1. Расселл ака ла оныла кожо јуулыжып турган улус Агару Бичикти канайып шиҥдеген? Мындый эп-арга нениҥ учун јакшы болгон?

ЈӰС јыл кире кайра Чарлз Тейз Расселл тоолу улусла кожо Кудайдыҥ Сӧзин шиҥдеерге јуулыжып баштаган. Олор Агару Бичиктеҥ Иегова Кудай, Иисус Христос, толынты, божогон улусла не болуп турганы керегинде чындыктарды табып аларга амадаган. Олор шиҥжӱни мынайып ӧткӱрген: кем-кем кандый бир сурак кӧдӱрип ийзе, арткандары Агару Бичиктеҥ бу суракка келижип турган ончо ӱлгерлерди ачып, шӱӱжип туратан. Мынайып шиҥдеген кийнинде, олор бир тӱп-шӱӱлтеге келип, каруузын бичип алатан. Акту кӱӱнинеҥ мындый шиҥжӱ ӧткӱрген христиандарга Иегова алкыжын јетирген: олор Агару Бичиктиҥ тӧс ӱредӱлерин билип алган. Бу ӱредӱлерди бис бӱгӱнги де кӱнде баалап јадыс.

2. Библиялык судур недеҥ улам јастыра оҥдолордоҥ айабас?

² Је јаан удабай ла Агару Бичикти шиҥдеп турган бу улус, библиялык тӧс ӱредӱлерди оҥдоп алары ла библиялык судурларды оҥдоп алары, чек эки башка неме деп кӧрӱп ийген. Нениҥ учун дезе баштапкызында, судур бӱдӱп јаткан ӧйинде эмезе бӱдӱп калган кийнинде јарталат. Экинчизинде, судурды чын оҥдоорго, оныҥ контекстин кӧрӧр керек. Нениҥ учун дезе судур кажы ла јанынаҥ јазап шиҥделбей, јӱк ле бир јанынаҥ кӧрӱлзе, бис оны јастыра оҥдоордоҥ айабазыс. Айдарда, Иоильдиҥ бичигиндеги бир судур јазап шиҥделбеген ошкош. Оныҥ учун бу судурда не керегинде айдылып турганын эске алынып, оны нениҥ учун ӧскӧ этире оҥдоор керек деп, шӱӱжип ийектер.

3, 4. Бис Иоиль 2:7—9-тагы судурды бӱгӱнги кӱнге јетире канайып оҥдогоныс?

 ³ Иоиль 2:7—9 кычырыгар *. Иоильдиҥ судурыла, Израиль јерге коркышту кӧп аспан табару эдер. Бу тегин аспан эмес: оныҥ «тиштери ле јаак сӧӧги карагуланыҥ тиштерине ле јаак сӧӧгине тӱҥей». Ол јолында туштаган не ле немени кыра јип салат (Иоиль 1:4, 6). Бис кӧп јылдардыҥ туркунына, токтодып болбойтон коркышту кӧп аспанды Иегованыҥ јарын јарлап турган албаты деп сананганыс. Бу јарлаар иш «јерди» кыра јип салат, ӧскӧртӧ айтса кудай јаҥдардыҥ тӧгӱнин илезине ачып турган деп бодогоныс *.

⁴ Јӱк ле Иоиль 2:7—9-та бичилгенин кӧрзӧ, мындый јартамал чын деп билдирер. Је бу судурдыҥ контекстин шиҥдезе, оны тӧрт шылтактаҥ улам ӧскӧ эдип оҥдоор керек деп кӧрӱп ийерис.

5, 6. Бу ӱлгерлерди кычырган кийнинеҥ кандый сурактар чыгат: а) Иоиль 2:20-ни? б) Иоиль 2:25-ти?

⁵ Баштапкы шылтакты билип аларга, Иегованыҥ берген сӧзин кӧрӱп ийектер. Ол кӧп аспанныҥ табарузыла колбой мындый сӧстӧр айткан: «Тӱндӱктеҥ келгенди [аспанды] слердеҥ сӱрӱп ийерим» (Иоиль 2:20). Аспан, Иисустыҥ јакылтазы аайынча јарлап, ӱренчиктер белетеп турган Иегованыҥ Керечилерин темдектеп турган болзо, Иегова олорды сӱрӱп ийер деп, нениҥ учун айдылат? (Иез. 33:7—9; Матф. 28:19, 20). Айдарда, мында Иегова бойыныҥ чындык ишчилерин эмес, је албатызыныҥ ӧштӱлерин сӱрӱп јат деп айдылат.

⁶ Экинчи шылтак Иоиль 2:25-те бичилет. Иегова мынайып айдат: «Мен слерге бу јылдарда аспанныҥ, оныҥ јымырткаларыныҥ ла курт-коҥыстыҥ јигенин — слерге ийген улу черӱӱмниҥ эткен чыгымын — кайра јандырып берерим». Ајарып ийзеер де: мында Иегова аспанныҥ јетирген чыгымын кайра јандырар деп айдылат. Аспан, Каандыктыҥ јарчыларын темдектеп турган болзо, јарчылардыҥ јары улуска чыгым јетирер эди. Је чынынча болзо, бу јар улустыҥ јӱрӱмин аргадайт ла улусты кинчектерин алынарга кӱӱнзедет (Иез. 33:8, 19). Мындый јарды чыгым јетирет деп айдарга јараар ба? Јок эмей, карын бу јар улуска кӧп алкыштар берет!

7. Иоиль 2:28, 29-та «мыныҥ кийнинде» деген сӧстӧр нени темдектейт?

⁷ Иоиль 2:28, 29 кычырыгар *. Эмди судурда айдылган ӱчинчи шылтакты — агару тынныҥ берилген ӧйин — кӧрӱп ийектер. Ајарып ийзеер де: Иегова агару тынын «мыныҥ кийнинде», ӧскӧртӧ айтса аспан бойыныҥ ижин бӱдӱрген кийнинде берер деп айдат. Је аспан Кудайдыҥ јарчыларын темдектеп турган болзо, Иегова бойыныҥ агару тынын нениҥ учун јарлаар иш божогон кийнинде берер деп айткан? Андый болгон болзо, олор Кудайдыҥ сӱрекей кӱчтӱ агару тыны јогынаҥ канча јылдардыҥ туркунына удурлажулардаҥ да, токтодулардаҥ да коркыбай, канайып јарлап јӱрген?

8. Ачылта 9:1—11-де айдылган аспан кемдерди темдектейт? (Кадарындагы јурукты кӧрӱгер.)

 ⁸ Ачылта 9:1—11 кычырыгар. Эмди, тӧртинчи шылтакты кӧрӱп ийектер. Бис алдында Иоильдиҥ судурында бичилген аспанныҥ табарузы јарлаар ишти темдектеп турган деп сананганыс, нениҥ учун дезе бого тӱҥей судур Ачылта деп бичикте бар. Бу судурда аспанныҥ јӱзи кижиниҥ јӱзине тӱҥей, а баштарында «алтын ӧрӱмелдер ошкош немелер» (Ачыл. 9:7). Аспан «Кудайдыҥ таҥмазы маҥдайларына базылбаган улуска [Кудайдыҥ ӧштӱлерине]» кыйын-шыра јетирет. Бу шыра беш айдыҥ туркунына болот — аспан дезе, шак ла беш ай кире јӱрет (Ачыл. 9:4, 5). Бу сӧстӧр Иегованыҥ майлаткан ишчилерине сӱреен јакшы келижет. Нениҥ учун дезе олор бу калју телекейге Кудайдыҥ јаргызын бир де јалтанбай јарлайдылар. Олордыҥ јары бу телекейге јӧмӧжип тургандарга коркышту тыҥ јарабай јат.

9. Ачылтада ла Иоильде бичилген аспанныҥ нези башка?

⁹ Ачылтада ла Иоильде бичилген судурларда тӱҥей немелери кӧп тӧ болзо, је чек башка немелери база бар. Темдектезе, Иоильдиҥ судурында аспан јолында туштаган ончо ӧзӱмдерди кыра јип салат (Иоиль 1:4, 6, 7). Иоанныҥ судурында дезе, аспанга «јердиҥ ӧлӧҥине... каршу јетирбезин деп» айдылган (Ачыл. 9:4). Иоильдиҥ кӧргӧн аспаны  тӱндӱктеҥ келген (Иоиль 2:20). А Иоанныҥ кӧргӧни дезе, тӱби јок јердеҥ чыккан (Ачыл. 9:2, 3, ЈТ). Иоильдиҥ судурында аспанды Иегова сӱрӱп јат, Ачылтадагы судурда Иегова аспанды сӱрбей, карын баштаган ижин учына јетире божодып салар арга берет. Мында Кудайдыҥ аспанды јаратпай турганы бир де кӧрӱнбей јат. (« Аспан керегинде судурлар. Олордыҥ башказы неде?» деген рамканы кӧрӱгер.)

10. Иоильдиҥ кӧргӧн аспаны ла Иоанныҥ кӧргӧн аспаны эки башка немени темдектеер аргалу деп, Агару Бичиктеҥ тем айдып беригер.

¹⁰ Бу судурлардыҥ башказы јаан болордо, олордыҥ ортозында кандый да колбу јогы кӧрӱнет. Оныҥ учун Иоильдеги аспан ла Ачылтадагы аспан эки башка немени темдектеп турган деп айдарга јараар ба? Эйе. Мында кайкаар неме јок. Нениҥ учун дезе Агару Бичикте бир ле неме эки башка учурлу болор аргалу. Темдектезе, Ачылта 5:5-те Иисус «Иуда угынаҥ» келген «Арслан» ол эмезе карагула деп адалат, је 1 Петр 5:8-те Дьявол «ыркыранган каракула» деп адалат. Айдарда, Иоильдиҥ судурын бӱгӱнги кӱнге јетире канайып оҥдогоныска сурактар чыгып турганы бу судурды ӧскӧ эдип оҥдоор керек деп кӧргӱзет. Айса болзо, оны канайып оҥдоор?

11. Аспан кемдерди темдектеп турганын оҥдоорго, Иоиль 1:6 ла 2:1, 8, 11 канайып болужат?

¹¹ Иоильдеги судурдыҥ ӧскӧ ӱлгерлерин кӧрзӧ, черӱлердиҥ табарузы керегинде айдылган деп кӧрӱнет (Иоиль 1:6; 2:1, 8, 11). Иегова израильтяндарды сӧсукпазы учун кату каруузына тургузарга, бойыныҥ «улу черӱзин» (Вавилонныҥ черӱзин) ийер деп айдылат (Иоиль 2:25). Иегова бу черӱни «тӱндӱктеҥ келген» деп айдат, нениҥ учун дезе Вавилонныҥ черӱзи Израиль албатыга тӱндӱк јанынаҥ табарар учурлу болгон (Иоиль 2:20). Вавилонныҥ черӱзи сӱреен јакшы башкарылган аспанныҥ черӱзине тӱҥей. Иоиль бу черӱ керегинде мындый сӧстӧр айдат: «Олор бой-бойыла ийде салышпай јат. Кӱчтӱ эр кижидий јолынаҥ чыкпай јат. [...] Олор калага кийдире конот, стенелерге кадалып чыгат. Туралардыҥ ӱстине чыгат, уурчылар чылап кӧзнӧктӧрдӧҥ кирип келет» (Иоиль 2:8, 9). Сананып ийзеер де: слерди Вавилонныҥ јуучылдары курчап алган. Олордоҥ јажынар арга јок. Кем де олордыҥ кылыжынаҥ аргаданып болбос!

12. Иоильдиҥ аспан керегинде судуры канайып бӱткен?

¹² Вавилонныҥ черӱзи (ол эмезе халдейлер) б. э. озо 607 јылда Иерусалимге аспан чылап табару эткен. Агару Бичикте бу табару керегинде мынайып бичилет: «Кудай халдейлердиҥ каанын олорго удура экелген. Ол каан олордыҥ уулдарын агару јерде ӧлтӱрип салган. Уулдарды да, кыстарды да, карып калгандарды да, чыдалы јок улусты да килебеген. Кудай ончоны оныҥ колына берип ийген. Ол чындык Кудайдыҥ туразын ӧртӧп, Иерусалимниҥ стенелерин јемирип салган. Улустыҥ јадып турган шибеелерин ле ончо баалу немелерин отло ӧртӧп, бары-јогын јоголтып салган» (2 Лет. 36:17, 19). Јемирилип калган бу јерди кӧргӧн кижи јӱк мынайып айдар эди: «Бу јер халдейлердиҥ колына берилген. Оныҥ учун анда улус та, мал-аш та јок болуп, куруталып калган» (Иер. 32:43).

13. Иеремия 16:16, 18-теги судурдыҥ учурын јартап беригер.

¹³ Иоильдиҥ судуры бичилген кийнинеҥ 200 јыл кире ӧдӧ берерде, Иегова Иеремия ажыра бу табару керегинде база да јетирӱлер ачкан. Бу судурла болзо, јуучылдар јаман керектер эдип турган израильтяндарды табып алала, олјого апарар. Иеремия 16:16,  18-те: «Мен кӧп балыкчылар алдыртарым — деп, Иегова айдат.— Балыкчылар олорды тудуп алар. Оныҥ кийнинде кӧп аҥчылар алдыртарым. Аҥчылар олорды ончо кырлардаҥ, кайа-таштардаҥ таап алар. Мен... олорды бастыра кинчектери учун кату каруузына тургузарым». Айдарда, кинчегин алынбаган израильтяндар Вавилонныҥ јуучылдарынаҥ тереҥ теҥистерде де, јыш аралдарда да јажынып болбос.

14. Иоиль 2:28, 29-тагы сӧстӧр качан бӱткен?

¹⁴ Иоильдиҥ судурында јакшы да солундар бар: јер ойто тӱжӱм экелер (Иоиль 2:23—26). Анайда ок кӧгӱс курсак арбынду болор. Иегова: «Кажы ла кижиге агару тынымды берерим, анайып слердиҥ уулдараар ла кыстараар судурлап баштаар. [...] Керек дезе... јалчылараарга да агару тынымды берерим» — деп, сӧзин берет (Иоиль 2:28, 29). Кудай израильтяндарга агару тынын Вавилонноҥ јанып келерде эмес, је б. э. 33 јылыныҥ Беженинчи кӱнинде берген. Бис мыны кайдаҥ билерис?

15. Петр Иоиль 2:28-теги сӧстӧрди Апостолдордыҥ ижи 2:16, 17-де канайып айткан? Бу нени кӧргӱзет?

¹⁵ Апостол Петр Кудайдыҥ агару тыны ажыра Иоиль 2:28, 29-та бичилген судурды б. э. 33 јылыныҥ Беженинчи кӱнинде болгон кайкамчылу учуралла колбоштырган. Ол кӱнде эртен тураныҥ тогус саат кирезинде Кудай кайкал эдип, Христостыҥ ӱренчиктерине агару тынын берген. Мыныҥ кийнинде олор «Кудайдыҥ улу керектерин» јарлап баштаган (Ап. ижи 2:11). Иегова апостол Петрды Иоильдиҥ судурындагы сӧстӧрди бир эмеш башка эдип айтсын деп кӱӱнзеткен. (Апостолдордыҥ ижи 2:16, 17 кычырыгар.) Слер башказын кӧрӱп ийдеер бе? Петр «мыныҥ кийнинде»  деген сӧстӧрдиҥ ордына «калганчы кӱндерде» деп айдат. Петр «калганчы кӱндерде» (б. э. 70 јылында Иерусалимниҥ јемирилеринеҥ озо) Кудай «ончо улуска» агару тынын берер деп айткан. Айдарда, Иоильдиҥ судуры канча чактар ӧткӧн кийнинде бӱткен.

16. Баштапкы чакта Кудайдыҥ тыны јарлаар ишке канайып болушкан, бӱгӱнги кӱндерде канайып болужат?

¹⁶ Баштапкы чакта христиандарга Кудайдыҥ агару тыны берилерде, олор јарлап баштаган. Анайып, јарлаар иш бастыра јердиҥ ӱстине јайыла берген. Апостол Павел Колоссыдагы христиандарга самаразын бичип салган тушта (б. э. 61 јылы кирезинде), сӱӱнчилӱ јар «теҥери алдында јӱргендерге ончозына јарлалган» деп айдарга јараар (Кол. 1:23). Павел «теҥери алдында јӱргендерге ончозына» деген сӧстӧрлӧ ол ӧйдиҥ улузын айткан. Иегованыҥ сӱрекей кӱчтӱ агару тыныныҥ болужыла јарлаар иш бистиҥ кӱндерде «јердиҥ јаказына јетире» ӧдӱп јат! Сӱӱнчилӱ јар качан да мынайып јарлалбаган (Ап. ижи 13:47). (« Агару тынымды берерим» деген рамканы кӧрӱгер.)

17. Иоильдиҥ аспан керегинде судурын эмди бис канайып оҥдоп јадыс?

¹⁷ Не солынган? Эмди бис Иоиль 2:7—9-тагы судурды чын оҥдоп алганыс. Бу ӱлгерлерде бистиҥ эрчимдӱ јарлаар ижис керегинде эмес, је б. э. озо 607 јылда Иерусалимге Вавилонныҥ черӱзиниҥ табарганы керегинде айдылат.

18. Иегованыҥ ишчилерине не солынбаган?

¹⁸ Не солынбаган? Иегованыҥ ишчилери кандый ла аргаларла бастыра јердиҥ ӱстинде јарлап јат (Матф. 24:14). Бисти кандый да башкарулар токтодып болбос. Иегованыҥ болужыла бис Каандык керегинде сӱӱнчилӱ јарды јалтанбай јарлап јадыс! Јарлаар иш качан да мындый эрчимдӱ болбогон. Агару Бичиктиҥ судурларын јӱк ле Иегованыҥ болужыла оҥдоорго јараар деп оҥдоп јадыс. Анайда ок Иегова бойыныҥ ӧйинде биске «ончо чындыкты кӧргӱзер» деп алаҥзыбайдыс (Иоанн 16:13).