1. Nyi wokpla eo so mìwo Watɔ lɔ nuɔ?

NƆ YEHOWA Kunuɖetɔwo yí ao jilawo nyiɔ, anyi mɔ taŋfuin so vihwɛmɛ yí èkpla nu so Yehowa nu. Wokpla eo mɔ Enuwowatɔ ɖeka li yí ɖo nɔnɔmɛ nywiwo yí tajinu nywi ɖeka le shi do agbetɔwo nu.—Gɔnm. 1:1; Edɔ. 17:24-27.

2. Lé mɛɖewo kpɔnɔ mɛ ciwo yí xɔɛ se mɔ Enuwowatɔ ɖeka li doɔ?

² Ele ahan gan amɛ sugbɔ dexɔɛ se mɔ Mawu li o yí wodekando ji hɛnnɛ mɔ, Enuwowatɔ ɖe li o. Vɔ woxɔɛ se mɔ xexe lɔ jɔ le yiɖeki shi yí viviviɔ, enuleagbu nyɛkuinwo vatrɔ enuleagbu ganganwo. Wemanyatɔ gangan sugbɔ le mɛ ciwo yí xɔ jɔ enuwo jɔ wowoŋtɔwo ji se mɛ. Wotɛnŋ nu nɔ eo mɔ numɛkukuwo dasɛ mɔ ŋsunyɔwo yí le Bibla mɛ yí amɛmasewemawo, amɛmanyaŋɖɛwo koɖo mɛ ciwo woblenɔ do mɛ fafɛɖe yí nunɔ mɔ Enuwowatɔ ɖeka li.

3. Nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ mìado ŋsɛn mìwo xɔseɔ?

³ Enyɔ ciwo wemanyatɔ lɔwo nukɔ na yí mìdegbekando ji teŋ mɔ Yehowa yí nyi mìwo Watɔ amɛlɔntɔ lɔa? Gbɔxwe anyi ahan ɔ, aso enu ci yí taɖo mìkando ji mɔ Yehowa yí nyi Enuwowatɔ gbɔ. Ci wokpla mì mɔ Mawu yí wa enuwo taɖo mìkando jia alo ci mìzan gamɛ yí kpɔ kpeɖoji lɔwo mìwoŋtɔwo yí taɖo? (1 Kor. 3:12-15) Nɔ yinɛ alo ejinjin yí mìnyi Yehowa Kunuɖetɔɔ, ele mɔ mì pleŋ mìakpɔtɔ adokɔ ŋsɛn mìwo xɔse. Ecɛ wawa ana, mìdatashi mìwoɖekiwo nɔ amowo asɔ “tamɛnukplakpla, koɖo amɛbleble gbali” acucu mì mìami kankando Mawu Nyɔ lɔ ji o. (Kol. 2:8, NWT; Ebre. 11:6) Asɔ kpedo mì nuɔ, nyɔta cɛ agbeje (1) enu ci yí taɖo amɛ sugbɔ dekando ji mɔ Enuwowatɔ ɖeka li mɛ, (2) lé àdo ŋsɛn ao xɔse do Yehowa, mɛ ci yí wa eo nu do, koɖo (3) lé àwɛ ao xɔse akpɔtɔ asɛnkɔŋ tɛgbɛɛ.

4. Sɔ koɖo Ebretɔwo 11:1 ɖe, nyi Bibla nu mɔ xɔse nyiɔ?

⁴ Mɛɖowo buini mɔ xɔseɖoɖo nyi kankando ŋɖe ci nu kpeɖoji dele ji. Vɔ sɔ koɖo nyɔ ci Bibla nuɔ, ecɛ denyi xɔse ŋtɔŋtɔ o. (Hlɛn Ebretɔwo 11:1.) Bibla ɖe mɛ mɔ, xɔseɖoɖo nɔnɔ te do kpeɖojiwo ji. Eyi taɖo ci mìdatɛnŋ akpɔ Yehowa, Yesu, koɖo Fyɔɖuxu lɔ can ɔ, mìɖo kpeɖoji ciwo dasɛ mɔ woli nyao. (Ebre. 11:3) Jɔjɔmɛnununyatɔ ɖeka ci yí vatrɔ Kunuɖetɔ nu mɔ: “Yehowa Kunuɖetɔwo ɖo kpeɖoji nɔ enu ciwo ji woxɔ se. Enu ciwo jɔjɔmɛnununya ji gɔnmɛ kpɔ nɔ degɔn male nyanya mɛ nɔ wo o.”

5. Nyi yí taɖo amɛ sugbɔ xɔɛ se mɔ denyi wa wowa enuwoɔ?

⁵ Mìatɛnŋ abiɔ se mɔ: ‘Nɔ kpeɖojiwo li mɔ Enuwowatɔ ɖeka li ɖe, nyi yí taɖo amɛ sugbɔ buini mɔ denyi Mawu yí wa enuwoɔ?’ Enyɔ lɔ yí nyi mɔ, mɛɖowo deshikan ji kpeɖoji lɔwo kpɔ wowoŋtɔwo o. Robert, ci yí vanyi Yehowa Kunuɖetɔ yɛ nu mɔ: “Ci wodexo nuxu so wa wowa enuwo nu le sukluɔ, nyɛŋbui mɔ denyi nyɔnɔnwi yɔ o. Ahan ŋbuini keke vaɖo xwe 22 yí kan seŋ koɖo Yehowa Kunuɖetɔwo gbɔxwe vanya mɔ Bibla na kpeɖoji nywi ciwo yí dasɛ mɔ Mawu yí wa enushianu.” *—Kpɔ dakavi ci yí nyi “ Jilawo, míwa enu cɛwo.”

6. Nyi yí taɖo mɛɖewo dekando ji mɔ Enuwowatɔ ɖe deliɔ?

⁶ Mɛɖewo dekando ji mɔ Enuwowatɔ ɖe li o, ɖo wonu mɔ ŋci yewokpɔ koɖo ŋkuvi ji yewokannɔdo. Vɔ ecɛyɛɔ, wokando  enumakpɔmakpɔ ɖekawo ji mɔ woli, le kpɔwɛ mɛ, ŋsɛn ci yí dɔnnɔ enuwo do nyigban ji (pesanteur), ɖo wonya mɔ yɛli nyao. Xɔse ci nu Bibla xo nuxu so nɔ te do kpeɖoji ci yí “ze kpetii mɔ enu ciwo yí wodekpɔkɔ o li ŋtɔŋtɔ” ji. (Ebre. 11:1, NWT) Vɔ eʒan gamɛ koɖo agblajeje gbɔxwe mìakpla kpeɖoji lɔwo mìwoŋtɔwo yí amɛ sugbɔ deji mɔ yewoaje agbla cɛ o. Nɔ mɛɖe deji kpeɖoji lɔwo kpɔ yiŋtɔɔ, étɛnŋ nu mɔ Mawu ɖe deli o.

7. Wemanyatɔwo pleŋ yí nukɔ mɔ denyi Mawu yí wa xexegbɛ lɔa? Ðe mɛ.

⁷ Ci jɔjɔmɛnununyatɔ ɖekawo ji kpeɖoji lɔwo ɖegbɔɔ, wovakando ji mɔ Mawu yí wa xexegbɛ lɔ. * Shigbe Robert ci nu mìxo  nuxu so vayi nɛɔ, amɛ sugbɔ nunɔ mɔ Enuwowatɔ ɖe deli o, ɖo wodexo nuxu so nyɔ cɛ nu nɔ wo kpɔ le winivɛshite o. Ele ahan gan, amɛ sugbɔ le jɔjɔmɛnununyatɔwo mɛ vajeshi Yehowa ɖɛ yí luin. Shigbe jɔjɔmɛnununyatɔ cɛwo nɛɔ, mì pleŋ mìɖo ado ŋsɛn mìwo xɔse do Mawu nu, nɔ mìse wema alo mìdese wema can. Mɛɖe dawɛ donu nɔ mì o.

8-9. (a) Nyɔbiɔse ci mìakpɔ ɖoŋci nɔɔ? (b) Lé nukplakpla so enuwawawo nu akpedo mì nu doɔ?

⁸ Lé àtɛnŋ ado ŋsɛn ao xɔse mɔ Enuwowatɔ ɖeka li doɔ? Na mìakpɔ emɔ amɛnɛ ciwo ji àtɛnŋ ato awɛ.

⁹ Kpla nu so enuwawawo nu. Àtɛnŋ ado ŋsɛn ao xɔse mɔ Enuwowatɔ ɖeka li nɔ èglonɔ elanwo, aciwo koɖo wleciviwo kpɔ. (Eha. 19:1; Ezai 40:26) Nɔ èkplanɔ nu so enu cɛwo nuɔ, xɔse ci èɖo mɔ Yehowa yí wa enuwo agbesɛnkɔŋ doji. Enyɔta vovovo ciwo yí xo nuxu so enuwawawo nu le mìwo wemawo mɛ. Ŋgbeshinɔ nɔ nyɔta cɛwo hlɛnhlɛn nɔ wowo gɔnmɛsese gbɔnnu can o. Kplanɔ wo lé àkpe ji do. Gbesɔ kpe niɔ, yinɔ mìwo siti jw.org ji keŋ akpɔnɔ video nyakpɔkpɔ ciwo wodasɛ le mìwo takpekpegan ciwo wowa le exwe ɖewo mɛ vayi.

10. Na kpɔwɛ ɖeka ci yí dasɛ mɔ Enuwowatɔ ɖeka li. (Rɔmatɔwo 1:20)

¹⁰ Nɔ èkplakɔ nu so enuwawawo nuɔ, waɖaŋ ado jeshi enu ci woatɛnŋ akpla eo so mìwo Watɔ lɔ nu. (Hlɛn Rɔmatɔwo 1:20.) Le kpɔwɛ mɛ, àtɛnŋ ado jeshi mɔ ewe nanɔ zozu koɖo klɛnklɛn ci yí ʒan gbɔxwe mìatɛnŋ anɔ agbe le nyigban ji. Vɔ ewe klɛnklɛn ɖewo atɛnŋ adahɛn nu le mì nu. Eʒan mɔ woaglɔn ta nɔ mìwo agbetɔwo so ewe klɛnklɛn ŋnɔwo nu. Yí woglɔn ta nɔ mì nyao! Lé wowɛ doɔ? Wosɔ aya ci woyɔnɔ mɔ ozone trɔdo nyigban lɔ nɔ aglɔn ta nɔ mì so klɛnklɛn vwin lɔwo shi. Nɔ klɛnklɛn vwin lɔwo tɔ ŋsɛnsɛn dojiɔ, aya ci yí trɔdo nyigban lɔ kekenɔ doji. Ecɛyɛ ɖe, dekpɔ mɔ mɛɖe yí awa enu cɛwo do ahan ji ba? Dekpɔ mɔ Mɛ ci yí wa wo ɖo anyi amɛlɔntɔ koɖo ŋɖɛnyatɔ ba?

11. Fini àtɛnŋ akpɔ enu ciwo ado ŋsɛn ao xɔse mɔ Enuwowatɔ ɖeka li leɔ? (Kpɔ dakavi ci yí nyi “ Enyɔta ɖewo ciwo yí atɛnŋ ado ŋsɛn xɔse.”)

¹¹ Àtɛnŋ akpɔ enu ciwo yí ado ŋsɛn ao xɔse mɔ Enuwowatɔ ɖeka li nɔ èkpɔ Index des Publications Watchtower mɛ alo nɔ èwa numɛkuku le jw.org ji. Àtɛnŋ atɔɛ ji koɖo nyɔta alo video eɖekplɔɖedo ciwo yí le akpaxwe ci yí nyi “Wowɛ yɔa?” Wodejinjin o yí dasɛ enujiŋ ciwo wokpɔ le elan koɖo enuwawa buwo nu. Wogbena kpɔwɛ ciwo yí dasɛ lé jɔjɔmɛnununyatɔwo tekpɔ mɔ yewoakpɔ le enuwawawo gbɔ keŋ asɔ ɖe enu yoyu buwo ti.

12. Nɔ mìkplakpla Bibla ɖe, nyiwo nu mìɖo abu tamɛ soɔ?

¹² Kplanɔ Bibla. Jɔjɔmɛnununyatɔ ci nu woxo nuxu so le mamamɛ amɛnɛtɔ lɔ mɛ dexɔɛ se kaka mɔ Enuwowatɔ ɖeka li o. Vɔ le yiyimɛɔ, évaxɔɛ ji se. Émɔ: “Denyi enu ciwo ŋkpla le jɔjɔmɛnununya mɛ ɖekɛ ji yí anyi xɔse nɔ te do o. Bibla kplakpla can do ŋsɛn anyi xɔse.” Taŋfuin ènya nu sugbɔ so Bibla mɛ vɔ. Nɔ enyi ahan can ɔ, èɖo akpɔtɔ akplanɔ Mawu Nyɔ lɔ keŋ ado ŋsɛn ao xɔse do Mɛ ci yí wa eo nu. (Ʒozue 1:8; Eha. 119:97) Le kpɔwɛ mɛ, bu tamɛ kpɔ so Bibla mɛ xolɔlɔ ciwo yí dre lé enuwo jɔ do pɛpɛpɛ exwe nɛniɖe vayi nu. Le ŋkuvi do lé Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo vamɛ do koɖo lé amɛ vovovo ciwo yí ŋwlɛ Bibla nyɔwo donu nɔnɔ mɛ do. Nɔ èwɛni ahan ɔ,  ado ŋsɛn eo yí nakando ji mɔ amɛlɔntɔ koɖo ŋɖɛnyatɔ ɖeka yí wa mì yí Bibla nyi yi Nyɔ ci esɔ na mì. *—2 Tim. 3:14; 2 Piɛ 1:21.

13. Na kpɔwɛ ɖeka ci yí dasɛ nunya ci yí le Mawu Nyɔ lɔ mɛ.

¹³ Nɔ èkplakɔ Mawu Nyɔ lɔɔ, bunɔ tamɛ kpɔ so lé yi nukplamuwo kpenɔdo amɛ nu do. Le kpɔwɛ mɛ, so xoxo hwenu yí Bibla kanxle amɛ mɔ lɔnlɔn ɖoɖo nɔ eho hɛnnɔ “vevisese” sugbɔ vɛ. (1 Tim. 6:9, 10; Elo. 28:20; Mt. 6:24) Ahan yí egbele le egbɛmɛ nɛa? Wema ɖeka ci yí xokɔ nuxu so lé woawa nu do amowo nu le egbɛmɛ nu mɔ: “Le nyɔnɔnwi mɛɔ, mɛ ci yí jinɔ ŋcilanmɛnu sugbɔ dekpɔnɔ jijɔ ahan o yí lonɔ nu kpɔ keke. Mɛ ciwo yí drɔɛni mɔ yewoakpɔ eho sugbɔ denɔnɔ nywiɖe le susumɛ o. Wogbeɖonɔ lanmɛsɛn cukaɖawo.” Enukplamu nywi teŋ Bibla na mì ci emɔ mìwo ŋgbeɖo lɔnlɔn nɔ eho o! Èɖo ŋwi nukplamu bu ci Bibla na yí ekpedo eo nua? Nɔ mìbunɔ tamɛ kpɔ so nukplamu ciwo yí le Bibla mɛ nuɔ, mìado jeshi mɔ mìwo Watɔ amɛlɔntɔ lɔ nya enu ci yí nyɔ nɔ mì yí ecɛ agbena mìagbekando ji sɔwu. (Ʒaki 1:5) Nɔ mìwɛni ahan ɔ, mìakpɔ jijɔ sugbɔ le agbemɛ.—Ezai 48:17, 18.

14. Nɔ èkplakɔ Bibla ɖe, nyi àvadojeshi so Yehowa nuɔ?

¹⁴ Kplanɔ Bibla koɖo tajinu mɔ yeajeshi Yehowa ɖɛ nywiɖe. (Ʒan 17:3) Àkpla nu so Yehowa koɖo yi nɔnɔmɛwo nu yí ado jeshi mɔ, nɔnɔmɛ lɔwo sɔ koɖo ciwo yí yekpɔ hwenu yekplakɔ nu so enu ciwo ewa nu. Enukplakpla so Yehowa nɔnɔmɛwo nu na mìvakannɔdo ji mɔ yili nyao yí nyi Amɛ ŋtɔŋtɔ. (Hun. 34:6, 7; Eha. 145:8, 9) Nɔ èvajekɔshi Yehowa ɖɛ nywiɖeɔ, ao xɔse mɔ yɛli agbesɛnŋ doji, lɔnlɔn ci èɖo ni can agbesɛnŋ doji yí eo koɖo yɛ xlɔnyinyi lɔ agbevasɛnŋ doji.

15. Nɔ èxonɔ nuxu so ao xɔse nu ɖe, nyɔna ci àkpɔ so mɛɔ?

¹⁵ Xonɔ nuxu so xɔse ci èɖo do Mawu nu nɔ mɛbuwo. Nɔ èwɛni ahan ɔ, ao xɔse asɛnŋ doji. Vɔ nɔ èɖe kunu nɔ mɛɖe yí mɛ lɔ dekando ji mɔ Mawu li o yí denya nyɔ ci ànu ɖe, lé àwɛɔ? Tekpɔ aji Bibla mɛ nyɔ ciwo mɛ woɖe le mìwo wemawo mɛ, yí akan seŋ so nu koɖo mɛ lɔ. (1 Piɛ 3:15) Àtɛnŋ agbebiɔ ao kpena Kunuɖetɔ bibi ɖe se nɔ akpedo eo nu. Nɔ mɛ ci èɖe kunu nɔ lɔ lɔn do ɖoŋci ci Bibla na ji alo gbe can ɔ, àkpɔ nyɔna so numɛkuku ci èwa mɛ. Ao xɔse asɛnŋ doji. Eyi nɔ mɛ ciwo yí wobunɔ mɔ wonya ŋɖɛ alo yi suklu nywiɖe vatɔ nunu mɔ Enuwowatɔ ɖe deliɔ, dadan ta nɔ eoɖeki o.

16. Nɔ mìdekpɔtɔ donɔ ŋsɛn mìwo xɔse ɖe, nyi yí atɛnŋ ajɔɔ?

¹⁶ Nɔ ejinjin yɛ yí mìtɔ Yehowa sɛnsɛn can ɔ, mìɖo akpɔtɔ adonɔ ŋsɛn mìwo xɔse. Nyi yí taɖoɔ? Ðo nɔ mìdenya wawaɔ, mìwo xɔse atɛnŋ agbɔjɔ. Ðo ŋwi mɔ, xɔse nɔ te do kpeɖoji ci yí dasɛ mɔ enumakpɔmakpɔwo li ŋtɔŋtɔ ji. Enu ci mìdatɛnŋ akpɔɔ, mìatɛnŋ aŋlɔbe blaŋ. Eyi taɖo Pɔlu yɔ xɔsemaleamɛshi mɔ “evɔn ci yí jiji a lé mì.” (Ebre. 12:1) Ci ele ahan ɖe, lé mìawɛ aze nɔ fɛnca cɛɔ?—2 Tɛs. 1:3.

17. Nyi yí akpedo mì nu mìwo xɔse akpɔtɔ asɛnŋ ɔ?

¹⁷ Doŋkɔɔ, ɖe kuku nɔ Yehowa nɔ ana yi gbɔngbɔn kɔkɔɛ eo, wanɔ cɛ blaŋblaŋ. Nyi yí taɖoɔ? Ðo gbɔngbɔn lɔ kusɛnsɛn  kpaxwe ɖe yí xɔse nyi. (Gal. 5:22, 23) Mìdatɛnŋ ado ŋsɛn mìwo xɔse mɔ Enuwowatɔ ɖeka li nɔ gbɔngbɔn kɔkɔɛ tɔ dɛn le mɛ o. Nɔ mìkpɔtɔ biɔnɔ gbɔngbɔn kɔkɔɛ Yehowaɔ, ána mì. (Luiki 11:13) Ŋtɔkpu can ɔ, mìatɛnŋ anu ni mɔ: “Do xɔse xɔse ji nɔ mì!”—Luiki 17:5.

18. Sɔ koɖo Ehajiji Wema 1:2, 3 ɖe, nyi yí nyɔ nɔ mìwo le egbɛmɛɔ?

¹⁸ Gbesɔ kpe niɔ, kplanɔ Mawu Nyɔ lɔ blaŋblaŋ. (Hlɛn Ehajiji Wema 1:2, 3.) Hwenu woŋwlɛkɔ ehajiji cɛɔ, Izraɛlivi ɖewo kpoŋ shi yí Mawu Se wema lɔ pleŋ le. Efyɔ koɖo avɔnsatɔwo ɖekɛ yí tɛnŋ wanɔ kɔpi ni. Vɔ exwe amadrɛ amadrɛ mɛ yí wowanɔ toto keŋ abɔ “ŋsuwo, nyɔnuwo, ɖeviwo,” koɖo mɛdru ciwo vaci Izraɛli keŋ ahlɛn Mawu Se wema lɔ nɔ wo nɔ woase. (2 Ese. 31:10-12) Le Yesu hwenuɔ, amɛ kankin ɖewo yí wa Enuŋwlɛŋwlɛ kɔkɔɛ lɔwo ɖɛ, yí wogbekpɔnɔ wo le Ʒuifuwo nukplaxuwo. Vɔ le egbɛɔ, amɛ sugbɔ ɖo Mawu Nyɔ lɔ kpaxwe ɖe alo wo pleŋ. Enu yí nyɔ nɔ mìwo ahan nɛ! Lé mìatɛnŋ adasɛ do mɔ yɛjeŋ nɔ mìɔ?

19. Nyi mìɖo awa nɔ mìwo xɔse akpɔtɔ asɛnŋ ɔ?

¹⁹ Mìatɛnŋ adasɛ mɔ Mawu Nyɔ lɔ ci yí le mì shi jeŋ nɔ mì nɔ mìhlinni ŋkeŋke. Mìɖo awa toto ahlɛnnɔ Bibla yí agbekplɛni, denyi nɔ mìvavo hweɖewonu yí mìawanɔ cɛ o. Nɔ mìje agbla yí kplanɔ Bibla blaŋblaŋ ɔ, mìwo xɔse asɛnŋ kpeŋkpeŋ.

20. Nyi mìaɖo gligaan yí awaɔ?

²⁰ Mìɖo xɔse ci yí nɔ te do kpeɖojiwo ji le Mawu Nyɔ lɔ mɛ, vɔ xɔse cɛ dele “mɛgan xoxuwo koɖo ŋɖɛnyatɔ” xexe cɛ mɛ tɔwo shi o. (Mt. 11:25, 26) Bibla nu enu ci yí taɖo enuwo nyinakɔ doji le nyigban lɔ ji nɔ mì, egbenu enu ci Yehowa awa asɔ dra nu lɔwo pleŋ do nɔ mì. Eyi taɖo lé vamɛ mɔ mìaɖui gligaan adokɔ ŋsɛn mìwo xɔse yí akpedo amɛ sugbɔ nu nɔ woakando ji mɔ Enuwowatɔ ɖeka li. (1 Tim. 2:3, 4) Gbesɔ kpe niɔ, mìakpɔtɔ akpɔkɔ esɔmɛ hwenu amɛshiamɛ le nyigban lɔ ji akanfu Yehowa yí anu enyɔ ciwo yí le Enyɔdasɛ 4:11 mɛ mɔ: “[Yehowa] koɖo mìwo Mawu! E sun yí axɔ kanfukanfu, [ɖo] . . . Eo yí wa enuwo pleŋ.”