Ci amɛ kotokun sanŋdi nɛniɖe wakɔ ӡinӡindoshimɛ xweshiaxweɔ, teokrasixɔ sugbɔ gbevawudo mì. Eyi taɖo exɔcucudɔ jikpɔgbɛ vovovo ciwo yí le xexeɛ mɛ ɖui mɔ yewoacu mìwo sɛnsɛnwaxuwo yí agbedra ɖewo do le texwe ciwo yí wu 2 700 le sumɔsumɔxwe 2020 mɛ. a

 Eve mì nu mɔ, COVID-19 dɔ̀bamɛ lɔ dɔ yí mìdegbewa edɔ cɛwo pleŋ vɛ o. Edɔjikpɔha lɔ ɖo te exɔcucu toto sugbɔtɔ le xexeɛ pleŋ mɛ keŋ atɛnŋ aglɔn ta nɔ mìwo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnuwo yí agbewa do ejukplɔtɔwo sewo ji. Ci ele ahan can ɔ, wocu mìwo sɛnsɛnwaxuwo yí gbedra ɖewo do le texwe ciwo yí wu 1 700 le sumɔsumɔxwe 2020 lɔ mɛ gbɔxwe dɔ̀bamɛ lɔ to. Sɔ kpe nɔ cɛwoɔ, axwe ciwo alɔjedɔwaxuwo zannɔ; ciwo wocu alo drado wu 100. Kpɔ nyɔna ciwo mìwo nɔviwo kpɔ ci woɖegbɔ nɔ exɔcucudɔ amɛve ɖekawo ɖa.

 Alɔjedɔwaxu Cameroun tɔ. Alɔjedɔwaxu xoxuitɔ ci yí le Douala hwe sugbɔ yí ele mɔ woadra nu sugbɔ do le nu gbɔxwe nɔ agangan doji nywiɖe. Ci Wematata jikpɔgbɛ drɔ eho ci woazan asɔ drɛ do kpɔɔ, ékpɔ mɔ eho lɔ sugbɔ wu ci wozan do alɔjedɔwaxu ci yí li nu. Wogbeku nu mɛ kpɔ mɔ, yewoatɛnŋ acu alɔjedɔwaxu yoyu do nyigban bu ji alo axwle axwe ɖe yí adra yɛ do ma, vɔ lé enuwo vayi do wɛ mɔ wodegbewa ɖe le cɛwo mɛ o.

 Nɔviwo vase mɔ acɛkpakpa lɔ jikɔ ado emɔ to takpekpexɔ ɖeka gbɔ le Douala jugan lɔ tagbe. Emɔ ci wojijiɛ ado to nɔ adɔ yí woatɛnŋ ayinɔ hunnɔ lɔ fafɛɖe yí eshi, ezo, telefonuka koɖo nubuwo agbeva hunnɔ lɔ hɛnnɛ. Enu cɛwo pɛɛ yí alɔjedɔwaxu lɔ ӡan. Eyi taɖo Edɔjikpɔha lɔ lɔn mɔ, wo le cu alɔjedɔwaxu yoyu do takpekpewaxu lɔ nyigban ci yí le axa ni ji.

 Kunuɖetɔwo koɖo edɔwatɔ bu ciwo woxɔ yí cu fɛn nɔ yí wa dɔ lɔ doju: ayexa cɛ ci wozan yí dɔ esɔ blaŋ yí ehozanzan gbeɖekpɔtɔ. Le nyɔnɔnui mɛɔ, eho ci yí kpɔtɔ nɔ eho ci wodrɔ gbesasa mɔ yewoasɔ wa dɔ lɔ wu miliya ɖeka! Betɛli xomu lɔ vayi ci alɔjedɔwaxu yoyu lɔ mɛ dejinjin o yí COVID-19 dɔ̀ lɔ tɔ kakaka.

 Nɔvi ciwo yí le Betɛli Cameroun tɔ ɖu le ni, ɖo wowo gbenɔnɔ nyɔ doji yí fini wovawakɔ dɔ le gbenyɔ doji; wokpɔɛ mɔ Yehowa yí na alɔjedɔwaxu yoyu lɔ yewo. Asu koɖo ashi deka mɔ, “Mìjijiɛ mɔ mìawawa dɔ sɛnŋsɛnŋɖe doji kpoŋ ɖeɖe yí agbedasɛ yi mɔ enu gangan ŋtɔ teŋ yí nyi exɔ lɔ ci wocu nɔ mì.”

 Tojolabal gbegɔnmɛɖexu le Mexique. Tojolabal gbegɔnmɛɖetɔwo wa dɔ le Amérique centrale lɔjedɔwaxu ci yí gogo Mexico jugan lɔ na nɔ exwe sugbɔ. Vɔ Altamirano koɖo Las Margaritas kánmɛ ciwo yí jinjin enu hwɛɖeka to le kpeci 1 000 mɛ le alɔjedɔwaxu lɔ gbɔ yí wodonɔ Tojolabal gbeɛ le koŋ! Ci ele ahan ɔ, egbɔnnɔnu nɔ egbegɔnmɛɖetɔ lɔwo mɔ, woatɛnŋ aɖenɔ egbe lɔ gɔnmɛ asɔnɔ koɖo lé amɛwo dodoɔ gbe lɔ do kakayɛ. Egbegbɔnnɔnu nɔ alɔjedɔwaxu lɔ hɛnnɛ gbɔxwe akpɔ nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu ciwo yí sɔgbe le hunnɔ keŋ akpedo Tojolabal gbegɔnmɛɖexu lɔ nu alo alé nyɔwo do ka ji le gbe lɔ mɛ.

 Susu cɛwo dɔ yí Wemaŋlɛŋlɛ jikpɔgbɛ Edɔjikpɔha lɔ tɔ mɔ, egbegɔnmɛɖetɔ lɔwo le hun ayi ci fini wodonɔ Tojolabal-gbe lɔ le. Alɔjedɔwaxu lɔ sɔ gbeta mɔ nɔ yewoawɛɔ, yewoaxwle axwe ɖeka yí atrɔ ŋɖewo le nu. Ðo nɔ womɔ woacu dɔwaxuwo nɔ gbegɔnmɛɖetɔ lɔwo alo ahaya axwe ɖeɔ, eho lɔ awugan.

 Egbegɔnmɛɖetɔ ɖeka nu nyɔna ciwo wokpɔ le mɛ. Émɔ: “Exwe amɛwo yí ŋwa le alɔjedɔwaxu lɔ yí ɖeɖeɛ gbe lɔ gɔnmɛ, vɔ ŋdekpɔ xomu kuɖeka kpetii ci yí gogoŋ le hunnɔ yí donɔ anyi gbe lɔ o. Ecɛɔ, mìwo dɔwaxu lɔ le eju ci yí le dodomɛ nɔ Tojolabal gbedotɔwo kán mɛ. Ŋxonɔ nuxu koɖo Tojolabal gbedotɔwo gbeɖeka duu. Edɔ ŋvakpla enyɔgbe yoyu buwo le gbe lɔ mɛ yí egbegɔnmɛɖeɖedɔ ci ŋwakɔ nyɔkɔ doji.”

 Nɔ enuwo na mɔ mì le sumɔsumɔxwe 2021 mɛɔ, mìawa dɔ so egbegɔnmɛɖexu ciwo yí le azɔge koɖo Bibla kplakpla suklu xwe 75 nu. Woagbekpɔtɔ awakɔ dɔ so exɔcucudɔ gangan ciwo yí kan alɔjedɔwaxu amɛnyi nu. Ðowo yí nyi exɔcucudɔ ci wowawa le Ramapo, New York ci yí nyi mìwo dɔwaxu yoyu gangantɔ lɔ koɖo Argentine sɔ kpenɔ Italie lɔjedɔwaxu yoyu ciwo wocucuɔ. Gbesɔ kpe nɔ cɛwoɔ, mìӡan Fyɔɖuxuxɔ yoyu ciwo yí wu 1 000; mìɖo aɖɔli texwe nɔ mìwo bɔbɔwaxu 6 000 enu le ji, ɖo wodegbedo mì ji o. Mìagbedra Fyɔɖuxuxɔ 4 000 buwo do.

 Shini wokpɔnɔ ho le yí wanɔ exɔcucudɔ cɛwo pleŋ ɔ? Nɔviŋsu Lázaro González nyi Amérique centrale lɔjedɔwaxu jikpɔgbɛ mɛ tɔ. Éɖo biɔse cɛ ŋci hwenu exoxoɔ nuxu so Tojolabal gbegɔnmɛɖexu xɔcucudɔ lɔ nu. Émɔ, “enu sugbɔ dele mì shi le mìwo lɔjedɔwaxu lɔ nyigbanmamamɛ o. Eyi taɖo nɔ denyi xexeɛ pleŋ mɛ nɔviwo habɔbɔ lɔ yí kpedo mì nuɔ, mìdatɛnŋ acu egbegɔnmɛɖeɖe dɔwaxuwo nɔ mìwo kpena xɔsetɔ ciwo yí le lɛ o. Eho ciwo nɔviwo nanɔ le xexeɛ pleŋ mɛ dɔ yí egbegɔnmɛɖetɔwo tɛnŋ gogonɔ shini wododoɔ wowogbe le doji. Mìdokɔ akpe so jimɛ nɔ xexeɛ pleŋ mɛ nɔviwo habɔbɔ lɔ nɔ kpekpedonu cɛ ci wonana xomɛvutɔ.” Nyao yɔ, enu ciwo mínanɔ mɔ wo le sɔ do alɔ xexeɛ pleŋ mɛ dɔ lɔ yí dɔ exɔcucudɔ cɛwo nyi wawa. Amɛ sugbɔ nanɔ enu cɛwo to donate.pr418.com ji.