1-2. Lé mìatɛnŋ akplɔ Yesu fɔteshiwo doɔ? Na kpɔwɛ ɖeka ci yí kpedo mì nu mìmɔŋje mɛ.

SƆƐ mɔ èle gbɛbɔbɔ ɖe mɛ yí mízɔnkɔ zogbe ci ji afɔku le yí kɔwu sugbɔ le ji. Emɔdasɛnamɛtɔ bibi ɖeka kplɔkɔ mí. Ci ezɔnkɔɔ, yi fɔteshiwo zekɔ le kɔwu lɔ mɛ le nyigban. Keke vaɖo fiɖekaɔ, mídetɛnŋ gbekpɔkɔ emɔdasɛnamɛtɔ lɔ o! Vɔ mídevɔnkɔ o. Ðo eo koɖo ao kpenawo kplɔ yi fɔteshi lɔwo do pɛpɛpɛ lé míakpe ji do!

² Xexe vwin cɛ ci mɛ mìle le shigbe zogbe ci ji afɔku le yí mìwo Kristotɔwo le shigbe gbɛbɔbɔ ci yí zɔnkɔ zogbe lɔ ji hannɛ. Jijɔtɔɔ, Yehowa na emɔdasɛnamɛtɔ bibi maɖoafɛn ɖeka mì; eyi nyi Eviɛ Yesu Kristo. Mìatɛnŋ akplɔ yi fɔteshiwo do pɛpɛpɛ. (1 Piɛ 2:21) Sɔ koɖo Bibla mɛ ɖeɖe wema ɖekaɔ, Piɛ sɔ Yesu sɔ koɖo emɔdasɛnamɛtɔ. Shigbe lé emɔdasɛnamɛtɔ gbenɔ afɔteshiwo do godu nɛɔ, Yesu gbe afɔteshiwo do godu nɔ mìatɛnŋ akplɔɛdo. Mína mìakpɔ nyɔbiɔse amɛtɔn kuso yi fɔteshiwo do kplɔkplɔ nu: Woakplɔ yi fɔɖoxuwo do gɔnmɛ ɖe? Nyi yí taɖo mìɖo awɛɔ? Yí lé mìawɛ doɔ?

3. Woakplɔ mɛɖe fɔteshiwo do gɔnmɛ ɖe?

³ Woakplɔ mɛɖe fɔteshiwo do gɔnmɛ ɖe? Le Bibla mɛ hweɖewonuɔ, wozannɔ nyɔgbe “zɔn” koɖo “afɔwo” nɔ wojikɔ axo nuxu so lé mɛɖe nɔ agbe do nu. (Gɔnm. 6:9; Elo. 4:26) Woatɛnŋ asɔ lé mɛɖe nɔ agbe do sɔ koɖo yi fɔteshi ciwo egbe do godu hwenu ezɔnkɔ zɔnlin. Eyi taɖo nɔ mìakplɔ mɛɖe fɔteshiwo doɔ, yi gɔnmɛ nyi mɔ mìakplɔ yi kpɔwɛ do alo mìasrin.

4. Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ gɔnmɛ ɖe?

⁴ Ecɛyɛ ɖe, Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ gɔnmɛ ɖe? Nɔ  mìaɖo ŋci kpoliɔ, yi gɔnmɛ nyi mɔ mìasran yi kpɔwɛ. Le mawunyɔkpukpui ci ji wocu nyɔta lɔ do mɛɔ, apotru Piɛ xokɔ nuxu so kpɔwɛ nywi ci Yesu ɖo ɖɛ ci edo ji le funkpekpe mɛ nu. Ele ahan gan, Yesu wa nubu ciwo mìatɛnŋ agbesran. (1 Piɛ 2:18-25) Le nyɔnɔnwi mɛɔ, Yesu gbenɔnɔ pleŋ: nyɔ ɖekpokpui ci enu koɖo ŋɖekpokpui ci ewa nyi kpɔwɛ ci mìasran.

5. Agbetɔ nuvɔnmɛwo atɛnŋ asran Yesu kpɔwɛ nyaoa? Ðe mɛ.

⁵ Ci mìnyi nuvɔnmɛwo ɖe, mìatɛnŋ asran Yesu kpɔwɛ nyaoa? Ɛɛ, mìasun ji dru. Ðo ŋwi mɔ Piɛ do ŋsɛn mì mɔ mìwo le “kplɔ [Yesu] teshiwo do” pɛpɛpɛ. Vɔ dedasɛ mɔ mìawɛ shigbe amɛ maɖonuvɔn nɛ o. Nɔ mìwa ɖaŋ kplɔ yi fɔteshiwo do cucucu yí wanɔ ci ji mìakpe shigbe nuvɔnmɛwo nɛɔ, anyi mìwakɔ do apotru Ʒan nyɔwo ji. Émɔ: “[Mí] zɔnnɔ shigbe lé Yesu zɔn do ɛnɛ.”—1 Ʒan 2:6.

6-7. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ anu mɔ Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ ana mìanyi Yehowa xlɔ veviwo dojiɔ?

⁶ Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ ana mìanyi Yehowa xlɔ veviwo doji. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ anu ahan ɔ? Doŋkɔɔ, Yesu ɖo kpɔwɛ maɖoafɛn nɔ mì so lé woanɔ agbe yí akpe nɔ Mawu do. (Ʒan 8:29) Eyi taɖo nɔ mìkplɔ Yesu fɔteshiwo doɔ, mìwo nu akpe nɔ Yehowa. Mìatɛnŋ akando ji mɔ mìwo Da ci yí le jeŋkwimɛ ate gogo mɛ ciwo jekɔ agbla veviɖe mɔ yewoanyi yi xlɔ.—Ʒaki 4:8.

⁷ Amɛvetɔ, Yesu sran Dalɔ pɛpɛpɛ. Eyi taɖo Yesu nu mɔ: “Amɛ ci yí kpɔ Ŋ ɔ, é kpɔ Eda.” (Ʒan 14:9) Mìatɛnŋ asran Yesu nɔnɔmɛwo koɖo lé ewa nu do amɛwo nu do. Le kpɔwɛ mɛ, éku ŋshishi nɔ kponɔ ɖeka, nyɔnu ci yí lé dɔ̀ vwin ɖeka nu sadɔnu ni yí egbese vevi do mɛ ciwo yí amɛ  vevi ku nɔ nu. Nɔ mìsrankɔ Yesuɔ, anyi mìsrankɔ Yehowa can. (Maki 1:40, 41; 5:25-34; Ʒan 11:33-35) Nɔ mìsrankɔ Yehowa nɔnɔmɛwo dojiɔ, ahanke exlɔ ci mìnyi koɖi asɛnkɔŋ doji nɛ.

8. Dre enu ci yí taɖo Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ akpedo mì nu ‘mìaɖu’ xexe lɔ ji mɛ.

⁸ Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ kpenɔdo mì nu yí xexe vwin cɛ deɖenɔ mìwo susu so Yehowa sɛnsɛn ji o. Le ezan kpɛtɛkpɛtɛ lɔ mɛ nɔ Yesu gbenɔnɔ le nyigban jiɔ, étɛnŋ nu mɔ: “Ŋ ɖu xexe lɔ ji.” (Ʒan 16:33) Énukɔ mɔ yedelɔn yí xexeɛ susuwo, yi tajinuwo koɖo yi nuwanawo wa dɔ do ye ji o. Yesu deŋlɔbe susu ci yí taɖo wodɔɛ ɖaɖa nyigban ji gbeɖe o; eyi nyi áhwlɛn ta nɔ Yehowa. Mìwo ɖe? Le xexe cɛ mɛɔ, enu sugbɔ li ciwo yí atɛnŋ aɖe mìwo susu so Yehowa sɛnsɛn ji. Vɔ nɔ mìkpɔtɔ sɔ susu ɖo Yehowa dro wawa ji shigbe Yesu nɛɔ, mìwo can, ‘mìaɖu’ xexe lɔ ji.—1 Ʒan 5:5.

9. Nyi mìɖo awa keŋ akpɔtɔ anɔ emɔ ci yí akplɔ mì yi agbe mavɔ mɛ jiɔ?

⁹ Yesu fɔteshiwo do kplɔkplɔ atɛnŋ akplɔ mì yi agbe mavɔ mɛ. Ci ɖajɛvi dɔkunɔ ɖeka biɔ se mɔ nyi yeawa keŋ akpɔ agbe mavɔ maɔ, Yesu ɖo ŋci ni mɔ: “Va kplɔ Ŋ do.” (Mt. 19:16-21) Yesu nu nɔ Ʒuifu ɖewo ciwo dexɔɛ ji se mɔ yɛ yí nyi Kristo mɔ: “Anyi lɛngbɔwo . . . kplɔnɔ Ŋ do. Ŋ nanɔ agbe mavɔmavɔ wo.” (Ʒan 10:24-29) Ci Yesu xokɔ nuxu nɔ Nikodɛmu, Sanhedrɛn lɔ mɛ tɔ ɖeka ci yí ji mɔ yeanya enu sugbɔ so yi nukplakplawo nuɔ, Yesu nu mɔ mɛ ciwo yí ‘xɔ ye ji se akpɔ agbe mavɔ.’ (Ʒan 3:16) Mìdanasɛ mɔ mìɖo xɔse do Yesu nu nɔ mìwa do enu ciwo ekpla mì le yi nuxuxoxo koɖo kpɔwɛ ci eɖo mɛ. Nɔ mìwɛ ahan ɔ, mìakpɔtɔ anɔ emɔ ci yí akplɔ mì yi agbe mavɔ mɛ ji.—Mt. 7:14.

10. Nyi mìɖo awanɔ keŋ “a jeshi” Yesu ɖɛ nywiɖeɔ? (Ʒan 17:3)

¹⁰ Gbɔxwe mìatɛnŋ akplɔ Yesu fɔteshiwo do pɛpɛpɛɔ, mìɖo atekpɔ ajeshi ɖɛ. (Hlɛn Ʒan 17:3.) ‘Wodejenɔshi’ Yesu ɖɛ vɛ o. Mìɖo akpɔtɔ akplanɔ nu so nu gbɛmɛgbɛmɛ. Mìɖo akplanɔ nu so yi dɛnwo, yi susuwo koɖo yi sewo nu. Nɔ mìle nyɔnɔnwi lɔ mɛ so exwe sugbɔ ke can ɔ, mìɖo akpɔtɔ aje agbla keŋ ajeshi Yehowa koɖo Eviɛ ɖɛ nywiɖe doji.

11. Nyi yí le Eŋɛnywiwema amɛnɛ lɔwo mɛɔ?

¹¹ Ci Yehowa lɔn mì yí ji mɔ yeakpedo mì nu nɔ mìajeshi Eviɛ ɖɛɔ, éna woŋwlɛ Eŋɛnywiwema amɛnɛ do yi Nyɔ lɔ mɛ. Eŋɛnywiwema lɔwo xo nuxu so Yesu gbenɔnɔ koɖo yi sumɔsumɔdɔ lɔ nu. Exolɔlɔ lɔwo nu enyɔ ciwo Yesu nu yí dasɛ enu ciwo ewa koɖo lé enuwo wanɔ ni do nɔ mì. Wema amɛnɛ cɛwo akpedo  mì nu ‘mìaɖo ŋwi Yesu kpɔ’ yí awa yi tɔ han. (Ebre. 12:3) Le nyɔnɔnwi mɛɔ, Yesu fɔteshiwo le wema cɛwo mɛ. Eyi taɖo nɔ mìkplanɔ Eŋɛnywiwema lɔwoɔ, mìatɛnŋ ajeshi Yesu ɖɛ nywiɖe doji. Ecɛ awɛ mɔ mìatɛnŋ akplɔ yi fɔteshiwo do pɛpɛpɛ.

12. Lé mìawɛ akpɔ nyɔna sugbɔ so Eŋɛnywiwemawo mɛɔ?

¹² Gbɔxwe mìakpɔ nyɔna sugbɔ so Eŋɛnywiwema lɔwo mɛɔ, mìɖo awa nu wu wo hlɛnhlɛn kpoŋ. Mìɖo aji gamɛ yí akpla wo nywiɖe yí abu tamɛ kpɔ so wo nu kitokito. (Sɔ sɔ koɖo Ʒozue 1:8) Mína mìaxo nuxu so nukpamu amɛve ciwo yí atɛnŋ akpedo mì nu yí mìabunɔ tamɛ kpɔ so enu ciwo mìhlɛnnɔ le Eŋɛnywiwema lɔwo mɛ yí awa do wo ji.

13. Lé àwɛ yí exolɔlɔ ciwo yí le Eŋɛnywiwema ɖe mɛ anyi enujɔjɔ ŋtɔŋtɔwo nɔ eoɔ?

¹³ Ŋkɔtɔ, na nɔ exolɔlɔ ciwo yí le Eŋɛnywiwema lɔ mɛ anyi enujɔjɔ ŋtɔŋtɔwo nɔ eo. Kpɔ enu ciwo yí jɔjɔ le susumɛ yí ase gbeɖyiɖyiwo keŋ asɔɛ shigbe yele nɔ hannɛ. Gbɔxwe àtɛnŋ awɛ ahan ɔ, zan wema ciwo Yehowa habɔbɔ lɔ wa keŋ asɔ ji ŋɖewo gɔnmɛ kpɔ so nu. Kpɔ enujɔjɔ ciwo yí trɔdo enu ci nu èkplakɔ nu so; etɛnŋ nyi nujɔjɔ ciwo yí do ŋkɔ alo ciwo yí kplɔɛdo. Ji nugɔnmɛ kpɔ so texwe koɖo mɛ ciwo woyɔ le exolɔlɔ lɔ mɛ nu. Hlɛn enujɔjɔ lɔ le Eŋɛnywiwema bu mɛ keŋ asɔ wo sɔ kpɔ. Ðo hweɖewonuɔ, Eŋɛnywiwema ŋwlɛtɔ ɖe ŋwlɛnɔ nyɔ vevi ɖewo ciwo dakpɔ le yi kpena tɔ mɛ o.

14-15. Lé mìatɛnŋ awa do enu ci mìkpla so Yesu nu ji le mìwo gbenɔnɔ mɛ doɔ?

¹⁴ Amɛvetɔ, wa do xolɔlɔ ciwo yí le Eŋɛnywiwema lɔ mɛ ji. (Ʒan 13:17) Nɔ èkpla nu so exolɔlɔ lɔ nu le Eŋɛnywiwema ɖe mɛ nywiɖe ɖegbɔɔ, biɔ eɔɖeki se mɔ: ‘Nukplamu ci yí le exolɔlɔ cɛ mɛ ci ji natɛnŋ awa do le anyi gbenɔnɔ mɛɔ? Lé natɛnŋ azan exolɔlɔ cɛ asɔ kpedo mɛɖe nu doɔ?’ Tekpɔ abu tamɛ kpɔ so  mɛɖe nu koŋ, le yi goduɔ, sɔ lɔnlɔn koɖo ayexa keŋ ama enu ci èkpla koɖi le gamɛ nywitɔ ji.

¹⁵ Mína mìakpɔ kpɔwɛ ɖeka ci yí dasɛ lé mìatɛnŋ awa do nukplamu amɛve cɛwo ji. Mìagbeje exolɔlɔ ci yí xo nuxu so kposhu wamɛnɔ ci nu Yesu lé ŋkuvi do le gbedoxɔ mɛ.

16. Hlɛn Maki 12:41 keŋ adre lé èkpɔ mɔ enu lɔwo jɔ do.

¹⁶ Na nɔ exolɔlɔ lɔ anyi enujɔjɔ ŋtɔŋtɔ nɔ eo. (Hlɛn Maki 12:41.) Kpɔ enujɔjɔ lɔ le susumɛ. Mìle Nisan 11 exwe 33 K.H. yí le ŋkeke ɖewo goduɔ, Yesu aku. Yesu zan gamɛ sugbɔ le ŋkeke lɔ mɛ yí sɔ kplakɔ nu amɛwo le gbedoxɔ lɔ mɛ. Vɔ sɛnsɛnŋkɔnɔtɔwo delɔnkɔ nu ni ɖeeɖe o. Doŋkɔɔ, eɖewo le wo mɛ yí biɔ Yesu se mɔ acɛ ci eɖo yí le yi dɔ lɔ wakɔ ma. Ebuwo biɔ nyɔwo yi se keŋ sɔ ɖo fɛnca ni. (Maki 11:27-33; 12:13-34) Ecɛyɛɔ, Yesu yi akpaxwe bu nɔ gbedoxɔ lɔ. Kankandoji li mɔ fini woyɔnɔ mɔ Nyɔnuwo Gbadenu yí eyi keŋ atɛnŋ akpɔ enujɔjɔ dakawo. Énɔ nyinɔnɔ yí kpɔkɔ mɛ ciwo yí va sɔ wowo nunanawo dokɔ nujɔjɔ daka lɔwo mɛ. Ékpɔ dɔkunɔ sugbɔ ciwo yí sɔ eho sugbɔ dokɔ wo mɛ. Taŋfuin égogo wo nywiɖe keŋ ase lé eho ciwo wosɔ dokɔ daka lɔwo mɛ ɖyikɔ gbe do.

17. Lé kposhu wamɛnɔ ci nu Maki 12:42 xo nuxu so wa nu doɔ?

¹⁷ Hlɛn Maki 12:42. Sabaɖeɔ, Yesu kpɔ nyɔnu ɖeka. Ényi “kposhu wamɛnɔ.” (Luiki 21:2) Agbe lɔ gbɔnkɔnu ni sugbɔ; ɖo ewa mɔ eho dele shi keke axwle enu ciwo eʒan keŋ anɔ agbe o. Ele ahan gan, eyi nujɔjɔ daka ɖeka gbɔ yí sɔ gajun hwɛhwɛ amɛve do mɛ, dewɛ keke amɛwo anya mɔ yɛna nu o. Taŋfuin agbɔnnu gbɔxwe gajun lɔwo aɖyi gbe. Yesu nya nɛni esɔ do mɛ. Lepta gajun amɛve ci yí nyi gajun hwɛhwɛtɔ ci wozannɔ hwenɔnu yí ena. Hwiʒihwiʒi yí nyi xevi ci yí kpɔn ho wu le xevi ciwo woɖunɔ mɛ le hwenɔnu. Gan eho ci kposhu lɔ na dasun axwle hwiʒihwiʒi kuɖeka kpetii o.

18. Sɔ koɖo Maki 12:43, 44 ɖe, nyɔ ci Yesu nu so enu ci kposhu lɔ na nuɔ?

¹⁸ Hlɛn Maki 12:43, 44. Kposhu lɔ nu wa dɔ do Yesu ji sugbɔ. Eyi taɖo eyɔ yi nukplaviwo yí dasɛ kposhu lɔ nɔ wo keŋ nu mɔ: “Wamɛnɔ kposhu cɛ na eho . . . wu dɔkunɔ huntɔwo pleŋ.” Yi goduɔ, éɖe mɛ mɔ: “Dɔkunɔwo ɖo eho sugbɔ yí na kankin le mɛ. Vɔ kposhu lɔ xoxu yi howo pleŋ yí sɔ na. Eho hunnɔ le veviɖe ni yí a zan a nɔ̀ agbe.” Ci kposhu egbejinɔtɔ cɛ sɔ eho hwɛhwɛ kpɛtɛkpɛtɛ ci yí le shi le ŋkeke lɔ mɛ naɔ, ékando Yehowa ji mɔ yɛale bu nɔ ye.—Eha. 26:3.

19. Enuvevi ci mìatɛnŋ akpla so Yesu nyɔ ciwo yí enu so kposhu wamɛnɔ lɔ nuɔ?

¹⁹ Wa do exolɔlɔ lɔ ji le ao gbenɔnɔ mɛ. Biɔ eɔɖeki se mɔ: ‘Nyi natɛnŋ akpla so nyɔ ciwo Yesu nu so kposhu wamɛnɔ lɔ nuɔ?’ Bu tamɛ kpɔ so kposhu lɔ nu. Kankandoji li mɔ, éji mɔ yeana enu sugbɔ Yehowa wu ahan. Gan éwa enu ci ji esun; ésɔ yi nuvevitɔ na Yehowa. Yí Yesu nya mɔ yi nunana lɔ xɔ afi le ŋmɛ nɔ ye Daye. Nukplamu vevi ci yí le mɛ nɔ mì ke: ejɔnɔ ji nɔ Yehowa, nɔ mìsɔ mìwo nuvevitɔwo ni; yi gɔnmɛ nyi mɔ nɔ mìsinni koɖo mìwo ji pleŋ koɖo mìwo se pleŋ. (Mt. 22:37; Kol. 3:23) Yehowa kpɔnɔ jijɔ nɔ mìwakɔ enu ci ji mìsun! Gɔnmɛɖose cɛ kudo gamɛ koɖo ŋsɛn nɛni ci mìatɛnŋ azan asɔ sɛn Yehowa nu, kunuɖeɖedɔ lɔ koɖo bɔbɔwo yiyi can le mɛ.

20. Lé àtɛnŋ awa do nukplamu ci yí le exolɔlɔ ci yí kudo kposhu lɔ nu ji doɔ? Na yi kpɔwɛ ɖeka.

 ²⁰ Lé àtɛnŋ awa do nukplamu ci yí le exolɔlɔ ci yí kudo kposhu lɔ nu ji doɔ? Mɛɖewo dekannɔdo ji mɔ agbla ciwo yewojekɔ jeŋ nɔ Yehowa o. Tekpɔ ado jeshi mɛ cɛ hanwo yí ana woakando ji mɔ ci ji yewokpe yí wakɔ jeŋ nɔ Yehowa. Le kpɔwɛ mɛ, èjeshi nɔvinyɔnu shinshin ɖe ci yí dokɔ hwɛ yiɖeki alo kpɔɛ mɔ yedenyi ŋɖewanua? Ðo lanmɛsɛn cukaɖa alo ŋsɛn degbele shi yí awa sugbɔ shigbe lé ewɛni le sumɔsumɔdɔ lɔ mɛ sa nɛ o. Alo àtɛnŋ abu tamɛ kpɔ so nɔviŋsu ɖe ci yí lé dɔ̀ mamimami ɖe yí detɛnŋ gbeyikɔ bɔbɔwo le Fyɔɖuxuxɔ mɛ o yí ecɛ na egbɔjɔa? Do ŋsɛn mɛ cɛ hanwo koɖo “enyɔ ciwo yí a kpedo” wo nu. (Efe. 4:29) Nu ŋsɛndoamu nukplamu ci èkpla so exolɔlɔ ci yí kudo kposhu wamɛnɔ lɔ nu nɔ wo. Ŋsɛndoamunyɔ ciwo ànu atɛnŋ ana kankandoji wo mɔ enu ci ji wosun yí wakɔ jeŋ nɔ Yehowa. (Elo. 15:23; 1 Tɛs. 5:11) Nɔ enunywitɔ ci amɛwo nanɔ Yehowa hwe ɖeeɖe can yí èkannɔfu woɔ, anyi èkplɔkɔ Yesu fɔteshiwo do pɛpɛpɛ.

21. Nyi èɖo gligaan mɔ yeawaɔ?

²¹ Mìdokɔ akpe sugbɔ mɔ Eŋɛnywiwema lɔwo xo nuxu so Yesu gbenɔnɔ nu! Ðo wokpekɔdo mì nu yí mìsransran Yesu alo kplɔkɔ yi fɔteshiwo do pɛpɛpɛ. Nɔ anyɔ ɖe, dawa toto keŋ awa amɛɖekishi nukplakpla alo sɛnsɛn xomumɛtɔ kudo Eŋɛnywiwema lɔwo nu ba? Mína mìaɖo ŋwi mɔ gbɔxwe mìakpɔ nyɔna sugbɔ so nukplakpla cɛ han mɛɔ, mìɖo ana exolɔlɔ lɔwo anyi enujɔjɔ ŋtɔŋtɔwo nɔ mì yí mìawa do wo ji le mìwo gbenɔnɔ mɛ. To akpo nɔ enu ci Yesu wa sransran ɔ, mìɖo aɖo to nyɔ ci enu hɛnnɛ. Le nyɔta ci yí akplɔɛdo mɛɔ, mìakpɔ enu ci mìatɛnŋ akpla so enyɔ kpɛtɛkpɛtɛ ciwo Yesu nu gbɔxwe yí ku mɛ.