Кижиликти аргадап аларына Кудай нени эткен
7-чи бажалык
Кижиликти аргадап аларына Кудай нени эткен
1, 2. а) Кудайдыҥ Уулы кем болгонын Римниҥ центурионы канайып оҥдогон? б) Иегова нениҥ учун Иисустыҥ ӧлӱмин токтотподы?
КАНАЙЫП та 2 000 јыл кирези кайра, јаскыда, талтӱштиҥ кийнинде, римниҥ центурионы араайынаҥ кыйналып ӧлӱп јаткан ӱч эр кижилер јаар кӧрӱп турган болгон. Оныҥ ајаруузы олордыҥ бирӱзине — Иисус Христоско — болды. Иисус агаш тӧҥӧшкӧ кададып салган. Оныҥ ӧлӱми јуук болгон, тал тӱштеги теҥери бӱрӱҥкейленип турды. Качан ол ӧлӧ берерде, јер тыҥ силкинди, оноҥ јӱсјуучылдыҥ башчызы: «Бу Кижи Кудайдыҥ Уулы болгоны чып-чын» — деп, кыйгырып айтты (Марктаҥ 15:39, ТК).
2 Кудайдыҥ Уулы! Јӱсјуучылдыҥ башчызы чын айткан. Ол бу ла тушта јердеги эҥ керектӱ учуралдыҥ кереечили болуп калды. Бир катап Кудай бойы Иисусты бойыныҥ эҥ тыҥ сӱӱген Уулы деп адаган (Матфейдеҥ 3:17; 17:5). Нениҥ учун Иегова бойыныҥ Уулыныҥ ӧлӧрин токтотбоды? Нениҥ учун дезе Кудай мынайып кижиликти кинчек ле ӧлӱмнеҥ айрып аларга сананган.
КИЖИЛИКТИ АРГАДАП АЛАРГА ТАЛДАЛГАН
3. Кижиликти аргадаарына нениҥ учун Кудайдыҥ јаҥыскан туулган Уулы талдалганы јакшы?
3 Бу бичиктеҥ бис Иисус јерге туулганынаҥ озо јӱрген деп билип алдыс. Ол Кудайдыҥ «јаҥыскан туулган Уулы» деп адалган, нениҥ учун дезе Иегова оны бойы јайаган. Кийнинде Кудай Иисусты бастыра арткан немелерди јайаарга тузаланган (Иоаннаҥ 3:18; Колоссяндарга 1:16). Иисус кижиликке аҥылу сӱӱшле баштанар болгон (Притчалар 8:30, 31). Качан кижилик ӧлӱмге јаргыладып саларда, оны аргадарга Иегова јаҥыскан туулган Уулын талдап алганы кайкамчылу эмес!
4, 5. Иисус јерге келердеҥ озо мессиялык Ӱрен керегинде Библия нени јетирип јат?
4 Качан Едемниҥ садында, Кудай Адамга, Евага ла Эрликке јаргы чыгарып турарда, ол келетен Аргадаачыны «ӱрен» деп адаган. Бу Ӱренге эмезе калдыкка, бир канча ӧйдиҥ бажында Эрлик Јелбистиҥ, «јебрен јыланныҥ», эдип койгон каршуузын јайладар керек болгон. Ого ӱзеери, келер болгон Ӱрен Эрлик ле оныҥ кийнинеҥ барып јаткандарды јоголтып салар учурлу болгон (Бытие 3:15; 1 Иоанныҥ 3:8; Откровение 12:9).
5 Кӧп јӱсјылдардыҥ туркунына Кудай анайда ок Мессия деп адалган бу Ӱрен керегинде јетирӱлерди бир эмештеҥ кӧӧптӧдип ачкан. 37-чи бӱктеги таблицадагы кӧргӱзилген кӧп судурлар, оныҥ јердеги јӱрӱминиҥ башка-башка јандарын толо јетирет. Темдектезе, Кудайдыҥ амадузына бойыныҥ эдетен ижин бӱдӱрерге ол коркушту јаман кӧрдирерин чыдажар учурлу болгон (Исаия 53:3—5).
МЕССИЯ НЕНИҤ УЧУН ӦЛӦР УЧУРЛУ БОЛГОН
6. Даниилдиҥ 9:24—26 бичигине келиштире Мессия нени эдер ле канайып эдер учурлу болгон?
6 Мессия — Кудайдыҥ Майлатканы — улу ишти бӱдӱрер деп, Даниилда 9:24—26-да бичилген судурда озолондыра айдылган болгон. Ол јерге, «јаман каршулу керектерди бектеп саларына, кинчектерди таҥмалап ла јасакјокты јоголторына, оноҥ ӱргӱлјиге чындыкты экелерине» келер. Мессия ӧлӱмге јаргылаган јаргыны чындык улустаҥ чечер учурлу болгон. Је ол мыны канайып эдер аргалу болгон? Судурда ол «ӧлӱмге берилер» деп јарталып јат.
7. Израильтяндар нениҥ учун тындуларды тайып турган болгон, бу тайылгалар келер ӧйдиҥ кандый темдеги болот?
7 Јебрен израильтяндарга кинчек учун актанары керек деген шӱӱлте таныш болгон. Кудайдыҥ Моисей ажыра берген јасагы аайынча бойыныҥ бажырыжына олор јаантайын тындулардаҥ тайылга эткилеп тургулайтан. Бу израильтяндарга олордыҥ кинчектерин бектеерине, эмезе улуска актаары керек болуп турганын эске алындырып туратан. Апостол Павел бу принципти: «Кан тӧкпӧгӧнчӧ јаманды таштаары болбой јат» — деп, мынайда толтырды (Еврейлерге 9:22). Христиандар Моисейдиҥ јасагын бӱдӱрбей јадылар, олордо оныҥ некелтелерин бӱдӱрер учур јок, темдектезе олор тайылгалар тайарын эткилебес учурлу (Римляндарга 10:4; Колоссяндарга 2:16, 17). Анайда ок, тындулардыҥ тайылгалары кинчектердеҥ качан да учына јетире арутап болбос деп олор билгилер. Чынынча тайылгалар экелери ол, кемјӱ јок канча кире баалу тайылганыҥ — Мессияныҥ, эмезе Христостыҥ, темдеги болгон (Еврейлерге 10:4, 10; Галаттарга 3:24 тӱҥейлештир). Је Мессияга чын ла ӧлӧр керек болгон бо деп сен сурар аргалу.
8, 9. Адам ла Ева нени јылыйтып салгандар, бу олордыҥ бала-барказына канайып салтарын јетирди?
8 Эйе, кижиликти аргадарга Мессия ӧлӧр учурлу болгон. Качан сӱреен јараш Едем јериндеги болгон учуралды сананып ийеле, оноҥ Адам ла Ева Кудайга удура туруп чыгала нени јылыйтканын оҥдоорго чырмайзас бис мыны оҥдорыс. Олордыҥ алдында ӱргӱлјиге јӱретен ижемјилӱ арга болгон! Олор Кудайдыҥ балдары болгон учун, кӧндӱрезинеҥ оныла куучындажар аргалу болгылаган. Је качан Адам ла Ева Иегованыҥ башкарузын јектеп салгыларда, олор ӱзе мыны јылыйтып, кинчек ле ӧлӱмди ончо кижиликке тӱжӱргиледи (Римляндарга 5:12).
9 Бу, бистиҥ ада-ӧбӧкӧлӧрис сӱреен кӧп кал-јӧжӧни ӱреп салала, тӧлӱге тӱшкилеп калгандый болгоныла тӱҥей. Адам ла Ева бойлорыныҥ тӧлӱзин бала-барказына бергилеп ийгилеген. Бистердиҥ кемигис те бийик кеминде ле кинчек јок туулбаганынаҥ улам, бис ончобыс јастырадыс ла ӧлӧдис. Качан бис ооруп, эмезе нени де айдып, кийнинде ойто кородоп турзас, бис энчи ажыра берилген тӧлӱниҥ уур јӱгин — кижиликтиҥ једикпезин — бойыска апарадыс (Римляндарга 7:21—25). Сок јаҥыс эп-арга — Адамныҥ јылыйткан бийик кеминдеги јӱрӱмин кайра экелери. Је бисте бийик кеминдеги кижиликтиҥ јӱрӱмине јединер арга јок. Ончо једикпестӱ улус јастыргылап турган болордо, бис ончобыс ӧлӱмди иштеп аладыс (Римляндарга 6:23).
10. Адамныҥ јылыйтып салганын актап аларга не керек болгон?
10 Је Адамныҥ јӱрӱмди јылыйтканыныҥ ордына нени де болзо берер арга бар ба? Кудайдыҥ — «јӱрӱм учун јӱрӱм» — деген чындыгы теҥ баа некеп јат (Исход 21:23, ЭмК). Анайдарда јылыйткан јӱрӱмди јӱк ле јӱрӱмле тӧлӧри керек болгон. Је кандый ла кижиниҥ јӱрӱми бу некелтеге келишпей јат. Псаломдо 48:8, 9-та једикпестӱ улустар керегинде айдылат: «Кижи канайып та карындажын актап албас, Кудайга оныҥ баазын берип болбос. Олордыҥ јӱрӱмин актап аларыныҥ баазы баалу, чактыҥ-чакка ол болбос». Бу керектиҥ аайында ижемји јок дегени бе? Јок эмей база.
11. а) Еврей тилде «актаары» деген сӧс нени темдектеп јат? б) Кижиликти јаҥыс ла кем актап алар аргалу болгон ло нениҥ учун?
11 Еврей тилде «актаары» деген сӧс белек учун артырып салган кижини јайымдап аларына тӧлӧгӧн бааны темдектейт, анайда ок ол теҥ бааны кӧргӱзип јат. Адамныҥ јылыйтып салганы учун, теҥ бааны јаҥыс ла бийик кеминдеги эр кижи берер аргалу болгон. Адамныҥ кийнинде јердиҥ ӱстинде јӱк ле бир эр кижи бийик кеминде туулган — Иисус Христос. Оныҥ учун Библия Иисусты «калганчы Адам» деп адайт. Христос ‘ончозын актап аларга Бойын берген’ деп анайда ок ол бисти бӱдӱмјилеп јат (1 Коринфяндарга 15:45; 1 Тимофейге 2:5, 6). Анайып Адам бойыныҥ бала-барказына ӧлӱм берген болордо, Иисус олорго ӱргӱлји јӱрӱм берип јат. 1 Коринфяндарда 15:22-де јарталат: «Канайып Адамда ончозы ӧлӧт, анайып ла Христосто бастыразы тирилер». Мынаҥ улам Иисусты «Ӱргӱлјиниҥ Адазы» деп адаганы јолду (Исаия 9:6, 7, ЭмК).
АКТААРЫНЫҤ БААЗЫН КАНАЙЫП ТӦЛӦГӦН
12. Иисус качан Мессия боло берген ле бу оныҥ јӱрӱмине кандый салтарын јетирген?
12 Б. э. 29-чы јылында кӱскиде Иисус Кудайдыҥ кӱӱн-табын бӱдӱрерине бойын беринерге, сууга чӧҥӱрилип чыгарыларына бойыныҥ тӧрӧӧнине Иоаннга келди. Ол тушта Иегова Иисусты агару тыныла майлаган. Иисус Мессия эмезе Христос, ол эмезе Кудайдыҥ майлатканы болуп калды (Матфейдеҥ 3:16, 17). Оноҥ Иисус ӱч јарым јылга улалган бойыныҥ ижин баштаган. Ол бойыныҥ тӧрӧл јерлериле Кудайдыҥ Каандыгы керегинде куучындап, чындык ӱренчиктерди јууп јоруктады. Је канайып озолондыра айдылган болгон, јаан удабайла ол тыҥ удурлажуга туштады (Псалом 117:22; Деяниелер 4:8—11).
13. Иисусты,— ак-чекти кичееген кижини,— кандый учуралдар ӧлӱмге экелди?
13 Иисус кудайлык јаҥдардыҥ башкараачыларыныҥ куурмакту керектерин јалтанбай илезине чыгарып турарда, олор бу учун оны ӧлтӱрерге умзангылады. Олор куурмакту шӱӱлте тургускылап алдылар, ондо ӱзе болды: садып ийгени, јасак јогынаҥ тудуп алганы, тӱймеен эдерге турган деп тӧгӱн бурулагандары ла јаргы. Иисусты соккылап, оны тӱкӱргилеп, электеп каткыргылап, камчыла эди-каны кодорылганча јара соктылар. Оноҥ римниҥ башкараачызы Понтий Пилат оны кыйналыштыҥ тӧҥӧжине ӧлӱмге јаргылап салды. Оны тӧҥӧшкӧ јаба кадап, бастыразы кӧрзин деп кӧдирип салдылар. Кажы ла тыныжы шыралу болды, ол ӧлӧрдӧҥ озо бир канча саат ӧткӧн. Бу мындый уур-кӱч шыралу ченелтелерде де болгон болзо, ол Кудайдыҥ алдына турумкай болуп артты.
14. Нениҥ учун Кудай бойыныҥ Уулыныҥ кыйын-шыразын ла ӧлӱмин токтотподы?
14 Анайдарда, 33 јылда 14 нисанда Иисус бойыныҥ јӱрӱмин «кӧп сабаларын актаарына» берген (Марктаҥ 10:45; 1 Тимофейге 2:5, 6). Иегова теҥеринеҥ бойыныҥ сӱреен сӱӱген Уулыныҥ шыра-јоболын ла ӧлӱмин кӧргӧн. Нениҥ учун Кудай мыны токтотбоды? Нениҥ учун дезе ол улусты сӱӱген. «Анайтканда Кудай телекейди ондый тыҥ сӱӱген, керек дезе Бойыныҥ јаҥыскан туулган Уулын берген, кандый ла кижи Ого бӱдӱп турза ӧлӱп калбас, је ӱргӱлји јӱрӱмдӱ болор» — деп Иисус айтты (Иоаннаҥ 3:16). Анайда ок Иисустыҥ ӧлӱми бисти, Иегова — бийик кеминде чындыктыҥ Кудайы деп ӱредет (Второзаконие 32:4). Кудай бойыныҥ јӱрӱм учун јӱрӱм деген чындык принципти эмезе Адамныҥ кинчеги учун бааны, нениҥ учун мынаҥ ӧскӧ эдип этпеген деп кезиктери кайкажат. Мыныҥ шылтагы мындый: керек дезе Иеговага сӱреен баалу да келишсе, ол јаантайын бойыныҥ јасактарына чындык болуп јат.
15. Иисус чактыҥ-чакка ӧлӱп калган болзо чын болор эди бе, је Иегова нени эткен?
15 Иегованыҥ чындыгы анайда ок Иисуска бастыра јакшы божозын деп некеген. Чындык Иисус ӧлӱмниҥ уйкузыла ӱргӱлјиге уйуктаары, бу чын болор беди? Јок эмей! Оныҥ чындык ишчизи сӧӧктӧрдӧ артарын Кудай јаратпас деп, Еврей Бичимелдерде озолондыра айдылган болгон (Псалом 15:10; Деяниелер 13:35). Иисус ӧлӱмниҥ уйкузыла ӱч толо эмес кӱн уйуктаган, оноҥ Иегова Кудай оны јаан ийде-кӱчтӱ тын (духовный личность) этире тиргискен (1 Пётрдыҥ 3:18).
16. Иисус теҥери јаар кайра барала нени этти?
16 Иисус ӧлгӧн кийнинде кижиниҥ јӱрӱминеҥ јаантайынга айрылды. Ол теҥери јаар тиргизилип, оноҥ јӱрӱм сыйлап турган тын болуп калды. Ого ӱзери, качан Иисус Телекейдиҥ агарулардаҥ агару бойыныҥ сӱӱген Адазына барарда, Ого ол бийик кеминдеги јӱрӱмдӱ кижиниҥ баазын экелип берди (Еврейлерге 9:23—28). Оныҥ ондый баалу јӱрӱминиҥ баазы эмди сӧс уккур кижиликтиҥ тузазына тузаланарына јараар. Бу сеге нени кӧргӱзип јат?
ХРИСТОСТЫҤ АКТААРЫ ЛА СЕН
17. Христостыҥ актап алар тайылгазына тӧзӧлӧнип, бис канайып јаманысты таштаарын аларыс?
17 Кандый ӱч учуралдарда Христостыҥ актап алар тайылгазы эмди ле сеге тузазын јетирип турганын ајарып кӧрӧк. Баштапкызында, ол кинчектерди таштаарына экелет. Бис Иисустыҥ тӧккӧн канына бӱдӱп турзабыс, «бисте актап алары», эйе «кинчектерди таштаары болот» (Ефесяндарга 1:7). Оныҥ учун бис јаан да учурлу кинчек этсебис, Кудайды Иисустыҥ адынаҥ јаманысты таштазын деп сурар аргалу. Бис јастырганысты оҥдоп, чын ла кородоп, база јастырарынаҥ кыйып турар болзос, Иегова биске бойыныҥ Уулыныҥ актап алар тайылгазыныҥ баазын тузаланар. Эдип салган кинчек учун бисти ӧлӱмге јаргылап салардыҥ ордына, Кудай бистиҥ јаманысты таштап, ару уйатла алкыш берер (Деяниелер 3:19; 1 Пётрдыҥ 3:21).
18. Иисустыҥ тайылгазы биске кандый ижемји берет?
18 Экинчизинде, Христостыҥ актап алар тайылгазы биске келер ӧйдиҥ ижемјизиниҥ тӧзӧлгӧзин берет. Апостол Иоанн бойыныҥ ӱзӱдинде «кем де тоолоп болбос кӧп тоолу улусты» бу телекейдиҥ келип јаткан учын ӧдӱп, тирӱ артып каларын кӧрди. Кудай кӧп саба улустарды јоголтор ӧйдӧ олор нениҥ учун тирӱ артып калар? Кӧп тоолу улус, «бойлорыныҥ кийимдерин јунуп алган ла Койдыҥ» Иисус Христостыҥ «каныла бойыныҥ кийимдерин агартып алган» — деп, Ангел Иоаннга айткан (Откровение 7:9, 14). Бис Иисус Христостыҥ тӧккӧн канына бӱдӱп тура, Кудайдыҥ некелтелериле келиштире јӱрер болзос, Кудайдыҥ кӧзине ару болорыс, оноҥ бисте ӱргӱлји јӱрӱмге ижемји болор.
19. Иисус ла оныҥ Адазы сени сӱӱп турган деп, Христостыҥ тайылгазы канайып кереелейт?
19 Ӱчӱнчизинде, актап алар тайылга — улудаҥ улу Иегованыҥ сӱӱжиниҥ чынын керелеери. Иисустыҥ ӧлӱми Телекейдиҥ тӱӱкизинде эки атту-чуулу сӱӱшттиҥ кӧргӱскенин бойына бириктирген: 1) Кудайдыҥ сӱӱжи, бойыныҥ Уулын бис учун ӧлзин деп ийгени; 2) Иисустыҥ сӱӱжи, бойыныҥ јӱрӱмин актап аларына белен бергени (Иоаннаҥ 15:13; Римляндарга 5:8). Бис акту јӱрегистеҥ бӱдӱп турган болзос, бу сӱӱш кажыбысты ла томылтып јат. Апостол Павел айткан: ‘Кудайдыҥ Уулы мени тыҥ сӱӱп, мен учун бойын беринген’ (Галаттарга 2:20; 1 Иоанныҥ 4:9, 10; Еврейлерге 2:9).
20. Бис нениҥ учун Иисустыҥ актап алар тайылгазына бӱдер учурлу?
20 Анайдарда Кудайдыҥ ла Иисустыҥ сӱӱжи учун, актап алар Иисустыҥ тайылгазына бӱдӱмји кӧргӱзип, бойыстыҥ быйанысты јетиректер. Бу ӱргӱлји јӱрӱмге апарып јат (Иоаннаҥ 3:36). Је бистиҥ аргаданыжыс јердеги Иисустыҥ јӱрӱминиҥ ле ӧлӱминиҥ эҥ ле учурлу амадуузы эмес. Јок, Иисусты элдеҥ озо бастыра Телекей учун блаашту сурак токынатпай турган болгон. Бу сурак бистиҥ кажыбыска ла канайда тийип турганын келер бажалыкта кӧрӱп ийерис, нениҥ учун дезе Кудай мындый узак шыра-јоболды ла ончо коомой немени токтотпой турганы бу мынаҥ улам јарт боло берет.
БОЙЫҤНЫҤ БИЛГИРЛЕРИҤДИ ШИҤДЕП КӦР
Нениҥ учун кижиликти аргадарга, Иисус ӧлӧр учурлу болгон?
Актаары канайып тӧлӧлгӧн болгон?
Актаарынаҥ сен кандый туза аладыҥ?
[Ӱренериниҥ сурактары]
[Бӱдӱн 67 бӱкке берилген јурук]
