1, 2. а) Павел еврейлерге самара бичиген тушта, Иудеяда кандый айалга болгон? б) Павелдиҥ самаразы нениҥ учун ӧйинде болгон?

 ИЕРУСАЛИМДЕ ле Иудеяда јаткан христиандарда башка-башка кӱчтер болгон. Темдектезе, Иисустыҥ божогонынаҥ јаан удабай ла јаҥы тӧзӧлгӧн јуунга коркышту тыҥ истежӱлер башталган (Ап. ижи 8:1). А 20 јыл кире ӧдӧрдӧ торо ӧйлӧр башталган. Мынаҥ улам кӧп ака-эјелер јоксырап, тӱреп калган (Ап. ижи 11:27—30). Је бир эмеш амыр ӧйлӧр база болгон. Шак ла андый ӧйлӧрдиҥ бирӱзинде б. э. 61-чи јылы кирезинде, Павел агару тынныҥ болужыла бойыныҥ ака-эјелерине самара бичиген. Бу самара олорго болотон ченелтелерге белетенип аларга болушкан. Оныҥ учун Павелдиҥ самаразын чек ле ӧйинде болгон деп айдарга јараар.

² Павелдиҥ самаразы нениҥ учун ӧйинде болгон? Нениҥ учун дезе ол ӧйдӧ Иисустыҥ судурлап салган улу тӱбек ле Иерусалимниҥ јемирилери јууктап келеткен болгон (Лука 21:20). Је Павел де, Иудеядагы акалар да бу судурлар качан бӱдер деп билбеген. Андый да болзо, јуун мындый амыр ӧйлӧ тузаланып, ченелтелерге белетенип алар аргалу болгон. Канайып? Олорго бӱдӱмјизин тыҥыдып, турумкай болорына ӱренип алар керек болгон. Бу ончо немеде олорго Павелдиҥ самаразы болушкан (Евр. 10:25; 12:1, 2).

3. Еврейлерге бичилген самара нениҥ учун бӱгӱнги кӱнниҥ христиандарына тузалу?

³ Баштапкы чакта болгон тӱбекке кӧрӧ, бис оноҥ јаан тӱбектиҥ алдында јададыс (Матф. 24:21; Ачыл. 16:14, 16). Оныҥ учун Иегова Иудеядагы христиандарга кандый  јӧптӧр бергенин кӧрӱп ийектер. Бу јӧптӧр биске канайып болужар аргалу?

«ТЕРЕҤ КӦГӰСТӰ БОЛОРГО ЈӰТКӰЙЛИ»

4. Иудеяда јаткан христиандарда кандый кӱчтер болгон? (Јурукты база кӧрӱгер.)

⁴ Христиандарга Иудеяда јеҥил эмес болгон. Еврейлер узак ӧйдиҥ туркунына Кудайдыҥ албатызы болгон. Мынаҥ улам олор Иерусалимди коркышту тыҥ баалап туратан. А бу калада Иегованыҥ тургузып салган каандары башкарган. Анайда ок ондо ару бажырыштыҥ тӧс јери — ӧргӧӧ турган. Чындык еврейлер Моисейдиҥ јасагыла, иудей јаҥныҥ башчыларыныҥ тургузып салган ээжилериле јӱрген. А бу јасак олорго курсак-тамак, кестирӱ, керек дезе иудей эмес улуска канайып баштанары јанынаҥ башкартулар берген. Је Иисус божоп каларда, Моисейдиҥ јасагыла јӱрери некелбей барган. Мынаҥ улам тайылгалар да эдери токтодылып калган. Оныҥ учун христиандар болуп калган еврейлерге солынталарга эптежип, Кудайга јаҥы некелтелерле бажырар керек болгон (Евр. 10:1, 4, 10). Бу солынталардыҥ кезигине кӧгӱзи тереҥ де христиандарга, темдектезе апостол Пётрга, эптежерге јеҥил эмес болгон (Ап. ижи 10:9—14; Гал. 2:11—14). Бого коштой христиан јаҥды јаҥдап баштаган еврейлер иудей јаҥныҥ башчыларына истеткен.

5. Христиандарга неде ајарыҥкай болор керек болгон?

⁵ Иудеяда јаткан христиандар тартыжып турган эки бӧлӱк улустыҥ ортозында болуп калган. Бир јанынаҥ — иудей јаҥныҥ башчылары, экинчи јанынаҥ — јуундагы тоомјылу христиандар. Баштапкы бӧлӱктеги улус еврейлерди христиандарга садынып ийген деп, јаман кӧргӧн. А экинчи бӧлӱктеги улус Моисейдиҥ јасагын бӱдӱрер керек деп некеген (Гал. 6:12). Анайып, олор истежӱлердеҥ кыйар деп сананган болор.  Бу христиандарга Иеговага чындык артарга не болушкан?

6. Павел ака-эјелерди неге кӱӱнзеткен? (Еврейлерге 5:14—6:1).

⁶ Павел еврейлерге бичиген самарала ака-эјелерди Кудайдыҥ Сӧзин тереҥжиде шиҥдезин деп кӱӱнзеткен. (Еврейлерге 5:14—6:1, ЈТ кычырыгар.) Ол олорго Еврей Бичимелдердиҥ болужыла христиан кудай јаҥ иудей кудай јаҥнаҥ нениҥ учун артык деп јартап берген a. Павел ака-эјелерди билгирлерин кӧптӧдип, чындыкты тереҥ оҥдозын деп кӱӱнзеткен. Анайып олор чын ӱредӱлерди тӧгӱнинеҥ оҥдоштырып ийер аргалу болор эди.

7. Бӱгӱнги кӱнде бисте кандый кӱчтер болот?

⁷ Ол ӧйдиҥ христиандары чылап, бис те Кудайдыҥ чындык нормаларына келишпей турган санаа-шӱӱлтелерди јаантайын угуп јадыс. Кудайдыҥ ӧштӱлери бисти бурулаарга, кандый ла шылтактар бедирегилеп јадылар. Темдектезе, олор Агару Бичиктиҥ секс јанынаҥ кӧрӱмин эскирип калган деп, ол эмезе јууннаҥ чыгарары — ӧйинеҥ ӧткӱре кату эп-арга деп айдыжат. Бӱгӱнги кӱнниҥ улузыныҥ кӧрӱм-санаазы Кудайдыҥ толо кеминде кӧрӱм-санаазынаҥ чек башка болуп барат (Укаа 17:15). Оныҥ учун кайда чын, кайда тӧгӱн деп оҥдоп турар керек ле кем де, не де бисти коркыдып, Иегованаҥ туура апарбазын деп албаданар керек (Евр. 13:9).

8. Кӧгӱс ӧзӱмис токтобозын деп, биске не болужар?

⁸ Павел еврейлерди кӧгӱзин тыҥытсын деп кӱӱнзеткен. Оныҥ јӧби бӱгӱнги кӱнде биске де тузалу. Оныҥ учун биске Агару Бичикти тереҥжиде шиҥдеп, Иегова чылап сананарга ӱренер керек. Мындый ӱредӱ сууга чӧҥӱрилгенисле токтоп калбай јат — ол бастыра јӱрӱмге улалат. Чындыкта канча да јыл болзоос, биске ончобыска Кудайдыҥ Сӧзин јаантайын кычырып, шӱӱп сананып тураар керек (Сар. 1:2). Агару Бичикти ӱренетен јакшы кӧгӱс графиктӱ болзоос, бис бӱдӱмјибисти тыҥыдып аларыс. А Павел еврейлерге бичиген самаразында шак ла бӱдӱмји деп кылык-јаҥга јаан ајару эткен (Евр. 11:1, 6).

«БИС ЈӰРӰМИСТИ ЧЕБЕРЛЕП АЛАРГА БӰДӰП ЈАДЫБЫС»

9. Иудеяда јаткан христиандарга нениҥ учун бек бӱдӱмји керек болгон?

⁹ Иудеяда јаткан христиандарга болотон тӱбекке белетенерге, бек бӱдӱмји керек болгон (Евр. 10:37—39). Не дезе удабас Иерусалимди ӧштӱлер курчай туруп ийер деп, Иисус озодоҥ айдып салган. Ол ӧй келзе, Иисустыҥ ӱренчиктерине кырлардӧӧн качар керек. Бу јакаруны бастыра христиандарга, каланыҥ ичинде де, каланыҥ тыштында да јаткан христиандарга, угар керек болгон (Лука 21:20—24). Алдында ӧйдӧ ӧштӱ јууктап келзе, улус бек стенелерлӱ калага кирип, коруланар болгон. Оныҥ учун Иисустыҥ кырлардӧӧн качсын деп берген јакарузы саҥ-башка деп билдирген. Иисустыҥ јакарузын бӱдӱрерге бек бӱдӱмји керек болгон.

10. Бек бӱдӱмји христиандарды неге кӱӱнзедер учурлу болгон? (Еврейлерге 13:17).

¹⁰ Иудеядагы христиандарга Иисустыҥ јуунла башкарарга тургузып салган акаларга бӱдер керек болгон. Ондогы  аксагалдар качан ла канайып качары јанынаҥ башкартуларды берип салган болор. (Еврейлерге 13:17 кычырыгар.) Еврейлерге 13:17-де «сӧсуккур» деп кӧчӱрилген грек сӧс кижи берилген башкартуларды арга јокто ло бӱдӱрип турганын эмес, је ол башкартуларды берген кижиге бӱдӱп турганынаҥ улам бӱдӱрип турганын кӧргӱзет. Оныҥ учун христиандарга тӱбек болголоктоҥ озо аксагалдарга бӱдерге ӱренип алар керек болгон. Анайып олор амыр ӧйдӧ ӱренип алган болзо, кӱч ӧйдӧ аксагалдардыҥ берген башкартуларын бӱдӱрерге олорго бир канча јеҥил болор эди.

11. Биске нениҥ учун бек бӱдӱмји керек?

¹¹ Бӱгӱнги кӱнде биске де бек бӱдӱмји керек. Кӧп саба улус бу телекейдиҥ јоголоры керегинде Агару Бичиктиҥ сӧстӧрине бӱтпей јат. Бистиҥ бу сӧстӧргӧ бӱдӱп турганыска олор каткырыжып јат (2 Пётр 3:3, 4). Улу тӱбек керегинде кезик билгирлер бисте бар, је кӧп немени бис тӱҥей ле билбезис. Оныҥ учун Иегованыҥ айткан судуры ӧйинде бӱдер ле ол бисти качан да артыргыспас деп айтканына бир де алаҥзыбаска, биске бек бӱдӱмји керек (Авв. 2:3).

12. Улу тӱбекти ӧдӧргӧ биске не болужар?

¹² Анайда ок Иегова биске башкартуларды «бӱдӱмјилӱ ле керсӱ кул» ажыра берип турган деп бӱдер керек (Матф. 24:45). Улу тӱбек башталза, башкартуларды биске бу кул берер болор. Бис олордыҥ башкартуларына сӧсуккур болзоос, тирӱ артарыс. Улу тӱбекте бистиҥ айалга Иерусалимди Римниҥ черӱзи курчап ийген айалгага тӱҥей болор. Оныҥ учун биске Иегованыҥ организациязында башкарып турган акаларга бӱдӱмјибисти тыҥыдарга ӱренер керек. Бис олорды эмди укпай турган болзоос, келер ӧйдӧ угарыс деп сананбас керек.

13. Еврейлерге 13:5-теги јӧп нениҥ учун ӧйинде болгон?

¹³ Кырларга качарын сакып турган христиандар акча-манатка тартылып, јӱрӱмин уурлатпас учурлу болгон. (Еврейлерге 13:5 кычырыгар.) Олордыҥ кезиги јокту-јойу, курсак-тамак јок јӱрӱм кӧргӧн (Евр. 10:32—34). Озо баштап олор сӱӱнчилӱ јарга болуп, кӧп немени артыргызарга белен болгон до болзо, је кийнинде коруны акча-јӧӧжӧ берер деп сананып баштаган. Је Иерусалим јемирилер тушта акча-јӧӧжӧ олорго канайып та болужып болбос эди (Иак. 5:3). Карын айыл-јуртын артыргызып качардыҥ ордына, тузак болуп калган.

14. Бӱдӱмјибис бек болзо, акча-јӧӧжӧгӧ кӧрӱмис кандый болор?

¹⁴ Иегова удабас калју телекейди јоголтып салар деп бӱдӱп турзаас, акча-јӧӧжӧни баштапкы јерге тургуспазыс. Нениҥ учун дезе улу тӱбектиҥ ӧйинде акча-јӧӧжӧнӧҥ кандый да туза болбос. Агару Бичикте айдылганыла, улус «мӧҥӱнин тышкары таштап ийер». «Иегованыҥ чугулы тӧгӱлетен кӱнде олорды алтын-мӧҥӱн аргадап болбос» деп, олор оҥдоп ийер (Иез. 7:19). Оныҥ учун кӧп акча иштеп аларга албаданардыҥ ордына, јӱрӱмди јеҥилтер керек. Ижис биске бойысты, билегисти јеткилдеерге, анайда ок оноҥ ло ары Иеговага иштеерге болужар учурлу. Биске кереги јок тӧлӱлерге кирбес керек, јаан ла кереги јок немелер албас керек. Бого коштой бис бар немелериске  тыҥ ӱренишпеске албаданадыс (Матф. 6:19, 24). Нениҥ учун дезе учы-тӱбинде биске мындый талдаш эдер керек болор: Иеговага иженер бе эмезе бар акча-јӧӧжӧбиске бе.

«СЛЕРГЕ ЧЫДАМКАЙ БОЛОР КЕРЕК»

15. Иудеядагы христиандарга нениҥ учун турумкай болор керек болгон?

¹⁵ Иудеяда јаткан христиандарды ченелтелер сакыган. Оныҥ учун олорго турумкай болор керек болгон (Евр. 10:36). Олордыҥ кезиги чындыкты истежӱлердиҥ ӧйинде алынган. Је кезиги бир эмеш амыр ӧйдӧ уккан. Оныҥ учун Павел олорды Христос чылап чындык учун јӱрӱмин берерге белен болзын деп кӱӱнзеткен (Евр. 12:4). Христиан јаҥды кӧп еврейлер алынып турарда, арткан иудейлер коркышту тыҥ атыйланып туратан. Темдектезе, Павел еврейлерге самара бичиирдеҥ канча да јыл озо Иерусалим келип јӱрерде, албаты оны ӧлтӱрерге сананган. 40-нӧҥ ажыра еврейлер мынайда айткандар: «Павелди ӧлтӱрбегенчебис, неме јибес болуп бойыс ортодо чертендис» (Ап. ижи 22:22; 23:12—14). Мындый кату ӧйдӧ, христиандарды улус јаман кӧрӱп, истежип турган ӧйдӧ, олорго Иеговага бажырарга јуулыжар, сӱӱнчилӱ јарды јарлаар ла бӱдӱмјизин тыҥыдар керек болгон.

16. Еврейлерге бичилген самара ченелтелерге чын кӧрӱмдӱ болорго канайып болужат? (Еврейлерге 12:7).

¹⁶ Иудеядагы христиандарга истежӱлерди ӧдӧргӧ не болушкан? Олор бу ченелтеге чын кӧрӱмдӱ болгондор. Павелдиҥ јартаганыла болзо, Кудай кӱчтер ажыра кижини неге-неге ӱредип саларга турган. (Еврейлерге 12:7, ЈТ кычырыгар.) Темдектезе, бис кӱчтерди ӧдӱп тура, христиан кандый бир кылык-јаҥга ӱренип аладыс. Айдарда,  баштапкы чактыҥ христиандары истежӱлердиҥ тузазын кӧрӧргӧ албаданган болзо, олорго бу ченелтелерди ӧдӧргӧ јеҥил болор эди (Евр. 12:11).

17. Павелди истежӱлер неге ӱреткен?

¹⁷ Павел христиандарды ченелтелерди турумкай ӧтсин деп кӱӱнзеткен. Ол христиан болордоҥ озо ака-эјелерди истешкен. Је христиан болуп калала, бойы истежӱлерге табарткан. Павел коркышту кӧп кӱчтер ӧткӧн (2 Кор. 11:23—25). Оныҥ учун кӱчтерде турумкай артарга нени эдер керек деп, ол сӱреен јакшы билер болгон. Кижи бойыныҥ ийде-кӱчине эмес, је Иеговага иженер учурлу: «[Иегова] — мениҥ болушчым, коркыыр немем јок» — деп, Павел айткан (Евр. 13:6).

18. Келер ӧйдӧ бистиҥ кажыбысты ла не сакыйт? Бис канайып белетенип алар аргалу?

¹⁸ Бистиҥ кезик ака-эјелер эмди ле истедип јат. Бис олорго канайып болужар аргалу? Олор учун мӱргӱп турарыс, анайда ок арга бар болзо, керектӱ болуш јетирерис (Евр. 10:33). Агару Бичикте: «Кудайга чындык иштеерге кӱӱнзеп турган Иисус Христостыҥ ончо ӱренчиктери истедер» — деп айдылган (2 Тим. 3:12, ЈТ). Айдарда, бистиҥ кажыбыска ла белен болор керек. Оныҥ да учун Иеговага бӱдӱп, ол биске кандый ла ченелтени ӧдӧргӧ болужар деп алаҥзыбай турактар. Ол бойыныҥ чындык ишчилерин тургузып салган ӧйдӧ ончо кӱчтердеҥ јайымдаар (2 Фес. 1:7, 8).

19. Улу тӱбекке белетенерге биске не болужар? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁹ Павелдиҥ самаразы баштапкы чактыҥ христиандарына ченелтелерге белетенип аларга болушкан. Павел олорго кандый јӧптӧр берген эди? Олорго Кудайдыҥ Сӧзин тереҥ шиҥдеер керек болгон. Анайып олор чынды тӧгӱннеҥ ылгаштырып, Иегованаҥ јӱре бербес эди. Анайда ок олорго бӱдӱмјизин тыҥыдар керек болгон. Ол тушта олор Иисуска ла јуунды башкарып турган акаларга сӧсуккур болор эди. Бого ло коштой Павел христиандарды турумкай болзын деп кӱӱнзеткен. Турумкай болорго, олорго ченелтелерге чын кӧрӱмдӱ болор керек болгон. Ченелтелер ажыра Иегова олорды керектӱ немеге ӱреткен. Айдарда, биске де Павелдиҥ јӧптӧрин тузаланар керек. Ол тушта учына јетире Иеговага чындык артарыс (Евр. 3:14).