Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Gaˇ kawˆ 3

Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ g’aˇ duˬ, aˬ jeˬ noeˬ taˬ-euˬ nga?

Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ g’aˇ duˬ, aˬ jeˬ noeˬ taˬ-euˬ nga?

1. Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ g’aˇ duˬ, aˬ jeˬ noeˬ taˬ-euˬ nga?

Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ g’aˇ duˬ, muiˬ dui dui-eu jeˬ noeˬ taˬ-euˬ meh. Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ beh-awˇ, muiˬ-eu Eˬdeˬ yaˇ kmˇ-ahˇ bi jawˇ-euˬ meh. K’oeˇ naˇ, miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni Baˬlaˬdiˇsuˆ bi mˇ pyeuꞈ-eu g’aˇ duˬ hawˇ-eu, jeˬ zaˬ-ahˇ bi haw-eu g’aˇ duˬ, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ-ahˇ zaˬ bi baw behˇ mawꞈ-eu meh.—Aˇdahˬbeh-eu 1:28; 2:8, 9, 15; Dzaw lahˬ 6-ahˇ haw.

2. (a) Miˬyehˇ aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ mˇ meh lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga? (b) Miˬyehˇ miˇ tsaˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu tsawˇ haˬ bi jawˇ mawꞈ-eu nga, aˇ myah ni?

2 Aˬ dui Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ ya jawˇ meh lehˇ noeˬ miˇ-a loˇ? “Ngaˬ neh lehˬ hmˬ-euˬ jeˬ tiˬ hmˬ-iˬ maˬ bi dzeuˇ iˇ ni, k’aˇ noeˬ taˬ-euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ mˇ keuˆ ma” lehˇ, Yeˬhawˇbaˬ ehˇ-eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 46:9-11; 55:11) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh k’aˇ noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ mˇ meh, tiˬ jeˬ-iˬ aˬ yawꞈ-ahˇ maˬ laˆ tsoeˬ nya-a. Yeˬhawˇbaˬ “miˇ tsaˬ-ahˇ yawˬ ngehꞈ-ehˇ beh taˬ-euˬ maˬ ngeuˇ-ehˇ, tsawˇ haˬ-ahˇ bi jawˇ-eu g’aˇ duˬ” ma lehˇ ehˇ-eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 45:18) Aˬ yawꞈ miˇ tsaˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu tsawˇ haˬ bi jawˇ mawꞈ-eu nga, aˇ myah ni? Jaˇliꞈ-ahˇ “tsawˇ muiˬ deuˬ [naˇ haˬ-eu deuˬ]-ahˇ miˇ k’ahˬ oꞈ-awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ ya jawˇ tehꞈ-a” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh.—Ja ceuˬ 37:29; Pah mehˬ-eu 21:3, 4.

3. Tsawˇ haˬ deuˬ maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh, aˬ jeˬ lehˇ noeˬ-eu nga?

3 Ehˇ k’awꞈ, nymˬ-mˇ tsawˇ haˬ zaˬ, naˇ-eu, shiˇ-eu jeˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ meh. K’aˇ iˇ k’aˇ laˇ gaˇ diˬ-eu, sehꞈ-eu jeˬ jaˆ luꞈ meh. Miˬyehˇ heu loꞈ-ehˇ maˬ bi pyeuꞈ mawꞈ-a. Aˬ jeˬ miˇ neh heu loꞈ-ehˇ pyeuꞈ-eu nga? Gaˇ kawˆ heu-ahˇ Jaˇliꞈ tehꞈ-ehˇ ehˇ nehˬ nya-eu meh.

Miˬyehˇ-ahˇ muiˇ-eu g’aˬ

4, 5. (a) Maˇ diˇ naˇ, Eˬdeˬ yaˇ kmˇ-ahˇ Eˇbaˆ nehˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ-eu aˬ suˇ g’aˬ nga? (b) Saˇ jaˇ ziꞈ-eu tsawˇ haˬ, smˇ k’oeˬ aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ iˇ nya-eu nga?

4 Miˬyehˇ-ahˇ muiˇ-eu g’aˬ jawˇ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Teu g’aˬ-ahˇ “Nehꞈ sahˬ paˬ hawˇ-eu nehꞈ Saˬdaˬ” lehˇ kuˇ-eu meh. Saˬdaˬ aˇ lawˇ-ahˇ zmˬ-awˇ, Eˬdeˬ yaˇ kmˇ-ahˇ jawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ ngehˬ cawˬ iˇ-euˬ meh. (Pah mehˬ-eu 12:9; Aˇdahˬbeh-eu 3:1) Aˬ yawꞈ aˇ lawˇ ngehˬ-eu loꞈ-ehˇ laˆ duˇ-euˬ meh.—Dzaw lahˬ 7-ahˇ haw.

5 Nehꞈ Saˬdaˬ-ahˇ Miˬyehˇ neh beh-aˬ laˬ? Maˬ ngeuˇ-a. Miˬyehˇ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-euˬ g’aˇ duˬ miˇ tsaˬ maˬ beh mi naˆ-ehˇ, jawˇ luꞈ-eu mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ tiˬ g’aˬ, Saˬdaˬ pyeuꞈ iˇ-euˬ meh. (Yawˇbaˆ 38:4, 7) Aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ leˇ nya-a? Toˆ-ehˇ maˇ-iˬ, saˇ jaˇ ziꞈ-eu tsawˇ haˬ smˇ k’oeˬ aˬ joˆ-ehˇ pyeuꞈ iˇ nya-eu nga? Aˬ yawꞈ dehꞈ le ngeh smˇ k’oeˬ maˬ ngeuˇ gaˇ, aˬ yawꞈ, aˬ cawˬ-euˬ myawˬ-ahˇ mehˇ juiˇ juiˇ-awˇ, aˬ myah luꞈ teu gaˇ tehꞈ-ehˇ shaˇ noeˬ-eu miˇ neh, geuꞈ mawꞈ-eu nui ma huiˬ laˇ-awˇ, yehꞈ laˇ ngeh k’oeˬ-eu miˇ neh, smˇ k’oeˬ pyeuꞈ iˇ-eu meh.—Yaˬkoˆ 1:13-15-ahˇ gui; Dzaw lahˬ 8-ahˇ haw.

6. Mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ tiˬ g’aˬ, aˬ joˆ-ehˇ jahˇ neh Miˬyehˇ-ahˇ muiˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ iˇ-eu nga?

6 Mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ heu g’aˬ k’awꞈ teu gaˇ duˇ meh. Yeˬhawˇbaˬ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ, naw nyaꞈ-euˬ zaˬ “miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ byah laˇ” luꞈ-uˇ lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (Aˇdahˬbeh-eu 1:27, 28) Mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ teu g’aˬ ‘tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇ baˬ-ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ ni, ngaˬ-ahˇ tahˬ law nmˇ-aˬ’ lehˇ noeˬ-eu meh. Ngehˬ-ehˇ shaˇ noeˬ naˇ ngehˬ-ehˇ, tsawˇ haˬ zaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ uˬ duˬ bi tahˬ mawꞈ laˇ-euˬ miˇ neh, Eˇbaˆ-ahˇ mehˇ shuiˇ shuiˇ iˇ-awˇ, Miˬyehˇ-ahˇ bi noeˬ bahˬ-euˬ meh. (Aˇdahˬbeh-eu 3:1-5-ahˇ gui.) Teu baˬ da neh, Nehꞈ Saˬdaˬ pyeuꞈ iˇ-awˇ, Miˬyehˇ-ahˇ muiˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ meh.

7. (a) Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ aˬ jeˬ miˇ neh ya shiˇ-eu nga? (b) Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh mawˬ iˇ-awˇ ya shiˇ-eu nga?

7 Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ ni, aˇ siˬ byaˆ dzaˬ-euˬ meh. (Aˇdahˬbeh-eu 2:17; 3:6) Aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ iˬ baˇ mˇ-euˬ miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ ya shiˇ-eu meh. (Aˇdahˬbeh-eu 3:17-19) Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-euˬ zaˬ deuˬ k’awꞈ, iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ-eu miˇ neh ya shiˇ-eu meh. (Loˇmaˆ 5:12-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ nyaꞈ-euˬ zaˬ deuˬ, aˬ jeˬ miˇ neh iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ iˇ-euˬ nga lehˇ g’oˆ shaw-eu g’aˇ duˬ, yaw jeˬ ma jeˬ-ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Maˬ uꞈ k’awˇ lawˬ biˇ yawꞈ naˇ, maˬ uꞈ doˆ le k’awꞈ biˇ yawꞈ maˬ ngeuˇ-a loˇ? Teu gaˇ duˇ ni, Aˬdaˬ Miˬyehˇ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ-eu miˇ neh, iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ iˇ-euˬ loꞈ-ehˇ, aˬ dui k’awꞈ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ pyeuꞈ-eu miˇ neh iˬ baˇ ahˇ-eu meh. Teu miˇ neh, mawˬ iˇ-awˇ ya shiˇ-eu meh.—Loˇmaˆ 3:23; Dzaw lahˬ 9-ahˇ haw.

8, 9. (a) Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ, Saˬdaˬ aˬ jeˬ bi jah mawꞈ nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh muiˇ-eu deuˬ-ahˇ taˆ lehˇ maˬ sehꞈ nga?

Saˬdaˬ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ Miˬyehˇ-euˬ dawˬ maˬ bi naˇ haˬ ni muˇ juˇ juˇ-eu heu naˇ, Miˬyehˇ-ahˇ muiˇ luꞈ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ-aˬ, jaˬ myawꞈ myawꞈ-awˇ, muiˬ-eu jeˬ-ahˇ maˬ bi za mawꞈ-eu uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ meh lehˇ bi jah mawꞈ-eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ aˬ jeˬ mˇ-eu maˬ kaˬ Miˬyehˇ neh bi mehˬ-eu maˬ loˬ-a, muiˬ-eu hawˇ-eu maˬ muiˬ-eu jeˬ yawˬ ha naꞈ-i ni tseˇ geuꞈ nya meh lehˇ Saˬdaˬ ehˇ-eu meh. Toˆ-ehˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jahˇ paˬ nga? Muiˇ-eu deuˬ-ahˇ sehꞈ-awˇ gaˇ kawˆ bi jiˇ nya meh. Ehˇ k’awꞈ toˆ-ehˇ jahˇ naˇ, Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ lehˇ siˬ laˇ meh loˇ? Maˬ siˬ laˇ-a.

9 Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ muiˇ-eu deuˬ-ahˇ taˆ lehˇ maˬ sehꞈ-aˬ, k’oeˇ tehꞈ-ehˇ maˬ g’aˬ ni, tsawˇ haˬ zaˬ yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ-eu aˬ kawˬ-aˬ paˇ biꞈ nehˬ-euˬ meh. Heu-aˬ, Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ-awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ g’aˇ duˬ muiˬ-eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ tehꞈ-ehˇ siˬ nya meh lehˇ, bi siˬ duˬ laˇ-eu g’aˇ duˬ meh. Gaˇ kawˆ 11-ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ paˇ ya siˬ tehꞈ-a. Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ neh noeˬ tsehˆ-euˬ jeˬ-ahˇ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ noeˬ nya? Miˬyehˇ-ahˇ maˬ naˇ haˬ ni Saˬdaˬ-ahˇ naˇ haˬ iˇ-eu teu tsaˬ ngaˇ laˬ? Byah kuꞈ-eu dehꞈ ziˇ maˬ ehˇ, muiˬ-eu jawˇ duˬ maˬ ehˇ, muiˬ-eu gaˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ k’aˇ jaˆ-eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ-euˬ meh. Saˬdaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ-ahˇ tiˬ jeˬ-iˬ maˬ biꞈ haw-aˬ. Nawˇ law nmˇ-aˬ, aˬ suˇ g’aˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ le?

10. Aˬ dui aˬ jeˬ aˇ yeˇ huiˬ-eu jeˬ-ahˇ ya tseˇ-eu nga?

10 Nymˬ-mˇ aˬ dui maꞈ k’awꞈ ya tseˇ meh. Aˬ dui-euˬ dehꞈ ziˇ aˬ dui tseˇ gaˇ neh iˇ-eu tehꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ naˇ haˬ naˇ, aˬ yawꞈ neh bi uˆ lahˇ gaˇ duˇ-awˇ, Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ-a lehˇ mˇ mawˇ gaˇ duˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ-euˬ dawˬ maˬ naˇ haˬ naˇ, Saˬdaˬ neh bi uˆ lahˇ gaˇ duˇ-eu meh. (Ja ceuˬ 73:28; Dawˬdaˬ 27:11-ahˇ gui.) Miˬyehˇ-euˬ dawˬ naˇ haˬ-eu tsawˇ haˬ ui cuiˆ tehꞈ meh. Maˇ diˇ naˇ Miˬyehˇ miˇ tsaˬ-ahˇ maˬ uˆ lahˇ luꞈ-a. Aˬ suˇ g’aˬ uˆ lahˇ luꞈ-eu nga?

Miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu aˬ suˇ g’aˬ nga?

Miˇ k’ahˬ dawˬ tawˆ luꞈ Saˬdaˬ aˬ yawꞈ-euˬ maˬ ngeuˇ law nmˇ-aˬ, Yeˬsuˇ-ahˇ biꞈ ma lehˇ ehˇ nya meh loˇ?

11, 12. (a) Saˬdaˬ neh Yeˬsuˇ-ahˇ biꞈ nehˬ ma lehˇ ehˇ-euˬ dawˬ teu gaˇ neh, aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ nya-eu nga? (b) Saˬdaˬ uˆ lahˇ luꞈ meh lehˇ ehˇ-eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ, aˬ geu deuˬ nga?

11 Maˇ maˇ ni naˇ, miˇ tsaˬ-ahˇ aˬ suˇ g’aˬ uˆ lahˇ-eu lehˇ Yeˬsuˇ siˬ nya meh. K’oeˇ ngeh, Saˬdaˬ “miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ k’aˇ jaˆ-eu miˇ k’ahˬ dawˬ tawˆ luꞈ hawˇ-eu, miˇ k’ahˬ k’oeˇ deuˬ-euˬ yaw shehꞈ k’ahˬ sehˇ” Yeˬsuˇ-ahˇ bi haw-awˇ, “nawˇ pawˬ tsuiꞈ pawˬ dmˬ dmˬ-awˇ ngaˬ-ahˇ uˬ duˬ tahˬ naˇ, miˇ k’ahˬ” heu nawˬ-ahˇ biꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 4:8, 9; Luˇkaꞈ 4:5, 6) Shaˇ noeˬ haw sheˇ, ‘miˇ k’ahˬ dawˬ tawˆ luꞈ aˬ yawꞈ-euˬ maˬ ngeuˇ law nmˇ-aˬ Yeˬsuˇ-ahˇ biꞈ nya meh loˇ?’ Maˬ biꞈ nya-a. Miˇ k’ahˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ dawˬ tawˆ luꞈ Saˬdaˬ-euˬ aˬ laꞈ-ahˇ jaˆ-eu meh.

12 Saˬdaˬ miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu g’aˬ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ neh pyeuꞈ nya-eu? lehˇ nawˇ noeˬ tehꞈ-a. ‘Baoˬ huiˬ-eu Yeˬhawˇbaˬ yawˬ jeˬ na luꞈ-ahˇ beh-euˬ yaw sahˇ maˬ ngeuˇ-a loˇ?’ (Pah mehˬ-eu 4:11) Ngeuˇ-aˬ ngeuˇ meh, ehˇ k’awꞈ Yeˬsuˇ Saˬdaˬ-ahˇ “miˇ tsaˬ heu-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu g’aˬ” lehˇ kuˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 12:31; 14:30; 16:11) Pawˇluˆ k’awꞈ nehꞈ Saˬdaˬ-ahˇ “miˇ tsaˬ heu-ahˇ uˆ lahˇ-eu miˬ yehˇ” lehˇ kuˇ-eu meh. (2 Gawˇliˬtu 4:3, 4) K’oeˇ naˇ, Yoˇhaˬ k’awꞈ “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ Haiˬ dui dui-eu G’aˬ uˆ lahˇ-eu uˬ moˆ jawˇ luꞈ” meh lehˇ boꞈ taˬ-euˬ meh.”—1 Yoˇhaˬ 5:19.

Saˬdaˬ-euˬ miˇ tsaˬ aˬ joˆ-ehˇ bi laˆ cawˆ-eu nga?

13. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh miˇ yaw shuiꞈ loˬ-eu nga?

13 Miˇ tsaˬ heu siˬ tiˬ nah saˇ-i tiˬ nah, guiˇ deuˆ-eu, myawꞈ dzaˬ-eu, gahˇ dzaˬ-eu, haiˬ-eu, guˆ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu heu deuˬ myaˬ laˇ tehˇ tehˬ luꞈ-eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ aˇ naˆ ni leh jeh k’awꞈ, gaˇ kawˆ heu deuˬ-ahˇ maˬ laˆ piˇ nya-a. Ehˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ-aˬ, Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ heu hmˬ mˇ ngeh, haiˬ-eu tsawˇ haˬ-ahˇ laˆ cawˆ jiˇ-awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ deuˬ tehꞈ-ehˇ miˇ shuiꞈ-ahˇ bi jawˇ-eu meh.—Pah mehˬ-eu 16:14-16; Dzaw lahˬ 10-ahˇ haw.

14. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ-ahˇ Sahˬ paˬ bi geuꞈ-eu g’aˇ duˬ, aˬ suˇ g’aˬ-ahˇ tseˇ-euˬ nga? Jaˇliꞈ-ahˇ maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ Yeˬsuˇ-euˬ gaˇ kawˆ aˬ jeˬ ehˇ taˬ-euˬ nga?

14 Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ-ahˇ tseˇ-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ Miˇk’ahˬ-ahˇ Sahˬ paˬ bi geuꞈ-eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ Yeˬsuˇ-ahˇ, “nui saˇ bi oꞈ-eu Sahˬ paˬ” lehˇ kuˇ taˬ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ uˆ lahˇ-eu jeˬ aˬ myah luꞈ ziꞈ tehꞈ-a. (Iˇsaˬyaˇ 9:6, 7) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, guiˬ lahˬ shaˇ ngeh “nawˬ-euˬ Miˇk’ahˬ keuˆ le luꞈ-uˇ. Nawˇ nui k’ahˇ shiˇ-eu jeˬ, mˬ k’oeˇ taˆ mˇ byah-euˬ loꞈ-ehˇ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ mˇ byah luꞈ-uˇ” lehˇ shaˇ lehˇ mehˬ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 6:10) Gaˇ kawˆ 8-ahˇ Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ-euˬ gaˇ kawˆ heu naˆ maˬ tseˇ ya siˬ tehꞈ-a. (Daˬyeˬlaˇ 2:44-ahˇ gui.) Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ miˇ tsaˬ heu siˬ-ahˇ, muiˬ-eu jawˇ duˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ k’oꞈ laˇ ni mˇ nehˬ-eu meh.—Dzaw lahˬ 11-ahˇ haw.

Miˇ shuiꞈ keuˆ le shaw-iˬ meh

15. “Miˇ yaw shuiꞈ” aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ keuˆ mawꞈ-eu nga?

15 “Mˬ yaw shuiꞈ miˇ yaw shuiꞈ” jaˆ-awˇ, k’oeˇ gaˇ “yaw tsaˬ yaw dawˇ” jeˬ jaˆ meh lehˇ, Jaˇliꞈ-ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh. (2 Beˬtuˆluˆ 3:13; Iˇsaˬyaˇ 65:17) Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ tiˬ poˆ na “miˇ tsaˬ” lehˇ ehˇ-eu teu naˇ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ jawˇ-eu tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. (Aˇdahˬ beh-eu 11:1) Teu miˇ neh, yaw tsaˬ yaw dawˇ “miˇ yaw shuiꞈ” lehˇ ehˇ-eu heu naˇ, Miˬyehˇ ehˇ dawˬ naˇ haˬ-awˇ, aˬ yawꞈ-euˬ guiˬ lahˬ-ahˇ za-eu tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ ehˇ-eu meh.

16. Miˇ yaw shuiꞈ-ahˇ jawˇ-eu tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ, Miˬyehˇ aˬ jeˬ-euˬ laꞈ sawˬ biꞈ nehˬ-eu nga? Aˬ dui laꞈ sawˬ heu hmˬ-ahˇ za mawꞈ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga?

16 Miˬyehˇ-euˬ miˇ shuiꞈ laꞈ k’oeˇ jawˇ-eu deuˬ, “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ” ya dehꞈ meh lehˇ, Yeˬsuˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh. (Maˬkuˆ 10:30) Aˬ dui laꞈ sawˬ heu za ni, aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga? Aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga lehˇ, Yoˇhaˬ 3:16 hawˇ-eu 17:3-ahˇ gui-awˬ. Miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ jaˆ-eu Baˬlaˬdiˇsuˆ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, Jaˇliꞈ aˬ joˆ-ehˇ ehˇ taˬ-euˬ nga lehˇ nymˬ-mˇ aˬ dui maꞈ haw iˇ ma.

17, 18. Aˬ jeˬ miˇ neh miˇ yaw shuiꞈ-ahˇ nui saˇ oꞈ-awˇ, guˆ k’aˇ maˬ za-eu nga?

17 Maˬ muiˬ-eu jeˬ, guiˇ deuˆ-eu jeˬ, sehꞈ-eu jeˬ, haiˬ-eu jeˬ byoˆ iˇ jiˇ meh. Miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ maˬ muiˬ-eu tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-iˬ maˬ paˇ jawˇ meh. (Ja ceuˬ 37:10, 11) Miˬyehˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ guiˇ k’aˇ deuˆ gaˇ laˆ naˬ jiˇ meh. (Ja ceuˬ 46:9; Iˇsaˬyaˇ 2:4) Teu ngeh yamˬ-ahˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ Miˬyehˇ-ahˇ guˆ-awˇ, ehˇ dawˬ naˇ haˬ-eu deuˬ tehꞈ-ehˇ jawˇ-awˇ, teu gaˇ aˬ myah luꞈ nui saˇ oꞈ-eu jeˬ jaˆ meh.—Ja ceuˬ 72:7.

18 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ tsawˇ haˬ deuˬ guˆ k’aˇ maˬ paˇ za. Gaˇ hu Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ Miˬyehˇ-euˬ dawˬ naˇ haˬ ngeh, Miˬyehˇ haw piˇ nehˬ-eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ guˆ k’aˇ maˬ za-a. (Uˬduˬtahˬ-eu 25:18, 19) Baˬlaˬdiˇsuˆ laꞈ k’oeˇ aˬ dui tiˬ jeˬ-ahˇ-iˬ guˆ-eu maˬ loˬ-a, aˬ myah luꞈ nui saˇ oꞈ meh.—Iˇsaˬyaˇ 32:18; Miˇkaˬ 4:4-ahˇ gui.

19. Miˇ shuiꞈ-ahˇ dzaˬ-eu dawˇ-eu tiˬ byah tiˬ loꞈ jaˆ meh lehˇ, aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya-eu nga?

19 Dzaˬ-eu dawˇ-eu tiˬ byah tiˬ loꞈ jaˆ. Miˇ shuiꞈ-ahˇ “miˇ k’ahˬ laꞈ k’oeˇ cehˇ za dui dui le”-awˇ, “gawˬ jawˬ deuˬ-ahˇ cehˇ dehꞈ byah jiˇ” meh. (Ja ceuˬ 72:16) Yeˬhawˇbaˬ “Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ”-awˇ, “miˇ tsaˬ neh dzaˬ la g’o cehˇ bi keuˆ le”-eu meh.—Ja ceuˬ 67:6.

20. Miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni Baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ laˇ meh lehˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya-eu nga?

20 Miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni Baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ laˇ. Tsawˇ haˬ zaˬ yaw-ehˇ muiˬ-eu iˇ kahˇ hawˇ-eu yaˇ kmˇ-ahˇ ya jawˇ meh. (Iˇsaˬyaˇ 65:21-24; Pah mehˬ-eu 11:18-ahˇ gui.) Miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni Eˬdeˬ yaˇ kmˇ loꞈ-ehˇ pyeuꞈ k’oꞈ laˇ-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui loˬ-eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ biꞈ nehˬ-eu meh. Miˬyehˇ k’aˇ dehꞈ luꞈ-eu jeˬ-ahˇ “bi dzaˬ bi dawˇ dehˆ” ma lehˇ, Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ ehˇ taˬ-euˬ meh.—Ja ceuˬ 145:16.

21. Miˇ yaw shuiꞈ-ahˇ tsawˇ haˬ hawˇ-eu jeˬ zaˬ tiˬ gaˇ jawˇ nya meh lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga?

21 Tsawˇ haˬ hawˇ-eu jeˬ zaˬ tiˬ gaˇ jawˇ nya. Jeˬ zaˬ tsawˇ haˬ-ahˇ maˬ paˇ laˆ tahˬ laˆ naˇ meh. Zaˬ deuˬ, nymˬ-mˇ haiˬ-eu jeˬ zaˬ deuˬ nehˬ-ehˇ jawˇ k’awꞈ maˬ paˇ guˆ meh.—Iˇsaˬyaˇ 11:6-9; 65:25-ahˇ gui.

22. Naˇ-eu tsawˇ haˬ deuˬ-euˬ g’aˇ duˬ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jahˇ nehˬ-eu nga?

22 Naˇ-eu gawˇ-eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ jawˇ ngeh, naˇ-eu tsawˇ haˬ g’awˬ mya g’aˬ-ahˇ laˆ taˬ nehˬ-euˬ meh. (Maꞈtehˬ 9:35; Maˬkuˆ 1:40-42; Yoˇhaˬ 5:5-9) Ehˇ k’awꞈ, Yeˬsuˇ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ-ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ ngeh, k’oeˇ ngeh ba naˆ maˬ tseˇ yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ laˆ taˬ nehˬ jiˇ-eu meh. Tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-iˬ “naˇ” nya lehˇ maˬ paˇ ya ehˇ meh.—Iˇsaˬyaˇ 33:24; 35:5, 6.

23. Shiˇ dzeuˇ-euˬ deuˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, Miˬyehˇ aˬ jeˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ nga?

23 Shiˇ-euˬ tsawˇ haˬ tiˬ poˆ paˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ. Shiˇ dzeuˇ taˬ-euˬ yaw myaˬ lam g’aˬ-ahˇ paˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ ma lehˇ, Miˬyehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ-euˬ meh. Jaˇliꞈ-ahˇ “tsawˇ muiˬ tsawˇ doeˇ dawˬ tawˆ luꞈ” paˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ ma lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh.—Yoˇhaˬ 5:28, 29-ahˇ gui; G’aˬk’ehˇ 24:15.

24. Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ jawˇ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ, nawˇ aˬ joˆ-ehˇ noeˬ nya?

24 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ dzaw-awˇ, aˬ yawꞈ ehˇ gaˇ mˇ caw-eu laˬ, maˬ ngeuˇ naˇ, yawˬ ha nui k’ahˇ mˇ-eu laˬ lehˇ, yawˬ ha naꞈ ni tseˇ nya meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ ehˇ-eu jeˬ-ahˇ mˇ caw naˇ, mehˬ hu paw muiˬ-eu jeˬ-ahˇ za meh. Yeˬsuˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ g’aˬ-ahˇ, “nawˇ ngaˬ nehˬ-ehˇ Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ ya jawˇ tehꞈ-a” lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ-euˬ meh. (Luˇkaꞈ 23:43) Teu miˇ neh, Yeˬsuˇ Ka li-euˬ gaˇ kawˆ hawˇ-eu Yeˬsuˇ Miˬyehˇ-euˬ saˇ jaˇ dawˬ-ahˇ, aˬ joˆ-ehˇ mˇ pyeuꞈ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ dzaw ma.