1.  Sayura Kon Sin-o ro Bantug nga Babilonia

2.  Hin-uno Maabot ro Mesias?

3.  Paagi it Pagbueong nga Nagagamit it Dugo

4.  Pagbueag it Mag-asawa

5.  Mga Holiday ag Selebrasyon

6.  Makataeapon nga Sakit

7.  Negosyo ag Legal nga mga Bagay

 1. Sayura Kon Sin-o ro Bantug nga Babilonia

Paano naton nasayran nga ro “bantug nga Babilonia” hay nagarepresentar sa tanan nga buko’t matuod nga relihiyon? (Pahayag 17:5) Tan-awa rayang mga pamatuod:

•  Sakop nana ro bilog nga kalibutan. Ginahambae nga ro Bantug nga Babilonia hay nagapungko sa “mga kabanwahunan” ag “mga katawuhan.” Imaw hay “nagagahum sa mga hari kung eugta.”​—Pahayag 17:​15, 18.

•  Buko’t imaw ro politikal o komersyal nga kagamhanan. “Ro mga hari kung eugta” ag “ro mga negosyante” hay makaeuwas sa anang pagkawasak.​—Pahayag 18:​9, 15.

•  Ginapakahuy-an nana ro Dyos. Gintawag imaw nga bayi nga bayaran tungod gin-apinan na ro gubyerno para sa kwarta ag iba pang pabor. (Pahayag 17:​1, 2) Ginapataeang nana ro mga tawo sa tanan nga nasyon. Ag imaw ro rason sa kamatayon it abung tawo.—Pahayag 18:​23, 24.

Magbalik sa leksyon 13 punto 6

 2. Hin-uno Maabot ro Mesias?

Ginhula it Biblia nga may una 69 nga domingo bago mag-abot ro Mesias.​—Basaha ro Daniel 9:25.

• Kan-o nag-umpisa ro 69 nga domingo? Ku dag-on 455 B.C.E. Sa ruyong panahon, nag-abot si Gobernador Nehemias sa Jerusalem agud “ibalik sa dati ag patindugon it uman” ro syudad.​—Daniel 9:25; Nehemias 2:​1, 5-8.

• Mauno’t buhay ro 69 nga domingo? Sa ibang hula it Biblia, ro sang adlaw hay nagatukoy sa sang dag-on. (Numeros 14:34; Ezequiel 4:6) Ngani ro sang domingo hay nagatukoy sa pitong dag-on. Sa rayang hula, ro 69 nga domingo hay may kaeawigon nga 483 nga dag-on (69 nga domingo x 7 nga adlaw).

• Kan-o natapos ro 69 nga domingo? Mahuyap kita it 483 nga dag-on halin sa 455 B.C.E. ag daehon kita kara sa dag-on nga 29 C.E. a Raya ro insakto nga dag-on kat ginbautismuhan si Jesus ag nangin Mesias.​—Lucas 3:​1, 2, 21, 22.

Magbalik sa leksyon 15 punto 5

 3. Paagi it Pagbueong nga Nagagamit it Dugo

May mga paagi it pagbueong nga nagagamit it sariling dugo ku pasyente. Ro pila kara hay owa ginabaton it mga Cristyano. Halimbawa, ro pagdonar it sariling dugo o pagpatago it andang dugo agud gamiton sa pagpaopera sa ulihi.​—Deuteronomio 15:23.

Pero, ro iba nga paagi it pagbueong hay basi pwedeng batunon. Kaibahan kara ro pagpa-blood test, hemodialysis, hemodilution, o ro paggamit it cell-salvage o heart-lung bypass machine. Ro kada Cristyano hay dapat mag-obra it personal nga desisyon kon paano na gamiton ro anang sariling dugo sa panahon it operasyon, medical test, o therapy. Ro kada doktor hay may iba-ibang paagi it pagbueong. Ngani bago magbaton it maskin alin nga paagi it pag-opera, medical test, o therapy, kinahang-ean anay sayuron it sangka Cristyano kon paano gamiton it doktor ro anang dugo. Talakaya rayang mga pangutana:

•  Paano kon ipaguwa ro pila nga dugo sa ang eawas ag mapundo ro pagtubod kara it madali eang? Masugot baea ang konsensya nga parte gihapon it ang eawas rayang dugo ag indi ra kinahang-ean ‘iuea sa eugta’?​—Deuteronomio 12:​23, 24.

•  Paano kon sa panahon it operasyon, ro pila sa ang dugo hay ipaguwa, bag-uhon, ag ibalik sa akong eawas o gamiton ra sa pagbueong sa ang nina? Base sa ang hatun-an sa Biblia, indi baea ako pagkonsensyahon kon batunon ko rayang paagi it pagbueong?

Magbalik sa leksyon 39 punto 3

 4. Pagbueag it Mag-asawa

Owa ginapalig-on ku Bisaea it Dyos ro pagbueag ag ginklaro kara nga ro pagbueag hay owa nagatao it karapatan kanda nga mag-asawa it uman. (1 Corinto 7:​10, 11) Pero, may mga sitwasyon nga ro pila sa mga Cristyano hay pwedeng magbueag.

•  Hungod nga owa nagasuporta sa pamilya: Indi gusto ku asawang eaki nga magtao it materyal nga kinahang-eanon sa anang pamilya, hasta nga owa eon it makaon o panggastos sa pang-adlaw-adlaw nga kinahang-eanon ro anang pamilya.​—1 Timoteo 5:8.

•  Grabi nga pagsakit sa pisikal: Ro pag-abuso hay makaapekto sa pisikal nga pang-eawas o sa kabuhi it anang asawa.​—Galacia 5:​19-21.

•    Mabutang sa peligro ro anang relasyon kay Jehova: Ginapunggan imaw it anang asawa, ngani indi eon imaw makaalagad kay Jehova.​—Binuhatan 5:29.

Magbalik sa leksyon 42 punto 3

 5. Mga Holiday ag Selebrasyon

Owa nagaselebrar ro mga Cristyano it mga holiday nga owa nailaan ni Jehova. Pero ro kada Cristyano hay dapat maggamit it andang ginsanay sa Biblia nga konsensya sa pagdesisyon parti sa selebrasyon. Tan-awa ro pila nga halimbawa.

•  Kon may maghambae kimo it, “Merry Christmas.” Pwede mong hambaeon nga, “Saeamat.” Kon interesado ruyong tawo, pwede mong ihambae kana kon ham-an owa ka nagaselebrar kara.

•  Kon ginsampit ka ku imong buko’t Saksi nga asawa nga magkaon kaibahan it inyong mga igbata sa sangka holiday. Kon owa ka ginakonsensya nga mag-agto, pwede mong ihambae kana nga kon may pagano nga kustombre nga obrahon igto, indi ka mag-intra kanda.

•  Kon taw-an ka ku ing boss it bonus sa panahon it holiday. Batunon mo baea ron? Depende. Ro pagtan-aw baea it ing boss sa ruyong bonus hay parte it selebrasyon, o gusto ka eang nana taw-an tungod nagapasaeamat imaw sa ing kahugod?

•  Kon taw-an ka it regalo sa panahon it holiday. Kon ro nagtao kimo it regalo hay maghambae: “Sayod ko nga owa ka nagaselebrar it holiday, pero gusto ko ra itao kimo.” Basi mabuot eang imaw. Pero, may rason baea nga mag-isip ka nga ginatestingan na eang ing pagtuo o gusto na nga mag-intra ka kara? Isipa anay it mayad kon baea batunon mo ra o indi. Ano man ro atong mangin desisyon, gusto naton nga malimpyo ro atong konsensya ag mangin matutom kay Jehova.​—Binuhatan 23:1.

Magbalik sa leksyon 44 punto 1

 6. Makataeapon nga Sakit

Palangga naton ro mga tawo, ngani nagahaeong gid kita nga indi naton sanda matapnan it sakit. Kon sayod naton nga may makataeapon kitang sakit o basi hatapnan kita, kinahang-ean gid natong maghaeong nga indi matapnan ro iba. Ginaobra naton ra tungod nagsugo ro Biblia: “Higugmaa ro imong isigkatawo pareho sa imong kaugalingon.”​—Roma 13:​8-10.

Paano masunod it may makataeapon nga sakit rayang sugo? Indi dapat imaw magkupkop o magharu. Indi dapat imaw maakig kon indi imaw pagsampiton it iba sa andang baeay tungod gusto eang nanda nga protektahan ro andang pamilya. Ag bago magpabautismo, kinahang-ean na anay isugid ro anang sakit sa koordineytor it mga elder para mabautismuhan imaw sa paagi nga indi matapnan ro iba nga mapabautismo man. Bago magpangasawa, dapat anay imaw magpa-blood test. Sa pag-obra kara, ginapakita na nga nagakabaeaka imaw sa iba kon ‘usuyon nana ro kamaeayran it iba ag bukon eang it ro anang kaugalingon nga kamaeayran.’​—Filipos 2:4.

Magbalik sa leksyon 56 punto 2

 7. Negosyo ag Legal nga mga Bagay

Malikawan naton ro mga problema kon may kontrata ro tanan nga kasugtanan parti sa kwarta ag negosyo​—maskin pa sa kapareho nga Cristyano. (Jeremias 32:​9-12) Tungod may mga sitwasyon kon amat nga indi magkaintindihan ro mga Cristyano parti sa kwarta o sa ibang bagay. Dapat nanda ra eagi ayuson sa matawhay nga paagi, ag sandang daywa eang.

Paano naton ayuson ro seryoso nga mga bagay pareho it pagpangluko o pagpakahuya? (Basaha ro Mateo 18:​15-17.) Nagtao si Jesus it tatlong paagi nga dapat obrahon:

1. Tinguhai anay nga ayuson ra nga kamong daywa eang.​—Tan-awa ro bersikulo 15.

2. Kon indi imaw magpamati kimo, magpabulig sa sambato o daywang ka hamtong sa kongregasyon nga mag-iba kinyo.​—Tan-awa ro bersikulo 16.

3. Kon indi pa gid imaw magpati kanda, dapat eon ra nga isugid sa mga elder.​—Tan-awa ro bersikulo 17.

Sa abung sitwasyon, indi eon naton dapat ipakiha sa korte ro atong mga igmanghod tungod pwede ra makasamad sa ngaean ni Jehova ag sa kongregasyon. (1 Corinto 6:​1-8) Pero, may mga sitwasyon nga kinahang-ean gid ayuson sa legal nga paagi: pagdeborsyo, kustodiya sa mga unga, sustento sa pamilya, benepisyo sa insurance, pagkalugi sa negosyo, o kasueatan it mga mana. Kon ro sangka Cristyano hay magdesisyon nga daehon sa korte rayang mga bagay agud maayos sa matawhay nga paagi, owa imaw nagaeapas sa prinsipyo it Biblia.

Kon may nakaobra it seryoso nga krimen​—pareho it pag-rape, pag-abuso sa unga, pagsakit sa pisikal, pagpanakaw, o pagpatay​—ro Cristyano nga nagsugid sa sekular nga awtoridad hay owa nagaeapas sa prinsipyo it Biblia.

Magbalik sa leksyon 56 punto 3