Билелик јӱрӱмге сӱӱн

Билелер чыннаҥ ла ырысту болор аргалу ба?

Бу канайып болор аргалу?

 Бу јартамал бичимелдиҥ бӱктериндеги кӧргӱзилген мынайып ла бириккен ле ырысту биледий кандый-бир билелерди сен билериҥ бе? Билелер кайда ла јайрадылат. Айрылыштар, иштеҥ улам бӱдӱмји јок болгоны, толо эмес билелердеги ада-энелердиҥ ле балдардыҥ кӱчтери, чӧкӧнгӧни — бу ончозы кызалаҥды тереҥжидет. Билелик јӱрӱм јанынаҥ бир эксперт комудаган: «Билениҥ чек јайрадылганы керегинде јетирӱлер эмди кажыбыскала јарлу».

Нениҥ учун бӱгӱн билелерде мындый јаан кӱчтер болот? Канайып бис билелик јӱрӱмге сӱӱнер аргалу?

Биле канайып башталган

Бу сурактарга каруузын берерге, бистерге алыжарыныҥ ла билениҥ башталганын билип алар керек. Олордо Јайаачы — Тӧзӧӧчи бар болзо, билелер канайып башкарынарын оноҥ бедиренер учурлу. Не дегежин, бис билелик јӱрӱмге канайда толо сӱӱнеристи шак ол кыйалтазы јогынаҥ билер учурлу.

Кӧп улустыҥ шӱӱлтезиле болзо, билелик тӧзӧмӧлдӧ Јайаачы јок дегени кайкамчылу. Америкалык энциклопедияда («The Encyclopedia Americana») айдылат: «Кезик билимчилер алыжарыныҥ башталганын кижинеҥ јабыс турган эки тындуныҥ бириккени ле колбоштырар аргалу». Је Иисус Христос эр кижи ле ӱй кижи јайаалган деп айткан. Бойыныҥ сӧстӧрин бӱдӱмјилеерге ол библиялык  јетирӱни цитировать эдип, ӱстине айткан: «Нени Кудай бириктирген, оны кижи айрыбазын» (Матфейдеҥ 19:4—6).

Эйе, Иисус Христостыҥ айтканы чын. Бийик сагышту Кудай баштапкы улусты јайап, олордыҥ билелик јӱрӱми ырысту болзын деп кичеенген. Кудай баштапкы эки кижини бириктирип айткан: эр кижи «бойыныҥ ӱйине јапшынар; бир эт-кан болор» (Бытие 2:22—24).Билелерде кӱчтер болуп турганы, олордыҥ јӱрӱми Јайаачыныҥ Сӧзинде, Библиядагы тургузылган кемјизӱниҥ кемин бузып турганынаҥ улам болор бо?

 Кандый јол једимге экелет?

Эмдиги јӱрӱм улусты бойын сӱӱри ле бойымла деп албаданарыныҥ ӧзӱмине јай берип турганын сен алаҥзу јогынаҥ билериҥ. «Бириктирген Штаттардагы бийик ӱредӱниҥ заведениезиниҥ ӱредӱзин божодып јаткан класска бир финансист: «Ач болоры — ол кем јок» — деп айткан. «Сен ач та болор аргалу, је тӱҥей ле бойыҥ керегинде јакшы шӱӱлтелӱ болорыҥ». Је акча-јӧӧжӧ сӱрӱшкени јакшы једимдерге экелбей јат. Материализм — ол билелик јӱрӱмге эҥ ле коркушту кезедӱлердиҥ бирӱзи, нениҥ учун дезе ол улустар ортодогы колбуларды бузып, олордыҥ ӧйин ле акчазын айрыйт. Бого удура ырысту болорына не керектӱзин оҥдоорына јӱк ле эки библиялык притчалар канайып болужып турганына ајару эт:

«Семирте азыраган чарга ла ого коштой јаман кӧргӧни болгончо, табакта јажыл ӧлӧҥдӧр лӧ сӱӱш болгоны — артык».

«Чугаанду турада толтыра сойгон малду болгончо, кургаган калаштыҥ одыгы ла амыр-энчӱ болгоны — артык»

Притчалар 15:17; 17:1.

Кандый бӱдӱмјилӱ сӧстӧр, чын ба? Бу некелтелердеҥ кажы ла биле тудунган болзо, телекей канча кире башка болор эди деп сананып кӧрзӧҥ! Библия анайда ок билениҥ улузы бой-бойына канайып баштанар учурлу керегинде керектӱ башкару берет. Библиялык јӧптӧрдиҥ јӱк ле кезигин кӧрӧктӧр.

Ӧбӧгӧндӧрине: «Бойыгардыҥ ӱйлерерди бойыгардыҥ эди-каныгар чылап сӱӱгер» (Ефесяндарга 5:28—30).

Јеҥил, је сӱреен тузалу! Библия анайда ла ок ӧбӧгӧни ӱйине ак-чегин јетирзин деп јӧп берет (1 Петрдыҥ 3:7). Качан ӧбӧгӧни ӱйине јалакайын, оҥдоорын ла болужарын јетирип турза, ол мыны бӱдӱрет. Ӧбӧгӧни анайда ок ӱйиниҥ кӱӱнин тооп ло оны угуп турат. (Бытие 21:12 тӱҥдештир). Оныҥ бойына улус канайып баштанзын деп кӱӱнзеп турган, анайда ла ок ол ӱйине баштанза — бу кажы ла билеге туза экелер эмес пе деп, сен јӧпсинер эмезиҥ бе? (Матфейдеҥ 7:12).

 Ӱйлерине: «Ӱйи бойыныҥ ӧбӧгӧнин тооп турар учурлу» (Ефесяндарга 5:33, ЭмК).

Ӱйи ӧбӧгӧнине оныҥ бӱдӱретен јеҥил эмес керектерине болужын јетирип, билениҥ ырызына бойыныҥ јӧмӧлтӧзин јетирет. Кудай эр кижиге «ого јӧмӧшчи болзын деп болушчы» ӱй кижини берген болордо, шак ла бу мынайда озолондыра кӧрӱлген болгон (Бытие 2:18, ЈТ). Ӱйи ӧбӧгӧниниҥ тӱп-шӱӱлтезин јарадып, билениҥ амадуларына једерине кожо иштеп турза, бу билелик јӱрӱмге кандый алкыштар экелип турганын шӱӱнип кӧрзӧҥ дӧ?

Ӧбӧгӧнине ле ӱйине: «Алыжып јуртаза... ӧбӧгӧни ле ӱйи ортодо ару-чеги артар учурлу» (Еврейлерге 13:4, ЭмК).

Ӧбӧгӧни ле ӱйи бой-бойына чындык болзо, билелик јӱрӱм кыйалтазы јогынаҥ јакшыны экелет. Балыр, кей јӱрӱм кӧп сабазында билени чачылтып јат (Притчалар 6:27—29, 32). Мыныҥ учун: «Јиит тужыҥда бололо алган ӱйиҥле токуна... оныҥ сӱӱжиле јаантайын јакшызын. Не сеге... ӧскӧзи ле јилбиркеерге?» — деп, Библия бисти бӱдӱмјилеп турганы ойгор (Притчалар 5:18—20).

Ада-энелерге: «Баланы чындык јолго јаш ла тужында ӱредер» (Притчалар 22:6, ЭмК).

Ада-энези балдарына ӧй лӧ ајару эдип турган болзо, билелик јӱрӱмге оныҥ тузазы једет. Оныҥ учун Библия ада-энелерди бойлорыныҥ балдарын «бойыныҥ айлында да отурганда, јолдо до барып јатканда, уйуктарга да јатса ла туруп та јатса» чындык ээжилерге ӱредерин бӱдӱмјилеп јат (Второзаконие 11:19). Балдарын таскадып тура, ада-энелер сӱӱжин јетирер учурлу деп, Библияда база айдылат (Ефесяндарга 6:4).

Балдарга: «Балдар, Кудайдыҥ алдына ада-энегердиҥ сӧзин угуп јӱригер» (Ефесяндарга 6:1).

Бу јасагы јок јӱрӱмде ада-энезиниҥ сӧзинеҥ чыкпай јӱрерге јаантайын јеҥил эмези чын. Је биске билениҥ Јайаачызыныҥ нени айтканын эдери сагышту эмес пе? Ол бистиҥ билелик јӱрӱмди канайып ырысту эдерин јакшы билер. Оныҥ учун балдарга ада-энезиниҥ сӧзин угарга сӱреен кичеенер керек. Јаманды ла оны эдерине јилбиркедер јӱрӱмниҥ јилбӱлерин олорго алаҥзыбай јеектеп салар керек (Притчалар 1:10—19).

Биледе кажы ла кижи библиялык јӧпти канайып тузаланар, билелик јӱрӱм тузаны андый ла кемиле экелер. Биле јаҥыс ла эмди  јакшы јӱрӱмге сӱӱнер эмес, је Кудайдыҥ сӧзин берген јаҥы телекейде — сӱрекей јакшы келер ӧйгӧ ижемјилӱ болор (2 Петрдыҥ 3:13; Откровение 21:3, 4). Оныҥ учун сениҥ билеҥде Библияны ончозы кожо ӱренери јаҥжыгу болзын! Бастыра телекейде чын керектӱ башкаруны «Билелик ырыстыҥ јажыды» деген бичиктеҥ табар арга бар деп, миллиондор тоолу билелер јаҥыс јӧпкӧ келгилеген.

Ӧскӧртӧ кӧргӱзилбеген болзо, библиялык цитаталар Синодал кӧчӱриштеҥ алылган. Ӧскӧ кӧчӱрӱлер: ЭмК — «Эмдиги кӧчӱрӱ»; ЈТ — цитата англиялык «Јаҥы Телекейдиҥ Агару Бичигиниҥ Кӧчӱрижинеҥ» кӧчӱрилген.