Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Gaˇ kawˆ 11

Shaˬ zahˬ aˬ jeˬ miˇ neh myaˬ-eu nga?

Shaˬ zahˬ aˬ jeˬ miˇ neh myaˬ-eu nga?

1, 2. Tsawˇ haˬ g’awˬ mya ni, aˬ jeˬ naˇ haˬ-eu nga?

Miˇ luˆ luˆ laˇ-awˇ meuˬ-ahˇ laˆ cawˆ-eu, yaw haiˬ deuˬ tsawˇ haˬ-ahˇ beuˆ sehꞈ-eu, aˬ ma tiˬ g’aˬ maˬ noeˬ gaˇ shiˇ-awˇ, zaˬ 5 g’aˬ-ahˇ byehˇ dzeh yaꞈ-eu.

2 Shaˬ zahˬ heu deuˬ-ahˇ ya mawˇ ngeh, tsawˇ haˬ g’awˬ mya ni “Aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ-ehˇ g’eh-eu nga?” lehˇ noeˬ-awˇ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ aˬ jeˬ miˇ neh haiˬ-eu jeˬ hawˇ-eu shaˬ-eu zahˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ jaˆ-eu nga? lehˇ siˬ nya mawꞈ-eu meh. Nawˇ k’awꞈ teu loꞈ-ehˇ noeˬ haw maˬ loˇ?

3, 4. (a) Haˬbaˬkuˆ Miˬyehˇ-ahˇ aˬ jeˬ naˇ haˬ-euˬ nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ Haˬbaˬkuˆ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ ehˇ k’oꞈ nehˬ-euˬ nga?

3 Jaˇliꞈ-ahˇ gui ngeh, Miˬyehˇ-ahˇ jah-eu deuˬ k’awꞈ, aˬ dui loꞈ-ehˇ naˇ haˬ gaˇ ya mawˇ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Miˬyehˇ g’aˇ duˬ ngehˬ dah-eu Haˬbaˬkuˆ, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ “maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu jeˬ mˇ gaˇ, aˬ jeˬ miˇ neh bi haw laꞈ te? Yaw haiˬ jeˬ hawˇ-eu yaw cawˆ jeˬ, ngaˬ-euˬ mehˬ shi mˇ dui dui-awˇ, iˬ dehˬ iˬ ceh yaˇ k’aˬ mehˬ dzaˬ, maˬ gui jiˇ coeˇ ni jaˆ luꞈ” gaˇ aˬ jeˬ miˇ neh bi mawˇ laꞈ te? lehˇ naˇ haˬ-eu meh.—Haˬbaˬkuˆ 1:3.

4 Haˬbaˬkuˆ 2:2, 3-ahˇ Miˬyehˇ Haˬbaˬkuˆ-ahˇ ehˇ k’oꞈ nehˬ-awˇ, maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ k’awꞈ laˆ cawˆ jiˇ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ taˬ-euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ gaˬ dui dui-awˇ, “ngehˬ g’eh bo saˆ luꞈ-eu meh” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 5:7) Miˬyehˇ ngehˬ-ehˇ dzehˬ shaˬ-eu zahˬ-eu jeˬ-ahˇ maˬ haw mawꞈ-a. (Iˇsaˬyaˇ 55:8, 9) Toˆ-ehˇ maˇ-iˬ miˇ tsaˬ heu siˬ-ahˇ, aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ-eu zahˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ jaˆ luꞈ-eu nga?

Shaˬ zahˬ aˬ jeˬ miˇ neh myaˬ-eu nga?

5. Shaˬ zahˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, zahˇ deuˬ aˬ jeˬ lehˇ mehˬ-eu nga? Jaˇliꞈ aˬ jeˬ lehˇ ehˇ-eu nga?

5 Tsawˇ haˬ-euˬ shaˬ zahˬ Miˬyehˇ neh bi pyeuꞈ laˇ-euˬ meh lehˇ, zahˇ-euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ mehˬ-eu meh. Tiˬ deuˬ na, tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ aˬ jeˬ jeˇ bi pyeuꞈ laˇ-eu lehˇ Miˬyehˇ neh daˇ tsehˆ dzeuˇ taˬ-awˇ, aˬ dui tiˬ jeˬ g’eh neh-iˬ maˬ g’oˆ shaw nya-a lehˇ ehˇ-eu meh. Tiˬ deuˬ na naˇ, tsawˇ k’aˆ maˬ ehˇ, zaˬ maˬ ehˇ, shiˇ naˇ mˬ taˆ Miˬyehˇ nehˬ-ehˇ jawˇ leˇ meh lehˇ ehˇ-eu meh. Teu loꞈ-ehˇ ehˇ-eu maˬ tsaˬ-a. Yeˬhawˇbaˬ maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ tiˬ jawˇ-iˬ maˬ bi pyeuꞈ laˇ haw-aˬ. “Baoˬ huiˬ-eu Miˬyehˇ-aˬ, yaw haiˬ jeˬ tiˬ jawˇ-iˬ maˬ mˇ-ehˇ, tsawˇ haˬ tiˬ g’aˬ-ahˇ-iˬ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu jeˬ maˬ jahˇ nehˬ-a” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh.—Yawˇbaˆ 34:12.

6. Shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ ngeh, aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ-ahˇ dehˬ lehꞈ nga?

6 Tsawˇ haˬ myaˬ ni Miˬyehˇ miˇ tsaˬ heu siˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ meh lehˇ noeˬ-eu miˇ neh, shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ ngeh, Miˬyehˇ-ahˇ dehˬ lehꞈ-eu meh. Maˇ diˇ naˇ miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu g’aˬ Saˬdaˬ meh lehˇ, Gaˇ kawˆ 3-ahˇ ya dzaw dzeuˇ-euˬ ma.

7, 8. Miˇ tsaˬ-ahˇ shaˬ zahˬ bi pyeuꞈ laˇ-eu aˬ jeˬ jeˇ jaˆ-eu nga?

7 “Miˇ tsaˬ dawˬ tawˆ luꞈ Haiˬ dui dui-eu G’aˬ uˆ lahˇ-eu uˬ moˆ jawˇ luꞈ” meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Yoˇhaˬ 5:19) Miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu Saˬdaˬ haiˬ dui doeˇ dui dui-eu meh. Aˬ yawꞈ “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ sheuˬ bahˬ”-eu meh. (Pah mehˬ-eu 12:9) Tsawˇ haˬ myaˬ ni aˬ yawꞈ-ahˇ dzaw geuꞈ-eu miˇ neh, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ muˇ juˇ juˇ-eu jeˬ, bye-eu jeˬ hawˇ-eu haiˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ byah jiˇ taˬ-euˬ meh.

8 Miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ shaˬ zahˬ g’awˬ mya ni bi pyeuꞈ laˇ-eu jeˬ jaˆ-a siˬ. Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ Miˬyehˇ-ahˇ puiˬ g’aˬ ngeh, aˬ yawꞈ nyaꞈ neh mˇ-euˬ iˬ baˇ heu, zaˬ deuˬ-euˬ k’oeˇ taˆ keuˆ le-euˬ meh. Teu miˇ neh, iˬ baˇ zaˬ deuˬ tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ dawˬ g’oꞈ laˆ doˆ-awˇ, shaˬ zahˬ bi pyeuꞈ laˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ mawꞈ mahˇ mawꞈ-eu miˇ neh, ceh-eu, guiˇ deuˆ-eu, laˆ tsoeˬ-eu heu deuˬ mˇ-eu meh. (Dawˬtsoˆ 4:1; 8:9) Shaˬ zahˬ bi pyeuꞈ laˇ-eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui “maˬ noeˬ gaˇ pyeuꞈ laˇ-eu gaˇ kawˆ” jaˆ-eu miˇ neh meh. (Dawˬtsoˆ 9:11, Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ) Aˬ dui jawˇ duˬ hawˇ-eu aˇ yamˬ maˬ tsaˬ gaˇ jawˇ ngeh, maˬ muiˬ-eu jeˬ pyeuꞈ laˇ nya-eu meh.

9. Yeˬhawˇbaˬ shaˬ zahˬ-ahˇ maˬ laˆ byoˆ-eu heu naˇ, gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ paˬ jaˆ-eu miˇ neh ngaˇ lehˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya-eu nga?

9 Yeˬhawˇbaˬ shaˬ zahˬ bi pyeuꞈ laˇ-eu g’aˬ maˬ ngeuˇ-a. Guiˇ deuˆ-eu, sehꞈ-eu, maˬ muiˬ-eu jeˬ keuˆ le ngeh, Miˬyehˇ-ahˇ maˬ dehˬ lehꞈ nya-a. K’oeˇ uˬ taꞈ, miˇ luˆ luˆ-eu, jaˬ lehˇ lehˇ ma baw laˇ-eu, iˇ cuꞈ dahˬ daˆ laˇ-eu heu deuˬ k’awꞈ, Miˬyehˇ neh bi pyeuꞈ laˇ-eu maˬ ngeuˇ-a. Ehˇ k’awꞈ, ‘Miˬyehˇ yawˬ jeˬ na luꞈ k’oeˇ taˆ baoˬ huiˬ dzehˬ-eu g’aˬ pyeuꞈ-eu jeˬ maˇ-iˬ, shaˬ zahˬ heu deuˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ laˆ byoˆ nehˬ-eu nga?’ lehˇ nawˇ noeˬ tehꞈ-a. Miˬyehˇ aˬ dui-ahˇ gaˬ-awˇ, k’ahˬ lahˇ luꞈ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Miˬyehˇ shaˬ zahˬ heu deuˬ-ahˇ maˬ laˆ byoˆ ni bi jaˆ-euˬ heu naˇ, aˬ yawꞈ laꞈ k’oeˇ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ paˬ jaˆ-eu miˇ neh meh.—1 Yoˇhaˬ 4:8.

Miˬyehˇ shaˬ zahˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh bi jaˆ-eu nga?

10. Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ ja bu ja doeˇ-eu nga?

10 Saˬdaˬ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ Eˬdeˬ yaˇ kmˇ-ahˇ jawˇ gaˇ, Miˬyehˇ-aˬ, maˬ muiˬ-eu uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ meh lehˇ muˇ juˇ juˇ iˇ-awˇ, Miˬyehˇ naw nyaꞈ-ahˇ yaw muiˬ jeˬ maˬ bi za mawꞈ-eu miˇ neh, laˆ tsoeˬ-eu meh lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. Saˬdaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ-ahˇ aˬ yawꞈ uˆ lahˇ-eu jeˬ-aˬ, Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ-awˇ, Miˬyehˇ-ahˇ g’oe-eu maˬ loˬ-a lehˇ bi jah mawꞈ-eu meh.—Aˇdahˬbeh-eu 3:2-5; Dzaw lahˬ 27-ahˇ haw.

11. Aˬ jeˬ naˇ haˬ-eu jeˬ jaˆ-eu nga?

11 Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ dawˬ-ahˇ maˬ naˇ haˬ ni ehˇ dawˬ leuˇ-euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ muiˬ-eu jeˬ hawˇ-eu maˬ muiˬ-eu jeˬ yawˬ ha naꞈ-i tseˇ geuꞈ-eu aˬ kawˬ-aˬ jaˆ ma lehˇ noeˬ-eu meh. Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ noeˬ bahˬ taˬ-euˬ lehˇ bi siˬ-awˇ, aˬ dui-euˬ g’aˇ duˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ tehꞈ-ehˇ siˬ nya-eu lehˇ bi mawˇ laˇ-eu g’aˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ-ehˇ jahˇ-eu nga?

12, 13. (a) Yeˬhawˇbaˬ muiˇ-eu deuˬ-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh taˆ lehˇ maˬ laˆ cawˆ nga? (b) Aˬ jeˬ miˇ neh, Saˬdaˬ-ahˇ miˇ tsaˬ-ahˇ bi uˆ lahˇ-awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha bi uˆ lahˇ-eu nga?

12 Yeˬhawˇbaˬ Aˬdaˬ hawˇ-eu Eˇbaˆ-ahˇ tiˬ poˆ tehꞈ-ehˇ maˬ laˆ cawˆ-euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ nyaꞈ-ahˇ zaˬ bi baw behˇ-euˬ heu naˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ-euˬ zaˬ deuˬ aˬ geu g’aˬ neh bi uˆ lahˇ le lehˇ yawˬ ha naꞈ-i bi tseˇ-eu g’aˇ duˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ-euˬ jeˬ naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ-ahˇ byah kuꞈ-eu tsawˇ haˬ bi jawˇ byah jiˇ-eu lehˇ meh. Saˬdaˬ aˇ naˆ ni laˆ tsoeˬ k’awꞈ, Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ jeˬ heu pyeuꞈ leˇ jiˇ meh.—Aˇdahˬbeh-eu 1:28; Iˇsaˬyaˇ 55:10, 11.

13 Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ g’awˬ mya lam g’aˬ-euˬ mehˬ shi ja bu-eu meh. (Yawˇbaˆ 38:7; Daˬyeˬlaˇ 7:10) Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ ehˇ-eu tsaˬ ngaˇ laˬ lehˇ bi siˬ laˇ-eu g’aˇ duˬ, Saˬdaˬ-ahˇ aˇ yamˬ biꞈ-euˬ meh. K’oeˇ naˇ, tsawˇ haˬ zaˬ-ahˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ-ahˇ maˬ g’oe ni, Saˬdaˬ-ahˇ g’oe-awˇ yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ-eu teu naˇ, pyeuꞈ leˇ nya ngaˇ laˬ lehˇ bi siˬ laˇ-eu g’aˇ duˬ, aˇ yamˬ biꞈ-euˬ meh.

14. Aˇ yamˬ, aˬ jeˬ-ahˇ bi siˬ laˇ-eu nga?

14 Dzeuˇ laꞈ-euˬ yaw myaˬ heˇ k’oꞈ-ahˇ, tsawˇ haˬ zaˬ yawˬ haˇ yawˬ ha leh jeh leh jeh-ehˇ uˆ lahˇ laꞈ-euˬ k’awꞈ, maˬ pyeuꞈ leˇ gaˇ haw ngeh Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ nga lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ Miˬyehˇ neh caw ba-euˬ jeˬ-ahˇ loˬ-eu meh. “Sahˬ paˬ Miˬyehˇ-oˇ, tsawˇ haˬ zaˬ yaw dehꞈ dehꞈ-eu-aˬ, yawˬ ha gaˇ kawˆ yawˬ ha maˬ g’aˬ leˇ-ehˇ, yawˬ ha saꞈ laˇ-ahˇ maˬ tuˆ tehˬ nya-eu ngaˇ siˬ nya ma” lehˇ, Yeˬlaˬmiˇ ehˇ-eu dawˬ teu tsaˬ meh.—Yeˬlaˬmiˇ 10:23.

Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ teu myah myah-ehˇ dawˬ-eu nga?

15, 16. (a) Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ zahˬ-ahˇ teu myah myah-ehˇ bi jaˆ-euˬ nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh Saˬdaˬ neh laˆ cawˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ maˬ laˆ muiˬ nehˬ-eu nga?

15 Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ zahˬ-ahˇ teu myah myah-ehˇ bi jaˆ-euˬ nga? Aˬ jeˬ miˇ neh maˬ muiˬ-eu jeˬ-ahˇ maˬ laˆ byoˆ-eu nga? Saˬdaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ-aˬ, maˬ pyeuꞈ leˇ-a lehˇ bi siˬ duˬ laˇ-eu g’aˇ duˬ, aˇ yamˬ ya zmˬ-eu miˇ neh meh. Tsawˇ haˬ zaˬ g’awˬ mya jeˬ lehˇ uˆ lahˇ laꞈ haw-euˬ k’awꞈ, tiˬ jeˬ-iˬ maˬ muiˬ daˆ laˇ-aˬ. Caˆ keu ka hawˇ-eu miˇ tsaˬ-euˬ nui gahˇ paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ-euˬ k’awꞈ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ-eu, iˇ shaˬ shaˬ-eu, sehꞈ-eu, guiˇ deuˆ-eu, heu deuˬ, k’oeˇ ngeh ba naˆ maˬ tseˇ myaˬ dzehˬ laˇ-euˬ meh. Tsawˇ haˬ zaˬ Miˬyehˇ-ahˇ maˬ g’oe ni maˬ dehꞈ nya-a.

16 Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ neh laˆ cawˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ maˬ laˆ muiˬ nehˬ-a siˬ. Laˆ muiˬ nehˬ naˇ, Saˬdaˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ gaˇ duˇ-awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ k’awꞈ Saˬdaˬ neh yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ nya meh lehˇ ehˇ-euˬ dawˬ k’oeˇ tsaˬ law hawˇ ngaˬ-aˇ lehˇ noeˬ leˇ-eu meh. Maˇ diˇ naˇ nui noeˬ teu maˬ tsaˬ-a. Yeˬhawˇbaˬ jaˬ myawꞈ maˬ myawꞈ-eu miˇ neh, Saˬdaˬ-euˬ jaˬ myawꞈ dawˬ-ahˇ g’aˬ maˬ biꞈ-a.—Heˬbyehˇ 6:18.

17, 18. Saˬdaˬ neh laˆ cawˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jahˇ-eu lehˇ g’eh-eu nga?

17 Saˬdaˬ hawˇ-eu tsawˇ haˬ neh laˆ cawˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ laˆ muiˬ k’oꞈ nehˬ jiˇ nya meh laˬ? Laˆ muiˬ k’oꞈ nehˬ jiˇ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ maˬ jahˇ nya-eu jeˬ maˬ jaˆ-a. Saˬdaˬ neh ja bu-euˬ teu maˬ tsaˬ-a lehˇ bi siˬ duˬ laˇ-eu g’aˇ duˬ, aˇ yamˬ aˇ myaˆ ni ya zmˬ-eu lehˇ k’awꞈ aˬ yawꞈ siˬ nya-eu meh. K’oeˇ naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ aˇ dahˬ beh ngeh Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ mawꞈ-eu loꞈ-ehˇ bi pyeuꞈ laˇ-awˇ, “lmˬ bymˇ laꞈ k’oeˇ” jawˇ luꞈ-eu deuˬ-ahˇ k’awꞈ paˇ bi g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu meh. (Yoˇhaˬ 5:28, 29) Tsawˇ haˬ zaˬ naˇ-eu shiˇ-eu maˬ paˇ loˬ meh. Yeˬsuˇ Saˬdaˬ neh laˆ cawˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ, laˆ muiˬ k’oꞈ nehˬ jiˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ-ahˇ k’ehˇ g’eh leꞈ-awˇ, Saˬdaˬ neh mˇ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ bi “laˆ cawˆ” le meh. (1 Yoˇhaˬ 3:8) Yeˬhawˇbaˬ oˇ nehˬ laꞈ-euˬ miˇ neh, aˬ dui aˬ yawꞈ-ahˇ ya siˬ nya laˇ-awˇ, aˬ yawꞈ neh bi uˆ lahˇ ma lehˇ noeˬ tsehˆ-eu aˬ kawˬ-aˬ za-euˬ ma. Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ-a. (2 Beˬtuˆluˆ 3:9, 10-ahˇ gui.) Aˬ dui shaˬ zahˬ-ahˇ ya tahˬ puˬ k’awꞈ, oˇ dzeuˇ nya ni aˬ yawꞈ caw ba nehˬ laꞈ meh.—Yoˇhaˬ 4:23; 1 Gawˇliˬtu 10:13-ahˇ gui.

18 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ tseˇ lehˇ aˬ dui-ahˇ maˬ ka tiˇ-a. Yawˬ ha naꞈ-i tseˇ geuꞈ nya-eu laꞈ sawˬ biꞈ taˬ-euˬ meh. Laꞈ sawˬ heu aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ nga lehˇ ja sawˇ ma.

Yawˬ ha naꞈ-i tseˇ geuꞈ nya-eu laꞈ sawˬ-ahˇ nawˇ aˬ joˆ-ehˇ ya zmˬ-eu nga?

19. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ aˬ jeˬ laꞈ sawˬ biꞈ-euˬ nga? Laꞈ sawˬ heu hmˬ-euˬ g’aˇ duˬ, aˬ jeˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu nga?

19 Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui-ahˇ biꞈ-euˬ yawˬ ha naꞈ-i tseˇ geuꞈ nya-eu laꞈ sawˬ heu, jeˬ zaˬ nehˬ-ehˇ bi beu gaˇ-eu meh. Jeˬ zaˬ-aˬ, tsaˬ-eu hawˇ-eu maˬ tsaˬ-eu maˬ tseˇ paˆ nya-a. Ehˇ k’awꞈ, tsawˇ haˬ naˇ, yawˬ ha aˬ joˆ-ehˇ dehꞈ-eu lehˇ tseˇ nya-awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui k’ahˇ mˇ-eu laˬ lehˇ k’awꞈ noeˬ tsehˆ nya-eu meh. (Dawˬdaˬ 30:24-28) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ laˬ k’aˬ bi cehˇ mawꞈ-eu miˇ neh, caˆ mawˇ kawˇ loꞈ-ehˇ maˬ beh-aˬ, aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ mawꞈ nya, aˬ suˇ g’aˬ nehˬ-ehˇ cawˬ mawꞈ nya, aˬ joˆ-ehˇ dehꞈ mawꞈ nya lehˇ, yawˬ ha naꞈ-i tseˇ nya-eu meh.

20, 21. Nymˬ-mˇ neh tseˇ nya-eu laꞈ k’oeˇ neh muiˬ dzehˬ-eu aˬ geu jeˬ nga?

20 Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ-ahˇ bi gaˬ mawꞈ meh. (Maꞈtehˬ 22:37, 38) Zaˬ tiˬ g’aˬ neh-iˬ maˬ ka tiˇ gaˇ, nui ma laꞈ k’oeˇ neh “Ngaˇ nawˬ-ahˇ gaˬ nya” daˬ-oˇ lehˇ ehˇ ngeh, aˬ da deuˬ laˬ k’aˬ cehˇ-eu loꞈ-ehˇ, Miˬyehˇ k’awꞈ teu gaˇ duˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ aˬ yawꞈ-euˬ gaˇ mˇ-eu hawˇ-eu maˬ mˇ-eu yawˬ ha naꞈ-i bi tseˇ laꞈ-euˬ meh. Saˬdaˬ hawˇ-eu Aˬdaˬ,Eˇbaˆ, Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ maˬ mˇ-eu g’aˇ duˬ tseˇ-euˬ meh. Nawˇ tawˇ neh aˬ jeˬ-ahˇ tseˇ nmˇ?

21 Yeˬhawˇbaˬ-euˬ gaˇ mˇ-eu tseˇ lehˇ nawˬ-ahˇ g’aˬ biꞈ mawꞈ miˇ-a. G’awˬ mya lam g’aˬ, Saˬdaˬ jawˇ paw maˬ jawˇ ni Miˬyehˇ nui k’ahˇ mˇ-eu g’aˇ duˬ noeˬ tsehˆ-euˬ meh. (Dawˬdaˬ 27:11) Shaˬ zahˬ maˬ paˇ jaˆ-euˬ Miˬyehˇ-euˬ miˇ shuiꞈ-ahˇ ya jawˇ-eu g’aˇ duˬ, nymˬ-mˇ nawˇ aˬ jeˬ ya jahˇ-eu nga? Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ gaˇ kawˆ heu bi siˬ nehˬ laꞈ tehꞈ-a.