10-чы бажалык

Кудайдыҥ каандыгы башкарат

1, 2. Кижиликтиҥ башкаруларыныҥ неме эдип болбозы недеҥ кӧрӱнет?

 БАЙЛА сениле мындый учурал болгон болор: сен кандый бир неме (прибор) садып алгаҥ, оноҥ ол иштебей турганын кенетийин сен билдиҥ. Сен јазайтан ус кижини алдырткан болдыҥ. Је ол сыныкты «јазап салган» кийнинде удабай ла ойто сынып калды. Кандый ачымчылу!

² Бу кижиликтиҥ башкаруларын эске алындырып јат. Кижилик јаантайын амыр-энчӱ ле ырыс ижендирер башкару керексинген. Је албаты-јонныҥ једикпезин јайладарга албаданганы калас болуп калды. Сӱреен кӧӧп тоолу амыр-энчӱ јӧптӧжӱлер тургузылып бузылган. Анайдала ок, бир де башкару тӱреҥини ле чындык эмести, јаман керек эдерин, оору-јоболды ла ар-бӱткенниҥ кӱчтерин јоголтып болды ба? Кижиликтиҥ башкаруларына мыны эдерге кӱчи јетпей јат. Керек дезе израильдык ойгор каан Соломон: «Кижиге канайып бойыныҥ јолын билип алар арга бар?» — деп сураган (Притчалар 20:24).

3. а) Иисус не керегинде јарлап куучындаган? б) Кезик улус Кудайдыҥ Каандыгын бойына канайып санангылайт?

³ Је сен чӧкӧбӧ! Ижемјилӱ телекейлик башкару — јӱк ле амадаган санаа эмес. Ол керегинде Иисус куучындаган. Ол оны «Кудайдыҥ Каандыгы» деп адап, бойыныҥ јолыла барып јаткан улустарды ол керегинде мӱргӱӱрге ӱреткен (Луканаҥ 11:2; 21:31). Кудайдыҥ Каандыгы керегинде кезикте кудайлык јаҥдарда айдылып турганы чын. Керек дезе, ол керегинде миллион тоолу улустар кӱнӱҥ ле мӱргӱгилеп, Иисустыҥ мӱргӱӱлин («Бистиҥ Адабыс» деген мӱргӱӱлди, ол эмезе тем эдип берген мӱргӱӱлди) такып-такып айдып тургулайт. Је качан «Кудайдыҥ Каандыгы ол не?» — деп сураганда, каруулар јӱзӱн ле башка болгылайт. Кезиктери:  «Ол јӱрегисте» — деп айдышкылап јат. Ӧскӧлӧри теҥерини Каандык дешкилейт. Је бис канайып кӧрӧрис, бу суракка Библия бир ле чокум каруу берет.

КААНДЫК ЧОКУМ АМАДУГА

4, 5. Нениҥ учун Иегова бойыныҥ бийленерин анаҥ башка эдерге шӱӱп алган, мыныҥ учы-тӱбинде не болор?

⁴ Иегова Кудай јаантайын Каан болгон, ол эмезе Телекейде текши Јаҥду болгон. Бастыра немениҥ Јайаачызы болуп, ол бу улу јерге отурар јаҥду (1 Паралипоменон 29:11; Псалом 102:19; Деяниелер 4:24). Је Ииусустыҥ куучындаган Каандыгы Кудайдыҥ бийленерине тӧс учурлу эмес, а болушчы учурлу болгон. Бу мессиялык Каандыкка аҥылу учур берилип јат — кандый?

⁵ Бу бичиктиҥ 6-чы бажалыгында, баштапкы кижиликтиҥ ээжи канайып Кудайдыҥ башкарузына удура туруп чыкканы јарталат. Блаашту сурактардаҥ улам Иегова бойыныҥ башкарузын мынаҥ башка этире кӧргӱзерге шӱӱнди. Кудай, байа Јылан Эрликти оодо соготон «ӱренди» јарыкка экелерге ле кижиликтиҥ энчиленип алган кинчегиниҥ учы-тӱбин јоголторго бойыныҥ амадузы керегинде јарлады. Тӧс «ӱрен» Иисус Христос болуп калды, а «Кудайдыҥ Каандыгы» — бу учурлу јепсел, ол мыныҥ болужыла Эрликти оодо согор. Бу Каандык ажыра Иисус Христос Иегованыҥ башкарузын орныктырып, Кудайдыҥ чындык бийленерин чактыҥ-чакка актаар (Бытие 3:15; Псалом 2:2—9).

6, 7. а) Каандык кайда бар болотон, оноҥ оныҥ Кааны кем, кожо башкаратандары кемдер? б) Бу Каандыктыҥ эл-јоны кемдер болотон?

⁶ Библияныҥ Синод кӧчӱрижиле болзо, казыр фарисейлерге айткан Иисустыҥ сӧстӧри мынайда угулат: «Кудайдыҥ Каандыгы слердиҥ ӧзӧк-кӧксигерде» (Луканаҥ 17:21). Иисус Каандыкты казыр, садынчак улустыҥ јӱрегинде деп айдарга сананган ба? Јок эмей база. Мынаҥ чике грек тилдеҥ кӧчӱрген кӧчӱримел, «Кудайдыҥ Каандыгы слердиҥ ортогордо» деп айдат (кӧчӱру «Јаҥы кӧчӱримелдиҥ» ӱлгерине). Иисус олордыҥ ортозында болгон, оныҥ да учун ол келер ӧйдиҥ Кааны болор деп бойы јаар уулаган. Кудайдыҥ Каандыгы кижиниҥ јӱрегинде тегин ле амадаган санаа эмес, ол чын бар ла иштеп турган башкару, ондо бойыныҥ башкараачызы ла эл-јоны бар. Бу — теҥеридеги  башкару, нениҥ учун дезе ол «Теҥериниҥ Каандыгы» ла «Кудайдыҥ Каандыгы» — деп адалып јат (Матфейдеҥ 13:11; Луканаҥ 8:10). Ӱзӱтте судурчы Даниилге «кижиликтиҥ Уулы болгондый» бу Кандыктыҥ Башкараачызы кӧрӱнип келген; бу Башкараачы Бастыраны эдип ийер Кудай јаар келди, «бастыра албатылар, уктар ла тилдер Ого иштегилеп турзын деп јаҥ, мак ла каандык» ого берилген болгон (Даниил 7:13, 14). Бу Каан кем? «Кижиликтиҥ Уулы» деп Библия Иисус Христосты адайт (Матфейдеҥ 12:40; Луканаҥ 17:26). Эйе, Иегова бойыныҥ Уулын, Иисус Христосты Каан болзын деп кӧстӧгӧн.

⁷ Иисус јаҥыскан башкарбай јат. 144 000 муҥ кижи оныла кожо каандар ла абыстар болорго «јердеҥ акталып алынган» (Откровение 5:9, 10; 14:1, 3; Луканаҥ 22:28—30). Кудайдыҥ Каандыгыныҥ эл-јоны, Христостыҥ башкарганын уккулап турган улустардаҥ турган бастырателекейлик биле болор (Псалом 71:7, 8). Је Каандык Кудайдыҥ бийлегенин актап ла јерде сӱреен јараш ла јакшы (рай) айалганы орныктырып ийер деп, бис нениҥ учун бӱдӱмјилӱ болор аргалу?

КУДАЙДЫҤ КААНДЫГЫНЫҤ ЧЫНЫНЧА БАРЫ

8, 9. а) Кудайдыҥ Каандык керегинде эдер болгоныныҥ ижемјилӱзин не ле тӱҥейлерге јараар? б) Каандыктыҥ чын барына нениҥ учун бис бӱдӱмјилӱ болор аргалу?

⁸ Сениҥ тураҥ кӱйӱп калган деп сананып ийзеҥ. Сениҥ тураҥды јаҥыдаҥ тударга керектӱ немелерлӱ најыҥ болужарым деп сӧзин берет, ого ӱзеери сениҥ билеҥди курсак-тамакла јеткилдеп берер болгон. Ол сеге јаантайын ла чынын айдып турган болгон болзо, бу учуралда сен ого бӱдер бедиҥ? Темдектезе, эртезинде сен иштеҥ келериҥде, улустар сыныктарды аарутагылап иштенгилеп јаткан, та кем де сениҥ билеҥе курсак экелип бергенин кӧрӱп јадыҥ. Бир канча ӧйдиҥ бажынаҥ бастыра неме јӱк ле орныктырылар эмес, је алдындагызынаҥ артык болоры сениҥ бӱдӱмјиҥди тыҥыдар эди.

⁹ Анайып ла Иегова бисти Каандыктыҥ чынынча бары ла бӱдӱмјилеп јат. Јасактыҥ кӧп саба јандары Каандык деген бӱдӱмниҥ кӧлӧткӧзи болгонын Еврейлерге бичилген самарада јарталат (Еврейлерге 10:1). Кудайдыҥ Каандыгыныҥ  келериниҥ темдеги јердеги израильдык каандык болгон. Ол тегин ле ороон болбогон, нениҥ учун дезе оныҥ башкараачылары «Кайраканныҥ ширеезинде» отургылаган болгон (1 Паралипоменон 29:23). Ого ӱзеери озолондыра айдылып калган болгон: «Каандык јаҥ Иуданаҥ ыраабас, Эптештиреечи [«Шило» *, ЭмК кӧчӱрӱде] келбегенче јасак береечи јаантайын оныҥ билезинде болор, Ого албатылар багынар» (Бытие 49:10). Эйе, Иисус, Кудайдыҥ башкарузыныҥ бир де солынбас Кааны, Иуданыҥ угы-тӧзинеҥ келер учурлу болгон (Луканаҥ 1:32, 33).

10. а) Кудайдыҥ мессиялык Каандыгыныҥ тӧзӧлгӧзи качан салынган болотон? б) Иисустыҥ келер ӧйдӧ кожо башкаратандары, бастыра јерле кандый керек эдер учурлу?

¹⁰ Кудайдыҥ мессиялык Каандыгыныҥ тӧзӧлгӧзи, Иисустыҥ апостолдорды талдап алган тушта салынган (Ефесяндарга 2:19, 20; Откровение 21:14). Олор Иисус Христосло кожо теҥериде башкаратан каандары болуп, 144 000-⁠ныҥ баштапкы улустары болгондор. Иисус Христостыҥ кожо башкаратан башкараачылары эм тургуза јерде јаткылап турган ӧйдӧ: «Барыгар, Адазыныҥ ла Уулыныҥ ла Агару Тынныҥ адынаҥ сууга чӧҥӱрип ле чыгарып, ончо албатыларды ӱредигер» деген оныҥ јакылтазыла олор барып, ээлбеде керелегилеп, кычыргылайт (Матфейдеҥ 28:19).

11. Эмдиги ӧйдӧ Каандык керегинде јарлайтан иш канайып ӧдӧт лӧ неге јединген?

¹¹ Бӱгӱн бастыра албатыларды ӱредигер деген јакылта бир де болбогон кеминде бӱдӱп јат. Иисустыҥ судурлап айткан сӧстӧри аайынча, Иегованыҥ Керечилери Каандык керегинде јакшылыкту јетирӱни бастыра јердиҥ ӱстиле јарлагылайт: «Бу Каандыктыҥ Јакшылыкту Јары бастыра телекейде, ончо албатыларга керелеп јарлалган соондо, ол тушта учы-тӱби келер» (Матфейдеҥ 24:14). Каандык керегинде јарлайтан керектиҥ бир бӧлӱги — текши ӱредӱ программа. Кудайдыҥ Каандыгыныҥ  принциптерин ле јасактарын бӱдӱрип турган улустар кижиликтиҥ башкаруларыныҥ једип болбой турган амыр-энчӱзин ле бирлигин бӱгӱн кӧргӱлеп јат. Бу бастыра, Кудайдыҥ Каандыгы — чын ла бар деп кӧргӱзет!

12. а) Нениҥ учун Каандыктыҥ јарлаачыларын Иегованыҥ Керечилери деп адаза јолду? б) Кудайдыҥ Каандыгы кижиликтиҥ башкаруларынаҥ незиле аҥыланат?

¹² Иегова израильтяндарга: «Мениҥ керечилерим... слер Мениҥ кулым» — деп айткан (Исаия 43:10—12). Иисус, «чындык керечил», Каандык керегиинде јетирӱни эрчимдӱ јарлаган (Откровение 1:5; Матфейдеҥ 4:17). Оныҥ учун Каандыктыҥ јарын јарлап турган эмдиги ӧйдиҥ јарлаачылары,  Иегованыҥ Керечилери деп Кудайдыҥ берген адын адангылап турганы сӱреен келижет. Је нениҥ учун Керечилер Кудайдыҥ Каандыгы керегинде ӧскӧ улустарла куучындажып тура, канча кире ӧйлӧрин ле кӱч-чагын калас ӧткӱргилейт? Нениҥ учун дезе Каандык — кижиликтиҥ сок јаҥыс ижемјизи болгонынаҥ улам олор мыны эткилеп јат. Кижиликтиҥ башкарулары канайтса да учына келгилейт, је Кудайдыҥ Каандыгы качан да учына келбес. Исаияда 9:6, 7-де бу Каандыктыҥ башкараачызы, Иисус, «телекейдиҥ Јайзаҥы» деп адалган, анайда ок, «Оныҥ бийлегениниҥ кӧӧптӧгӧни ле амыр-энчӱзинде учы јок болор» деп айдылат. Кудайдыҥ Каандыгы кижиликтиҥ башкарузындый эмес, бӱгӱн бар, а эртен — не де болбогондый. Даниилде 2:44 айдылат: «Теҥериниҥ Кудайы чактыҥ-чакка јемирилбейтен каандык тургузар, бу каандык ӧскӧ албатыга берилбес; ол... ӱргӱлјиге турар».

13. а) Кудайдыҥ Каандыгы кандый кӱчтердиҥ аайына једимдӱ чыгар? б) Кудайдыҥ эдер болгоны бӱдӱп калар деп, бис нениҥ учун бӱдӱмјилӱ болор аргалу?

¹³ Кижиликтиҥ кандый кааны јуу-согушты токтодып, јаман керек эдерин јайладып, оору-јоболды, тороны ла тура јоктыҥ кӱчтериниҥ аайына чыгар аргалу? Бого ӱзери: јердиҥ кандый башкараачызы ӧлӱп калган улустарды тиргизер аргалу? Мыны ончо, Кудайдыҥ Каандыгы бажында турган бойыныҥ Кааныла эдип ийер аргалу. Каандык ӱргӱлјиге турбайтан, јаантайын ла јазайтанын керексийтен, сынып калган немедий (прибор) болбос. Оныҥ ордына, Иегованыҥ айтканыла Кудайдыҥ Каандыгы једимдӱ болорын айдат: «Мениҥ оозымнаҥ чыгып турган Мениҥ Сӧзим,— Меге кайра калас келбей јат, је Меге не јарарын бӱдӱрет ле, Мен неге оны ийгем эдет» (Исаия 55:11). Кудайдыҥ амадулары кыйалта јок болуп калар; је Каандык бойыныҥ башкарарын качан баштагай не?

КААНДЫК БОЙЫНЫҤ БАШКАРАРЫН КАЧАН БАШТААР?

14. Иисустыҥ ӱренчиктери Каандык керегинде нени оҥдобой турган болгон, Иисус бойыныҥ башкараары керегинде нени билген?

¹⁴ «Кайракан, бу ла ок ӧйдӧ Сен Израильге каандыкты орныктырар эмезиҥ бе?» Иисустыҥ ӱренчиктериниҥ бу сурагы, олор ол ӧйдӧ Кудайдыҥ Каандыгын кӧстӧӧри ле  качан ол бойыныҥ башкарузын баштаары керегинде билгилебес болгонын кӧргӱзет. Иисус олорды мындый санаалардаҥ чеберлеп айтты: «Бойыныҥ тап-јаҥыла Ада тургускан ӧйлӧрди ле кӱндерди слердиҥ билетен керегер јок туру». Иисус јердиҥ ӱстиле башкараары, оныҥ тиргизилеле теҥериге кӧдӱрилип барган соҥында кӧп јылдардыҥ кийнинде башталар деп ол билген (Деяниелер 1:6—11; Луканаҥ 19:11, 12, 15). Мынайда Библияда озолондыра айдылган болгон. Ондо бу керегинде не айдылып јат?

15. Псалом 109:1-де Иисустыҥ башкарып баштаары керегинде не јетирилип јат?

¹⁵ Каан Давид Иисус керегинде судурлап, оны «Кайракан» деп адап тура, айткан: «Иегова мениҥ Кайраканымга айткан; ӧштӱлериҥди Сениҥ будыҥныҥ алдына салып бербегенчем, Мениҥ оҥ јаныма отур» (Псалом 109:1, Г. П. Павскийдиҥ кӧчӱрӱжи; Деяниелер 2:34—36 тӱҥейлештир). Бу судур, Иисус теҥериге кӧдӱрилип барала ол ло ок ӧйдӧ башкарып баштабаган деп кӧргӱзет. Ол Кудайдыҥ оҥ колыныҥ јанында отурып сакыыр учурлу болгон (Еврейлерге 10:12, 13). Ого канча кире сакыырга келишкен? Оныҥ башкарузы качан башталган? Бу сурактардыҥ каруузын табарга Библия болужат.

16. Б. э. озо 607 јылда не болуп калды, оноҥ бу Кудайдыҥ Каандыгыла канайып колбулу болот?

¹⁶ Бастыра јердиҥ ӱстинде Иегованыҥ ады адалып турган сок јаҥыс кала Иерусалим болгон (3 Царств 11:36). Анайда ок ол Кудайдыҥ јердеги каандыгыныҥ тӧс калазы, теҥеридеги Кудайдыҥ Каандыгыныҥ темдеги болгон. Оныҥ учун б. э. озо 607 јылда Вавилонныҥ улустарыла Иерусалимди јоголткон учурал сӱреен учурлу боло берген. Бу ла учуралдаҥ бери, Кудай јерде бойыныҥ албатызыла чике башкарбаган узакка улалган ӧй башталган. Алты јӱсјылдар кирези ӧй ӧткӧн соондо, Кудайдыҥ башкарузыныҥ ӱзӱп койгон ӧйи улалып ла јат деген Иисустыҥ айткан сӧстӧри бу: «Агаш-ташка, чалуларга бажырып тургандардыҥ ӧйи тӱгенбегенче, Иерусалимди олорлор буттарыла тепсегилеер» (Луканаҥ 21:24).

17. а)«Агаш-ташка, чалуларга бажыргандардыҥ ӧйи» дегени ол не болотон, олор канча кире ӧйгӧ улалат? б) «Агаш-ташка, чалуларга бажыргандардыҥ ӧйи» качан башталды ла качан тӱгенип калды?

¹⁷ «Агаш-ташка, чалуларга бажырып тургандардыҥ ӧйи»  тужында Кудайдыҥ јараткан башкарузын, бу телекейдиҥ башкаруларына токтодып салары јарадылган болгон. Бу ӧй б. э. озо 607 јылда Иерусалимди јоголтконынаҥ башталган, ол «јети ӧйгӧ» улалар деп Даниил айткан (Даниил 4:20—22). Бу «јети ӧй» канча кире улалгай не? Библияда, ӱч јарым «ӧй» 1 260 кӱнге теҥдештирилет деп айдылат (Откровение 12:6, 14). Андый болзо эки мындый ӧй, ол эмезе јети ӧй, 2 520 кӱнге теҥдежет. Је бу мындый кыска ӧйдиҥ туркунына аҥылу не де болбоды. Је Даниилдиҥ судурына, «кӱн јыл учун» деген принципти тузаланып, 2 520 јылды б. э. озо 607 јылдаҥ тоолоп бис б. э. 1914 јылына келедис (Числа 14:34; Иезекииль 4:6).

18. Иисус каандыктыҥ јаҥын колго алган ла тушта нени этти, оноҥ бу јерге кандый салтарын јетирди?

¹⁸ Иисус ол јылда теҥериде башкаруны баштады ба? Келер бажалыкта мыны бӱдӱмјиледип турган библиялык чынын керелеери шӱӱжилер. Је, Иисустыҥ башкарып баштаганы ла јерде тургуза ла амыр-энчӱ болбогоны иле јарт. Откровениеде 12:7—12-де, Иисус каан јаҥын алган ла тушта, Эрлик ле оныҥ калју кӧрмӧстӧри теҥеридеҥ тӱжӱре ташталар деп айдылып јат. Бу, јерде јадып турган улустарга ачу-корон экелер эди, је Эрликке «кӧп эмес... ӧй» артканы бисти токунадат. Удабас бисте јаҥыс ла Кудайдыҥ Каандыгы башкарып турганынаҥ эмес, је онойдо ок ол јердиҥ ӱстинде сӧс уккур кижиликке кӧрбӧгӧн алкыштар экелерине сӱӱнериниҥ шылтактары болор (Псалом 71:7, 8). Бу удабас болор деп бис кайдаҥ билерис?

[Кӧчӱрӱ]

БОЙЫҤНЫҤ БИЛГИРЛЕРИҤДИ ШИҤДЕП КӦР

Кудайдыҥ Каандыгы дегени ол не, ол кайдаҥ башкарып јат?

Каандыкта кем башкарат ла оныҥ эл-јоны кем?

Кудайдыҥ Каандыгы — чын ла бар деп, Иегова бисти канайып бӱдӱмјилеп јат?

«Агаш-ташка, чалуларга бажырып тургандардыҥ ӧйи» качан башталган ла качан тӱгенип калган?

[Ӱренериниҥ сурактары]

[94 бӱктеги рамка]

КУДАЙДЫҤ КААНДЫГЫЛА КОЛБУЛУ ЭҤ КЕРЕКТӰ УЧУРАЛДАР

• Иегова, Јыланныҥ, Эрлик Јелбистиҥ бажын оодо согор «ӱрен» јарыкка экелетен бойыныҥ амадузы керегинде јарлайт (Бытие 3:15).

• Б. э. озо 1943 јылда Иегова ол «ӱрен» Авраамныҥ угы-тӧзинеҥ болор деп кӧргӱскен (Бытие 12:1—3, 7; 22:18).

• Б. э. озо 1513 јылда Израильла јӧптӧлгӧн Бирлик Јасак, «келер јакшыныҥ кӧлӧткӧзи» болуп јат (Исход 24:6—8; Еврейлерге 10:1).

• Јердеги израильдык каандык б. э. озо 1117 јылда тӧзӧлгӧн, кийнинде оныла Давидтиҥ угы-тӧзинеҥ болгон каандар башкарган (1 Царств 11:15; 2 Царств 7:8, 16).

• Б. э. озо 607 јылда Иерусалимди јоголткон кийнинде, «агаш-ташка, чалуларга бажыратандардыҥ ӧйи» башталып јат (4 Царств 25:8—10, 25, 26; Луканаҥ 21:24).

• Б. э. 29 јылда Иисус Каандыкка майладып, бойыныҥ јердеги ижин баштап јат (Матфейдеҥ 3:16, 17; 4:17; 21:9—11).

• Б. э. 33 јылда Иисус теҥери јаар кӧдӱрилип барала, бойыныҥ башкарып баштаарын сакып, Кудайдыҥ оҥ колыныҥ јанына отурып јат (Деяниелер 5:30, 31; Еврейлерге 10:12, 13).

• Б. э. 1914 јылда «агаш-ташка, чалуларга бажыратандардыҥ ӧйи» тӱгенген соондо, Иисус теҥеридеги Кандыктыҥ ширеезине отыргызылып јат (Откровение 11:15).

• Эрлик ле оныҥ калју кӧрмӧстӧри јер јаар таштатырып, улустыҥ кӧптӧп турган ачу-коронында бурулу болгылайт (Откровение 12:9—12).

• Иисус Кудайдыҥ Каандыгы керегинде јакшылыкту јетирӱни јарлап јетиретен бастыра телекейлик керекле башкарып јат (Матфейдеҥ 24:14; 28:19, 20).