1, 2. Толынты ол не? Ол биске нениҥ учун керектӱ?

АДАМ, толо кемдӱ кижи, кинчек эткен. Мынаҥ улам Адам јӱк бойыныҥ эмес, је бала-барказыныҥ да ӱргӱлји јӱрӱм јӱретен аргазын айрып алган. Адамныҥ мындый кинчегин Иегова качан да таштабас. Нениҥ учун дезе Адам мыны биле тура эткен. Је оныҥ бала-барказы Адамныҥ кинчеги учун база ӧлӱмге барар ба? Јок (Рим. 5:12, 14). Адамныҥ кинчегиниҥ кийнинеҥ јаан удабай ла Иегова оныҥ бала-барказын ӧлӱмнеҥ канай айрыыр деп ачып баштаган (Баш. 3:15). Ӧй једип келерде, Иегова Иисусты «кӧп улус учун... јӱрӱмин» берзин деп, јердӧӧн аткарып јат (Марк 10:45; Иоанн 6:51).

² Толынты ол не? Христиан Грек Бичимелдерле болзо, толынты — Адамныҥ јылыйткан толо кеминде јӱрӱми учун тӧлӧлгӧн баа (1 Кор. 15:22). Биске нениҥ учун толынты керектӱ? Иегованыҥ Јасагында бичилген справедливый нормаларла болзо, јӱрӱм учун јӱрӱм берер керек (Чыг. 21:23, 24). Оныҥ учун Адамныҥ јылыйткан толо кеминде јӱрӱми учун андый ла толо кеминде јӱрӱм керек болгон (Рим. 5:17). Андый јӱрӱмди Иисус берген. Анайып, Иисус толынтыга бӱдӱп турган ончо улуска «Ӱргӱлјиниҥ Адазы» болуп калган (Иса. 9:6; Рим. 3:23, 24).

3. Иоанн 14:31 ле 15:13-ле болзо, нениҥ учун Иисус толо кеминде јӱрӱмин берерге белен болгон?

³ Иисус Иегованы ла улусты тыҥ сӱӱген, оныҥ учун јӱрӱмин берерге белен болгон. (Иоанн 14:31; 15:13 кычырыгар.) Шак ла бу сӱӱш Иисуска учына јетире чындык артып, Кудайдыҥ табын бӱдӱрип саларга болушкан. Анайып, Иегованыҥ улуска ӱргӱлјиге јердеги райда јӱрзин деп тургускан амадузы бӱдӱп калар. Бу јӧрмӧлдӧ бис Иисустыҥ нениҥ учун кыйналып  божогонын кӧрӱп ийерис. Анайда ок толынтыны баалаган Иисустыҥ апостолыныҥ темин эске алынып ийерис. Учында, толынты учун оноҥ тыҥ быйанду болорго, бис нени эдер аргалу деп билип аларыс.

4. Иисус канайып божогон?

⁴ Иисустыҥ јердеги калганчы јӱрӱмин сананып ийзеер де. Бу ӧйдӧ Иисус ангелдерди оны аргадап алзын деп сураар аргалу болгон. Је ол мынайып этпеген. Римниҥ јуучылдары оны тудуп алала, канзырада камчылап јат (Матф. 26:52—54; Иоанн 18:3; 19:1). Оноҥ Иисуска столмоны јӱктендирип береле, оны ӧлтӱретен јерге апарып јадылар. Јолой Иисус кааны агып, чыдалы чыгып, столмоны кӧдӱрип болбой барарда, јуучылдар столмоны ӧскӧ кижи апарзын деп јакарат (Матф. 27:32). Јӱк арайдаҥ једип барарда, јуучылдар оныҥ колы-будын столмого јаба кадагылап јат. Оноҥ столмоны кӧдӱрип ийерде, кадаган јеринеҥ эди-кааны јара тартылып јат. Коркышту тыҥ оорунаҥ улам ого тынарга да кӱч. Уулыныҥ мынайып кыйналып турганын кӧрӱп, энези ыйлап јат. Најыларына Иисусты кӧрӧргӧ коркышту ачу. Је Иисустыҥ ӧштӱлери ого каткырыжып јадылар (Лука 23:32—38; Иоанн 19:25). Мынайып Иисус канча сааттыҥ туркунына кыйналган. Оноҥ божоор алдында Иисус Иегованыҥ айтканын ӱзе бӱдӱрип салганын оҥдоп, Адазына калганчы катап мӱргӱп јат. Оныҥ бажы эҥилип, тыны ӱзӱле берет (Марк 15:37; Лука 23:46; Иоанн 10:17, 18; 19:30). Кандый шыралу, кыйналганду ӧлӱм!

5. Иисус эҥ ле тыҥ неге санааркаган?

⁵ Мында Иисус бойыныҥ кыйналып турганына санааркаган эмес, је улус оны актуга ла бурулап салза, Иегованыҥ ады уйатка тӱжер деп санааркаган. Иисус Иегованы тыҥ сӱӱген, је улус оны Кудайды јамандап турган деп бурулаган (Матф. 26:64—66). Мындый сӧстӧрди угарга, столмодо кыйналганынаҥ да ачу болгон! Оныҥ учун ол, Иегова ого ӧйинеҥ ӧткӱре кӱч кыйын-шыра ӧдӧргӧ болдыртпас деп, иженген де болгон (Матф. 26:38, 39, 42). Андый болзо, Кудайдыҥ Уулы нениҥ учун андый шыралгалу ӧлӱм кӧргӧн? Мында ӱч шылтак бар.

6. Иисус нениҥ учун столмого божогон?

⁶ Баштапкызында, Иисустыҥ ӧлӱми еврейлерди Кудайдыҥ каргыжынаҥ јайымдаган (Гал. 3:10, 13). Еврей албаты Адамныҥ кинчектӱ бала-барказы болуп, ӧлӧр учурлу болгон. Анайда ок Кудайдыҥ Јасагын бӱдӱрбегенинеҥ улам, Кудайдыҥ каргыжында болгон (Рим. 5:12). Кудайдыҥ Јасагыла болзо, кезик кинчектер учун кижиниҥ јӱрӱмин кыйып салатан. Оноҥ, божогон кижини тӧҥӧшкӧ илип салатан (Јаҥ. т. 21:22, 23; 27:26) *. Је Иисус дезе, Кудайдыҥ Јасагын бир де јазык јогынаҥ бӱдӱрип салган. Оныҥ учун оны столмого кадап саларда, ол бастыра еврей албатыныҥ каргыжын бойына алып алган деп айдарга јараар. Оныҥ учун еврейлер Иисусты јектеп салган да болзо, је оныҥ ӧлӱми олорго до јайымдалыш экелер аргалу болгон.

7. Иисустыҥ кыйналып божогоныныҥ экинчи шылтагы кандый?

⁷ Экинчизинде, Иегова Уулын Улу  абыс этире белетеген. Иисус јерде кижи чилеп јӱрӱп, кӱчтердиҥ ӧйинде Иеговага чындык артарга коркышту кӱч деп оҥдоп алган. Бу дезе, Иисустыҥ «кӧстӧри јашталып, јайнап» мӱргӱгенинеҥ кӧрӱнип јат. Оныҥ учун Иисус јӱректиҥ ачу-сызын сӱреен јакшы билер. Анайда ок биске кӱчтердиҥ ӧйинде канайып болужатанын оҥдоп јат. Бисти мынайып оҥдоп турган јалакай Улу абыс бар болгоны кандый јакшы! (Евр. 2:17, 18; 4:14—16; 5:7—10).

8. Иисустыҥ кыйналып божогоныныҥ ӱчинчи шылтагы кандый?

⁸ Ӱчинчизинде, Иегова јаан учурлу сурактыҥ каруузын берген. Сатананыҥ айтканыла, бастыра улус Адам ла чылап Иегованы сӱӱбей јат. Оныҥ учун јаан кӱчтердиҥ ӧйинде Кудайга кем де чындык артып болбос (Иов 1:9—11; 2:4, 5). Је Иегова Уулы оны сӱӱп турган деп бир де алаҥзыбаган. Оныҥ учун Иисусты коркышту кыйналганду шыра ӧтсин деп јерге ийип јат. Иисус дезе чыннаҥ ла Кудайга чындык артып, Сатананы тӧгӱнчи деп кӧргӱскен.

9. Иоанн биске кандый тем кӧргӱскен?

⁹ Бӱгӱнги кӱнде христиандар кӧп истежӱлерге ле ченелтелерге табартып јат. Андый да болзо, олор бастыра јӱрӱмине Кудайга чындык артып, сӱӱнчилӱ јарды оноҥ ло ары јарлап јат. Нениҥ учун дезе олор толынты тайылгага бӱдӱп јадылар. Андый улустыҥ тоозына апостол Иоанн кирет. Оныҥ Кудайга чындык болгоны ла толынты керегинде јарлаганы 60 јылдаҥ ажык болгон. Римниҥ империязы 90 јаштаҥ ажып, карып калган Иоаннды ороонго удура болуп туру деп бурулап, Патмос деген ортолыкка аткарып ийген. Иоанн нени јаман эткен? Иоанн Кудайдыҥ Сӧзине ле толынтыга бӱткен (Ачыл. 1:9). Иоанн биске Кудайга оноҥ тыҥ бӱдерге ле јалтанбас болорго сӱреен јакшы тем кӧргӱскен!

10. Иоанн толынтыны баалаган деп, оныҥ бичиктеринеҥ канайып кӧрӱнет?

¹⁰ Иоанныҥ Иисусты тыҥ сӱӱгени ле толынты учун быйанду болгоны, оныҥ бичиген бичиктеринеҥ кӧрӱнип јат. Бу бичиктерде толынты керегинде эмезе толынтынаҥ улам болотон алкыштар керегинде 100-теҥ кӧп катап бичилет. Темдектезе, Иоанн мынайып айткан: «Је кем кинчек эткен болзо, бисте Акту Иисус Христос бар. Ол Ада алдында бис учун сурап јат» (1 Иоанн 2:1, 2). Анайда ок Иоанныҥ бичиктеринде толынты керегинде јарлаар керек деп, канча катап бичилип јат (Ачыл. 19:10). Иоанн бу ӱзе јетирӱлерди толынтыга тыҥ бӱдӱп турганы учун бичиген эмей. Је бис толынты учун быйанысты канайып кӧргӱзер эдис?

11. Кинчекке кирбеске не болужар?

¹¹ Кинчекке кирбеске албаданыгар. Кижи толынтыны баалабай турган болзо, мынайып сананардаҥ айабас: «Иегова буурзак Кудай, јастырып та ийзем ол мениҥ јаманымды таштап ийер эмес пе?» Бу чек јастыра санаа. Карын кандый ла ченелтенеҥ качып: «Иегова ла Иисус меге андый кӧп неме эдип саларда, мен олорго удура канай кинчек эдетем?» — деп сананар керек. Оныҥ учун Иегованаҥ ченелтени ӧдӧргӧ болужатан ийде-кӱч берзин деп, јайнап сураар керек (Матф. 6:13).

12. 1 Иоанн 3:16—18-теги сӧстӧрди канайып тузаланарга јараар?

 ¹² Ака-эјелерди сӱӱгер. Бис ака-эјелерди сӱӱп турган болзоос, толынтыны баалап турганысты кӧргӱзедис. Нениҥ учун дезе Иисус бойыныҥ јӱрӱмин јӱк ле бис учун эмес, је ака-эјелер де учун берген. Иисус олорды сӱӱбеген болзо, олор учун јӱрӱмин берер беди? (1 Иоанн 3:16—18 кычырыгар.) Ака-эјелерди сӱӱп турганыс олорло канайып куучындажып турганыстаҥ эмезе олорго канайып баштанып турганыстаҥ кӧрӱнет (Еф. 4:29, 31—5:2). Темдектезе бис олорго су-кадыгы уйан тужында, кандый бир ченелтелер болгон тушта ол эмезе ар-бӱткениҥ тӱбегиниҥ ӧйинде болужып јадыс. Је ака-эјелердиҥ кемизи-кемизи бисти ачындырган болзо, канайдар?

13. Ака-эјелердиҥ јаманын нениҥ учун таштаар керек?

¹³ Слерге ака-эјениҥ јаманын таштаарга кӱч болордоҥ айабас (Лев. 19:18). Андый болзо, мындый јӧп болужар: «Бой-бойыгарга чыдамкай болыгар, кем кемигерге комыдалду болзо, јаманын таштагар. Кайракан [Иегова Кудай] јаманыгарды таштаганы чылап, слер де бой-бойыгардыҥ јаманыгарды таштагар» (Кол. 3:13, ЈК 2003). Бис ака-эјелердиҥ јаманын таштап турзаас, Иегова бисти толынтыны баалап турган деп кӧрӱп јат. Је толынты учун оноҥ тыҥ быйанду болорго нени эдер керек?

14. Толынтыны оноҥ тыҥ баалаарга кандый арга бар?

¹⁴ Толынты учун быйаныгарды айдып туругар. Индияда јадып турган 83 јашту Джоанна деп эје мынайып айдат: «Мен кажы ла кӱн толынты учун Иеговага быйанымды айдадым». Бу эјенеҥ тем алып, Иеговага кажы ла кӱн бойыгардыҥ јастыралараарды куучындап, јаманыгарды таштазын деп сурагар. Је уур кинчек эткен болзоор, аксагалдарга баштаныгар. Олор слерди угуп, Кудайдыҥ Сӧзинеҥ јакшы јӧптӧр айдып берер. Анайда ок олор Иеговага слердиҥ јаманыгарды таштазын деп мӱргӱӱр. Анайып Иеговала колбулараар ойто бек болуп калар (Иак. 5:14—16).

15. Толынты керегинде нениҥ учун кычырып шӱӱп сананар керек?

¹⁵ Толынты керегинде шӱӱп сананып туругар. «Иисустыҥ кыйналганы керегинде  кычырып турзам, кӧзимниҥ јажын тудуп болбой јадым» — деп, 73 јашту Раджамани деп эје куучындайт. Бис те Иисустыҥ ӧткӧн кыйын-шыразы керегинде кычырып шӱӱп сананып турзаас, кӧксис бӧктӧлип, кӧстӧрис јаашталып турган болор. Толынты керегинде канча ла кире кӧп шӱӱп сананзаас, Иегованы ла Иисусты ончо ло кире тыҥ сӱӱрис. Оныҥ учун Агару Бичикти таҥынаҥ ӱренген тушта эмезе билелик бажырышта толынты керегинде теманы не кычырып шӱӱп кӧрбӧс?

16. Улуска толынты керегинде куучындаганыстаҥ улам биске кандый туза болот? (Кадарындагы јурукты кӧрӱгер.)

¹⁶ Улуска толынты керегинде куучындап туругар. Бис толынты керегинде улуска канча ла кире кӧп куучындазаас, толынтыны ончо ло кире тыҥ баалайдыс. Толынты керегинде теманы бис улуска мындый бичиктердиҥ болужыла јартап јадыс. Темдектезе, «Кудайдыҥ сӱӱнчилӱ јары!» деген брошюраныҥ «Иисус Христос — ол кем?» деген 4-чи урогын тузаланып јадыс. Ол эмезе «Агару Бичик неге ӱредет?» деген бичиктиҥ «Толынты — Кудайдыҥ баалу сыйы» деп 5-чи бажалыгын тузаланадыс. Анайда ок бис кажы ла јыл Кайраканныҥ Эҥирине бойыс та барадыс, улусты да кычырадыс. Бу да биске Иисустыҥ толынтызын оноҥ тыҥ баалаарга болужат. Иегова Адабыстыҥ биске Уулы керегинде куучындаар арга бергенин сӱреен тыҥ баалап јадыс!

17. Нениҥ учун толынты Иегованыҥ эҥ ле баалу сыйы болот?

¹⁷ Толынтынаҥ улам, бис толо кеминде эмес те болзоос, Иеговага најы болотон аргабыс бар. Толынтынаҥ улам Сатананыҥ ончо керектери јайрадылып калар (1 Иоанн 3:8). Толынтынаҥ улам Иегованыҥ амадузы бӱдер. Улус јердеги райда ӱргӱлјиге јӱрер, кажы ла кижи Иегованы сӱӱр. Айдарда, бисте толынтыны баалабай јӱретен шылтак јок. Толынты — кажы ла кижиге Иегованыҥ берген сӱреен баалу сыйы! Оныҥ учун кажы ла кӱнди Иеговага толынты учун быйанысты кӧргӱзетен калганчы арга деп кӧрӱп турактар. Эртен андый арга болбостоҥ до айабас.