Yi enu ci yí le mɛ ji

Yi yi mɛnyɔwo tɔxu

ENUKPLAKPLA NYƆTA 50

Xɔse Koɖo Edɔwawawo Atɛnŋ Adɔ Woanyi Amɛjɔjɔɛ

Xɔse Koɖo Edɔwawawo Atɛnŋ Adɔ Woanyi Amɛjɔjɔɛ

“Kplɔ xɔse ci mìwo da Abraxamu ɖo do.”—RƆM. 4:12.

EHAJIJI 119 Ele Be Xɔse Nanɔ Mía Si

SUSU VEVI LƆ a

1. Sɔ kudo Abraxamu xɔse nu ɖe, enyɔ ci mìatɛnŋ abiɔ seɔ?

 CI AMƐ sugbɔ se nyɔ so Abraxamu nu can ɔ, wodenya nu sugbɔ so nu o. Vɔ eɔ nya enu sugbɔ so Abraxamu nu. Le kpɔwɛ mɛ, ènya mɔ woyɔ Abraxamu mɔ yɛnyi “eda nɔ mɛ ciwo pleŋ yí ɖo [xɔse].” (Rɔm. 4:11) Àtɛnŋ abiɔ eoɖeki se mɔ, ‘Keke natɛnŋ awa Abraxamu tɔ han yí aɖo xɔse ci han yí eɖoa?’ Àtɛnŋ awɛ dru.

2. Nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ mìakpla nu so Abraxamu kpɔwɛ nuɔ? (Ʒaki 2:​22, 23)

2 Emɔ ɖeka ci ji mìato yí aɖo xɔse Abraxamu tɔ han yí nyi kpɔ mɔ mìakpla nu so yi kpɔwɛ nu. Gashiagamɛ yí Abraxamu wanɔ do enyɔ ci Mawu nu ni ji. Éso le yi xwe yí yi ci eju ɖeka ci yí jinjin mɛ. Énɔ avɔnzavawo mɛ na nɔ xwe sugbɔ yí gbele gbesɔsɔ asɔ eviɛ vevi Izaki sa avɔn. Éʒan xɔse gbɔxwe woawa enu ŋtɔ́wo. Ci Abraxamu ɖo xɔse yí gbewa edɔ nywi ŋtɔ́woɔ, edɔ yí yi nu jɔ ji nɔ Yehowa yí wonyi xlɔwo. (Hlɛn Ʒaki 2:​22, 23.) Yehowa jijiɛ mɔ mìwo le wɛ nɔ mìwo nu akpe nɔ ye nɔ mìanyi yi xlɔwo. Ahan ejikɔ nɔ eɔ can nɛ. Eyi taɖo eto Bibla ŋwlɛtɔ Pɔlu koɖo Ʒaki ji yí woŋwlɛ nu so Abraxamu kpɔwɛ nu. Mìagbeje enyɔ ci Rɔmatɔwo eta 4 koɖo Ʒaki eta 2 nu so Abraxamu nu mɛ. Eta lɔwo koɖo ve nu enyɔ vevi ɖeka so Abraxamu nu.

3. Bibla kpukpui ci mɛ Pɔlu koɖo Ʒaki yɔ nyɔ soɔ?

3 Pɔlu koɖo Ʒaki yɔ nyɔwo so Gɔnmɛjeje 15:6 mɛ, ci yí nu mɔ: “[Abraxamu] kando Mawu nyɔ lɔ ji. Tɔhonɔ bui do jɔjɔɛnyinyi ji.” Nɔ mɛɖe nu jɔ ji nɔ Yehowa ɔ, ékpɔɛni do amɛjɔjɔɛ ji, yí gbekpɔɛni mɔ yɛnyi mɛ ci nu wodekpɔ nyɔ ɖe so o. Ekpaca amɛ mɔ Mawu ayɔ mɛ ci yí nyi nuvɔnmɛ mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛ yí kankandoji li mɔ eɔ can jijiɛ mɔ Mawu le kpɔ ye do ahan ji. Ecɛyɛ mìakpɔ enu ci yí taɖo Yehowa yɔ Abraxamu mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛ koɖo ŋci mìɖo awa nɔ woayɔ mìwo can ahan.

XƆSE LE VEVIÐE GBƆXWE WOANYI AMƐJƆJƆƐ

4. Nyi yí dɔ agbetɔwo denyi amɛjɔjɔɛwoɔ?

4 Le wema ci Pɔlu ŋwlɛ ɖaɖa Rɔmatɔwo mɛɔ, énu mɔ agbetɔwo pleŋ nyi nuvɔnmɛwo. (Rɔm. 3:23) Ci enyi ahan ɖe, lé mìwo nu atɛnŋ ajɔ ji nɔ Mawu yí ayɔ mì mɔ amɛjɔjɔɛ doɔ? Pɔlu zan Abraxamu kpɔwɛ keŋ asɔ kpedo Kristotɔ adodwiwo nu nɔ woakpɔ ɖoŋci nɔ nyɔbiɔse ŋtɔ́.

5. Nyi ji Yehowa nɔ te do yí yɔ Abraxamu mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛɔ? (Rɔmatɔwo 4:​2-4)

5 Hwenu yí Abraxamu le Kanna nyigban ji yí Yehowa yɔɛ mɔ amɛjɔjɔɛ. Nyi yí taɖo Yehowa yɔ Abraxamu mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛɔ? Ci Abraxamu wa do Moizi Se lɔ ji pɛpɛpɛ taɖo woyɔɛ mɔ amɛjɔjɔa? Oo, ahan yɔ nɛ go. (Rɔm. 4:13) Mawu nu nɔ Abraxamu mɔ yinyi amɛjɔjɔɛ ewa exwe 400 gbɔxwe yí wovana Ese lɔ Izraɛli jukɔn lɔ. Ecɛyɛ ɖe, nyi yí taɖo Mawu yɔ Abraxamu mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛɔ? Mawu wa xomɛvu sugbɔ nɔ Abraxamu yí nɔ te do yi xɔse ji yí yɔɛ mɔ amɛjɔjɔɛ.—Hlɛn Rɔmatɔwo 4:​2-4.

6. Lé Yehowa yɔnɔ nuvɔnmɛ ɖe mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛ doɔ?

6 Pɔlu nu mɔ nɔ mɛɖe ɖo xɔse do Mawu nuɔ, Mawu ahlɛn “yi xɔse lɔ ni do jɔjɔɛnyinyi ji.” (Rɔm. 4:​5, Ezoɖuɖu yoyu wema) Pɔlu nu kpi mɔ: “Davidi can nu enyɔ ɖeka lɔ ke. Davidi nu mɔ: ‘Amɛ a kpɔ jijɔ nyɔnɔnwitɔ nɔ́ Mawu de ɖekɔ kpɔ enu ciwo yí e wa o, vɔ Mawu xɔɛ shigbe é nyi amɛjɔjɔɛ ɛnɛ. Agbetɔwo xɔnɔ shicu nyɔnɔnwitɔ nɔ wo sɔ wowo nuvɔnwawa ke wo, yí wo cɔn wowo nuvɔnwawawo ji! Nɔ Tɔhonɔ xɔ amɛ ɖe shigbe mɔ agɔmajetɔ e nyi ɛnɛ ɔ, wo cushi nɔ amɛ lɔ nyao!’” (Rɔm. 4:​6-8; Eha. 32:​1, 2) Mawu sɔ agɔjeje sɔ kenɔ mɛ ciwo yí ɖo xɔse do nu. Ésɔ kenɔ gbijigbiji yí degbeva wanɔ ŋɖe nɔ wo sɔ kudo nu o. Ékpɔnɔ wo mɔ wonyi amɛjɔjɔɛwo sɔ kudo wowo xɔse ŋci.

7. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ anu mɔ Mawu sɛntɔ ciwo yí ni sa nyi amɛjɔjɔɛwoɔ?

7 Ci woyɔ Abraxamu, Davidi koɖo Mawu sɛntɔ egbejinɔtɔ buwo mɔ amɛjɔjɔɛwo can ɔ, wogbekpɔtɔ nyi nuvɔnmɛwo. Vɔ ci woɖo xɔse do Mawu nuɔ, ékpɔnɔ wo mɔ wonyi amɛjɔjɔɛ, vevitɔ nɔ ésɔ wo sɔ sɔ koɖo mɛ ciwo yí desinni o. (Efe. 2:12) Shigbe lé Pɔlu nui yi mɛ kɔ petii le yi lɛta lɔ mɛ ɛnɛɔ, xɔse le veviɖe gbɔxwe woatɛnŋ anyi exlɔ koɖo Mawu. Ahan enyi nɔ Abraxamu koɖo Davidi nɛ, yí ahan lɔ ke enyi nɔ mìwo can hɛnnɛ nɛ.

EKACACA CI YÍ LE XƆSE KOÐO EDƆWAWAWO MƐƆ?

8-9. Susu masɔgbe ci yí mɛɖewo ɖo do enu ci Pɔlu koɖo Ʒaki ŋwlɛ nuɔ, yí nyi yí taɖoɔ?

8 Na nɔ xwe sugbɔɔ, cɔciŋkɔnɔtɔwo dɔn enyɔ veviɖe so ekacaca ci yí le xɔse koɖo edɔwawa mɛ nu. Sɛnsɛnŋkɔnɔtɔ ɖewo kpla amɛwo mɔ enu ci woawa kpoŋ yí aci agbe yí nyi mɔ woaxɔ Axwetɔ Yesu Kristo ji se. Taŋfuin èse wonunɔ mɔ, “Xɔ Yesu ji se yí akpɔ hwlɛngan.” Cɔciŋkɔnɔtɔ lɔwo tɛnŋ zannɔ Pɔlu nyɔ ciwo yí mɔ: “Mawu yɔ wo mɔ amɛjɔjɔɛwo edɔwawa ma nɔ mɛ.” (Rɔm. 4:​6, NWT) Vɔ, mɛbuwo nunɔ mɔ “àtɛnŋ ahwlɛn eoɖeki” nɔ èyinɔ afi ciwo cɔcitɔwo kpɔ mɔ wonyi afi kɔkɔɛwo yí gbewanɔ edɔ nywiwo. Asɔ ɖo kpe wowo nyɔ jiɔ, woyɔnɔ Ʒaki 2:24 ci yí nu mɔ: “Amɛ a nyi amɛ jɔjwɛ le ŋkɔ nɔ Mawu sɔto edɔwawawo mɛ de nyi sɔto xɔse ɖekɛ kpaŋ mɛ o.”

9 Ci evototo le enyɔ lɔwo mɛɔ, cɔci wemanyatɔ ɖewo nu mɔ Pɔlu koɖo Ʒaki delɔn do enyɔ ɖekɛŋmɛ ji so xɔse koɖo edɔwawa nu o. Sɛnsɛnŋkɔnɔtɔ ɖewo nu mɔ Pɔlu yɛ bui mɔ xɔse ɖekɛ sun yí amɛ nu ajɔ ji nɔ Mawu yí Ʒaki yɛ mɔ woɖo awa edɔ nywiwo gbɔxwe amɛ nu ajɔ ji nɔ Mawu. Sɛnsɛn nukplamɛtɔ ɖeka nu mɔ, “Ʒaki yɛ demɔŋje ŋci yí taɖo Pɔlu tɛ gbe do ji mɔ xɔse ɖekɛ yí adɔ amɛ nu ajɔ ji nɔ Mawu o yí delɔn do enumɛɖeɖe ci Pɔlu na ji o.” Vɔ Yehowa gbɔ yí enu ci Pɔlu koɖo Ʒaki ŋwlɛ so. (2 Tim. 3:16) Eyi taɖo emɔ ɖe ali ci ji woato yí amɔŋje enyɔ ciwo wonu mɛ fafɛɖe. Eyi nyi mɔ woakpɔ nɔnɔmɛ ciwo mɛ wonu nyɔ lɔwo le.

Pɔlu nu nɔ Kristotɔ Ʒuifu ciwo yí le Rɔma mɔ de Moizi Se lɔ dɔwawawo yí le veviɖe o, vɔ xɔse yí le veviɖe (Kpɔ mamamɛ 10) b

10. “Edɔwawa” ciwo nu yí Pɔlu xo nuxu soɔ? (Rɔmatɔwo 3:​21, 28) (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

10 “Edɔwawa” ciwo nu Pɔlu xokɔ nuxu so le Rɔmatɔwo 3 koɖo 4 mɛɔ? Taŋtaŋ ɔ, éxoxoɔ nuxu so wawa do Moizi “Se” ci wona Izraɛliviwo ji. (Hlɛn Rɔmatɔwo 3:​21, 28.) Ewa shigbe mɔ le Pɔlu hwenuɔ, egbɔngbɔnnu nɔ Kristotɔ Ʒuifu ɖewo mɔ woami wawa do Moizi Se lɔ ji. Eyi taɖo Pɔlu zan Abraxamu kpɔwɛ lɔ yí asɔ ɖo kpe yi ji mɔ deʒan mɔ woakplɔ Moizi “Se” lɔ do gbɔxwe anyi amɛjɔjɔɛ le ŋmɛ nɔ Mawu o. Vɔ Pɔlu ɖe mɛ mɔ mìʒan xɔse. Ecɛ do ŋsɛn amɛ, ɖo ékpla mì mɔ nɔ mìɖo xɔse do Mawu koɖo Kristo nuɔ, mìwo nu akpe nɔ Mawu.

Ʒaki do ŋsɛn Kristotɔwo mɔ wo le dasɛ wowo xɔse to “edɔwawawo” mɛ yí awanɔ nu nywiwo yí wodatranɔ amɛ mɛ o (Kpɔ mamamɛ 11-12) c

11. “Edɔwawa” ciwo nu yí Ʒaki xo nuxu soɔ?

11 “Edɔ” ciwo nu woxo nuxu so le Ʒaki eta 2 mɛ denyi “ese lɔ dɔ” ciwo nu Pɔlu xo nuxu so o. Ʒaki xokɔ nuxu so edɔ ciwo Kristotɔwo wanɔ le gbeshiagbe gbenɔnɔ wowotɔ mɛ nu. Edɔ cɛwo danasɛ mɔ Kristotɔ ɖe ɖo xɔse do Mawu nu abi deɖo xɔse do nu o. Mìakpɔ kpɔwɛ amɛve ciwo yí Ʒaki zan.

12. Lé Ʒaki dre ekacaca ci yí le xɔse koɖo edɔwawawo gblamɛ doɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

12 Le kpɔwɛ ŋkɔtɔ mɛɔ, Ʒaki nu mɔ Kristotɔwo deɖo atranɔ amɛ mɛ o. Asɔ ɖe susu cɛ mɛɔ, Ʒaki xo nuxu so ŋsu ɖeka ci yí wanɔ nu nywiɖe ɖaɖa hotɔnɔ gbɔ keŋ yí gbanɔli wamɛnɔ. Ʒaki nu mɔ ŋsu cɛ tɛnŋ nu mɔ yeɖo xɔse, vɔ yi nuwanawo dasɛ mɔ éɖo xɔsea? (Ʒaki 2:​1-5, 9) Le kpɔwɛ amɛvetɔ lɔ mɛɔ, Ʒaki xo nuxu so mɛɖe ci yí kpɔ nɔviŋsu alo nɔvinyɔnu ɖe yí ele mama yí gbeɖeka ŋkeke ŋɖuɖu hwe di vɔ dewa ŋɖe yí sɔ kpedo nu o. Nɔ mɛ hunnɔ mɔ yeɖo xɔse can ɔ, yi nuwanawo dedasɛ yi o, yi xɔse lɔ nyi nugbali. Shigbe lé Ʒaki nui nɛɔ, “nɔ edɔwawawo de bɔdo xɔse nu ɔ, xɔse lɔ nyi enukuku le yiɖeki mɛ.”—Ʒaki 2:​14-17.

13. Kpɔwɛ ci Ʒaki zan yí sɔ dasɛ mɔ ele mɔ mìaɖo xɔse yí agbewanɔ edɔ nywiwoɔ? (Ʒaki 2:​25, 26)

13 Ʒaki xo nuxu so Raxabu nu mɔ yɛnyi kpɔwɛ, ci edasɛ yi xɔse toto yi nuwanawo ji. (Hlɛn Ʒaki 2:​25, 26.) Ése nyɔwo so Yehowa nu yí do jeshi mɔ Yehowa kpekpeɛdo Izraɛliviwo nu. (Ʒoz. 2:​9-11) Édasɛ yi xɔse to yi nuwanawo mɛ, églɔn ta nɔ Izraɛlivi amɛve ciwo yí va ejulɔ trɔ gbe hwenu yí wowo gbe le afɔku mɛ. Eyi woyɔ nyɔnu nuvɔnmɛ ŋtɔ́ ci yí denyi Izraɛlivi o mɔ yɛnyi amɛjɔjɔɛ shigbe lé woyɔ Abraxamu do nɛ. Yi kpɔwɛ lɔ dasɛ mɔ éle veviɖe mɔ mìadasɛ to mìwo nuwanawo ji mɔ mìɖo xɔse.

14. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ anu mɔ ŋciwo Pɔlu ŋwlɛ koɖo ciwo Ʒaki ŋwlɛ detrɔ kpe nɔnɔɔ?

14 Pɔlu koɖo Ʒaki xoxoɔ nuxu so xɔse koɖo edɔwawawo nu le emɔ vovovo ji. Pɔlu nunuɔ nɔ Kristotɔ Ʒuifuwo mɔ wowo nu dajɔ ji nɔ Mawu gbeɖe nɔ wowawa do Moizi Se lɔ ɖekɛ ji o, Ʒaki yɛ nunuɔ nɔ Kristotɔwo pleŋ mɔ woɖo awanɔ nunywiwo nɔ mɛbuwo yí asɔ dasɛ wowo xɔse.

Ao xɔse na yí èwanɔ edɔ ciwo yí jɔnɔ ji nɔ Yehowa a? (Kpɔ mamamɛ 15)

15. Nyiwo mɛ mìatɛnŋ adasɛ xɔse mìwotɔ to edɔwawawo ji leɔ? (Kpɔ foto lɔwo hɛnnɛ.)

15 Yehowa denu mɔ nɔ mìji mɔ mìanyi amɛjɔjɔɛɔ, mìawa ŋci pɛɛ yí Abraxamu wa o. Le nyɔnɔnwi mɛɔ, emɔ sugbɔwo li ciwo ji mìato adasɛ mɔ mìɖo xɔse to mìwo nuwanawo ji. Mìatɛnŋ axɔnɔ amɛ yoyu ciwo yí va hamɛ lɔ mɛ nywiɖe, akpenɔdo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu ciwo yí le ʒan mɛ nu yí awanɔ nywi nɔ mìwo xomumɛtɔwo koɖo nubu ciwo yí jɔnɔ ji nɔ Mawu. (Rɔm. 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Ʒan 3:18) Edɔ nywi vevitɔ ci yí danasɛ mɔ mìɖo xɔse yí nyi lé mìsɔ ezolelanmɛ yí sɔ dranɔ ŋɛnywi lɔ nɔ mɛbuwo do. (1 Tim. 4:16) Mì pleŋ atɛnŋ adasɛ to mìwo nuwanawo mɛ mɔ mìxɔɛ se mɔ egbe ciwo pleŋ yí Yehowa ɖo avamɛ nyɔnɔnwitɔ yí lé ewanɔ nuwo do yí nyi nywitɔ. Nɔ mìwɛ ahan ɔ, mìatɛnŋ akando ji mɔ Mawu ayɔ mì do amɛjɔjɔɛwo mɛ yí mìagbenyi yi xlɔwo.

EMƆKPƆKPƆ LE VEVIDE GBƆXWE MÌAÐO XƆSE

16. Nyi Abraxamu kpɔkpɔ mɔ nɔ yí gbeɖo xɔse do nuɔ?

16 Enuvevi bu ci mìatɛnŋ akpla so Abraxamu gbɔ yí nyi lé emɔkpɔkpɔ le veviɖe do. Yehowa ɖo gbe mɔ toto Abraxamu jiɔ, yeayra jukɔn sugbɔ. Kpɔ lé anyi emɔkpɔkpɔ nywi ɖeka nɔ Abraxamu do ɖa! (Gɔnm. 12:3; 15:5; 17:4; Rɔm. 4:17) Vɔ hwenu Abraxamu ɖo exwe 100 yí Sara yɛ ɖo xwe 90 can ɔ, wodekpɔ ji evi ci gbe woɖo nɔ wo o. Le agbetɔ nukpɔkpɔ mɛɔ, Abraxamu koɖo Sara datɛnŋ agbeji vi o. Ecɛ nyi dodokpɔ nɔ Abraxamu. Vɔ ‘Abraxamu kandoji mɔ ye a trɔsun tɔgbi nɔ jukɔn sugbɔ.’ (Rɔm. 4:​18, 19) Eyi enu ci ekpɔkpɔ mɔ nɔ lɔ vamɛ ni nyao. Évanyi eda nɔ Izaki, evi ci yí ekpɔkpɔ mɔ nɔ so gbeɖegbe ɖyii.—Rɔm. 4:​20-22.

17. Lé mìwɛ yí nya mɔ mìatɛnŋ anyi amɛjɔjɔɛwo yí agbenyi Mawu xlɔwoɔ?

17 Mìwo nu atɛnŋ ajɔ ji nɔ Mawu yí ayɔ mì mɔ amɛjɔjɔɛwo koɖo yi xlɔwo shigbe Abraxamu ɛnɛ. Eyi nu Pɔlu xo nuxu so ci enu mɔ: “Wo de ŋwlɛ enyɔ lɔwo ɖɛ nɔ Abraxamu ɖekɛ o. Wo ŋwlɛ enyɔ lɔwo ɖɛ nɔ mìwo can hɛnnɛ. Mawu a gbe xɔ mìwo can hɛnnɛ, ɖo mì kandoji. Mì kando Mawu ɖeka lɔ ji, E yi ci yí fɔn Yesu mìwo Xwetɔ so ekumɛ.” (Rɔm. 4:​23, 24) Shigbe mɔ Abraxamu nɛɔ, ele mɔ mìɖo aɖo xɔse yí awanɔ edɔ nywiwo yí agbeɖo mɔkpɔkpɔ. Pɔlu gbexo nuxu so mìwo mɔkpɔkpɔ lɔ nu le Rɔmatɔwo eta 5 mɛ. Eyi nu mìakan seŋ so le nyɔta ci yí gbɔgbɔ mɛ.

EHAJIJI 28 Míanye Yehowa Xɔlɔ̃wo

a Mìji mɔ mìwo nu le jeŋ nɔ Mawu yí akpɔ mì do amɛjɔjɔɛwo ji. Nyɔta cɛ azan ŋciwo Pɔlu koɖo Ʒaki ŋwlɛ keŋ asɔ kpɔ lé mìatɛnŋ awa cɛ do koɖo lé xɔse koɖo edɔwawa le veviɖe do gbɔxwe mìwo nu ajeŋ nɔ Yehowa.

b FOTO MƐ ÐEÐE: Pɔlu do ŋsɛn Kristotɔ Ʒuifuwo mɔ xɔse yí le veviɖe, yí denyi “ese lɔ dɔwawawo” shigbe awu ci nu eka blɔ le dodo, Paki xwe ɖuɖu alo ashiklɔklɔ kɔnuwo yɔ o.

c FOTO MƐ ÐEÐE: Ʒaki do ŋsɛn amɛwo mɔ wo le wa nunywi nɔ mɛbuwo shigbe kpekpedo wamɛnɔwo nu nɛ yí asɔ dasɛ mɔ woɖo xɔse.