ meh. Nawˇ-aˬ ngaˬ-euˬ Miˬyehˇ meh. Nawˬ-ahˇ ngaˇ g’oe ma” lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh. (Ja ceuˬ 91:2) Aˬ dui shaˬ zahˬ g’awˬ mya jeˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ k’awꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ caw ba nehˬ-awˇ, mehˬ hu paw k’awꞈ muiˬ dui dui-eu noeˬ tmˬ-eu jeˬ-ahˇ paˇ biꞈ-eu meh.

3. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-euˬ g’oe duˬ, aˬ joˆ-ehˇ bi pyeuꞈ nya nga?

3 Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ haw piˇ nehˬ-eu nga? Aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ laˆ piˇ nya ni aˬ yawꞈ caw ba nehˬ-awˇ, aˬ yawꞈ-aˬ, aˬ dui-ahˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ-eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ, baoˬ huiˬ dzehˬ-eu meh. Nymˬ-mˇ aˬ dui-ahˇ maˬ muiˬ-eu jeˬ pyeuꞈ laˇ luꞈ k’awꞈ, mehˬ hu paw Yeˬhawˇbaˬ cawˆ-iˇ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ laˆ muiˬ k’oꞈ nehˬ meh lehˇ jah nya meh. Jaˇliꞈ aˬ dui-ahˇ “Miˬyehˇ-euˬ g’oeˇ-eu gaˬ-eu jeˬ laꞈ k’oeˇ naw maꞈ yaw muiˬ-ehˇ jawˇ-awˬ” lehˇ ehˇ-eu meh. (Yuˇdaˆ 21) Shaˬ ngeh zahˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ laꞈ ni, aˬ dui aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ peh ya jawˇ-eu meh. Aˬ dui teu loꞈ-ehˇ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ nya-eu nga?

Miˬyehˇ-euˬ nui gaˬ-ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw

4, 5. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ nui gaˬ aˬ joˆ-ehˇ mˇ mawˇ-eu nga?

4 Miˬyehˇ-euˬ dawˬ peh peh leˇ-eu g’aˇ duˬ, Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ-eu nga lehˇ ya shaˇ noeˬ-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui-euˬ g’aˇ duˬ k’aˇ mˇ-euˬ jeˬ-ahˇ ya noeˬ mawˇ-eu meh. Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ muiˬ-eu miˇ tsaˬ tahˬ k’awˇ-ahˇ bi jawˇ-awˇ, muiˬ-eu dzaˇ hawˇ-eu jeˬ zaˬ g’awˬ mya jeˬ, kuiˇ dui dui-eu dzaˇ, shawˇ jehˆ ni g’eh-eu iˇ cuꞈ heu deuˬ-ahˇ biꞈ-awˇ, Jaˇliꞈ-ahˇ neh jiˇ aˬ yawꞈ-euˬ tsawˇ myahˇ hawˇ-eu, seuˆ dzeuꞈ aˇ g’ehˇ bi siˬ nehˬ laꞈ-euˬ meh. Teu naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ-eu tiˬ hmˬ naˇ, aˬ yawꞈ aˬ dui-ahˇ gaˬ dui dui-eu miˇ neh, aˬ yawꞈ gaˬ dui dui-eu Zaˬmaˇ Yeˬsuˇ-euˬ dehꞈ ziˇ bi lawˇ le-euˬ heu meh. (Yoˇhaˬ 3:16) Lawˇ nehˬ-euˬ jeˬ heu baˬ da neh, aˬ dui noeˬ tmˬ-eu jeˬ jaˆ laˇ-euˬ ma.

5 Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ jawˇ-eu uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ-ahˇ zmˬ-awˇ, g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ laˆ byoˆ jiˇ nehˬ le meh. K’oeˇ naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ laˇ-awˇ, yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ k’ahˬ lahˇ-eu jeˬ maˬ jaˆ ni laˬ k’aˬ tiˬ cehˇ aˬ myah luꞈ bi jawˇ g’eh meh. (Ja ceuˬ 37:29) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ gaˬ-eu lehˇ mˇ mawˇ-eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ naˇ, nymˬ-mˇ mi naˆ-ehˇ yaw dehꞈ aˬ joˆ-ehˇ ya dehꞈ-eu lehˇ mehˬ nehˬ-eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ-awˬ lehˇ kuˇ-awˇ, shaˇ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ-eu g’aˇ duˬ, lehˬ hmˬ deuˇ taˬ-euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ-aˬ, aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ maˇ diˇ gaˬ ngaˇ lehˇ, maˇ jawˆ ni mawˇ laˇ-eu meh.

6. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ nui gaˬ-ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw-eu lehˇ aˬ joˆ-ehˇ mˇ mawˇ le?

6 Nawˇ Miˬyehˇ-euˬ nui gaˬ-ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw-eu lehˇ aˬ joˆ-ehˇ mˇ mawˇ le? Miˬyehˇ neh mˇ nehˬ laꞈ-euˬ jeˬ-ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ-a lehˇ ya mˇ mawˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, nymˬ-mˇ iˬ nah tsawˇ haˬ myaˬ ni, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ guiˬ lahˬ-ahˇ maˬ noeˬ mawˇ-a. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ jawˇ ngeh jiˇ, tsawˇ haˬ myaˬ ni teu loꞈ-ehˇ g’eh-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ,Yeˬsuˇ coiˬ doi naˇ-eu tsawˇ haˬ 10 g’aˬ-ahˇ laˆ taˬ nehˬ ngeh, guiˬ lahˬ k’oꞈ laˇ-euˬ tiˬ g’aˬ tehꞈ meh. (Luˇkaꞈ 17:12-17) Aˬ dui Yeˬsuˇ-ahˇ guiˬ lahˬ k’oꞈ laˇ-euˬ g’aˬ loꞈ-ehˇ pyeuꞈ mawꞈ-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ k’oꞈ nehˬ mawꞈ-eu ma.

7. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ aˇ naˆ ni ya gaˬ-eu nga?

7 K’oeˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu lehˇ jiˇ ya mˇ mawˇ-eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, nui noeˬ hawˇ-eu nui ma g’awˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ ya gaˬ meh lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 22:37-ahˇ gui.) Heu aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga?

8, 9. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ gaˬ ngaˇ lehˇ bi siˬ-eu g’aˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?

8 Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ ma lehˇ ehˇ neh tehꞈ-ehˇ jiˇ meh loˇ? Maˬ jiˇ-a. Nui noeˬ nui duˇ hawˇ-eu nui ma g’awˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ naˇ, mˇ-eu shaˇ-eu jeˬ heu neh ya mˇ mawˇ nehˬ-eu meh. (Maꞈtehˬ 7:16-20) Aˬ dui Miˬyehˇ-ahˇ gaˬ naˇ, aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ-ahˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ-euˬ meh. Naˇ haˬ-eu yaw shaˬ ngaˇ loˇ? Maˬ shaˬ-a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, “aˬ yawꞈ-euˬ dawˬ-aˬ, aˬ dui maˬ caw teh nya paˬ-ehˇ shaˬ-eu jeˬ maˬ ngeuˇ”-eu miˇ neh meh.—1 Yoˇhaˬ 5:3-ahˇ gui.

9 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ maˇ maˇ ni laˬ k’aˬ cehˇ-eu jeˬ-ahˇ za-eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 48:17, 18) Nymˬ-mˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ aˬ joˆ-ehˇ g’oeˇ dzehˬ leˇ nya-eu nga lehˇ haw ma.

Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ g’oeˇ dzehˬ laˇ

10. Aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ ya dzaw daˆ leꞈ-eu nga?

10 Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ cawˬ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ neh pyeuꞈ laˇ deˬ? Jaˇliꞈ dzaw-eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ siˬ nya laˇ-awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ-ehˇ g’oeˇ laˇ-euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, miˬ dzaˬ tsawˬ bu-ahˇ miˬ dzaˬ maˬ bi miˆ-iˇ mawꞈ naˇ, miˬ dzaˬ ya dawˆ lahˬ-eu maˬ ngeuˇ-a loˇ? Teu gaˇ duˇ ni, Yeˬhawˇbaˬ naw nyaꞈ-euˬ cawˬ cawˬ-eu jeˬ bi ziꞈ mawꞈ naˇ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ kawˆ ya dzaw daˆ leꞈ meh.—Dawˬdaˬ 2:1-5.

Miˬ dzaˬ aˬ myah luꞈ bi doꞈ-eu g’aˇ duˬ miˬ dzaˬ ya dawˆ lahˬ-eu loꞈ-ehˇ, nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ k’awꞈ teu gaˇ duˇ meh

11. Jaˇliꞈ dzaw daˆ leꞈ naˇ, nawˇ aˬ jeˬ ya mawˇ-eu nga?

11 Nawˇ Jaˇliꞈ dzaw daˆ leꞈ naˇ, nawˬ-euˬ nui ma-ahˇ zaw laˇ-eu yaw myaˬ jeˬ-ahˇ paˇ ya mawˇ-a siˬ. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ nyiˬ g’aˬ-ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ ja nehˬ ngeh, “gaˇ pehˇ-ahˇ aˬ yawꞈ aˇ nyaꞈ-ahˇ dawˬ ngehˬ cawˬ laˇ-awˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ ja mehˬ nehˬ laꞈ ngeh, nui ma laꞈ k’oeˇ miˬ dzaˬ doꞈ-eu loꞈ-ehˇ g’eh law miˇ-a ehˇ lawˬ” lehˇ zaˬ lahˇ k’oeˇ nyiˬ g’aˬ ja-eu meh.—Luˇkaꞈ 24:32.

12, 13. (a) Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ, aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ iˇ nya nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ maˬ bi cuiˆ iˇ ni, aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?

12 Nawˇ k’awꞈ Jaˇliꞈ-ahˇ g’oˆ shaw laˇ ngeh, Yeˬsuˇ-euˬ zaˬ lahˇ teu nyiˬ g’aˬ-euˬ nui ma-ahˇ zaw leˇ-euˬ loꞈ-ehˇ duˇ tehꞈ-a. Heu naˇ, nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ dzaw mawꞈ ni maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ-ahˇ gaˬ ni maˬ ehˇ caw ba nehˬ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ cuiˆ iˇ nya meh. Nawˇ teu loꞈ-ehˇ maˬ bi pyeuꞈ mawꞈ-eu maˬ ngeuˇ nya loˇ.—Maꞈtehˬ 24:12.

13 Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ cawˬ pyeuꞈ laˇ shaw-euˬ naˇ, aˬ yawꞈ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ maˬ bi cuiˆ iˇ ni, aˬ yawꞈ hawˇ-eu Yeˬsuˇ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ dzaw daˆ leꞈ-eu loˬ meh. K’oeˇ naˇ, nawˬ neh dzaw-euˬ jeˬ-ahˇ jiˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ-awˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ aˬ joˆ-ehˇ zmˬ iˇ nya-eu nga lehˇ ya shaˇ noeˬ-eu meh. (Yoˇhaˬ 17:3) Nawˇ Jaˇliꞈ gui ngeh maˬ ehˇ, dzaw ngeh maˬ ehˇ, ‘Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ ngaˬ-ahˇ aˬ jeˬ mehˬ-eu nga? Ngaˇ aˬ jeˬ miˇ neh nui ma g’awˇ mawˇ hawˇ-eu dehꞈ-eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ Miˬyehˇ-ahˇ ya gaˬ-eu nga?’ lehˇ yawˬ haˇ yawˬ ha ya naˇ haˬ-eu meh.—1 Tiˆmoˇseˬ 4:15.

14. Guiˬ lahˬ shaˇ-eu jeˬ heu, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ ziꞈ laˇ ni, aˬ joˆ-ehˇ caw ba nehˬ-eu nga?

14 Nawˇ muiˬ-eu cawˬ nehˬ-ehˇ yawˬ nah na luꞈ ngehˬ cawˬ naˇ, cawˬ cawˬ-eu jeˬ ziꞈ dah ni pyeuꞈ laˇ-eu loꞈ-ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ k’awꞈ guiˬ lahˬ shaˇ-eu heu neh, yawˬ nah na luꞈ ngehˬ cawˬ naˇ, aˬ yawꞈ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ myaˬ laˇ-eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:17-ahˇ gui.) Guiˬ lahˬ shaˇ-eu jeˬ heu naˇ, mˬ taˆ jawˇ-eu aˬ dui-euˬ Aˬda jawˇ gaˇ neh oe-euˬ muiˬ dui dui-eu laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh, aˬ myah luꞈ aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (Ja ceuˬ 62:8) Guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, yaw oeˇ tehꞈ-ehˇ maˬ toˇ poˆ ni, nui ma laꞈ k’oeˇ k’aˇ noeˬ-eu loꞈ-ehˇ ya ngehˬ-eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ dzaw daˆ leꞈ-awˇ nui ma laꞈ k’oeˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ gaˬ-eu jeˬ ziꞈ dahˬ ni pyeuꞈ laˇ-eu meh.

Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ aˬ cawˬ-ahˇ ja nehˬ

15, 16. Tsaꞈ gaˬ-eu gaˇ-ahˇ nawˇ aˬ joˆ-ehˇ noeˬ nya?

15 Aˬ dui aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ peh jawˇ mawꞈ naˇ, aˬ dui jah-eu jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ ya ehˇ nehˬ meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ aˬ cawˬ-ahˇ ya ehˇ nehˬ-eu heu naˇ, muiˬ dui dui-eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. (Luˇkaꞈ 1:73-75) Yeˬsuˇ, Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ-ahˇ gaˇ heu a nehˬ-euˬ meh. Teu miˇ neh, aˬ dui yawˬ g’aˬ na luꞈ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ gaˇ kawˆ ya tsaꞈ gaˬ-eu meh. Nawˇ tsaꞈ gaˬ iˇ shaw maˬ loˇ?—Maꞈtehˬ 24:14; 28:19, 20.

16 G’aˬ k’ehˇ Pawˇluꞈ tsaꞈ gaˬ-eu gaˇ-ahˇ, “poeˬ dui dui-eu pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ” lehˇ sawˇ-eu meh. (2 Gawˇliˬtu 4:7) Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ hawˇ-eu aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ-euˬ jeˬ aˬ cawˬ-ahˇ ehˇ nehˬ-eu heu naˇ, nawˇ mˇ nya-eu jeˬ laꞈ k’oeˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Heu-aˬ, nawˇ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nawˬ neh mˇ-euˬ jeˬ-ahˇ aˬ yawꞈ maˬ ngehˇ-a. (Heˬbyehˇ 6:10) Tsaꞈ gaˬ-eu jeˬ heu naˇ, nawˇ hawˇ-eu nawˇ ehˇ gaˇ naˇ haˬ-eu deuˬ-ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ peh peh leˇ ni caw ba nehˬ-eu uˬ taꞈ, aˬ myah luꞈ dehꞈ-eu jeˬ za ni k’awꞈ caw ba nehˬ-eu miˇ neh, gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu meh. (1 Gawˇliˬtu 15:58-ahˇ gui.) Heu naˆ maˬ tseˇ nawˬ-ahˇ laˬ k’aˬ bi cehˇ-eu gaˇ jaˆ meh siˬ loˇ?

17. Tsaꞈ gaˬ-eu gaˇ aˬ jeˬ miˇ neh tehˬ dui dui-eu gaˇ pyeuꞈ nga?

17 Tsaꞈ gaˬ-eu gaˇ heu tehˬ dui dui-eu gaˇ pyeuꞈ meh. Aˬ dui “Miˬyehˇ dawˬ kawˬ . . . leh jeh-awˇ” ya mehˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 4:2) Tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ gaˇ kawˆ siˬ nya-eu loˬ meh. Jaˇliꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ “aˇ nah nah huiˬ, yaw kawˇ kawˇ-ehˇ keuˆ le luꞈ meh” lehˇ ehˇ-awˇ, “g’awˬ myahˇ ni maˬ paˇ” ga meh lehˇ ehˇ-eu meh. (Zeˬpaˬniˇ 1:14; Haˬbaˬkuˆ 2:3) G’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ-euˬ haiˬ-eu miˇ tsaˬ-ahˇ laˆ cawˆ-eu meh. Gaˇ kawˆ heu maˬ pyeuꞈ laˇ mi naˆ-ehˇ, tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ laˇ ni, aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ ya ehˇ nehˬ iˇ-eu meh.

18. Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ nehˬ-ehˇ, aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga?

18 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ nehˬ-ehˇ aˬ yawꞈ-ahˇ uˬ duˬ bi tahˬ mawꞈ-eu meh. “Aˬ cawˬ loꞈ-ehˇ maˬ g’eh ni, tiˬ kawˆ loꞈ-ehˇ tahˬ dzoeˇ-awˇ uˬ duˬ tahˬ-eu gaˇ heu hmˬ maˬ byehˇ ni mˇ daˆ leꞈ kaˇ-euˇ. Sahˬ paˬ Miˬyehˇ yaˇ k’aˬ daˇ le-eu aˇ nah dawˬ peh peh le-euˬ naw maꞈ siˬ luꞈ mawˇ luꞈ-eu loꞈ-ehˇ, tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ g’aˬ biꞈ tehˇ tehˬ kaˇ-euˇ” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (Heˬbyehˇ 10:24, 25) Aˬ dui bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ-eu g’aˇ duˬ, k’aˇ g’eh nya gaˇ neh ya leh jeh-eu meh. Bawˬ dzaˬ-eu jeˬ heu naˇ, tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ-euˬ jah-eu jeˬ ziꞈ laˇ ni g’aˬ biꞈ-eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh.

19. Ka li zaˬ mehˇ nmˇ deuˬ-ahˇ gaˬ ni caw ba nehˬ-eu aˬ jeˬ nga?

19 Nawˇ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ ni caw ba nehˬ laꞈ-eu muiˬ-eu cawˬ deuˬ-ahˇ ya mawˇ-awˇ, nawˇ loꞈ-ehˇ Miˬyehˇ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ-eu leh jeh-eu mehˇ nmˇ deuˬ-ahˇ k’awꞈ ya mawˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ k’awꞈ byah kuꞈ-eu tsawˇ haˬ maˬ ngeuˇ-eu miˇ neh, nawˇ loꞈ-ehˇ tiˬ poˆ na laˆ lehˬ nya-eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ mˇ lehˬ ngeh, nawˇ k’awꞈ iˬ baˇ ya pyehˬ nehˬ-eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13-ahˇ gui.) Aˬ myah luꞈ Ka li zaˬ mehˇ nmˇ deuˬ-euˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ haw-eu heu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ gaˬ laˇ-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ-ehˇ k’awꞈ peh leˇ ni caw ba nehˬ laꞈ-eu meh.

Maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ

20, 21. “Maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ” aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu nga?

20 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-euˬ cawˬ yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ, muiˬ dui dui-eu dehꞈ ziˇ bi za mawꞈ-eu meh. Aˬ kaˇ mehˬ hu paw-euˬ aˬ dui-euˬ dehꞈ ziˇ, nymˬ-mˇ-euˬ dehꞈ ziˇ nehˬ-ehˇ beu gaˇ dui dui meh lehˇ Jaˇliꞈ mehˬ-eu meh.

Yeˬhawˇbaˬ nawˬ-ahˇ “maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ” bi za mawꞈ meh. Nawˇ lawˇ neh za mawꞈ miˇ-a loˇ?

21 Aˬ kaˇ mehˬ hu paw aˬ dui 70, 80 k’oꞈ tehꞈ-ehˇ ya dehꞈ-eu maˬ ngeuˇ-a. Aˬ dui muiˬ-eu Baˬlaˬdiˇsuˆ laꞈ k’oeˇ jawˇ saˇ doˆ-awˇ, laˬ k’aˬ cehˇ nui saˇ oꞈ-eu laꞈ k’oeˇ “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ” ya dehꞈ meh. Teu-ahˇ Jaˇliꞈ “maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ” lehˇ kuˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ biꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh. Ehˇ k’awꞈ, aˬ dui teu-ahˇ “ziꞈ dah ni” tuˆ tehˬ taˬ nya ni, nymˬ-mˇ mi naˆ-ehˇ k’aˇ jahˇ nya-eu jeˬ-ahˇ ya jahˇ-eu meh.—1 Tiˆmoˇseˬ 6:12, 19.

22. (a) “Maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ”-ahˇ ziꞈ dah ni aˬ joˆ-ehˇ tuˆ tehˬ taˬ nya-eu nga? (b) Dehꞈ-eu jeˬ heu aˬ dui leh jeh-eu miˇ neh za-eu ngaˇ loˇ?

22 “Maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ”-ahˇ ziꞈ dah ni aˬ joˆ-ehˇ tuˆ tehˬ taˬ nya-eu nga? Aˬ dui “muiˬ-eu gaˇ g’awˬ mya jeˬ” ya mˇ-eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:18) Heu naˇ, aˬ dui Jaˇliꞈ-ahˇ neh ya siˬ-euˬ jeˬ-ahˇ mˇ caw gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ za-eu heu naˇ, aˬ dui leh jeh gaˇ iˇ-eu maˬ ngeuˇ-a. Dehꞈ-eu jeˬ heu nehˬ-ehˇ aˬ dui maˬ geuˇ leˇ-a. Ehˇ k’awꞈ, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ “guiˬ lahˬ yaw dzahˇ” baˬ da neh, yawˬ ngehꞈ-ehˇ za-euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. (Loˇmaˆ 5:15) Mˬ taˆ jawˇ-eu aˬ dui-euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ, aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-awˇ mˇ-eu deuˬ-ahˇ dehꞈ-eu jeˬ heu biꞈ mawꞈ-eu meh.

23. Nymˬ-mˇ mi naˆ-ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh tsaˬ-eu gaˇ ma-ahˇ ya tseˇ-eu nga?

23 ‘Ngaˇ Miˬyehˇ ha geuꞈ-eu jeˬ-ehˇ uˬ duˬ tahˬ miˇ-a laˬ?’ lehˇ yawˬ haˇ yawˬ ha ya naˇ haˬ-eu meh. Nawˇ laˆ paˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu tiˬ jeˬ na-ahˇ mawˇ naˇ, taˆ lehˇ ya laˆ paˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ naˇ haˬ-eu g’aˇ duˬ k’aˇ g’eh nya gaˇ neh leh jeh-awˇ, aˬ yawꞈ-ahˇ nui ma taˬ naˇ, aˬ yawꞈ k’awꞈ nawˬ-euˬ g’oe duˬ pyeuꞈ laˇ-eu meh. Saˬdaˬ-euˬ haiˬ-eu miˇ tsaˬ aˇ saˬ saˬ-eu saˇ ka-ahˇ, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ-ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ-eu deuˬ-ahˇ haw piˇ nehˬ meh. K’oeˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ aˬ yawꞈ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ, Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ aˬ myah luꞈ bi jawˇ g’eh-eu duˬ meh. Nawˇ nymˬ-mˇ mi naˆ-ehˇ tsaˬ-eu gaˇ ma-ahˇ tseˇ naˇ, maˇ maˇ ni g’eh-eu dehꞈ-eu jeˬ-ahˇ za nya meh.