Yi enu ci yí lemɛ ji

Yi enyɔtawo nɔxu

ENUKPLAKPLA NYƆTA 18

Àlɔn yí ŋɖe axe mɔ nɔ eo nakplɔ Yesu do agloa?

Àlɔn yí ŋɖe axe mɔ nɔ eo nakplɔ Yesu do agloa?

“Wo a cushi nɔ mɛ ci yí Ŋ da nyi afɔklɛnnu nɔ o.”​—MT. 11:6.

EHAJIJI 54 “Mɔ Lae Nye Esi”

SUSU VEVI LƆ *

1. Nyi yí atɛnŋ akpaca eo ci ètekpɔ doŋkɔ mɔ yeanu Bibla mɛ ŋɛdu lɔ nɔ amowoɔ?

ÈÐO ŋwi hwecinu yí èdo jeshi mɔ yekpɔ Bibla mɛ nyɔnɔnwi lɔa? Èmɔŋje enushianu ci èkplakɔ le Bibla mɛ fafɛɖe! Eyi èkpɔɛ mɔ amɛshiamɛ aji mɔ yeajeshi enyɔ cɛwo yí axɔ wo ji se. Èkando ji mɔ Bibla mɛ ŋɛdu lɔ ana woakpɔ jijɔ le agbemɛ kakacɛ yí akpɔkɔ mɔ nɔ esɔmɛ nywi. (Eha. 119:105) Eyi taɖo ètɔ nyɔnɔnwi lɔwo nunu nɔ ao xlɔ koɖo ao xomumɛtɔwo pleŋ koɖo ezolelanmɛ. Vɔ nyi yí vajɔɔ? Ekpaca eo mɔ amɛ sugbɔ gbe mɔ yedaɖo to eo o.

2-3. Le Yesu hwenu ɖe, lé amɛ sugbɔ wa nu do nu doɔ?

2 Deɖo akpaca mì nɔ amowo gbe ŋɛdu ci mìdrakɔ o. Le Yesu hwenuɔ, amɛ sugbɔ gbi, ci ewa enujiŋ sugbɔwo yí sɔ dasɛ mɔ Mawu le koɖo ye can. Le kpɔwɛ mɛ, Yesu fɔn Lazar so ku. Mɛ ciwo yí fɔn gu do Yesu ji datɛnŋ amɔ ŋsu yɔ o. Ci enyi ahan can ɔ, Ʒuifu ŋkɔnɔtɔwo dexɔɛ se mɔ Yesu yí nyi Mɛsia lɔ o. Woji veviɖe hɛnnɛ mɔ yewoawu Yesu koɖo Lazar!—Ʒan 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 Yesu nya mɔ amɛ sugbɔ agbe mɔ yedenyi Mɛsia lɔ o. (Ʒan 5:39-44) Énu nɔ Ʒan Amɛʒindoshimɛtɔ nukplavi ɖewo mɔ: “Wo a cushi nɔ mɛ ci yí Ŋ da nyi afɔklɛnnu nɔ o.” (Mt. 11:2, 3, 6) Nyi yí taɖo amɛ sugbɔ gbe Yesu ahan ɔ?

4. Nyi mìakpɔ le nyɔta cɛ mɛɔ?

4 Le nyɔta cɛ koɖo ci yí akplɔɛdo mɛɔ, mìakpɔ susu ciwo yí taɖo amɛ sugbɔ dexɔ Yesu ji se le exwe sanŋdi ŋkɔtɔ mɛ o. Mìagbekpɔ enu ci yí taɖo amɛ sugbɔ gbekɔ eŋɛnywi lɔ le egbɛmɛ. Taŋtaŋ ɔ, mìakpɔ enu ci yí taɖo mìɖo ado ŋsɛn xɔse ci mìɖo do Yesu nu nɔ mìŋgbevaso gbeɖi ɖɛ o.

(1) FINI YESU SHIN LE

Amɛ sugbɔ gbe Yesu kudo fini eshin le nu. Lé enu cɛ tɛnŋ nyi afɔklɛnnu nɔ mɛɖewo le egbɛmɛ doɔ? (Kpɔ mamamɛ 5) *

5. Nyi yí taɖo mɛɖewo tɛnŋ bui mɔ Yesu datɛnŋ anyi Mɛsia ci nyɔ wonu ɖɛ lɔɔ?

5 Fini Yesu shin le nyi afɔklɛnnu nɔ amɛ sugbɔ. Wolɔn do ji mɔ Yesu nyi nukplamɛtɔ bibi ɖeka yí gbewanɔ enujiŋwo. Vɔ wokpɔkpɔɛ mɔ yɛnyi kapita vi gbali ɖe kpoŋ. Gbesɔ kpe niɔ, Nazarɛti ci amowo kpɔ mɔ yɛnyi jugan ci yí dele veviɖe mɛ yí eso. Natanaɛli ci yí vanyi Yesu nukplavi ɖeka can biɔ se doŋkɔ mɔ: “Enu nywi ɖe atɛnŋ so Nazarɛti a?” (Ʒan 1:46) Taŋfuin jugan ci mɛ Yesu le denyi enu gangan do nu nɔ Natanaɛli o. Alo etɛnŋ nyi enyɔnuɖɛ ci yí le Mishe 5:2 mɛ yí le susumɛ ni. Ðo nyɔnuɖɛ cɛ mɔ Bɛtɛlɛxɛmu yí woaji Mɛsia lɔ do, denyi Nazarɛti yɔ o.

6. Nyi yí ɖo akpedo amowo nu le Yesu hwenu yí woanya mɔ eyi nyi Mɛsia lɔ saɔ?

6 Lé Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo nuɔ? Enyɔnuɖɛtɔ Ezai nu mɔ Yesu ketɔnɔwo dalé ŋkuvi do “xomu” ci mɛ Mɛsia lɔ so nu o. (Ezai 53:8) Enyɔnuɖɛ cɛ han buwo le Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo mɛ. Nɔ mɛ lɔwo ji gamɛ keŋ ji gɔnmɛ kpɔ nɔ nyɔ lɔwo pleŋ saɔ, woakpɔɛ mɔ Bɛtɛlɛxɛmu yí woji Yesu do yí enyi Efyɔ Davidi viviɛ. (Luiki 2:4-7) Taɖo fini nyɔnuɖɛ ci yí le Mishe 5:2 mɛ mɔ woaji Mɛsia lɔ do pɛɛ yí woji Yesu do. Vɔ fini cukaɖa lɔ leɔ? Wohwlɛndo sɔ gbeta, ɖo wodeji gɔnmɛ kpɔ nɔ nyɔ lɔwo pleŋ o. Eyi taɖo wogbe Yesu.

7. Nyi yí taɖo amɛ sugbɔ gbegbeɛ Yehowa mɛwo le egbɛmɛɔ?

7 Cukaɖa cɛ han li le egbɛmɛa? Ɛɛ. Yehowa mɛ sugbɔtɔ denyi amɛ kpɛnkpinwo o. Eyi taɖo amɛ sugbɔ kpɔnɔ wo mɔ “wodese wema o yí nyi amɛgbaliwo.” (Edɔ. 4:13, NWT) Mɛɖewo buini mɔ Yehowa mɛwo deɖo akpla Bibla amowo o, ɖo wodeyi sɛnsɛnŋkɔnɔtɔwo suklu o. Mɛbuwo nunɔ mɔ Yehowa Kunuɖetɔwo nyi “Amɛlikitɔwo cɔci.” Vɔ nyɔnɔnwi lɔ yí nyi mɔ nɔ woma Yehowa Kunuɖetɔwo do sanŋdi ɖekaɔ, akpaxwe 14 kpaŋ yí le Amɛliki. Wogbenunɔ nɔ mɛbuwo mɔ Yehowa Kunuɖetɔwo dexɔ Yesu ji se o. So exwe nɛniɖe keɔ, amowo yɔnɔ Yehowa mɛwo mɔ “Kɔminisiwo,” alo mɔ “mìwakɔ dɔ nɔ Amɛliki le bebemɛ,” alo wogbenunɔ mɔ “mìwo nyɔwo sɛnŋ ɖoɖu.” Eyi taɖo amɛ sugbɔtɔ dejinɔ mɔ yewoanyi Yehowa Kunuɖetɔwo o, ɖo ci woseseɛ nyɔ cɛwoɔ, wodenya nyɔnɔnwi ci yí kudo Yehowa mɛwo nu o.

8. Sɔ koɖo Edɔwawawo 17:11 ɖe, nyi amowo ɖo awa nɔ woji mɔ yewoajeshi Mawu sɛntɔwo le egbɛmɛɔ?

8 Lé mɛɖe awɛ yí dabu yi xɔseɔ? Éɖo aji enu gɔnmɛ kpɔ nywiɖe. Eyi Luiki ci yí nyi Eŋɛnywiwema ŋwlɛtɔ ɖeka ɖui koŋ yí wa. Éje agbla veviɖe yí ji nyɔ lɔwo “kpɔ pɛpɛpɛ so finni wo so.” Ðo eji mɔ enuhlɛntɔwo le ‘kando ji mɔ enukplakpla ci yí wo xɔ’ kudo Yesu nu “nyi nyɔnɔnwi.” (Luiki 1:1-4) Ʒuifu ciwo yí le Bere wa nu shigbe Luiki nɛ. Ci wose eŋɛnywi lɔ kudo Yesu nu ŋkɔtɔɔ, woji enu gɔnmɛ kpɔ le Ebre Nuŋwlɛŋwlɛ lɔwo mɛ gbɔxwe akando nyɔ lɔwo ji. (Hlɛn Edɔwawawo 17:11.) Ahanke amowo ɖo aji gɔnmɛ kpɔ nɔ nyɔ lɔwo nɛ. Woɖo asɔ enu ciwo Mawu mɛwo kplakɔ wo sɔnɔ kpɔ koɖo nyɔ ciwo Bibla nu. Woɖo agbekpla nu so enu ciwo Yehowa mɛwo wa le egbɛmɛ nu. Nɔ woji enu gɔnmɛ kpɔ nywiɖeɔ, wodaɖe mɔ yí enyɔbudoamɛnu alo wonumɔwonumɔ atɔn ŋkuvi nɔ wo o.

(2) YESU GBE MƆ YEDAWA ENUJIŊWO YÍ ASƆ DASƐ MƆ YENYI MƐSIA LƆ O

Amɛ sugbɔ gbe Yesu, ɖo égbe mɔ yedawa enujiŋwo nɔ amowo akpɔ o. Lé enu cɛ tɛnŋ nyi afɔklɛnnu nɔ mɛɖewo le egbɛmɛ doɔ? (Kpɔ mamamɛ 9-10) *

9. Nyi yí jɔ ci Yesu gbe mɔ yedawa jeŋkwimɛ jeshidu ɖekaɔ?

9 Enu ciwo Yesu kpla amowo desun mɛ nɔ mɛɖewo le yi hwenu o. Wogbejikɔ nubuwo doji. Wonu ni mɔ yi le wa “jeŋkwimɛ jeshidu ɖeka nɔ yewo” yí asɔ dasɛ mɔ eye yí nyi Mɛsia lɔ. (Mt. 16:1) Taŋfuin wowa fɛn mɔŋje enyɔ ci yí le Daniɛli 7:13, 14 mɛ taɖo yí biɔ jeshidu cɛ. Vɔ denyi hwenɔnu yí Yehowa ɖo mɔ yeana nyɔnuɖɛ cɛ avamɛ o. Enu ci Yesu kpla wo sun nɔ woakando ji mɔ eyi nyi Mɛsia lɔ. Vɔ ci egbe mɔ yedawa enujiŋ lɔ nɔ woɔ, étrɔ afɔklɛnnu nɔ wo.—Mt. 16:4.

10. Lé Yesu na yí enu ci enyɔnuɖɛtɔ Ezai ŋwlɛ do Mɛsia lɔ nu vamɛɔ?

10 Lé Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo nuɔ? Nyɔnuɖɛtɔ Ezai ŋwlɛ so Mɛsia lɔ nu mɔ: “Dá do axwa yí a xo nuxu le emɔwo ji o. Dá do axwa alo yí a kɔ egbe yì ji o.” (Ezai 42:1, 2) Yesu dedɔn amowo susu va yiɖeki ji le yi sumɔsumɔdɔ lɔ mɛ o. Decu gbedoxɔ ganganwo o, dedonɔ sɛnsɛnwu ɖe o yí denunɔ nɔ amowo mɔ wo le yɔ sɛnsɛn ga ŋkɔ ɖe nɔ ye o. Ci Yesu vale cukaɖawo mɛɔ, detekpɔ mɔ yeawa enujiŋ ɖe le ŋkɔ nɔ Efyɔ Erodi nɔ ye nu ajɔ ji ni o. (Luiki 23:8-11) Yesu wa enujiŋ sugbɔwo, vɔ eŋɛnywi lɔ dradra yí nyi edɔ vevitɔ ni. Énu nɔ yi nukplaviwo mɔ: “É yí ŋci Ŋ va do.”—Maki 1:38.

11. Susu masɔgbe ciwo yí le mɛɖewo shi le egbɛmɛɔ?

11 Cukaɖa cɛ han li le egbɛmɛa? Ɛɛ. Egbɛɔ, enu sugbɔ dɔnkɔ amowo susu le sɛnsɛnhawo mɛ: Sɛnsɛnxɔ gangan ciwo wosɔ ehovevi nuwo ɖo acɔ nɔ, sɛnsɛnŋkɔnɔtɔ ciwo woyɔnɔ ŋkɔ kpɛnkpinwo nɔ koɖo sɛnsɛn kɔnu ciwo amɛ sugbɔtɔ dan soxu nɔ yí wodemɔŋje wo mɛ o. Vɔ mɛ ciwo yí yikɔ sɛnsɛn ŋtɔ́wo mɛ dekplanɔ enu agbu ɖe so Mawu koɖo yi tamɛɖoɖowo nu o. Mɛ ciwo yí vanɔ mìwo Kristotɔwo bɔbɔwo kplanɔ nu so enu ci Yehowa ji mɔ mìwo le wa nu. Mìwo Fyɔɖuxuxɔwo mɛnɔ, vɔ wodedo acan nɔ wo koɖo ehovevi nuwo o. Mɛ ciwo yí le ŋkɔ nɔ dɔ lɔ dedonɔ sɛnsɛnwu ciwo yí ana woato vo nɔ mɛkpɛtɛwo o yí wodeyɔnɔ ŋkɔ kpɛnkpin ɖe nɔ wo o. Enu ciwo mìkplanɔ amowo koɖo mìwo jixɔsewo sonɔ Mawu Nyɔ lɔ mɛ. Ele ahan gan, amɛ sugbɔ gbenɔ mìwo ŋɛdu lɔ, ɖo wokpɔɛ mɔ mìdewanɔ sɛnsɛn kɔnu ciwo yí jɔnɔ ji nɔ amowo o yí enu ci mìkplanɔ amowo desɔ koɖo ci wowojinɔ mɔ yewoase o.

12. Sɔ koɖo Ebretɔwo 11:1, 6 ɖe, nyi yí ado ŋsɛn mìwo xɔseɔ?

12 Lé mìawɛ yí mìdabu mìwo xɔseɔ? Apotru Pɔlu nu nɔ Kristotɔ ciwo yí le Rɔma mɔ: “Xɔse sonɔ etoɖoɖo Eŋɛnywi lɔ nu. Amɛwo senɔ Eŋɛnywi lɔ hwecinu yí amɛ xo nuxu nɔ wo so Kristo nu.” (Rɔm. 10:17) Mìdewanɔ sɛnsɛn kɔnu ciwo Bibla gbe o, nɔ wonya kpɔkpɔ alo jɔnɔ ji nɔ amowo ɖeeɖe can. Denyi sɛnsɛn kɔnu ŋtɔ́wo yí na xɔse sɛnnɔŋ o, Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo kplakpla yí na mìwo xɔse sɛnnɔŋ. Mìɖo ana mìwo xɔse asɛnŋ to nyɔnɔnwi lɔ jejeshi ji, ɖo “xɔse mali ɔ, amɛ da tɛnŋ jɔji nɔ Mawu o.” (Hlɛn Ebretɔwo 11:1, 6.) Eyi taɖo mìdamɔ mìakpɔ enujiŋ ɖe so jeŋkwimɛ gbɔxwe akando ji mɔ mìkpɔ nyɔnɔnwi lɔ o. Nɔ mìgbeje Bibla nukplakpla ciwo yí ado ŋsɛn mìwo xɔse mɛ nywiɖeɔ, esun yí akpedo mì nu mìakando ji mɔ mìkpɔ nyɔnɔnwi lɔ yí mìdagbedokɔ ɖyika o.

(3) YESU DEWA DO ƷUIFUWO KƆNU SUGBƆTƆ JI O

Amɛ sugbɔ gbe Yesu, ɖo dewa do wowo kɔnu ɖewo ji o. Lé enu cɛ tɛnŋ nyi afɔklɛnnu nɔ mɛɖewo le egbɛmɛ doɔ? (Kpɔ mamamɛ 13) *

13. Nyi yí taɖo amɛ sugbɔ gbe Yesuɔ?

13 Le Yesu hwenuɔ, ekpaca Ʒan Amɛʒindoshimɛtɔ nukplaviwo mɔ Yesu nukplaviwo deblanɔ nu o. Yesu ɖe mɛ mɔ ci yekpɔtɔ le agbeɔ, ye nukplaviwo deɖo abla nu o. (Mt. 9:14-17) Ele ahan gan Farizitɔwo koɖo Yesu ketɔnɔ buwo do hwɛ yi, ɖo égbe wawa do wowo kɔnuwo ji. Dɔmɛ ve wo ci Yesu da dɔ̀ nɔ dɔ̀nɔ ɖeka Sabatigbe. (Maki 3:1-6; Ʒan 9:16) Wonunɔ koɖo goyiyi mɔ yewo yí wanɔ do Sabati Se lɔ ji; gan yí ajɔdodo le gbedoxɔ lɔ mɛ deɖenɔ fun nɔ wo o. Wodo dɔmɛzi sugbɔ ci Yesu do hwɛ wo do ji. (Mt. 21:12, 13, 15) Gbeɖeka ci Yesu ɖekɔ kunu le Ʒuifuwo nukplaxu le Nazarɛtiɔ, ézan kpɔwɛ ɖeka ci esɔ so Izraɛliviwo xolɔlɔ mɛ yí sɔ dasɛ mɔ wonyi amɛɖekitɔjitɔwo yí xɔse dele wo shi o. Ci wose ahan ɔ, dɔmɛ ve wo keke. (Luiki 4:16, 25-30) Amɛ sugbɔ gbe Yesu, ɖo dewa enu ci wokpɔkɔ emɔ mɔ yɛawa o.—Mt. 11:16-19.

14. Nyi yí taɖo Yesu gbe agbetɔwo kɔnu ciwo yí desɔ koɖo Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwoɔ?

14 Lé Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo nuɔ? Yehowa nu to nyɔnuɖɛtɔ Ezai ji mɔ: “Jukɔn cɛ va ŋgbɔ koɖo wowo nu, yí wobunɔŋ koɖo wowo nukpawo, vɔ wowo ji le azɔge kpanŋkpanŋ le ŋgbɔ; vɔnvɔn ci woɖonɔ nɔŋ ɔ, agbetɔwo se ciwo wokpla wo ji yí enɔ te do.” (Ezai 29:13, NWT) Yesu nyɔ jɔ ci egbe agbetɔwo kɔnu ciwo yí desɔ koɖo Bibla o. Mɛ ciwo yí sɔnɔ agbetɔ sewo koɖo agbetɔ kɔnuwo veviɖe wu Bibla nukplakplawo gbe Yehowa koɖo Mɛsia ci edɔ ɖaɖa.

15. Nyi yí taɖo Yehowa Kunuɖetɔwo nu venɔ amɛ sugbɔ nu le egbɛmɛɔ?

15 Cukaɖa cɛ han li le egbɛmɛa? Ɛɛ. Amɛ sugbɔ donɔ dɔmɛzi, nɔ Yehowa Kunuɖetɔwo deɖu exwe ci yí deso Bibla mɛ koɖo wo o; le kpɔwɛ mɛ, jigbezan koɖo nɔwɛli. Mɛbuwo donɔ dɔmɛzi, nɔ Yehowa Kunuɖetɔwo deɖu jumɛzanwo alo gbe mɔ yewodawa ku kɔnu ciwo yí Mawu Nyɔ lɔ gbe o. Mɛ ciwo nu Yehowa Kunuɖetɔwo nuwana cɛwo venɔ tɛnŋ xɔɛ se veviɖe mɔ Mawu lɔn do yewo sɛnsɛn ji. Vɔ nɔ wolɔn xexeɛ mɛ kɔnuwo yí tashi Bibla nukplakpla ciwo mɛ kɔ petiiɔ, wowo nu datɛnŋ akpe nɔ Mawu o.—Maki 7:7-9.

16. Sɔ koɖo Ehajiji Wema 119:97, 113, 163-165 ɖe, nyi mìɖo awaɔ, yí nyi mìɖo agbeɔ?

16 Lé mìawɛ yí mìdabu mìwo xɔseɔ? Mìɖo alɔn Yehowa sewo koɖo yi gɔnmɛɖosewo veviɖe. (Hlɛn Ehajiji Wema 119:97, 113, 163-165.) Nɔ mìlɔn Yehowaɔ, mìagbe kɔnu ɖekpokpui ci yí dejɔnɔ ji ni o. Mìdalɔn gbeɖe yí ŋɖe avale veviɖe nɔ mì wu lɔnlɔn ci mìɖo nɔ Yehowa o.

(4) YESU DETRƆ AGBETƆ CƐKPAKPA CI YÍ LI HWENƆNU O

Amɛ sugbɔ gbe Yesu, ɖo dedo nu politikinyɔwo mɛ o. Lé enu cɛ tɛnŋ nyi afɔklɛnnu nɔ mɛɖewo le egbɛmɛ doɔ? (Kpɔ mamamɛ 17) *

17. Nyi yí amɛ sugbɔ kpɔkɔ emɔ mɔ Mɛsia lɔ awa le Yesu hwenuɔ?

17 Amɛ sugbɔ yí jikɔ le Yesu hwenu mɔ woatrɔ acɛkpakpa ci yí li. Wokpɔkɔ emɔ mɔ Mɛsia lɔ avahwlɛn yewo gan le alɔ mɛ nɔ Rɔma cɛkpakpa ci yí dokɔ vevisese nɔ yewo. Vɔ ci wotekpɔ mɔ yewoasɔ Yesu ɖo fyɔɔ, égbe. (Ʒan 6:14, 15) Avɔnsatɔwo koɖo mɛbuwo vɔnkɔ mɔ Yesu atrɔ acɛkpakpa ci yí li; nɔ ewɛ ahan pi, Rɔma cɛkpatɔwo ado dɔmɛzi keŋ axɔ acɛ ci wona wo le wo shi.

18. Enyɔ ci Bibla nu ɖɛ kudo Mɛsia lɔ nu yí amɛ sugbɔ dejinɔ mɔ yewoaseɔ?

18 Lé Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo nuɔ? Nyɔnɔnwi enyi mɔ enyɔnuɖɛ sugbɔ nu so Mɛsia lɔ nu mɔ yɛanyi Ahwajiɖutɔ sɛnŋ, vɔ nyɔnuɖɛ buwo dasɛ mɔ doŋkɔɔ, yɛɖo aku do ta nɔ mìwo nuvɔnwo. (Ezai 53:9, 12) Ci enyi ahan ɖe, nyí yí taɖo Ʒuifuwo ɖo susu dɔndɔn do Mɛsia lɔ nuɔ? Le Yesu hwenuɔ, amɛ sugbɔ dejinɔ mɔ yewoase enyɔnuɖɛ ciwo yí dexokɔ nuxu so enu ci woawa kaka asɔ ɖe wo ti le cukaɖawo mɛ o.—Ʒan 6:26, 27.

19. Susu masɔgbe ciwo yí na amɛ sugbɔ gbe mìwo nyɔ le egbɛmɛɔ?

19 Cukaɖa cɛ han li le egbɛmɛa? Ɛɛ. Egbɛɔ, amɛ sugbɔ gbenɔ mìwo nyɔ, ɖo mìdedonɔ nu ejunyɔwo mɛ o. Wojinɔ mɔ mìada kɔ. Vɔ mìnya mɔ le Yehowa ŋmɛɔ, nɔ mìsɔ agbetɔ mɔ yɛ le kpa acɛ nɔ mìɔ, anyi mìgbe Yehowa. (1 Sam. 8:4-7) Gbesɔ kpe niɔ, mɛɖewo tɛnŋ kpɔkɔ emɔ mɔ mìacu sukluwo koɖo dotoxwewo alo awa nubuwo asɔ do alɔ jukɔn lɔ. Ci mìwo le agbla jekɔ veviɖe yí drakɔ eŋɛnywi lɔ sɔwu mɔ mìawa enu ciwo yí ana woaɖe cukaɖawo si le xexeɛ mɛ kakacɛɔ, wogbe mɔ yewodase mìwo nyɔ o.

20. Shigbe lé eze le Yesu nyɔ ciwo yí le Matie 7:21-23 mɛ nɛ ɖe, nyi yí ɖo anyi enuvevitɔ lɔ nɔ mìɔ?

20 Lé mìawɛ yí mìdabu mìwo xɔseɔ? (Hlɛn Matie 7:21-23.) Enu ci yí ɖo ale veviɖe nɔ mì yí nyi edɔ ci Yesu dɔ mì mɔ mìwo le wa. (Mt. 28:19, 20) Mìdalɔn gbeɖe yí politikinyɔwo alo xexeɛ mɛ cukaɖawo gbɔkpɔkpɔ aɖe mìwo susu so edɔ cɛ wawa ji o. Mìlɔn amowo yí wowo cukaɖawo wanɔ ɖeka nɔ mì, vɔ mìnya mɔ enunywitɔ ci mìawa akpedo wo nu yí nyi mɔ, mìakpla nu wo so Mawu Fyɔɖuxu lɔ nu yí akpedo wo nu woanyi xlɔ koɖo Yehowa.

21. Nyi mìaɖo gligaan yí awaɔ?

21 Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìkpɔ afɔklɛnnu amɛnɛ ciwo yí na amowo gbe Yesu le exwe sanŋdi ŋkɔtɔ mɛ koɖo enu ciwo yí atɛnŋ ana amowo agbe Yesu dokplɔtɔwo le egbɛmɛ. Vɔ afɔklɛnnu ciwo mìɖo aze nɔ lɔwo pleŋ nɛa? Oo. Le nyɔta ci yí gbɔgbɔ mɛɔ, mìagbegbeje afɔklɛnnu amɛnɛ buwo mɛ. Lé vamɛ mɔ mìaɖui gligaan mɔ mìdagbe Yesu o yí akpɔtɔ adokɔ ŋsɛn mìwo xɔse!

EHAJIJI 56 Wɔ Nyateƒea Tɔwòe

^ par. 5 Yesu nyi enukplamɛtɔ gangantɔ ci yí nɔ nyigban cɛ ji kpɔ, gan amɛ sugbɔ gbi le yi hwenu. Nyi yí taɖoɔ? Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìakpɔ susu amɛnɛ ciwo yí taɖo Yesu nyi afɔklɛnnu nɔ wo. Mìagbekpɔ enu ci yí taɖo amɛ sugbɔ gbe mɔ yewodaɖo to Yesu dokplɔtɔ adodwiwo alo alɔn do enu ciwo wowawa ji le egbɛmɛ. Taŋtaŋ ɔ, mìakpɔ enu ci yí taɖo mìɖo ado ŋsɛn xɔse ci mìɖo do Yesu nu nɔ mìŋgbevaso gbeɖi ɖɛ o.

^ par. 60 FOTOWO MƐ ÐEÐE: Filipu dokɔ ŋsɛn Natanaɛli nɔ ayi Yesu gbɔ.

^ par. 62 FOTOWO MƐ ÐEÐE: Yesu drakɔ eŋɛnywi lɔ.

^ par. 64 FOTOWO MƐ ÐEÐE: Yesu dakɔ dɔ̀ nɔ ŋsu ɖeka ci alɔ ku nɔ yí yi ketɔnɔwo kpɔɛkɔ ɖaɖa.

^ par. 66 FOTOWO MƐ ÐEÐE: Yesu shi yi eto ji yiɖekɛ.