Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Maꞈtehˬ gaˬ naˇ yaw huiˬ 5-7

Maꞈtehˬ gaˬ naˇ yaw huiˬ 5-7

5 Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ aˇ maꞈ˗ahˇ haw mawˇ ngeh, gawˬ jawˬ kʼoeˇ taˆ daˆ leˇ˗awˇ nuiˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ peh laˇ˗euˬ meh. 2 Teu ngeh Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ mehˬ dahˬ beh˗euˬ meh.

3 “Miˬyehˇ˗ahˇ gʼoe˗eu loˬ nga lehˇ siˬ nya˗eu deuˬ naˇ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, mˬ taˆ Miˇkʼahˬ˗aˬ, a aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ pyeuꞈ meh.

4 “Nui ma shaˬ zahˬ mˇ˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za meh.

5 “Nahˬ yu ni gʼeh˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, miˇ tsaˬ heu aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ oꞈ˗eu jeˬ biˇ pyeuꞈ meh.

6 “Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ geuꞈ mawꞈ dui dui˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ ya mawˇ meh.

7 “Gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za meh.

8 “Nui ma yaw dawˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ ya mawˇ meh.

9 “Tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ ni jahˇ˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ lehˇ bi kuˇ meh.

10 “Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ mˇ˗eu miˇ neh kʼehˬ gaˇ kʼaˆ gaˇ ya daˬ˗eu deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, mˬ taˆ Miˇkʼahˬ b aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ pyeuꞈ meh.

11 “Naw maꞈ ngaˬ˗euˬ baˬ da neh kʼehˬ gaˇ kʼaˆ gaˇ ya daˬ˗awˇ, ja bu gaˇ ya daˬ ngeh laˬ kʼaˬ cehˇ meh. 12 Naw maꞈ mˬ taˆ za˗eu laꞈ sawˬ huiˬ dui poeˬ dui dui˗eu miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˬ. Gaˇ hu˗euˬ Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu deuˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ gaˇ ya daˬ˗euˬ meh.

13 “Naw maꞈ miˇ tsaˬ heu˗euˬ saˬ deuꞈ pyeuꞈ meh. Saˬ deuꞈ˗ahˇ saˬ deuꞈ saˬ ca yaw taˆ maˬ paˇ ahˇ naˇ, taˆ kʼoꞈ laˇ ni jahˇ nya˗a laˬ? Biˬ dzeh˗awˇ aˬ cawˬ neh nawˬ nawˬ˗ehˇ bi cah˗eu maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ jeˬ˗iˬ gaˇ dahˇ maˬ paˇ tsoeˬ meh.

14 “Naw maꞈ miˇ tsaˬ heu˗euˬ yaw bya pyeuꞈ meh. Gawˬ jawˬ kʼoeˇ taˆ jaˆ˗eu meuˬ naw maꞈ˗ahˇ maˬ dehˬ kaˬ zaꞈ nya˗a. 15 Tsawˇ haˬ deuˬ tsiˇ kʼmˬ doꞈ naˇ kʼaˆ puˬ neh moꞈ kaˬ zaꞈ taˬ˗awˇ maˬ bi jaˆ˗a. Iˇ kahˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ bi mawˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ hawˬ jeh kʼoeˇ taˆ ciˬ daˆ taˬ˗awˇ bi jaˆ˗eu meh. 16 Teu gaˇ duˇ ni naw maꞈ˗euˬ yaw bya aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi bya nehˬ˗awˬ. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ aˬ cawˬ deuˬ naw maꞈ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ haw mawˇ˗awˇ, naw maꞈ˗euˬ mˬ taˆ Aˬda Miˬyehˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ laˇ˗eu meh.

17 “Ngaˇ˗aˬ, Moˇseˬ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ hawˇ˗eu Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu deuˬ neh mehˬ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˇ saˬ bi saˬ˗eu lehˇ oe˗euˬ maˬ ngeuˇ, bi byah laˇ˗eu lehˇ oe˗euˬ ma. 18 Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ dawˇ coe ni ehˇ nehˬ nyaˇ. Mˬ hawˇ˗eu miˇ paˇ byoˆ iˇ˗euˬ kʼawꞈ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ sahˬ boꞈ aˇ mawˇ tiˬ mawˇ tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ maˬ byoˆ˗iˇ˗a. Teu gaˇ kʼaˇ boꞈ taˬ˗euˬ dawˬ tawˆ luꞈ byah laˇ˗eu yaw duˬ baw meh. 19 Teu miˇ neh aˇ yeˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ huiˬ gaˇ maˬ duˇ˗eu zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ˗ahˇ maˬ mˇ caw ni gʼeh˗awˇ, aˬ cawˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ni mehˬ nehˬ˗eu deuˬ˗aˬ, mˬ taˆ Miˇkʼahˬ c nehˬ˗ehˇ maˬ geuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ teu˗ahˇ dehꞈ caw˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ni mehˬ˗eu deuˬ mˬ taˆ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ geuˇ˗eu meh. 20 Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Zahˇ mehˬ˗eu saˬ laˬ deuˬ hawˇ˗eu Paˬliˬsehˇ deuˬ d naˆ maˬ tseˇ maˬ mˇ muiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗aˬ, tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ mˬ taˆ Miˇkʼahˬ˗ahˇ e maˬ ya le uˇ˗a.

  21 “‘Tsawˇ haˬ taˬ sehꞈ. Tsawˇ haˬ˗ahˇ sehꞈ˗eu aˬ geu gʼaˬ maˬ kaˬ saˇ naˇ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ meh’ lehˇ ehˇ˗eu gaˇ hu˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naw maꞈ ya gaˬ haw˗euˬ meh. 22 Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Yawˬ ha˗euˬ mehˇ nmˇ˗ahˇ nui ma pehˇ˗eu maˬ taˬ leˇ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ maˬ kaˬ saˇ naˇ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ meh. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ haw teˬ˗awˇ cehꞈ lehꞈ ka˗eu dawˬ ngehˬ˗eu aˬ geu gʼaˬ maˬ kaˬ, saˇ naˇ kʼaˇ huiˬ˗eu hmˬ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ meh. ‘Aˬ cawˬ˗ahˇ dawˇ ga’ lehˇ ehˇ˗eu aˬ geu gʼaˬ maˬ kaˬ miˬ dzaˬ doꞈ doꞈ˗ehˇ jaˆ˗eu Geˬheˬnaˬ˗ahˇ f bi laˆ cawˆ meh.

23 “Teu miˇ neh nawˇ lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ yuˇ˗awˇ lawˇ duˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗ahˇ lawˇ leˇ ngeh, nawˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ nui ma pehˇ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ doˆ laˇ naˇ, 24 lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ lawˇ duˬ mehˬ shi bi jaˆ yaꞈ˗awˇ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ jeˬ hu laˆ tsaˬ laˆ tsahˇ kʼoꞈ˗iˇ. Kʼoeˇ ngeh hawˇ˗eu gʼoꞈ laˇ˗awˇ lawˇ˗eu shehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ lawˇ˗awˬ.

25 “Nawˬ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ ja˗eu lehˇ gʼeh˗eu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ gaˇ ma˗ahˇ iˇ luꞈ ngeh neh yaw kawˇ kawˇ ma˗ehˇ laˆ tsaˬ geuꞈ˗awˬ. Maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ˗euˬ laꞈ˗ahˇ a nehˬ meh. Yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ jiˇ tawˬ˗ahˇ haw˗eu yaw huiˬ gʼaˬ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ tawˬ˗ahˇ bi nyehꞈ uˇ˗eu meh. 26 Ngaˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Nawˬ˗euˬ pyuˇ maˬ biꞈ cuˆ cuˆ jiˇ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni nawˇ tawˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ ya doˆ laˇ˗a.

27 “‘Aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ ya joe˗a’ lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ naw maꞈ gaˬ haw˗euˬ meh. 28 Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Aˬ suˇ gʼaˬ maˬ kaˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ mawꞈ˗eu nui ma neh haw˗euˬ naˇ, zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh mˇ bahˬ shaw˗euˬ meh. g 29 Nawˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ aˇ maˇ paw˗euˬ nuiˆ nawˬ˗ahˇ bi mˇ bahˬ laꞈ˗euˬ naˇ, myaˆ nuiˆ teu nuiˆ˗ahˇ kʼeuꞈ doˆ dzeh˗awˬ. Laˆ cawˆ˗eu jawˇ duˬ pyeuꞈ˗eu Geˬheˬnaˬ˗ahˇ h gʼawˇ mawˇ mawˇ lah ni bi biˬ puiˆ ngeh to˗aˬ, myaˆ nuiˆ tiˬ nuiˆ cawˆ iˇ˗eu˗aˬ, maˬ gaˇ dzehˬ tehꞈ˗a. 30 Nawˬ˗euˬ aˬ laꞈ aˇ maˇ laꞈ nawˬ˗ahˇ bi mˇ bahˬ laꞈ˗euˬ naˇ, aˬ laꞈ teu laꞈ˗ahˇ deuˆ cehˆ dzeh˗awˬ. Laˆ cawˆ˗eu jawˇ duˬ pyeuꞈ˗eu Geˬheˬnaˬ˗ahˇ i gʼawˇ mawˇ mawˇ lah ni ya iˇ ngeh to˗aˬ, aˬ laꞈ tiˬ laꞈ cawˆ iˇ˗eu˗aˬ, maˬ gaˇ dzehˬ tehꞈ˗a.

31 “Kʼoeˇ uˬ taꞈ, ‘Miˬ zaˬ kʼoꞈ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ maˬ kaˬ miˬ zaˬ kʼoꞈ˗eu sahˬ boꞈ ya biꞈ meh’ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ jaˆ meh. 32 Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗euˬ j maˬ ngeuˇ gaˇ, yawˬ jeˬ yawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ baˬ da neh miˬ zaˬ˗ahˇ kʼoꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ, yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ joe ni mˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Heu loꞈ˗ehˇ bi kʼoꞈ˗euˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ˗ahˇ sheuˬ˗eu deuˬ jiˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ joe˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

33 “‘Naw maꞈ yawˬ ha maˬ mˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ taˬ kamˬ. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ k saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ naˇ, yawˬ ha neh saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ ya jaˆ mehʼ lehˇ gaˇ hu˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naw maꞈ ya gaˬ haw˗euˬ meh. 34 Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ taˬ kamˬ. Mˬ˗ahˇ taˬ˗awˇ taˬ kamˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, mˬ˗aˬ Miˬyehˇ˗euˬ nuiˇ mahˬ meh. 35 Miˇ tsaˬ˗ahˇ taˬ˗awˇ taˬ kamˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, miˇ tsaˬ˗aˬ Miˬyehˇ˗euˬ aˬ kuiˇ cawˬ taˬ duˬ meh. Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ taˬ˗awˇ taˬ kamˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, meuˬ teu meuˬ˗aˬ huiˬ dui dui˗eu Sahˬpaˬ˗euˬ meuˬ pyeuꞈ meh. 36 Yawˬ ha˗euˬ uˬ duˬ˗ahˇ l taˬ˗awˇ neh taˬ kamˬ. Naw maꞈ yawˬ ha˗euˬ uˬ duˬ tsehˇ kahˇ tiˬ kahˇ kʼawꞈ pyuˇ laˇ ni, naˆ˗iˇ ni maˬ jahˇ nya˗a. 37 Teu miˇ neh ngeuˇ naˇ ‘Ngeuˇ ma’, maˬ ngeuˇ naˇ ‘Maˬ ngeuˇ’ lehˇ ehˇ naˇ gʼaˬ meh. Teu taꞈ˗ehˇ dzehˬ˗eu dawˬ˗aˬ, yaw haiˬ gʼaˬ˗ahˇ a neh laˇ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ meh.

38 “Naw maꞈ ‘Myaˆ nuiˆ˗euˬ dah zaˇ myaˆ nuiˆ, seuˬ˗euˬ dah zaˇ seuˬ’ lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ ya gaˬ haw˗euˬ meh. 39 Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Haiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ taˬ ceh. Aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ˗euˬ baˬ ba aˇ maˇ pyawˬ˗ahˇ tehˆ laˇ naˇ, aˇ caˇ paw pyawˬ jiˇ ciˬ daˬ nehˬ˗awˬ. 40 Tiˬ gʼaˬ paˬ nawˬ˗euˬ pehˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ paw˗euˬ kahˇ˗ahˇ geuꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh saˇ naˇ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ ja˗iˇ mawꞈ naˇ, nawˬ˗euˬ pehˇ kʼahˬ laꞈ nyiˇ paw˗euˬ kahˇ jiˇ lehˆ nehˬ˗awˬ. 41 Baoˬ jaˆ˗eu tiˬ gʼaˬ nawˬ˗ahˇ kʼehˇ dzaˬ mawꞈ˗eu miˇ neh tiˬ laˇ kaˬ gaˇ kuˇ gʼeh naˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ nyiˬ laˇ kaˬ gaˇ iˇ gʼeh nehˬ˗awˬ. 42 Nawˬ˗ahˇ shaˇ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ˗awˬ. Nawˬ˗ahˇ ngaˬ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ dawˬ maˬ tmˇ ni ngaˬ nehˬ˗awˬ.

43 “Naw maꞈ ‘Nymˇ kaˬ taꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˬ. Muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ bye˗awˬ’ lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ ya gaˬ haw˗euˬ meh. 44 Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Nawˬ˗ahˇ muiˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ gaˬ˗awˬ. Nawˬ˗ahˇ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ˗awˬ. 45 Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ naw maꞈ mˬ taˆ jawˇ˗eu Aˬda Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ naˇ tsawˇ muiˬ kʼoeˇ taˆ maˬ ehˇ, tsawˇ doeˇ kʼoeˇ taˆ maˬ ehˇ, nahˇ ma bi doˆ laˇ˗eu meh. Yaw tsaˬ yaw dawˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, uˬ yehˇ biꞈ˗eu meh. 46 Nawˇ yawˬ ha˗ahˇ gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ gaˬ naˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ paˇ beu gaˇ˗eu. Kawˬ taꞈ˗eu deuˬ kʼawꞈ ni teu naˆ ni˗aˬ mˇ luꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a loˇ? 47 Nawˇ yawˬ ha˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ dawˬ cawˬ puˬ naˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ paˇ beu gaˇ˗eu nga? Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu deuˬ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ luꞈ meh. 48 Naw maꞈ jiˇ naw maꞈ˗euˬ mˬ taˆ Aˬda loꞈ˗ehˇ byah kuꞈ˗eu nui gaˬ ya mˇ mawˇ meh.

6 “Nawˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ˗eu teu naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi kʼahˬ sehˇ jehˆ˗eu gʼaˇ duˬ taˬ bi pyeuꞈ. Nawˇ toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ mˬ taˆ Aˬda nawˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ maˬ paˇ biꞈ meh. 2 Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ ngeh, tsawˇ muiˬ jahˇ geuꞈ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ taˬ gʼeh. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ aˬ cawˬ neh bi ja ceuˬ mawꞈ˗eu miˇ neh, uˬ duˬ tahˬ nymˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, gaˇ ma kʼoeˇ taˆ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ tsaꞈ gaˬ˗ehˇ cah˗eu meh. Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ dawˇ coe ni ehˇ nehˬ nyaˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ teu myaˆ ni za˗eu tehꞈ meh. 3 Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ biꞈ ngeh aˇ maˇ laꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ aˇ caˇ laꞈ˗ahˇ taˬ bi siˬ. 4 Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ ngeh aˬ cawˬ maˬ mawˇ gaˇ biꞈ. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ mawˇ jiˇ nya˗eu nawˬ˗euˬ mˬ taˆ Aˬda nawˬ˗ahˇ biꞈ kʼoꞈ nehˬ laꞈ meh.

5 “Nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh tsawˇ muiˬ jahˇ geuꞈ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ taˬ gʼeh. Aˬ yawꞈ maꞈ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh uˬ duˬ tahˬ nymˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, gaˇ ma gaˇ tsmˇ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ deuˬ mawˇ nya gaˇ yawꞈ˗awˇ shaˇ˗eu meh. Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ dawˇ coe ni ehˇ nehˬ nyaˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ teu myaˆ ni za˗eu tehꞈ meh. 6 Nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh kuˆ lawˆ laꞈ kʼoeˇ uˇ leˇ˗awˇ, maˬ mawˇ laˇ gaˇ jawˇ˗eu Aˬda Miˬyehˇ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˬ. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ mawˇ jiˇ nya˗eu Aˬda Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ meh. 7 Nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ gaˇ kawˆ aˬ yawꞈ tiˬ kawˆ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ mya poˆ toˇ toˇ˗ehˇ taˬ jawˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ guiˬ lahˬ gʼawˬ mahˇ ni shaˇ naˇ, Miˬyehˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ meh lehˇ noeˬ˗eu meh. 8 Nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ loꞈ˗ehˇ taˬ jahˇ. Aˬda Miˬyehˇ nawˇ maˬ shaˇ mi naˆ˗ehˇ nawˇ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya luꞈ meh.

9 “Nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh heu loꞈ˗ehˇ shaˇ˗awˬ.

“‘Mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu nga maꞈ˗euˬ Aˬda˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ tsawˇ haˬ deuˬ yaw zeu baw luꞈ˗uˇ. 10 Nawˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ keuˆ le luꞈ˗uˇ. Nawˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ mˬ kʼoeˇ taˆ byah laˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jiˇ bi byah laˇ luꞈ˗uˇ. 11 Nga maꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ nah yawꞈ˗euˬ hawˬ byawˇ biꞈ nehˬ laꞈ. 12 Nga maꞈ aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu loꞈ˗ehˇ nawˇ jiˇ nga maꞈ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ laꞈ. 13 Nga maꞈ˗ahˇ muˇ juˇ juˇ˗eu mehˬ nah maˬ ya caw teh˗iˇ ni caw ba nehˬ laꞈ. Yaw haiˬ gʼaˬ˗euˬ b laꞈ˗ahˇ neh ka kʼoꞈ nehˬ laꞈ.’

14 “Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ naˇ, mˬ taˆ Aˬda jiˇ nawˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ laꞈ tehꞈ˗a. 15 Ehˇ kʼawꞈ nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ maˬ pyehˬ nehˬ naˇ Aˬda Miˬyehˇ jiˇ nawˬ˗ahˇ iˬ baˇ maˬ pyehˬ nehˬ˗a.

16 “Nawˇ dzaˇ dzaˬ sheuˬ˗eu zahˇ jahˇ ngeh tsawˇ muiˬ jahˇ geuꞈ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ myaˆ pyawˬ nyoeˬ heuˇ ni taˬ jahˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ dzaˇ dzaˬ sheuˬ˗eu zahˇ jahˇ ngeh tsawˇ haˬ deuˬ bi mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ myaˆ pyawˬ nyoeˬ heuˇ ni taˬ˗eu meh. Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ dawˇ coe ni ehˇ nehˬ nyaˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ teu myaˆ ni za˗eu tehꞈ meh. 17 Ehˇ kʼawꞈ naw maꞈ dzaˇ dzaˬ sheuˬ˗eu zahˇ jahˇ ngeh myaˆ duꞈ puꞈ˗awˇ tsehˇ kahˇ kaˆ juˇ˗awˬ. 18 Naw maꞈ dzaˇ dzaˬ sheuˬ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ Aˬda Miˬyehˇ˗ahˇ maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ˗iˬ taˬ bi siˬ. Naw maꞈ toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ mawˇ jiˇ nya˗eu mˬ taˆ Aˬda naw maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ meh.

19 “Shmˇ kaw kaw leˇ nya˗awˇ, boeˬ dzaˬ leˇ nya˗eu, smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ leˇ nya˗eu miˇ tsaˬ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ deuˬ˗ahˇ poˆ poˆ˗ehˇ taˬ paˇ jawˇ. 20 Shmˇ kaw maˬ kaw leˇ nya˗eu, boeˬ maˬ dzaˬ leˇ nya˗eu, smˇ kʼoeˬ maˬ kʼoeˬ leˇ nya˗eu, mˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ deuˬ˗ahˇ poˆ uiˬ taˬ˗awˬ. 21 Yawˬ ha˗euˬ nui ma yawˬ ha˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ kʼaˇ jaˆ gaˇ jaˆ˗eu meh.

22 “Myaˆ nuiˆ heu naˇ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ tahˬ bya nehˬ˗eu tsiˇ kʼmˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Nawˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ tiˬ jeˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ naˇ, nawˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ mawˇ lah ni bya˗eu meh. 23 Ehˇ kʼawꞈ nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ myaˆ naˆ˗eu nui ma neh haw naˇ nawˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ mawˇ lah ni zahˇ tsui ni pyeuꞈ˗iˇ meh. Nawˬ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ yaw bya maˬ paˇ jaˆ naˇ zahˇ tsui ni pyeuꞈ˗iˇ˗eu meh.

24 “Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ aˇ yamˬ aˬ yawꞈ tiˬ yamˬ laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ baw leˬ nyiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ nya˗a. Baw leˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ gaˬ naˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ bye meh. Tiˬ gʼaˬ˗ahˇ yaw zeu baw naˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ yaw zeu ma baw˗a. Naw maꞈ jiˇ aˇ yamˬ tiˬ yamˬ laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ hawˇ˗eu pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗euˬ zaˬ kʼaˆ maˬ geuꞈ nya˗a.

25 “Teu miˇ neh ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Yaw dehꞈ dehꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ dzaˬ dzaˬ˗ehˇ dehꞈ paˬ nga, aˬ jeˬ dm dm˗ehˇ dehꞈ paˬ nga lehˇ taˬ paˇ kʼahˬ lahˇ. Dehꞈ˗eu jeˬ˗aˬ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ˗awˇ, gʼawˇ mawˇ jiˇ dm gʼaˬ dm lmˇ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a laˬ? 26 Mˬ taˆ zaw˗eu aˇ jiˇ deuˬ˗ahˇ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ cehˇ ka˗eu, cehˇ yehˬ˗eu maˬ baw˗a. Cehˇ jiˇ maˬ jaˆ˗a. Ehˇ kʼawꞈ mˬ taꞈ Aˬda aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ bi dzaˬ bi dawˇ˗eu meh. Naw maꞈ aˇ jiˇ naˆ maˬ tseˇ aˇ poeˬ baw˗eu maˬ ngeuˇ laˬ? 27 Kʼahˬ lahˇ kʼahˬ lahˇ˗ehˇ jawˇ˗awˇ neh ziˇ baw dzehˬ laˇ meh laˬ? 28 Dm gʼaˬ dm lmˇ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh kʼahˬ lahˇ de? Bawˇ tsahˬ aˇ yehˆ˗ahˇ haw sheˇ. Aˇ naˆ ni muiˬ˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ mˇ˗eu maˬ baw˗a. Mehˬ tsoeˬ guꞈ˗eu maˬ baw˗a. 29 Ngaˇ ehˇ nehˬ nyaˇ. Sahˬ paˬ Sawˇlaˬmoˬ mehˬ tsoeˬ aˇ naˆ ni dm muiˬ taˬ˗euˬ kʼawꞈ, bawˇ tsahˬ aˇ yehˆ teu tiˬ yehˆ geuꞈ muiˬ taˬ gaˇ maˬ keuˆ˗a. 30 Miˬyehˇ iˬ nah dehꞈ˗awˇ ni shawˬ nah miˬ dzaˬ˗ahˇ ya puiˆ˗iˇ˗eu bawˇ tsahˬ aˇ yehˆ˗ahˇ kʼawꞈ teu naˆ ni bi geuꞈ muiˬ naˇ, nui jah gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ˗oˇ naw maꞈ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ aˇ naˆ ni bi geuꞈ muiˬ paˬ nga? 31 Teu miˇ neh ‘Aˬ jeˬ dzaˬ dzaˬ˗ehˇ, aˬ jeˬ dawˇ dawˇ˗ehˇ, aˬ jeˬ dm dm˗ehˇ’ dehꞈ paˬ nga lehˇ taˬ kʼahˬ lahˇ. 32 Miˬyehˇ˗ahˇ maˬ siˬ nya˗eu deuˬ naˇ teu˗ahˇ leh jeh˗awˇ poˆ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ naw maꞈ˗euˬ mˬ taˆ Aˬda naw maꞈ heu deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ loˬ meh lehˇ siˬ nya luꞈ meh.

33 “Teu miˇ neh naw maꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ jeˬ hu taˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ aˬ myah luꞈ naˇ haˬ˗awˬ. Nawˇ toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ teu deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ biꞈ nehˬ laꞈ meh. 34 Ni shawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ kʼahˬ taˬ lahˇ. Yawˬ nah na luꞈ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ jaˆ meh. Aˬ yawꞈ nah yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ kʼahˬ lahˇ naˇ gʼaˬ˗aˇ.

7 “Nawˇ aˬ cawˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ taˬ paˇ poˆ. Toˆ˗ehˇ naˇ Miˬyehˇ jiˇ nawˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ maˬ poˆ˗a. 2 Nawˇ aˬ cawˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ kʼaˇ poˆ˗eu loꞈ˗ehˇ, Miˬyehˇ jiˇ nawˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ poˆ meh. Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ naˇ, aˬ yawꞈ jiˇ nawˬ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ kʼoꞈ nehˬ laꞈ meh. 3 Nawˇ aˬ jeˬ miˇ neh yawˬ ha˗euˬ myaˆ nuiˆ˗ahˇ tsmˬ˗eu daˇ kawˬ˗ahˇ maˬ haw ni, mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ˗ahˇ ahˇ˗eu myaˆ pawꞈ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ de? 4 Yawˬ ha˗euˬ myaˆ nuiˆ˗ahˇ daˇ kawˬ tsmˬ luꞈ gaˇ neh mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ‘Ngaˇ nawˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ myaˆ pawꞈ yuˇ doˆ nehˬ nyaˇ’ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ nya nmˇ? 5 Tsawˇ muiˬ jahˇ geuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗oˇ, yawˬ ha˗euˬ myaˆ nuiˆ˗ahˇ tsmˬ˗eu daˇ kawˬ jeˬ hu yuˇ dzeh˗awˬ. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yaw muiˬ˗ehˇ mawˇ shawˇ laˇ˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ myaˆ pawꞈ yuˇ doˆ nehˬ nya meh.

6 “Muiˬ˗eu shawˇ˗eu jeˬ aˬ kuiˬ˗ahˇ taˬ biꞈ nehˬ. Aˇ caˇ caˇ kʼawꞈ sehˇ aˬ zaꞈ˗ahˇ taˬ dzeh nehˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ teu˗ahˇ nawˬ pyehˆ nawˬ lehˆ˗awˇ, naw maꞈ˗ahˇ paˇ tsawˬ kawꞈ laˇ tehꞈ˗a.

7 “Maˬ tsehˆ leˇ ni shaˇ˗awˬ. Shaˇ naˇ za tehꞈ˗a. Maˬ tsehˆ leˇ ni poˆ˗awˬ. Poˆ naˇ ya mawˇ tehꞈ˗a. Maˬ tsehˆ leˇ ni kʼoˆ˗awˬ. Kʼoˆ naˇ pah laˇ tehꞈ˗a. 8 Kʼaˇ shaˇ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ za˗awˇ, kʼaˇ poˆ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ ya mawˇ tehꞈ˗a. Laˇ gʼoˆ˗ahˇ kʼaˇ kʼoˆ˗eu deuˬ jiˇ pah le tehꞈ˗a. 9 Yawˬ ha˗euˬ zaˬ kaˬ muˇ shaˇ gaˇ, kʼaˬ lo biꞈ nehˬ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ jawˇ˗a? 10 Yawˬ ha˗euˬ zaˬ ngaˬ shaˬ shaˇ gaˇ, aˇ lawˇ nyehꞈ nehˬ ma laˬ? 11 Naw maꞈ iˬ baˇ zaˬ deuˬ kʼawꞈ yawˬ ha˗euˬ zaˬ˗ahˇ yaw muiˬ biꞈ nehˬ˗eu siˬ nya naˇ, mˬ taˆ Aˬda Miˬyehˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ shaˇ˗eu deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ jeˬ aˇ naˆ ni biꞈ nehˬ paˬ nga?

12 “Teu miˇ neh nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ yawˬ ha˗ahˇ bi mˇ nehˬ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ nehˬ˗awˬ. Dawˬ heu naˇ Moˇseˬ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ hawˇ˗eu Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu deuˬ neh mehˬ˗euˬ dawˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh dawˬ ma yaw dzahˇ pyeuꞈ meh.

13 “Gʼoˆ kʼehˬ yaw suꞈ˗ahˇ neh uˇ leˇ˗awˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, luˬ˗iˇ seˇ˗iˇ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼoˆ kʼehˬ˗aˬ, jeˇ lo ni gʼeh˗awˇ, gaˇ ma kʼawꞈ saˇ lehˆ ni gʼeh˗eu miˇ neh uˇ leˇ˗eu tsawˇ haˬ yaw myaˬ meh. 14 Dehꞈ˗eu jeˬ jaˆ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼoˆ kʼehˬ˗aˬ, suꞈ ti ni gʼeh˗awˇ gaˇ ma kʼawꞈ yaw shaˬ miˇ neh poˆ mawˇ˗eu tsawˇ haˬ yaw cuiˆ meh.

15 “Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu deuˬ ma lehˇ ehˇ˗eu jaˬ myawꞈ deuˬ˗ahˇ yahˇ˗awˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ nahˬ yu ni gʼeh˗eu yawˇ jahˇ geuꞈ kʼawꞈ, maˇ diˇ naˇ guˆ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ mehꞈ dui dui laˇ taˬ˗euˬ kʼaˬ yehˇ˗ahˇ duˇ˗eu meh. 16 Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ haw naˇ aˬ yawꞈ maꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ meh. Aˬ gah aˇ bawˬ˗ahˇ aˬ gaꞈ aˇ siˬ siˬ le nya˗a loˇ? Aˇ daꞈ aˇ bawˬ˗ahˇ neh siˬ guˬ aˇ siˬ siˬ le nya˗a loˇ? 17 Teu gaˇ duˇ ni aˇ bawˬ yaw muiˬ˗ahˇ aˇ siˬ yaw muiˬ siˬ le˗awˇ, maˬ muiˬ˗eu aˇ bawˬ˗ahˇ maˬ muiˬ˗eu aˇ siˬ siˬ le˗eu meh. 18 Aˇ bawˬ yaw muiˬ˗ahˇ maˬ muiˬ˗eu aˇ siˬ maˬ siˬ le nya˗eu loꞈ˗ehˇ, maˬ muiˬ˗eu aˇ bawˬ˗ahˇ jiˇ aˇ siˬ yaw muiˬ maˬ siˬ le nya˗a. 19 Aˇ siˬ yaw muiˬ maˬ siˬ le nya˗eu aˇ bawˬ deuˬ naˇ, bi deuˆ dzeh˗awˇ miˬ dzaˬ˗ahˇ bi baꞈ puiˆ meh. 20 Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ haw naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ meh.

21 “Ngaˬ˗ahˇ ‘Sahˬ paˬ˗oˇ, Sahˬ paˬ˗oˇ’ lehˇ kʼaˇ kuˇ˗eu deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ mˬ taˆ Miˇkʼahˬ˗ahˇ c ya uˇ leˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Mˬ taˆ jawˇ˗eu ngaˬ Da˗euˬ nui kʼahˇ mˇ˗eu deuˬ tehꞈ˗ehˇ ya uˇ leˇ˗eu meh. 22 Teu nah keuˆ laˇ ngeh tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni ngaˬ˗ahˇ ‘Sahˬ paˬ˗oˇ, Sahˬ paˬ˗oˇ, nga maꞈ nawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ aˬ cawˬ˗ahˇ ja mehˬ maˬ tawˇ. Nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gʼoe˗awˇ neh nehꞈ deuˬ˗ahˇ teh doˆ maˬ tawˇ. Nawˬ˗euˬ baoˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ neh zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ maˬ tawˇʼ lehˇ ehˇ tehꞈ˗a. 23 Teu ngeh ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ‘Yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ˗oˇ, ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ siˬ nya nya. Ngaˬ˗euˬ dawˬ peh taˬ laˇ’ lehˇ ehˇ nehˬ ma.

24 “Teu miˇ neh ngaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ mˇ caw˗eu deuˬ naˇ, kʼaˬ lo kʼoeˇ taˆ iˇ kahˇ tsoˆ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ duˇ tehꞈ˗a. 25 Iˇ kahˇ teu naˇ kʼaˬ lo kʼoeˇ taˆ tsoˆ taˬ˗euˬ miˇ neh uˬ yehˇ yehˇ ma yehˇ le˗awˇ, iˇ cuꞈ huiˬ le kʼawꞈ, jaˬ lehˇ lehˇ ma baw laˇ kʼawꞈ maˬ coˬ dzeh˗iˇ˗a. 26 Ngaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya gaˬ˗euˬ kʼawꞈ maˬ mˇ caw˗eu deuˬ naˇ, kʼaˇ shuiꞈ kʼoeˇ taˆ iˇ kahˇ tsoˆ˗euˬ tsawˇ haˬ dawˇ ga˗ahˇ duˇ˗eu meh. 27 Iˇ kahˇ teu naˇ uˬ yehˇ yehˇ ma yehˇ le˗awˇ, iˇ cuꞈ huiˬ le ngeh, jaˬ lehˇ lehˇ ma baw laˇ ngeh, tiˬ jeˬ˗iˬ geuꞈ dzaˬ˗eu maˬ ahˇ ni baw pyaˆ baw shaˆ jiˇ˗eu meh.”

28 Yeˬsuˇ teu loꞈ˗ehˇ ehˇ gʼaˬ ngeh tiˬ jawˇ, tsawˇ haˬ aˇ maꞈ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ jeˬ mehˬ kawˆ˗ahˇ zahˬ leˇ taˬ˗euˬ meh. 29 Teu naˇ Yeˬsuˇ zahˇ mehˬ˗eu saˬ laˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mehˬ ni Miˬyehˇ˗ahˇ neh baoˬ za˗euˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ mehˬ˗eu miˇ neh meh.

a Mˬ taˆ Miˇkʼahˬ hawˇ˗eu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

b 5:3-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

c 5:3-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

d 5:3-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

e Paˬliˬsehˇ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ ciˇ liˇ cawˇ lawˇ deuˬ˗ahˇ keuˆ ni mˇ caw˗eu uˬ taꞈ, zahˇ nui deuˬ jiˇ jahˇ doˆ lahˬ˗awˇ, uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ˗ahˇ aˇ dzehˬ dzeuˇ ni tuˆ tehˬ deuˇ taˬ˗euˬ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

f Geˬheˬnaˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗euˬ laꞈ nyiˇ paw jaˆ˗eu jaˆ guˆ jaˆ meuˬ keuˬ dzeh duˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

g Do lehˇ yuˇ paˇ naˇ, “nui ma laꞈ kʼoeˇ neh joe˗euˬ meh.”

h  5:22-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

i  5:22-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

j Dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, pawˇneˬ˗yaˬ lehˇ ehˇ˗eu Gaˬliˇ dawˬ˗ahˇ neh oe˗euˬ meh. Heu dawˬ naˇ, Miˬyehˇ neh yaw bahˬ lehˇ sawˇ taˬ˗euˬ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu yaw myaˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ keuˆ mawꞈ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ joe˗eu, mawˇ do ahˬ˗eu, maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗euˬ gaˇ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ˗eu, aˬ buˇ aˬ li cawˬ cawˬ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ˗eu, jeˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ˗eu, heu deuˬ ahˇ˗eu meh.

k Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, dawˬ tawˆ kʼoeˇ taˆ huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ pyeuꞈ meh.

l Uˬ duˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, ziˇ˗ahˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

a Yaw haiˬ gʼaˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Saˬdaˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

b 5:37-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

c 5:3-euˬ ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.